• No results found

Tegels dialect

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Tegels dialect"

Copied!
14
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Tegels dialect

Dit woordenboek Tegels bevat 36 gezegden, 643 woorden en 1 opmerkingen.

36 gezegden

∙ daar komt de pastoor weer een sigaar halen - dao kump dae wiewatermetroeës weer sigaar haole

∙ daar sta ik van te kijken! - haes se nag wäörd!

∙ Die is niet goed bij zijn hoofd - Dae is door de ratte besjnuffelt

∙ Die is niet wijs - Det is 'ne geklaadsde

∙ een joint in de morgen is een dag zonder zorgen - unne fakkel in de morge is unne daag zonger zörge

∙ Een miskraam - Dao is de kér opgekiep

∙ een ongelikte beer - 'nen ongelekdem baer

∙ Een vreselijke vrouw - Ein nut bieës

∙ Er is een flinke bui op komst - Dao zien ze d'r ein aan 't inlaajje

∙ ga je naar de schuur dan is je dag helemaal top - Geis se nao de sjop, den ken dienen daag nimmer kepot

∙ Goh, wat is die man dik - Dae mak zig vuer unne sjoènen hieès neet bang

∙ helemaal niets uitvoeren - de kloeëte ligge te sjoere

∙ Het is nat, koud en rillerig (weer) - Ut is naat, kaad en sjuverechtig (weer)

∙ Hij is niet goed wijs - Dae is neet gans richtig

∙ Hij wordt vergeetachtig - Ut begint um drònger te laupe

∙ Hij zit in het gesticht - Dae zit in Venraoj

∙ Iemand die veel rookt - Dae rauk wie de sjouw van Tieglia

∙ Ik ben sprakeloos - mich versleit d'n oam

∙ Ik heb er genoeg van! - Ich heb tes vol!

∙ Je heb een hoofd als een clown en die staat je zo goed. - Dôw haes eine kop als eine kloon, en dea steit dich zoë sjoen.

∙ je kunt de pot op - lek mich de zök

∙ Je kunt de pot op - Dow kens mich de poekel roetse

∙ jeetje mina - moadekke

∙ koude handen - kaai heng

∙ lawaai maken - leave (=leven) maken

∙ nu en dan - mei en den

∙ Op de Knieën met gevouwde handen bidden - Oppe kneen met gevaaide heng baeje

∙ op zijn Tegels - op zien Tegels

∙ Over een bot mes - Daomet kense op dien vot nao Kaevelaer rieje

∙ Stil, er luisteren kinderen mee - Zjwieg, d'r zitte doéve op ut daak

∙ Verdorie, zegt Sjang tegen Sjeng (Jan), mooie ham, Sjeng - Tomme, zäed Sjang tége Sjeng, sjoëne sjink, Sjeng!

∙ volkomen geschift! - as dae wys is zien alle gekke wys

∙ voor mijn part - veur mien pert

∙ wat er ook zal gebeuren... - al geit kuupke d'n boam oet...

∙ Wat zeg je me daarvan?! (heb je nog woorden!) - Haese nag wöard!

∙ zijn gang laten gaan - laote gewaere

643 woorden

∙ (al) vast - alves

∙ (al) vast - alvas

(2)

∙ (n) iemand - (n) emes

∙ 's avonds - saoves

∙ 's maandags - sjmaondigs

∙ aalbessen - miemere

∙ aardappel - petat

∙ aardbeien - aerbaeze

∙ adem - aom

∙ af - aaf

∙ af en toe - mei en den

∙ afgeleverd - aafgeleverd

∙ afslaan - aafsjlaon

∙ afwasdoekje - sjôttelsplak

∙ aju (us) - hoije

∙ alleen - allein

∙ Altaar - Altaor

∙ apart - apert

∙ appelstroop - kroët

∙ arm - erm

∙ avond - aovend

∙ azijn - aek

∙ Baarlo - Baolder

∙ bakker - bekker

∙ balkenbrij - kerboet

∙ band - bangk

∙ banden - beng

∙ Bangerik - Sjiéthöes

∙ bedankt - Bedangk

∙ bedroefd - bedreuf

∙ been - bein (sleeptoon: / en dan )

∙ beetje - bietje

∙ begon - begôs

∙ begonnen - begôs

∙ bekvechten - Sjtraevelle

∙ beledigen - beleidige

∙ Belgie - Bels

∙ benen - bein (stoottoon / )

∙ benen - béin (stoottoon)

∙ bezem - bessem

∙ bidden - baeje

∙ bij - beej

∙ bijl - biel

∙ bijna - intrint

∙ bisschop - bussjop

∙ blaadje - blaedje

∙ blaasinstrument - träöt

∙ Blerick - Blierik

∙ blijf - blief

∙ bloei - bleuj, bleuje

∙ boek - book

∙ boek - book (stoottoon)

∙ boeken - beuk

∙ boem! - paaf!

∙ boerenkoolstamppot - boeremoos

(3)

∙ boodschappentas - kallebas

∙ boom - boum

∙ bord - telder

∙ bordje - sjuttelke

∙ borreltje (jenever) - dröpke

∙ borstel - börstel

∙ borstrok - liefke

∙ bot - knaok

∙ boter - bótter

∙ boterham - snitje wek

∙ boven - Baove

∙ braadpan - braojkaetel

∙ bramen - braomele

∙ branden - branne

∙ brandweer - brangkwaer

∙ breed - breid

∙ broek - bôks

∙ broekzak - bôksetès

∙ broekzak - tes

∙ broer - broor - breurke - breurs

∙ brood (roggebrood) - broëd

∙ brood (witbrood of bruinbrood) - wêk (witte wèk of broène wèk)

∙ brood met witte kandij korrels - kluntjuzzewek

∙ Broodmager - Unne sjreggendek

∙ brug - brögk

∙ bruin - broën

∙ brutaal - vreg

∙ bui - bu

∙ buik - pens / boëk

∙ buiten - boéte

∙ Carnaval - Vastelaovend

∙ cel - kotje

∙ cervelaatworst - druëgwors

∙ chocolade - sjoklaat

∙ Collectezak (Kerk) - Klingerbuúl

∙ Couque de Dinant - Koekdenang

∙ daar - dao

∙ daar - doa

∙ dag - dâag

∙ dagen - dáag

∙ dak - dâak

∙ dat - det

∙ de pook (kachel) - ut raökeliezer

∙ De W.C - 't hüske

∙ de W.C. - plee

∙ de W.C. - boutdoës

∙ Deze keer gaat het niet door - Dees reis, guf ut d'r genne

∙ dichtbij - doënnbeej

∙ die - dae (mannelijk)

∙ die (vrouwelijk) - die, det, het

∙ dik - diek

∙ dikwijls, vaak - dök, döks, dökker

∙ doe - doot

(4)

∙ doen - doon

∙ dooien - duëje

∙ door de weekse schoenen - swaerdigse sjoon

∙ doordeweeks - sjwerdes

∙ doordeweeks - sjwaerdes

∙ Doordeweeks - Doordewaeks

∙ doordeweekse kleren - sjwaerdigse klijer

∙ Dopen - Duipe

∙ draagtas - kallebas

∙ draaien - drejje

∙ dromen - druime

∙ droog - druueg

∙ Dropwater - Sjuùmke (sjuùmke trékke)

∙ dropwater (laurierdrop) - Sôkkerpáek

∙ Duitser - Pruus

∙ Duitsland - Pruuses

∙ duizend - doëzend

∙ duwen - düjje

∙ dweilorkest - joekskepel

∙ Eau de Cologne - Ònjeklònje

∙ echt (typisch) - richtig

∙ Echtgenoot - de mins (mins=man)

∙ eekhoorn - eikketske

∙ eekhoorn - eiketske

∙ een - ein (e)

∙ een dode - unne doe:je

∙ een man - unne mins

∙ eeuw - iew

∙ Egypte (buurtschap in Tegelen) - Egiepte

∙ eieren - eier

∙ eigenaar - eigenaer

∙ eind - ing

∙ emmer - eimer

∙ enige - inkele

∙ enige (de ~) - ensigste

∙ ergens - örges

∙ even (tjes) - efkes

∙ familie - femilie

∙ fauteuil - praos

∙ Feestdag - Fiësdaag

∙ feestvertoon - fiësvertoën

∙ fijn (letterlijk) - fýn

∙ fijn, fijner - fijn, fender

∙ FIJNE - sjoeëne

∙ floot - flödde

∙ gaan - gaon

∙ gat - gaat

∙ gedoe - gedeuns

∙ gedoe - gedoons (oorspronkelijk)

∙ geel - gael

∙ geest - geis

∙ gegaan - gegangen (gegaon)

∙ gekund - gekos

(5)

∙ Geloof - Geluif, Gelauf

∙ geloven - geluive

∙ gemakkelijk - mekkelik

∙ gemeen - nut

∙ genoeg - genóg

∙ gereed - vaerdig

∙ gevaar - gevaor

∙ gevaarlijk - geviërlijk

∙ gevonden - gevonge

∙ gewoon - gewoeën

∙ glas - glaas

∙ glijbaan - roetsjbaan

∙ glijden - sjliddere

∙ goededag - gôjjen-dáag

∙ Goh! - maodekke!

∙ gootsteen - paolingsjtein

∙ gordijnen - gerdiene

∙ goud - gold

∙ graag - gaer

∙ gras - bleik

∙ gras - bleik

∙ groeien - greuje

∙ groen - greun

∙ groeten bij weggaan - hôjje

∙ grof - graof

∙ groot - groeët

∙ groter - grótter

∙ H - Z - Heuvels-zone

∙ haar (jonge vrouw of meisje) - öm

∙ haar (vnw) - eur

∙ haarknotje - Trülke

∙ ham - sjink

∙ hampunt - sjinketömpke

∙ handen - heng

∙ handschoen - haas

∙ handtas - kallebeske

∙ hard - hel

∙ hard huilen - Baöke

∙ hart - hert

∙ hedentendage - allewiel

∙ heeft - haet

∙ heel - gans

∙ heel, intact - alik

∙ heen - haer

∙ hees - sjraap

∙ heet - heit

∙ heette - hoot

∙ helemaal - ram

∙ helemaal - gans

∙ helemaal niet - gaar neet

∙ hemd - hemp

∙ het - ût

∙ het gebruik - 't gebróek

(6)

∙ het smaakt - 't sjmak

∙ heten - heite

∙ hier - heej

∙ hitte - hets

∙ Hoe gaat het? - Wie geit ut?

∙ hoed - hood

∙ hoedje - hudje

∙ hond - hónk

∙ honden - hung

∙ Hondje - eine kleine honk

∙ hoofd - kop

∙ horen - huuere

∙ houden - haje

∙ hout - Holt

∙ houtskool - aomere

∙ huilen - Baöke

∙ huilen - zumpe

∙ Huilen (zachtjes) - Greize

∙ huis - hoés

∙ huis - hoe:s

∙ huismus - moets

∙ huizen - Huuzer

∙ Iedereen - jiderrein

∙ iemand die flauw doet - unne maelige petat

∙ iets, wat - get

∙ ik - ich

∙ ik hou van je - ich haaij van dich

∙ ik was - ich waar

∙ in Reuver - oppe Ruiver

∙ in Steyl - op Sjteyl

∙ ja - jao

∙ jaar - jaor

∙ jaloers - zjeloers

∙ jammer - jaomer

∙ Je bent gek - Van de poekel geroútsje

∙ je bent helemaal gek - dow tiks gaar neet richtig

∙ jicht - gich

∙ jij - dôw

∙ jij - dôw

∙ jij - doow

∙ jij komt - doow kumps

∙ jij meent - dow mens

∙ joint - friettetoe-oet

∙ joint - tiel, pater, fakkel, jikkel, stick

∙ jong - jónk

∙ jongen - jong

∙ kaantjes - kömkes

∙ kaas - kiës

∙ Kaldenkirchen - Kaakerke

∙ kam - kamp

∙ kammen - keime

∙ kandijbrood - klöntjeswek

∙ Kapelaan - Keplaon

(7)

∙ kar - ker

∙ kar - kiets

∙ kers - kurs

∙ Kerstmis - Körsmis

∙ Kerstnacht - Körsnach

∙ ketel - kaetel

∙ Keukendoek - Sjòttelhandook

∙ Keulen - Kölle

∙ kikker - kwekvors

∙ Kikkervisje - Poelpekske

∙ kikkervisjes - poelpekskes

∙ kind - kink

∙ kinderachtig - kingerechtig

∙ kinderen - kinger

∙ kindje - kiendje

∙ kinkkeren - kölse

∙ kip - kiep

∙ klaar - klaor, vaerdig

∙ klaar - vaerdig

∙ Klapperpistooltje - pesjtungskesgewaerke

∙ kleed - kleid

∙ kleedje - kledje

∙ kleermaker - sjnieder

∙ klein hokje - kabuitske

∙ kleiner - klender

∙ kleren - kleier

∙ kluis - kloes

∙ knalhoedjes - pesjtungskes

∙ knie - kneen

∙ knieën - kneen

∙ knikkeren - kölse

∙ knipmes - kniep

∙ knoeien (zitten te ~) - knóddele

∙ koeien - ku

∙ koekje - pletske

∙ komt - kump

∙ kon - kos

∙ konijn - kníen (sleeptoon)

∙ koning - keuning

∙ kont - vót

∙ kop (je) - tas, täske

∙ kopen - koupe

∙ kopje - tas

∙ korst van boterham - körsje

∙ koud - ozelig

∙ koud - kaad

∙ koude - keld

∙ koude rilling - kaaje sjuver

∙ kousen - sök

∙ kraakbeen - knoers

∙ krentebrood - krintemik

∙ Krentenbrood - pruumkes-wék, krinte-wek

∙ kruik - kroek

(8)

∙ kruis - kruuts

∙ kruisbes - sjtaekbaer

∙ kruisbessen - sjtaekbere

∙ kruiwagen - sjörker

∙ kruiwagen - sjurkèr

∙ kruk - krök

∙ kuil - koel

∙ kus - kös, kösmoel, noet

∙ kusje - kösmuulke, nuutje

∙ kwijt - kwiét

∙ la (lade) - trek

∙ laag - liëg

∙ laars - sjtevel

∙ laat hem zijn gang gaan - laot um gewaere

∙ laatste - letste

∙ lachte hij? - lachdene?

∙ lang - lank

∙ lantaarnpaal - luchtepoal

∙ laurierdrop - sôkkerpaek

∙ lawaai - besjtakel

∙ leeg - laeg

∙ lekken - leeke

∙ lepel - laepel

∙ leraar - meister

∙ leraar - lieraar

∙ lerares - lierares

∙ libel - gaarepaap

∙ licht - leech

∙ lief - leef

∙ lieveheersbeestje - aoliebieësje

∙ lijken op - sjtale op

∙ links - krangs

∙ lomperd - hampeleman

∙ lopen - laupe

∙ lopen - lauoe

∙ lucht - loch

∙ lucifer - zjwaegelke, zjwaevelke

∙ luiden (klein klokje) - klimpe

∙ Maart - Miert

∙ maken - maake

∙ man - mins

∙ medelijden - compassie

∙ mee - mei, met

∙ meest - meis

∙ meester - meister

∙ meisje - maedje

∙ meisje - maedje

∙ melk - mellik

∙ menen - meine

∙ mens - mins

∙ merkte je 't? - merksdesenet?

∙ mes - mets

∙ meteen - mettegang

(9)

∙ Middeleeuwen - Middeliëuwe

∙ Mier - zekdimpel

∙ mij - mich

∙ misdienaar / misdienette - misdeener / misdeenette

∙ moe - muug

∙ moeite - meuite

∙ Mok - Tas

∙ mol - moodworm

∙ momenteel - allewiel

∙ mooi - fijn; sjoeën

∙ muis - moes

∙ mus - moets

∙ muur - moer

∙ naaien - neie

∙ naakt - neks

∙ naar - nao

∙ naast - naeve

∙ nat - naat

∙ navel - boeknagel

∙ nee - nae

∙ neus - naas

∙ niemand - nemes

∙ niet stil kunnen zitten - sjravele

∙ nieuw - nie

∙ nieuw - niej

∙ Nijmegen - Numwaege

∙ nodig - nüedig

∙ noemen - neume

∙ nog - nag

∙ nu - noow

∙ olie - aolie

∙ Onbeschoft - Onbesjoef

∙ onderbroek - óngerboks

∙ onderzoek - ongerzeuk

∙ ongeveer - ongevier

∙ onrustig op stoel e.d. bewegen - sjravele

∙ ons - ós

∙ onwaarschijnlijk - onwersjienlik

∙ onze - ózze

∙ onzin - kolder

∙ oog - oug

∙ ook niet - onneet

∙ ook nog - onnag

∙ oud - aad

∙ ouderdom - alderdôm

∙ ouders - elders

∙ oven - oave (oa is opener klank dan ao in saoves)

∙ oven - aove

∙ over - euver

∙ paard - paerd

∙ pan - kaetel

∙ pannelap - tieske

∙ papier - pepeer

(10)

∙ Parijs - Parys

∙ Pasen - Paose

∙ passant - vurbeejgenger

∙ pastoor - pesjtoeër

∙ pier - perik

∙ pilaar - zuul

∙ politie - pliesie

∙ praten - praote

∙ precies - percys

∙ precies - percies

∙ priem - zuul

∙ proeven - preuve

∙ Quatre Bras (kruispunt) - Katterbraa

∙ raapstelen - sjteelmoos

∙ regenpijp - raegenpiep

∙ regenworm - perik

∙ Reuver - Ruiver

∙ Roermond - Remungk

∙ roggebrood - broët

∙ rommel - krempel

∙ rug - rugk

∙ ruggen - rugke

∙ ruiken - ruuke

∙ ruilen - kóetele

∙ ruilen - toese

∙ salamander - aektes

∙ Sam en Moos (pro) - Tunnes en de Schaele

∙ schaar - sjiër

∙ schade - sja

∙ schaduw - sjadu

∙ schande - sjang

∙ scheef - sjeif

∙ schelen - sjille

∙ schoen - sjoon

∙ schoenen - sjoon

∙ schoenmaker - sjoester

∙ schoenveters - sjoonreeme

∙ schone kleren - sjoene kleier

∙ schooier - sjurger

∙ school - sjoel

∙ schoot - sjlup

∙ schop - sjöp

∙ schor in de keel - sjraap in de kael

∙ Schort - Sjòlluk

∙ schort - sjollik

∙ schot - sjeut

∙ schotel - sjóttel

∙ schreeuwen - sjriëve

∙ schrijven - schryve

∙ schrijven - sjryve

∙ schrijven - sjríeve

∙ schuin - sjuuns

∙ schuur - sjop

(11)

∙ schuurtje - sjöpke

∙ sinaasappel - appelesien

∙ sinasappel - appelesien

∙ Sint Maarten - Sintermerte

∙ sla - sjlaat

∙ slaag - zjwaap

∙ slaan - houwe

∙ slager - sjlechter

∙ slee - sjlei

∙ slim - sjlum

∙ smaakt - sjmek

∙ smal - sjmaal

∙ sneeuw - sjnie-je

∙ sneeuw - sjnië

∙ sneeuwen - sjniëje

∙ snijden - sjnieje

∙ snoepje - babbelaer

∙ snoepje - babbeleer

∙ soldaat - sjoldaot

∙ soms - mei

∙ soort - soart

∙ spelen - sjpeule (sleeptoon, eerst / , dan\)

∙ spiegel - speegel

∙ spoelen - sjpéule (dus met stoottoon)

∙ spoor - sjpoar

∙ spul - grei

∙ staart - sjtert

∙ station - sjtasie

∙ steden - sjtaej

∙ stelt - sjtelt

∙ stem - sjtum

∙ stinken - meuren

∙ stoel - sjtool

∙ stok - sjtek

∙ stomdronken - knônnezat

∙ storen - sjteure

∙ straat - straot

∙ straf - sjtraof

∙ stroom - sjtraum

∙ stroop - kroet

∙ stropdas - sjlieps

∙ Stuntelen - Sjtraevelle

∙ Stuntelen - Sjravelle

∙ suiker - sókker

∙ Swalmen - Zjwame

∙ tafel - taofel

∙ tand - tank

∙ tanden - teng

∙ teer (pek) - ter

∙ tegenwoordig - taegeswöardig

∙ teken - teike

∙ Telefoon - Tillefoon

∙ terug - truuk

(12)

∙ thee - tië

∙ toffee - kleever

∙ tot - toet wies

∙ trompet - tröät

∙ trots - gruuëts

∙ trots - sjtoals

∙ tuin - hoaf (oa is opener klank dan in Baolder)

∙ tuin - haof

∙ tuinbonen - wölle boene

∙ twaalf - twelf

∙ U - geej

∙ U (naamval) - ug

∙ uit - oe:t

∙ uitnodigen - oetneudige

∙ uitnodiging - oetnuuediging

∙ uur (tijd) - oor

∙ vaak - duk

∙ Vaak - dök

∙ vaatdoek - sjôttelsplak

∙ vaatdoekje - shötelsplak

∙ varken - koes

∙ varken - verke

∙ vast wel - ves waal

∙ veel - veer

∙ veel - vuel

∙ ver - wiéd

∙ Ver hier vandaan - Wiéd öwèg

∙ Verdomme - Godsammezegene

∙ verdomme - hasses kinger

∙ verkouden - verkaad

∙ verliezen - verlere 2 / 3p verluus verloar verloare

∙ verliezen van naalden (kerstboom) - ruûzele

∙ verse worst - broadwors

∙ verstandig - versjtendig

∙ verstoppertje - bergemuuske

∙ verstoppertje - verbergemuuske

∙ vest - waemuske

∙ vest onder 'n driedelig kostuum - rumpke

∙ vet - fatsig

∙ vies - fýs

∙ Vishengel - Visgaerd

∙ vlaamse gaai - blauw mark

∙ voegen - veuge

∙ voelen - veule

∙ Voetveeg - Nolles

∙ voor - veur

∙ vooraanstaan - veuraansjtaon

∙ vorig - vurreg

∙ vork - forchet

∙ vork - verchet

∙ vraagt - vrüeg

∙ vreemd - vremd

∙ vriend - kammeraod

(13)

∙ vriest - vruus

∙ vriezen - vrere

∙ vroeg - vruug

∙ vrouwen - vroulu

∙ waaien - weie

∙ waar - woeë

∙ waard - waerd ( (sleeptoon / en dan )

∙ waarde - waerd (stoottoon / )

∙ wagen - waage

∙ wal - WatJoa?

∙ warm - werm

∙ was - waar / waas

∙ weegschaal - weagsjoal

∙ week (bnw) - weik

∙ week (zn) - waek

∙ weer - waer

∙ weer (sgesteldheid) - waer

∙ weer, opnieuw - weer

∙ weg - waeg

∙ weinig - wiënig

∙ wel - waal

∙ werd (en) - wo (o) r (e)

∙ wereld - weld

∙ wie - wae

∙ wieg - weeg

∙ wij - weej

∙ wilgenkatjes - kattemieskes

∙ wind - wink

∙ worden - waere

∙ wordt - wuurt

∙ wortelenstamppot - wortelemoos

∙ zadel - zaal

∙ zakdoek - tessendook, snotlap

∙ zakje - zekske

∙ zand - zank

∙ zeep - zeip

∙ zeggen - zècge

∙ zelfde - zelefde

∙ zich melden - zich melle

∙ ziek - krank

∙ zien - zeen

∙ zij (jonge vrouw of meisje) - het

∙ zoek - zeuk

∙ zoeken - zeuke

∙ zoet - zeut

∙ zonde - zung

∙ zout - zaat

∙ zuil - zuul

∙ zult hoofdkaas - huidvleis

∙ zuur - zoeër

∙ zuurkool - zoeërmoos

∙ zwaaien - zjweie, winke

∙ zwak - zjwaak

(14)

∙ zwartwit - söckerpeak

∙ zweep - sjmik

∙ zweetvoeten - zjweitveut

∙ zwembad - zjwumbad

∙ zwemmen - zjwumme

1 opmerkingen

∙ Tegelen ontleent zijn naam hoogstwaarschijnlijk aan het Latijnse ' Tegula' (vergelijk: tichel) dat dakpan betekent. Deze naam werd reeds door de Romeinse bewoners gebruikt en komt van de potten- en pannenbakkerijen in het dorp. Uit de klei van Tegelen wordt ten oosten van Tegelen al eeuwen klei gewonnen voor de ceramische industrie. (trouwens het klopt inderdaad niet)

Dit woordenboek 'Tegels' is samengesteld door bezoekers van www.mijnwoordenboek.nl. Heeft u zelf ook woorden of ziet u fouten? U kunt die dan zelf toevoegen en verbeteren op de website, of laten toevoegen door een handige kennis.

Referenties