Verslag over de doorlichting van Buitengewoon Secundair Onderwijs De Garve te DILSEN-STOKKEM

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie

Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL

doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be

Verslag over de doorlichting van Buitengewoon Secundair Onderwijs De Garve te DILSEN-STOKKEM

Hoofdstructuur buitengewoon secundair onderwijs

Instellingsnummer 27888

Instelling Buitengewoon Secundair Onderwijs De Garve Directeur Rita CREEMERS

Adres Langs de Graaf 11 - 3650 DILSEN-STOKKEM Telefoon 089-50.28.22

Fax 089-41.64.44 E-mail de.garve@skynet.be Website www.buso-degarve.be Bestuur van de instelling

Adres

vzw K.B.O. Maasland

Capucienenstraat 23 - 3680 MAASEIK CLB

Adres

Vrij CLB Maasland

Deken Bernardstraat 4 - 3630 MAASMECHELEN Dagen van het doorlichtingsbezoek 17-05-2016, 18-05-2016, 19-05-2016, 20-05-2016 Einddatum van het doorlichtingsbezoek 20-05-2016

Datum bespreking verslag met de instelling 13-06-2016 Samenstelling inspectieteam

Inspecteur-verslaggever Bart TABRUYN Teamleden Cathy MOELANTS

INHOUDSTAFEL

INLEIDING...3

1 SAMENVATTING ...5

2 DOORLICHTINGSFOCUS ...7

2.1 Leerprestaties in de doorlichtingsfocus ...7

2.2 Procesindicatoren of procesvariabelen in de doorlichtingsfocus ...7

3 RESPECTEERT DE SCHOOL DE ONDERWIJSREGLEMENTERING? ...8

3.1 Respecteert de school de erkenningsvoorwaarden?...8

3.1.1 Voldoet de school aan de onderwijsdoelstellingen? ...8

3.1.1.1 Opleidingsvorm een: Algemene en Sociale Vorming...8

3.1.1.2 Opleidingsvorm twee: Beroepsgerichte Vorming...11

3.1.2 Voldoet de school aan de erkenningsvoorwaarde ’bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne’?...13

3.1.3 Voldoet de school aan de overige erkenningsvoorwaarden?...13

3.2 Respecteert de school de overige reglementering? ...14

4 BEWAAKT DE SCHOOL DE EIGEN KWALITEIT? ...15

4.1 Leerbegeleiding...15

5 ALGEMEEN BELEID VAN DE SCHOOL ...16

6 STERKTES EN ZWAKTES VAN DE SCHOOL ...18

6.1 Wat doet de school goed? ...18

6.2 Wat kan de school verbeteren? ...18

6.3 Wat moet de school verbeteren? ...18

7 ADVIES BETREFFENDE DE ERKENNINGSVOORWAARDEN ...19

8 OVERIGE REGELGEVING: REGELING VOOR VERVOLG...19

INLEIDING

De decretale basis van het onderzoek

Tijdens een doorlichting gaat de onderwijsinspectie na of de school 1. de onderwijsreglementering respecteert,

2. op systematische wijze haar eigen kwaliteit onderzoekt en bewaakt, 3. haar tekorten al dan niet zelfstandig kan wegwerken

(zie artikel 38 van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs, 8 mei 2009).

Een doorlichting is dus een onderzoek van 1. de onderwijsreglementering,

2. de kwaliteitsbewaking door de school, 3. het algemeen beleid van de school.

Een onderzoek in drie fasen

Een doorlichting bestaat uit drie fasen: het vooronderzoek, het doorlichtingsbezoek en het doorlichtingsverslag.

 Tijdens het vooronderzoek bekijkt het inspectieteam de gehele school aan de hand van het CIPO- referentiekader. Het vooronderzoek wordt afgesloten met een doorlichtingsfocus: een selectie van te onderzoeken aspecten tijdens het doorlichtingsbezoek.

 Tijdens het doorlichtingsbezoek voert de onderwijsinspectie het onderzoek uit aan de hand van observaties, gesprekken en analyse van documenten.

 Het doorlichtingsverslag beschrijft het resultaat van de doorlichting, bevat een advies over de verdere erkenning en wordt gepubliceerd op www.doorlichtingsverslagen.be.

Een gedifferentieerd onderzoek

1. Omdat de onderwijsinspectie gedifferentieerd doorlicht, onderzoekt het inspectieteam in de school een selectie van de onderwijsreglementering:

 het voldoende handelingsplanmatig nastreven van de onderwijsdoelstellingen Hiertoe selecteert de onderwijsinspectie een aantal leerprestaties.

Daarbij onderzoekt de onderwijsinspectie altijd de vijf fasen van handelingsplanning:

 de beginsituatiebepaling

 de doelenselectiefase

 de voorbereidingsfase

 de uitvoeringsfase

 de evaluatiefase.

 een selectie van andere erkenningsvoorwaarden, waaronder de erkenningsvoorwaarde bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne.

 een selectie van overige regelgeving.

2. Om de kwaliteitsbewaking door de school na te gaan, selecteert het inspectieteam een aantal

3. Het inspectieteam onderzoekt ten slotte het algemeen beleid van de school aan de hand van vier procesvariabelen: leiderschap, visieontwikkeling, besluitvorming, kwaliteitszorg.

Het advies

De adviezen die de onderwijsinspectie uitbrengt, hebben betrekking op alle of op afzonderlijke structuuronderdelen van de school. De onderwijsinspectie kan drie adviezen uitbrengen:

 een gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de verdere erkenning van de school of van structuuronderdelen.

 een beperkt gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de erkenning van de school of van structuuronderdelen als de school binnen een bepaalde periode voldoet aan de voorwaarden vermeld in het advies.

 een ongunstig advies: het inspectieteam adviseert om de procedure tot intrekking van de erkenning van de school of van structuuronderdelen op te starten.

Bij een ongunstig advies beoordeelt de onderwijsinspectie bovendien of de school de vastgestelde tekorten zelfstandig kan wegwerken.

Tot slot

Binnen een termijn van dertig kalenderdagen na ontvangst van het definitieve doorlichtingsverslag informeert de directeur van de school de ouders en leerlingen over de mogelijkheid tot inzage.

Binnen de dertig kalenderdagen na ontvangst moet de directeur van de school het verslag volledig

bespreken tijdens een personeelsvergadering. Het bestuur van de school of zijn gemandateerde tekent het verslag voor gezien. Het bestuur stuurt het binnen dertig kalenderdagen na ontvangst terug naar de onderwijsinspectie en maakt eventueel melding van zijn opmerkingen.

De school mag het verslag niet gebruiken voor publicitaire doeleinden.

Meer informatie?

www.onderwijsinspectie.be en www.doorlichtingsverslagen.be

1 SAMENVATTING

Dit verslag geeft de vaststellingen weer van de doorlichting in de school voor buitengewoon secundair onderwijs De Garve te Dilsen-Stokkem. De school heeft een aangepast onderwijsaanbod voor jongeren met een verstandelijke beperking, een autismespectrumstoornis en sinds dit schooljaar ook voor jongeren met gedrags- en emotionele problemen. De onderwijsinspectie besliste, op basis van gegevens die ze vooraf onderzocht, om de Algemene en Sociale Vorming in opleidingsvorm een en de Beroepsgerichte Vorming in opleidingsvorm twee te onderzoeken. Verder onderzocht de onderwijsinspectie ook het proces

leerbegeleiding, het beleid met betrekking tot de bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne van de school, een selectie van de regelgeving en het algemeen beleid.

De Algemene en Sociale Vorming in opleidingsvorm een bereidt de leerlingen goed voor op

maatschappelijk functioneren en participeren in een omgeving waar in ondersteuning voorzien is. De initiatieven die de school neemt om werkervaring en eventuele arbeidsdeelname ook voor deze leerlingen te bevorderen, zijn een meerwaarde. Leerlingen in opleidingsvorm twee worden tijdens de Beroepsgerichte Vorming goed voorbereid op tewerkstelling in een omgeving waar in ondersteuning voorzien is. Naast het onderwijsaanbod op school wordt in het tweede deel van de opleiding ook de mogelijkheid geboden om arbeidstraining op de werkvloer van een extern bedrijf uit te voeren. De wijze waarop de school dit organiseert en de invulling ervan zijn een grote meerwaarde voor het leerproces van deze leerlingen.

In beide structuuronderdelen wordt onderwijs op maat op een handelingsplanmatige wijze voorbereid en uitgevoerd. Voor elke leerling worden individuele doelen geselecteerd. Het digitale leerlingenvolgsysteem dat de school gebruikt is volop in ontwikkeling en biedt nog geen overzicht over de jaren heen van reeds bereikte of nagestreefde doelen. Hierdoor is het moeilijk om als buitenstaander of nieuwe leraar op efficiënte wijze een zicht te krijgen op mogelijke hiaten in het individueel onderwijsaanbod doorheen de schoolloopbaan van elke leerling. De onderwijsinspectie stelde vast dat het huidige onderwijsaanbod wel voldoende evenwichtig is en rekening houdt met de individuele noden van de leerlingen. Het gezamenlijk benaderen van de volledige doelenselectie en de nodige onderwijsstrategie om deze te bereiken vanuit een goed georganiseerde klassenraad is een mogelijk werkpunt voor de school.

In het kwaliteitsonderzoek van de leerbegeleiding onderzoekt de onderwijsinspectie het proces van handelingsplanning op schoolniveau. De verdere ontwikkeling van dit proces is al meerdere jaren een prioriteit in deze school. Onder meer de ingebruikname en de voortdurende bijsturing van het digitale platform zorgde ervoor dat dit verbeterproces nog niet afgerond is. Er is voldoende technische

ondersteuning maar inhoudelijk worden leraren nog te weinig aangestuurd en opgevolgd om de kwaliteit van de handelingsplanmatige aanpak te bewaken en te verhogen. De schoolleiding wil op korte termijn iemand aanwerven die deze ondersteuning op gepaste wijze ter harte kan nemen.

Het algemeen beleid ligt in handen van een betrokken directeur die zeer dicht bij het personeel en haar leerlingen staat. Omdat er in deze relatief kleine school geen middenkader is berusten alle leidinggevende taken uitsluitend bij de directeur. Noodgedwongen besteedt zij ook veel aandacht aan de crisisbegeleiding van leerlingen. Hierdoor komen de andere beleidstaken soms in het gedrang en moeten deze plaats ruimen tot hiervoor de nodige tijd beschikbaar is. Dit neemt niet weg dat de directeur haar verantwoordelijkheid ten volle opneemt en zorgt voor een degelijke leiding van het dagelijkse schoolgebeuren. Er heerst een goede werksfeer waarbij collega's elkaar steunen en steeds in overleg met elkaar en de directeur zoeken naar mogelijkheden om het onderwijs te verbeteren. Hierdoor is er een aangenaam schoolklimaat waar leraren gemotiveerd en enthousiast aan de slag kunnen. Er werden al heel wat goede initiatieven genomen om de kwaliteit van de eigen werking te bewaken, maar dit leidde nog niet tot een allesomvattend

schoolwerkplan dat oog heeft voor alle aspecten van de schoolwerking.

De bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne in de school wordt in voldoende mate bewaakt. Alle gekende tekorten worden steeds onmiddellijk weggewerkt of systematisch aangepakt. Naast enkele kleine tekorten stelde de onderwijsinspectie onder meer vast dat een legionellabeheersplan ontbreekt. Omwille van de systematiek waarmee de school tekorten opspoort en vooral omwille van de wijze waarop zij reeds

gekende werkpunten wegwerkte, vertrouwt de onderwijsinspectie op het beleidsvoerend vermogen van de school om deze resterende tekorten weg te werken.

Het erkenningsonderzoek toont aan dat zowel in de Algemene en Sociale Vorming van opleidingsvorm een als in de Beroepsgerichte Vorming van opleidingsvorm twee de einddoelstelling in voldoende mate wordt nagestreefd. Dit gebeurt op een handelingsplanmatige wijze vanuit een onderwijsaanbod op maat. De onderwijsinspectie sluit deze doorlichting daarom af met een gunstig advies voor beide

structuuronderdelen. Ook de erkenningsvoorwaarden bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne krijgt een gunstig advies.

2 DOORLICHTINGSFOCUS

Op basis van het vooronderzoek en in het kader van een gedifferentieerde doorlichting selecteerde de onderwijsinspectie onderstaande leerprestaties en procesindicatoren/procesvariabelen voor verder onderzoek.

2.1 Leerprestaties in de doorlichtingsfocus Opleidingsvorm 1 Algemene en Sociale Vorming

Opleidingsvorm 1 x

Opleidingsvorm 2 Algemene en Sociale Vorming Beroepsgerichte Vorming

Opleidingsvorm 2 x

2.2 Procesindicatoren of procesvariabelen in de doorlichtingsfocus Onderwijs - Begeleiding

Leerbegeleiding

3 RESPECTEERT DE SCHOOL DE ONDERWIJSREGLEMENTERING?

3.1 Respecteert de school de erkenningsvoorwaarden?

3.1.1 Voldoet de school aan de onderwijsdoelstellingen?

Het onderzoek naar het voldoen aan de onderwijsdoelstellingen levert voor de geselecteerde leerprestaties het volgende op.

3.1.1.1 Opleidingsvorm een: Algemene en Sociale Vorming Voldoet

De school bereidt de leerlingen voor op de einddoelstelling van opleidingsvorm een. Het onderwijsaanbod is in voldoende mate gericht op maatschappelijk functioneren en participeren in een omgeving waar ondersteuning aanwezig is. De initiatieven die de school neemt om werkervaring en eventuele

arbeidsdeelname te bevorderen, zijn een meerwaarde. Op handelingsplanmatige wijze biedt de school onderwijs op maat dat voldoende afgestemd is op de leer-, opvoedings- en begeleidingsnoden van het doelpubliek.

Beginsituatiebepaling Beeldvorming Functionele neerslag Actualisering

De school maakt gebruik van een digitaal platform waarop ze heel wat actuele interne leerlingeninformatie bewaart. Er is aandacht voor zowel relevante medische en sociaal-emotionele informatie als voor onderwijs- en

opvoedingsnoden. Een overzicht van door externen aangeleverde gegevens zijn niet overzichtelijk bij elkaar gebracht en hierdoor minder bruikbaar in het proces. De meest essentiële informatie wordt summier samengevat in het algemeen besluit op het digitale platform en in een handboek voor nieuwe leraren. In de individuele handelingsplannen per vak worden actuele vakgebonden onderwijsnoden, aandachts- en werkpunten beschreven. Dit biedt voor elk vak een goede basis om te komen tot een individuele doelenselectie op maat.

Een overzicht over de jaren heen van reeds nagestreefde of bereikte doelen ontbreekt momenteel. Hierdoor is het niet mogelijk om als buitenstaander of nieuwe leraar op efficiënte wijze een zicht te krijgen op mogelijke hiaten in het individueel onderwijsaanbod doorheen de schoolloopbaan van elke leerling.

Doelenselectiefase Op maat Evenwichtig aanbod Doelenkaders Horizontale en verticale

afstemming Multidisciplinair overleg

Voor elke pedagogische eenheid wordt multidisciplinair een gepaste selectie gemaakt uit de decretale ontwikkelingsdoelen, afgestemd op de

groepsdynamiek en op gezamenlijke noden van de klasgroep.

Voor de selectie van individuele doelen per leerlingen ontwikkelde de school voor elk vak een eigen set van mogelijke concrete doelen. Elk van deze concretiseringen werden vooraf gekoppeld aan één of meerdere

ontwikkelingsdoelen, het digitale systeem laat echter niet toe om efficiënt te verwijzen naar andere relevante ontwikkelingsdoelen wanneer dat nodig is.

Op basis van de beschreven noden in de individuele handelingsplannen bepaalt elke leraar voor zijn vak welke individuele doelen hij selecteert. Hierbij wordt een evenwicht tussen de drie levensdomeinen wonen, werken en vrije tijd bewaakt. Dit garandeert in voldoende mate onderwijs op maat, gericht op de einddoelstelling. Omdat deze selectie in mindere mate multidisciplinair besproken wordt, is de horizontale en verticale afstemming nog niet optimaal.

Voorbereidingsfase Planning Multidisciplinair Groeperingsvorm Vakkenopdeling Methodiek en werkvormen Vakgroepwerking Infrastructuur en uitrusting

Om het onderwijsaanbod vorm te geven vertrekt het lerarenteam vanuit de vakkenopdeling die voor elke pedagogische eenheid jaarlijks aangepast kan worden. Het huidige vakkenaanbod leent zich in voldoende mate om de einddoelstelling na te streven.

Uit planningsdocumenten blijkt dat alle lessen zeer goed worden voorbereid.

Naast de concrete lesdoelen en de individuele aandachtspunten blijkt uit deze documenten ook dat er planmatig gedifferentieerd wordt. Leraren plannen diverse goede methodieken en werkvormen, aangepast aan het doelpubliek.

Wel kan de functionaliteit van sommige werkbladen en van verschillende lessen onder de noemer 'werken in de kaft' nog sterk verbeteren.

Een voorbeeld van goede praktijk is de invulling van het vak sociaal maatschappelijke bezigheidstraining dat de school aanbiedt aan elke

pedagogische eenheid die dit aankan. Deze goed uitgewerkte training is gericht op arbeidsdeelname in een omgeving waar ondersteuning aanwezig is en is een meerwaarde voor de opleiding. Ook de paramedische inbreng wordt goed voorbereid maar is nog te veel gericht op individuele therapie. Stilaan vindt er een kentering plaats om naast deze individuele therapie klasintern te

ondersteunen waar dit mogelijk is. De lessen spreken met ondersteuning van gebaren (SMOG) zijn hier een goed voorbeeld van. Het is nog niet gebruikelijk om klasinterne ondersteuning van leerlingen vanuit een multidisciplinair overleg te plannen.

Voor meerdere vakken ontbreekt een duidelijke leerlijn waaruit een goede meerjarenplanning en een consecutieve opbouw blijkt. De lijst van mogelijke concrete doelen per vak die in samenspraak met het schoolteam werd vastgelegd, is weliswaar richting aangevend maar laat nog teveel ruimte om een goede verticale samenhang te garanderen. De vakgroepwerking die hiervoor zorgen kan is veeleer gericht op organisatorische en in mindere mate op inhoudelijke aspecten wat een mogelijk verbeterpunt is.

Het aantal leerlingen dat klaar is om het onderwijs te verlaten, maar nog niet kan uitstromen, nam sterk toe door een gebrek aan opvangplaatsen in de regio.

Het schoolteam richt zich terecht op het onderhouden van vaardigheden voor deze jongvolwassenen. De infrastructuur werd uitgebreid met containerklassen, maar heeft haar maximumcapaciteit vrijwel bereikt.

Uitvoeringsfase Planmatige aanpak Flexibiliteit Methodiek en werkvormen Individualisatie en differentiatie

Het team voert de meeste activiteiten uit zoals gepland en legt hierbij een grote flexibiliteit aan de dag. Enkel voor leerlingen die geen voltijds uurrooster volgen omwille van het waardevolle integratieproject in de voorzieningen van groep Ter Engelen, wordt het vooropgestelde schoolaanbod onvoldoende bewaakt.

De klassenraad neemt haar rol onvoldoende op om het resterende urenpakket optimaal in te vullen, waarbij ze hoort uit te gaan van individuele noden en niet vanuit het vastgelegde uurrooster.

Uit de klasbezoeken en uit gesprekken met personeelsleden blijkt dat het team erg gericht is op het creëren van een aangenaam leer- en leefklimaat waarbij het welbevinden van de leerlingen voorop staat. Het klasoverschrijdend musicalproject is een goed initiatief en bevordert de sfeer en het gevoel van samenhorigheid onder de leerlingen. De differentiatie, de individuele trajecten en de planmatige aanpak komen duidelijk tot uiting in de gebruikte

methodieken en werkvormen op de klasvloer. De wijze waarop relationele en seksuele vorming wordt voorbereid en uitgevoerd, is hiervan een sterk voorbeeld. Het enthousiasme, de gedrevenheid en het engagement van de personeelsleden is groot.

Evaluatiefase Visie en afspraken Systeem of instrument Gelinkt aan doelen/diagnostisch

Valide Evenwichtig en representatief Procesevaluatie Rapportering

De periodieke evaluatie verloopt gelijkgericht. In een vierpuntenschaal worden alle geselecteerde doelen twee maal per jaar geëvalueerd. Voor de doelen in de groepswerkplannen gebeurt dit steeds door de gehele klassenraad zoals het hoort.

Individuele doelen per vak worden door de betrokken leraar geëvalueerd. De multidisciplinaire benadering van deze doelenevaluatie wordt bemoeilijkt door de organisatie van de klassenraad, door het vakspecifieke karakter van de meeste doelen en de niet altijd even relevante koppeling met de

ontwikkelingsdoelen. Ook is de evaluatie niet altijd valide omdat er

onvoldoende aangegeven wordt welk onderliggend doel al dan niet bereikt werd.

Toch voldoet deze fase van de handelingsplanmatige aanpak om onderwijs op maat te garanderen. Aan elke evaluatie in de handelingsplannen worden door de vakleraren meteen werk- en aandachtspunten gekoppeld die een nieuwe doelenselectie mogelijk maken, wat goed is. Door het vele informele overleg binnen het kleine schoolteam en omdat de meeste leraren reeds meerdere jaren aan dezelfde leerlingen les geven, hebben zij voldoende zicht op alle individuele leer- en opvoedingsnoden. Door de recente aanpassingen aan en het voortdurend vernieuwen van het digitale leerlingvolgsysteem is dit

overzicht over de jaren heen nog niet aantoonbaar. De school gaat ervan uit dat dit voortaan wel mogelijk zal zijn.

De uitgebreide rapporten zijn informatief en bevatten heel wat

ontwikkelingsgerichte feedback. Ze zijn niet afgestemd op het doelpubliek.

Resultaten worden wel steeds met de leerlingen besproken aan de hand van gedragsboekjes die in de meeste klassen gebruikt worden.

Stage Meerdere leerlingen brengen een of meer dagdelen per week door in een volwassenenvoorziening van groep Ter Engelen. Dit bevordert een mogelijke integratie bij het naderende schoolverlaten en werkt zeer motiverend voor de leerlingen waarvan de schoolloopbaan vaak al meerdere keren werd verlengd.

Er is geen uitwisseling van informatie tussen de school en de

volwassenenvoorziening, wat een gemiste kans is om het leerproces verder af te stemmen op specifieke noden.

Op het ogenblik van de doorlichting zijn er geen leerlingen die naast dit project een vorm van sociaal maatschappelijke training volgen. De school legt

momenteel enkele waardevolle contacten om deze vorm van stage in de volgende schooljaren verder uit te bouwen.

3.1.1.2 Opleidingsvorm twee: Beroepsgerichte Vorming Voldoet

Uit de pedagogische en didactische planning en uit lesobservaties blijkt dat het onderwijsaanbod binnen de Beroepsgerichte Vorming van deze opleidingsvorm op een handelingsplanmatige wijze gericht is op de einddoelstelling: ‘tewerkstelling in een werkomgeving waar in ondersteuning voorzien is'.

Beginsituatiebepaling Beeldvorming Functionele neerslag Actualisering

Het multidisciplinair team brengt op basis van huidige interne gegevens de beginsituatie van de leerlingen in kaart met daarbij aandacht voor zowel

opvoedkundige als onderwijskundige vormingsaspecten. Een overzicht van door externen aangeleverde gegevens zijn niet overzichtelijk bij elkaar gebracht en hierdoor minder bruikbaar in het proces. De beginsituatie per context ‘wonen, werken en vrije tijd’ en per vak is wel duidelijk aanwezig in de individuele handelingsplannen. Hoewel er in een format voorzien is in het digitale systeem van de school worden er in deze opleidingsvorm nog geen individuele noden geformuleerd op het vlak van emotiebeleving en sociale houding. Dit is met de nieuwe doelgroepen waar de school zich sinds dit schooljaar op richt een gemiste kans. In de beeldvorming ontbreekt momenteel een overzicht van de reeds nagestreefde en al dan niet verworven ontwikkelingsdoelen. Ook een overzicht van reeds verworven technieken kan momenteel niet gegenereerd worden.

Op geregelde tijdstippen zijn er leerlingenbesprekingen op de klassenraden.

Daarbij kunnen de individuele en groepsdoelen geactualiseerd worden. In de gehanteerde sjablonen voor deze plannen is er aandacht voor het cyclisch proces van de handelingsplanning, waarbij elke evaluatie moet leiden tot een nieuwe beeldvorming. Uit de ingevulde documenten blijkt echter dat deze nieuwe beeldvorming soms erg beperkt wordt ingevuld of dat een eerste tussentijdse evaluatie voor sommige groepen tot op heden (bijna einde schooljaar) nog niet plaatsvond.

Doelenselectiefase Op maat Evenwichtig aanbod Doelenkaders Horizontale en verticale

afstemming Multidisciplinair overleg

De doelenkeuze wordt nog te sterk overgelaten aan de individuele leraren en zijn vakgebonden. Ontwikkelingsdoelen zijn bij sommigen pas naderhand gekoppeld aan vakken of activiteiten, maar vormden niet het uitgangspunt.

De gekozen doelen in de individuele handelingsplannen spelen goed in op de individuele noden en worden op maat geselecteerd, maar nog te weinig vanuit een multidisciplinair overleg waarbij alle teamleden samen de doelen bepalen voor een leerling of groep leerlingen los van vakken of activiteiten. Paramedici zijn betrokken bij het multidisciplinair overleg en fungeren soms als co-teacher wat een grote meerwaarde heeft. Voor deze activiteiten met co-teaching is er onderling overleg tussen de betrokken lesgevers over de concretisering van de doelenselectie.

Voor elk vak van de beroepsgerichte vorming zijn er leerlijnen uitgewerkt met een duidelijke opbouw, maar is er nog geen link met de ontwikkelingsdoelen

Voorbereidingsfase Planning Multidisciplinair Groeperingsvorm Vakkenopdeling Methodiek en werkvormen Vakgroepwerking Infrastructuur en uitrusting

Er zijn door alle leraren degelijke planningsdocumenten uitgewerkt met veel informatie over de groep, de individuele leerling, de werkwijze en concrete lesdoelen. De persoonlijke planningsdocumenten verschillen echter zeer sterk.

De kwaliteit ervan is dan ook sterk leraargebonden. De school maakt afspraken over de planningsdocumenten, doch die worden nog niet volledig opgevolgd.

Voor de agenda en de evaluatiedocumenten zijn er door de school wel gelijkgerichte documenten uitgewerkt op het nieuwe platform.

De samenstelling van de pedagogische eenheden is doordacht en afgestemd op de noden van de leerlingen. Het vakkenaanbod is evenwichtig en goed

afgestemd op de latere tewerkstellingsmogelijkheden van de leerlingen. In de tweede fase wordt de mogelijkheid geboden om arbeidstraining op de

werkvloer uit te voeren. De organisatorische en inhoudelijke invulling hiervan is een voorbeeld van goede praktijk en een absolute meerwaarde voor het leerproces.

Voor de ontwikkeling van een ‘vaardigheidskoffer’ werd multidisciplinair samengewerkt, wat de deskundigheid van alle betrokken personeelsleden heeft verhoogd. Er is veel aandacht voor doordachte en geplande differentiatie.

De uitrusting en infrastructuur voldoen om de leerlingen goed voor te bereiden.

Sommige kookklassen zijn wel aan renovatie toe. De ordelijkheid en structuur in sommige werkplaatsen kunnen nog verbeterd worden om ten volle de

voorbeeldfunctie naar leerlingen toe op te nemen.

Uitvoeringsfase Planmatige aanpak Flexibiliteit Methodiek en werkvormen Individualisatie en differentiatie

De planning wordt uitgevoerd. Individualisatie en differentiatie komen sterk tot uiting in de klaspraktijk. De gehanteerde orthodidactische methodieken en werkvormen spreken de meeste leerlingen aan.

Tijdens de klasobservaties werd vastgesteld dat er een aangenaam leer- en leefklimaat heerst, waarbij het welbevinden van de leerlingen steeds voorop staat. Leraren spelen flexibel in op de individuele noden. Het evenwicht tussen voldoende flexibiliteit en toch voldoende structuur bieden en consequent optreden is iets waar het team over kan reflecteren naar aanleiding van de nieuwe doelgroepen die de school opneemt.

Evaluatiefase Visie en afspraken Systeem of instrument Gelinkt aan doelen/diagnostisch

Valide Evenwichtig en representatief Transparantie en normering Procesevaluatie Rapportering

De school heeft nog geen duidelijke gelijkgerichte visie over evaluatie. Een nieuw evaluatiesysteem is in ontwikkeling. In de groepswerkplannen worden de overkoepelende ontwikkelingsdoelen samen beoordeeld. De geconcretiseerde doelen per vak worden op een gelijkgerichte wijze, maar door alle leraren individueel geëvalueerd. Al deze evaluaties per vak of activiteit staan echter los van elkaar en de samenhang is niet duidelijk. Deze beoordelingen worden gezamenlijk besproken op de klassenraad maar ze worden niet in een globaal overzicht opgenomen. Hierdoor ontbreekt een duidelijk en overzichtelijk beeld van de vorderingen en de verworven vaardigheden van de leerlingen over de schooljaren heen. Daarnaast hanteren de leraren nog een gezamenlijk evaluatiesysteem op een ander digitaal platform dat afgeleid is van testen die ook beschutte werkplaatsen hanteren. De informatie hierin is waardevol, maar nog niet gerelateerd aan de decretale ontwikkelingsdoelen. De school plant een integratie van beide systemen.

De rapportering geeft duidelijk weer wat er in de verschillende activiteiten aan bod komt voor elke leerling. Er is op een goede wijze aandacht voor

ontwikkelingsgerichte commentaar.

Stage De school maakt op een verantwoorde wijze gebruik van de mogelijkheden om stages in te richten. Hierbij wordt per leerling gezocht naar de meest geschikte stageplaats. Het normaal economisch circuit en sociale werkplaatsen behoren naast de beschutte werkplaatsen ook tot de mogelijkheden. De stages worden goed voorbereid en begeleid.

3.1.2 Voldoet de school aan de erkenningsvoorwaarde ’bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne’?

De school gaat op systematische wijze haar situatie op het vlak van bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne na. Dit blijkt uit de regelmaat waarmee ze controles en risicoanalyses laat uitvoeren. De school kent de meeste van haar weinige tekorten en is waakzaam voor eventuele ongunstige veranderingen in de leer- en werkomgeving van het personeel en haar leerlingen. Recent werden de jaaractieplannen aangepast waardoor de eigen systematiek beter gewaarborgd is. Het globaal preventieplan is onvoldoende concreet om een goede meerjarenplanning te garanderen. Verslagen van het CPBW en boekhoudkundige gegevens tonen echter aan dat het beleid op het vlak van bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne in de afgelopen jaren ruim voldoende planmatig gebeurde.

Tekorten die in het verleden werden opgenomen in de verslagen van controles en adviezen van externe en interne controlediensten werden allemaal vrijwel onmiddellijk weggewerkt. Dit wijst op een daadkrachtige aanpak waarbij alle gekende tekorten op gepaste wijze worden beheerst. Toch kon de onderwijsinspectie enkele werkpunten vaststellen waar de school zich niet van bewust was. Sommige formele verplichtingen zoals een uitgeschreven procedure voor het aankoop- en indienststellingsbeleid en een keuring van de ladders ontbreken. Tijdens haar bezoek aan de lesplaatsen stelde de inspectie vast dat de voorgeschreven etikettering bij enkele producten met gevaarlijke eigenschappen ontbrak. Deze producten werden

onmiddellijk verwijderd door de preventieadviseur.

Een ernstig tekort is het ontbreken van een beheersplan betreffende de preventie van legionella. Gezien de school van enkele douches gebruik maakt, moet zij rekening houden met een bestaand risico en dringend gepaste maatregelen nemen ter preventie.

Omwille van de systematiek waarmee de school tekorten opspoort en vooral omwille van de wijze waarop zij reeds gekende werkpunten wegwerkte, vertrouwt de onderwijsinspectie op het beleidsvoerend

vermogen van de school om de resterende tekorten weg te werken. De school krijgt een gunstig advies voor de erkenningsvoorwaarde bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne. Ook de realisaties in het verleden en de verdere renovatieplannen motiveren dit advies.

3.1.3 Voldoet de school aan de overige erkenningsvoorwaarden?

Het onderzoek naar het voldoen aan de geselecteerde erkenningsvoorwaarden levert het volgende op.

Onderzochte erkenningsvoorwaarde

3.2 Respecteert de school de overige reglementering?

Het onderzoek naar het voldoen aan de geselecteerde reglementering levert het volgende op.

Onderzochte regelgeving

Is er een schoolreglement waarin de verplichte bepalingen correct zijn opgenomen? (codex so, art.

112 en 123/10)

ja

• de basisprincipes van het schoolbeleid met betrekking tot een aantal leerlinggebonden materies ja

• de lesspreiding en de vakantie- en verlofregeling voor leerlingen ja

• de krachtlijnen inzake extra-murosactiviteiten, leerlingenstages, werkplekleren en school- of centrumvervangende onderwijsprogramma’s

ja

• bepalingen in verband met het recht op onderwijs aan huis ja

• de bijdrageregeling, afwijkingen en contactpersoon terzake ja

• de inspraakmogelijkheden voor de betrokken personen in de school of centrum ja

• de voorwaarden waaronder de betrokken leerling en de betrokken personen inzage kunnen uitoefenen in of een toelichting kunnen vragen bij of een kopie kunnen bekomen van de leerlingengegevens, waaronder de evaluatie-gegevens

ja

• de organisatie van de leerlingenevaluatie ja

• de lokale leefregels ja

• de eventuele beroepsmogelijkheden voor de betrokken personen ten aanzien van betwiste beslissingen buiten beslissingen in verband met definitieve uitsluiting of leerlingenevaluatie

ja

• de basisprincipes van het schoolbeleid met betrekking tot reclame en sponsoring ja

• engagementsverklaring waarin wederzijdse afspraken worden opgenomen ja

• bepalingen over overdraging bij schoolverandering van leerlingengegevens naar de nieuwe school ja Is het schoolreglement conform het inschrijvingsrecht? (codex so, art. 110/1 tot 110/10) ^ja Informeert de school ouders en leerlingen en personeel over het centrum voor

leerlingenbegeleiding waarmee ze samenwerkt? (codex so, art. 15, §1, 9° en decreet CLB, art. 33) ja

Respecteert de voorziene verhaalmogelijkheid de reglementair voorgeschreven procedure? (codex so, art. 115/6)

ja

Respecteert de school het minimumlessenrooster? (codex so, art. 148-157 en BVR van 19-7-2002) ^ja

4 BEWAAKT DE SCHOOL DE EIGEN KWALITEIT?

Het onderzoek naar de kwaliteit en de kwaliteitsbewaking van de geselecteerde procesindicatoren of procesvariabelen levert het volgende op.

4.1 Leerbegeleiding

Doelgerichtheid De school gaat doelgericht om met het proces van handelingsplanning. Het maakte de laatste jaren het verbeteren van dit proces tot één van haar prioriteiten. Er bestaat een uitgeschreven visie hierop, maar deze is nog niet gefinaliseerd. Vooral het recent omschakelen naar een digitaal platform en de gelijktijdige implementatie van de decretale ontwikkelingsdoelen maken dat het verbeterproces nog niet voltooid is. Het volledige schoolteam is er wel van overtuigd dat de omschakeling een verbetering inhoudt en zet zich in om dit zo efficiënt mogelijk te doen.

Ondersteuning Om de omschakeling naar een nieuw systeem uit te werken en te ondersteunen werd een werkgroep opgericht waaraan leerkrachten uit de verschillende structuuronderdelen deelnemen. Paramedici maken hier nog geen deel van uit, maar worden wel bevraagd. De werkgroep werkte reeds heel wat

handleidingen uit voor het gebruik van het nieuwe digitale platform. Deze handleidingen ondersteunen vooral het technisch gebruik. Inhoudelijk zijn er nog maar weinig eenduidige richtlijnen. Hierdoor is de wijze waarop

bijvoorbeeld de agenda's en de lesfiches ingevuld worden nog zeer divers.

Doeltreffendheid Op de school is er buiten de directie niemand die het mandaat heeft om de doeltreffendheid van de digitale handelingsplanning te bewaken. Een

allesomvattende evaluatie van het nieuwe systeem werd nog niet uitgevoerd.

Wel werden in de loop van het schooljaar op technisch vlak een aantal

tekortkomingen gedetecteerd door de werkgroep en deze werden opgenomen met de programmeur. Het aansturen en indien nodig bijsturen van het

inhoudelijk gebruik hiervan werd tot op heden nog niet opgenomen.

Ontwikkeling De school bevindt zich wat betreft de leerbegeleiding volop in een ontwikkelingstraject. Het handelingsplanmatig werken en het digitale

programma hiervoor wordt nog bijgestuurd om het voor alle disciplines binnen de school zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken. De school overweegt naar volgend schooljaar toe ook de aanwerving van een orthopedagoog teneinde dit proces inhoudelijk beter te kunnen aansturen en opvolgen. Ook de specifieke leerbegeleiding van de nieuwe doelgroepen wordt één van de prioriteiten.

5 ALGEMEEN BELEID VAN DE SCHOOL

Het onderzoek naar het algemeen beleid van de school levert volgende vaststellingen op.

Leiderschap De leidinggevende taken in deze school berusten uitsluitend bij de directeur.

Gezien het beperkt aantal leerlingen heeft de school niet de mogelijkheid om een uitgebreid middenkader te organiseren. Door het flexibel inzetten van ondersteunend personeel tracht de schoolleiding daarom steeds te

ondersteunen waar mogelijk. Ook de directeur zelf besteedt noodgedwongen zeer veel aandacht aan crisisbegeleiding van leerlingen. Hierdoor komen de andere beleidstaken soms in het gedrang en moeten deze plaats ruimen tot hiervoor de nodige tijd beschikbaar is. Dit neemt niet weg dat de directeur haar verantwoordelijkheid ten volle opneemt en zorgt voor een degelijke leiding van het dagelijkse schoolgebeuren.

De grote betrokkenheid van de directeur bij het uitvoeren van de onderwijs- en vooral de begeleidingsopdracht maakt dat zij dicht bij personeel en leerlingen staat. Leraren geven aan dat er een opendeurcultuur heerst, dat de directeur steeds bereikbaar is en ondersteunend werkt. De schoolleiding gelooft in de meerwaarde van dialoog, collegiale ondersteuning en autonomie van het personeel. Het sterke schoolteam weet hier verantwoord mee om te gaan. Het inhoudelijk aansturen van het onderwijsaanbod en de planning ervan op schoolniveau, evenals het opvolgen en bijsturen van personeel kan echter nog verbeteren. Dit kan een meerwaarde betekenen in het borgen van sterke punten en het delen van aanwezige expertise.

Visieontwikkeling De schoolleiding heeft een duidelijke visie over de plaats van personen met een handicap in de maatschappij. Om de leerlingen voor te bereiden op de

einddoelstelling zijn er voor elke klaswerking in opleidingsvorm een, voor opleidingsvorm twee en voor de paramedische disciplines binnen de school goede visieteksten uitgeschreven. Ook voor enkele andere deelaspecten binnen de schoolwerking is dit zo. De uitwerking van de relationele en seksuele

vorming in opleidingsvorm een is hier een sterk voorbeeld van.

Het uitwerken van elke deelvisie gebeurde steeds door de betrokken personeelsleden in een werkgroep en werd waar relevant met het hele schoolteam besproken. Dit heeft gezorgd voor een transparante werking, het verhogen van gelijkgerichtheid en een gevoel van samenhorigheid in een school waar het gehele team op een warme wijze dezelfde einddoelstelling nastreeft.

Deze werking heeft echter nog niet geleid tot een allesomvattend beleids- of schoolwerkplan met een integrale visie op de gehele schoolwerking. De afgelopen jaren ging er terecht veel aandacht naar handelingsplanning en het verbeteren van de infrastructuur, maar een breder prioriteitenplan ontbreekt.

Het uitgangspunt om leerlingen te begeleiden tot er een geschikte

doorstroming verzekerd is, weegt stilaan op de schoolorganisatie, net als de gewijzigde schoolpopulatie in opleidingsvorm twee. De schoolleiding is zich hiervan bewust en zoekt intensief naar mogelijke ondersteuningsinitiatieven om hier in de toekomst gepast mee om te gaan.

Besluitvorming Alle wettelijke inspraakorganen zijn aanwezig. Inspraak is ook steeds mogelijk in de opendeurcultuur die het schoolbeleid typeert. Er wordt zeer laagdrempelig en open gecommuniceerd over motieven, ideeën, verzuchtingen en

onzekerheden. Personeelsleden worden aangemoedigd om in overleg tot beslissingen te komen.

Door het gebrek aan sturend middenkader en een structureel aangestuurde vakgroepwerking is er niemand met een mandaat en de mogelijkheid om na te gaan of beslissingen en gemaakte afspraken ook worden uitgevoerd. Hierdoor is de gelijkgerichte werking op de klasvloer niet verankerd en wordt deze nog sterk beïnvloedt door mogelijke personeelswissels.

Er is nog te weinig aandacht voor een integraal beleid waarbij alle beleidsdomeinen de nodige aandacht krijgen en de coördinatie van de verschillende domeinen verzekerd is. De huidige schoolorganisatie stimuleert het nemen van verantwoordelijkheden die de eigen taak overstijgen nog onvoldoende. Dit is een gemiste kans om te komen tot een meer participatief en geïntegreerd beleid.

Kwaliteitszorg Het identificeren van verbeterpunten werd zowel in het verleden als tijdens deze doorlichting door de school als groeikans en niet als bedreigend ervaren.

Zo werd na de vorige doorlichting de handelingsplanmatige aanpak, de

infrastructurele problematiek en het beleid inzake bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne al grondig bijgestuurd. Ook tijdens deze doorlichting is de

veranderingsbereidheid van het hele schoolteam en de positieve ingesteldheid ten opzichte van vernieuwing opvallend.

Er is echter nog geen systematische, integrale en cyclische

gegevensverzameling, gegevensanalyse en kwaliteitsbijsturing n.a.v. een sterkte-zwakte analyse.

Recent nam de school wel al enkele initiatieven om de kwaliteit van de eigen werking te onderzoeken. Zo was er onder meer een enquête naar het welbevinden het personeel en werd de kwaliteit van de

deskundigheidsbevordering onderzocht. Hieraan werden nog geen concrete actiepunten gekoppeld.

Inbreuken op de regelgeving

Het niet evalueren van de personeelsleden conform het Decreet van

27/03/1991 betreffende de rechtspositie van sommige personeelsleden van het gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde centra voor

leerlingenbegeleiding - art. 47octies, §1 en 2ter.

6 STERKTES EN ZWAKTES VAN DE SCHOOL

6.1 Wat doet de school goed?

Wat betreft de erkenningsvoorwaarden

 De aandacht voor de individuele benadering van de leerlingen;

 de wijze waarop het onderwijs wordt voorbereid en de planmatige differentiatie;

 de voorbereiding en de uitwerking van de lessen relationele en seksuele vorming in opleidingsvorm een;

 de initiatieven die de school neemt om werkervaring en eventuele arbeidsdeelname te bevorderen voor leerlingen van opleidingsvorm een;

 de organisatie van de praktijk op verplaatsing in opleidingsvorm twee.

Wat betreft de kwaliteit/kwaliteitsbewaking van de processen

 De aandacht voor de doelgerichtheid en de ontwikkeling van de leerbegeleiding.

Wat betreft het algemeen beleid

 De betrokkenheid en de ondersteuning door de schoolleiding bij het uitvoeren van de begeleidingsopdracht van het personeel.

6.2 Wat kan de school verbeteren?

Wat betreft de erkenningsvoorwaarden

 De multidisciplinaire benadering van de individuele doelenselectie en de evaluatie ervan;

 het overzicht van leervorderingen over de jaren heen voor alle leerlingen;

 de deskundigheid met betrekking tot de nieuwe doelgroepen in opleidingsvorm 2.

Wat betreft de kwaliteit/kwaliteitsbewaking van de processen

 De aandacht voor de ondersteuning en de doeltreffendheid van de leerbegeleiding.

Wat betreft het algemeen beleid

 De systematische, integrale en cyclische gegevensverzameling, gegevensanalyse en kwaliteitsbijsturing;

 de uitbouw van een geïntegreerd beleid vanuit een gedeeld leiderschap.

6.3 Wat moet de school verbeteren?

Wat betreft de regelgeving

 De evaluatie van het personeel conform het Decreet van 27/03/1991 betreffende de rechtspositie van sommige personeelsleden van het gesubsidieerd onderwijs - art. 47octies, §1 en 2ter.

7 ADVIES BETREFFENDE DE ERKENNINGSVOORWAARDEN

In uitvoering van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies:

GUNSTIG

 voor de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' voor alle structuuronderdelen.

 voor de erkenningsvoorwaarde 'bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne'.

 voor de overige erkenningsvoorwaarden.

8 OVERIGE REGELGEVING: REGELING VOOR VERVOLG

Op de gecontroleerde overige regelgeving werden door het inspectieteam geen inbreuken voor verder gevolg door de onderwijsinspectie vastgesteld.

Namens het inspectieteam Voor kennisname namens het bestuur

Bart TABRUYN

de inspecteur-verslaggever

Rita CREEMERS de directeur Datum van verzending aan de directie en het

bestuur van de school