Een extraatje…
Via een tip om eens naar de Superbowl L (lees 50) halftime show te kijken…
https://www.youtube.com/watch?v=SDPITj1wlkg kwamen we bij Bruno Mars terecht en Leave the Door Open. Zeker een interessante song om eens nader te bekijken:
https://www.youtube.com/watch?v=adLGHcj_fmA
Laat je niet misleiden… de voortekening is correct en deze song start dus niet met het tonica akkoord, maar op de vierde graad van de hoofdtoonaard.
Beginnen we doen we dus met een ‘labiel’ akkoord, de IV of subdominant heeft immers dit karakter (zie de eerdere theorielessen). Waarom maakt men hiervan gebruik? Denk aan de lyrics…
Said baby, said baby, said baby What you doing? (What you doing?)
Where you at? (Where you at?) Oh, you got plans? (You got plans?)
Don't say that (shut your trap) I'm sipping wine (sip, sip) in a robe (drip, drip) I look too good (look too good) to be alone (woo-woo) My house clean (house clean), my pool warm (pool warm)
Just shaved (smooth like a newborn) We should be dancing, romancing In the east wing and the west wing Of this mansion, what's happening?
Wat is de sfeer? Vragen, vragen en nogeens vragen. Dat kan je dus best ondersteunen met akkoorden die ook vragen oproepen, zoals de subdominant en eventueel de dominant, maar zeker niet de bevestigende tonica. Vandaar die start op de IVde graad, gevolgd door een suspended akkoord, want G/A is niets anders dan A9sus en dat past ook bij de sfeer:
a: tonica, g: septime, b: none (9) en d: kwart (= sus). Een sus akkoord heeft normaal nog een kwint, maar zoals je weet is dit geen ‘bepalende’ toon. Onthou vooral: G/A is een moderne speel- en schrijfwijze van het Asus7 akkoord. Daarna krijg je nog 2 diatonische akkoorden, respectievelijk IIIm7 en VIm7 in D-groot, tonica-verwant weliswaar, maar zeker niet zo bevestigend. Verder wordt de echte dominant A7 vermeden, om zo geen streven naar de tonica te geven. Alles blijft als het ware in het ijle hangen…
In maat 23 merk je voor het eerst de tonica op, maar die wordt zo ‘bespeeld’ dat die echt niet ‘finaal’ klinkt en trouwens, meteen daarna wordt er weggegaan van de hoofdtoonaard.
Dat merk je aan het FMaj7 akkoord. Vanwaar die wending? Is er een mogelijke link? Denk dan aan je verwante toonaarden. Wat zijn die voor D groot?
Toonaardverwantschappen D-groot:
G en A groot spreekt voor zich, verwante majeur-toonaarden met een kruis meer of minder.
En b mineur is de relatieve of verwante mineur, dus dat kan een extra a# betekenen (de leidtoon naar die b). Moeilijker is steeds de parallelle mineur, in dit geval d klein. Je weet, om naar de parallelle mineur te gaan, heb je steeds 3 verlagingen nodig, dus kom je uit op 1 mol, of F-groot als verwante majeur van deze mineur. En dat verklaart veel, want in maat 25 zie je dat FMaj7 akkoord, gevolgd door een BbMaj7, dat kan alleen maar uit F-groot, of beter, uit d-klein komen.
Hier zie je F-groot, en geprojecteerd naar d-klein:
Zeker goed te onthouden, wat geeft ons D-groot en d-klein?
Bemerk de drie verlagingen, die zie je terug in de Romeinse cijfers bIII, bVI en bVII. Vanaf maat 25 gaan we dus over naar d-klein, en dat zie je ook aan de daaropvolgende akkoorden.
Na het FMaj7 en BbMaj7 komt nog Am7 en Gm7, en dat zijn in d klein de IV en V. Daarna keren we terug naar de hoofdtoonaard, via het A13sus akkoord. Eens te meer wordt – voor de sfeer van het stuk – gekozen voor een sus en geen echte dominant…
Bekijken we nog even de coda:
Vanaf maat 65 hoor je een karakteristieke opvolging, I SubV/bVI bVI V.
Even een overzichtje
Vertrekken doen we uit een typische I – VI – II – V (remember Stand By Me, maar IV is nu vervangen door het verwante IIm7). Die VI kan gerust vervangen worden door een
secundaire dominant, nl. B7 als V/II. Met dezelfde grondnoot, maar nu met een grote terts die leidt naar die Em7.
Je kan vervolgens die II ook vervangen door bVI, met de verschillende keuzes van dominanten. Sub staat voor substituut, de vervanger van de te verwachten dominant.
Via zo’n substituut komen we trouwens terecht in een nieuwe toonaard want A9sus is ook de substituut dominant van AbMaj7. Zo komen we dus terecht in Eb-groot en wordt de song verder gezet, een halve toon hoger… Vandaar ook de nieuwe voortekening.
Een wat moeilijker stuk, een moeilijkere uitleg maar zo zie je enkel dat er nog veel mogelijk is…
