• No results found

De Digitale Herinnering. " : De rol van nostalgie binnen digitale fotografie "

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "De Digitale Herinnering. " : De rol van nostalgie binnen digitale fotografie ""

Copied!
33
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

De

Digitale

Herinnering

De rol van nostalgie binnen

digitale fotografie

(2)

De Digitale Herinnering

De rol van nostalgie binnen digitale fotografie

Door Janneke Hermus

19-06-09

Avans Hogeschool Breda

Communicatie & Multimedia Design

(3)

Voorwoord

Bij het schrijven van mijn scriptie zijn verschillende mensen mij te hulp geschoten, deze mensen wil ik graag bedank voor hun steun. Een aantal mensen wil ik in het bijzonder bedanken. Als eerste wil ik Caroline Maessen hartelijk bedanken voor de hulp en steun die ze mij gegeven heeft tijdens het schrijven van mijn scriptie. Ik heb heel veel input en

inspiratie uit onze gesprekken kunnen halen. Het feit dat u zo goed mee denkt met uw studenten waardeer ik enorm. Daarnaast wil ik graag mijn modellen bedanken voor hun medewerking en mijn familie voor het beschikbaar stellen van beeldmateriaal. Als laatste een dank woordje voor al de mensen die de tijd hebben genomen om mijn vragen te beantwoorden.

(4)
(5)

Inhoud

Inleiding

Fotografie

p.4 Ontstaan fotografie p.4 Wat is analoge fotografie? p.5 Voor en nadelen van analoge fotografie p.5-6 Wat is digitale fotografie? p.6 Voor en nadelen van digitale fotografie p.7

Beeld en Emotie

p.8 Cognitie p.8 Emoties p.9 Het geheugen p.10 Emotionele manipulatie p.11

Nostalgie

p.12 Kenmerken van nostalgische gevoelens p.13 Onderzoek p.14-15

Conclusie

p.16

Bibliografie

p.17 Literatuur p.17 Artikelen p.18 Internet p.18

Bijlagen

Enquête Onderzoeksreport

(6)
(7)

Inleiding

Met de opdracht fascinaties ben ik bijna 4 jaar geleden begonnen met de opleiding Communicatie en Multimedia Design aan de Avans hoge school in Breda. De opdracht was toen om een poster te maken over iets wat jou fascineerde. Mijn fascinatie onderwerp in dat eerst jaar was blingbling, maar nu na 4 jaar CMD weet ik wel beter, mijn fascinatie in het eerste jaar had niks te maken met blingbling, maar met mijn fascinatie voor beeld. Ik vind het belangrijk om te weten hoe mensen op beeld reageren en wat het gevoel daar bij is, wat het los maakt bij mensen. Dit is dan ook mijn rode draad door mijn eindstudie geweest. Als multimediale vormgever is het voor mij niet gek om in beelden te denken, ik weer niet anders. Mijn fascinatie voor beeld zorgt ervoor dat ik me graag bezig houd met vormgeven, illustreren en schilderen. Daarnaast is mijn grote passie fotografie.

Deze passie is begonnen nadat ik voor het eerst in mijn leven mijn vaders toetel in handen kreeg. Een Konica C35 EFP uit 1978. Vaak heb ik mijn vader met dit toestel zien lopen, vakanties, dagjes uit, het toestel ging mee. Blij dat ik was als ik af en toe ook een foto mocht maken met dit toestel. En daarna in spanning minimaal een week wachten tot de foto’s eindelijk ontwikkeld waren. Om de foto’s daarna zorgvuldig in te plakken in

verschillende fotoalbums. Regelmatig worden de boeken nog wel eens uit de kast gepakt om ze te bekijken.

Mijn vader heeft lang met het oude toestel rond gelopen, maar op een gegeven moment verdween de Konica uit beeld, verhuisd naar de zolder, vervangen door een digitale

variant. Zo werd er thuis niet meer gesproken over filmrolletjes en ontwikkelen, maar werd er gesproken over het toestel met die ene megapixel. Met de komst van onze eerste digitale camera, stagneerde ook het aantal fotoalbums in onze kast.

Pas zat ik nog door oude fotoalbums heen te bladeren en toen bedacht ik me, bij analoge foto’s krijg ik een nostalgische gevoel, wat vooral door de kenmerken van deze foto’s komt. Maar hoe zit bij digitale foto’s? Welke rol speelt nostalgie bij de emotionele beleving van digitale foto’s?

Om hier achter te komen moeten ik eerst wat meer over fotografie te weten komen, hoe is het ontstaan en wat is het verschil tussen analoog en digitaal. Hoe verwerken we beelden en emotie en wat is nostalgie nu precies. Ik wil hier achter komen door vooral mensen persoonlijk te benaderen en te toetsen wat zij hier over te zeggen hebben.

(8)

Fotografie

Fotografie wordt letterlijk vertaald als schrijven met licht, afkomstig van de Griekse

benaming phootos wat licht betekend en van het Griekse grafein wat schrijven betekend. Fotografie is met behulp van licht of andere straling een afbeelding maken van een voorwerp of verschijnsel.

Het uitvinden van de fotografie is een belangrijke mijlpaal geweest in de visuele

communicatie, het is net zo belangrijk geweest als de uitvinding van de boekdrukkunst. Het ontstaan van de fotografie hebben we vooral te danken aan de ontwikkeling in

techniek en door maatschappelijke behoeftes. De behoefte van mensen om de wereld zo natuurlijk uit te beelden. In de achttiende eeuw werden er al ontdekkingen gedaan op het gebied van de lichtgevoelige stoffen. De ontwikkelingen kwamen pas echt in een stroom versnelling door de opkomende populariteit van de portretten aan het eind van de

negentiende eeuw. Hier door steeg de vraag naar betaalbare portretten enorm. Ook werd gezocht naar een middel om sneller portretten te maken. Schilders probeerde er alles aan te doen om de portretten enig zins betaalbaarder te maken.

In 1816 experimenteerde Joseph Nicéphore Niépce met verschillende emulsies in camera Obscura. In 1826 gebruikte Niépce jodenpek, een soort asfalt op een tinne plaat in de camera Obscura, Hij stelde camera zo op dat je het uitzicht uit zijn kamer kan zien. Na een 8 uur lange belichting was het Niépce gelukt om de eerste foto ter wereld te maken.

In 1827 begon Niépce een samenwerking aan met zijn landgenoot Daguerre. Daguerre hield zich vooral bezig met het zoeken van het perfecte fixeermiddel. In 1835 ontdekte Daguerre een snellere manier van ontwikkelen door het gebruik van kwik.

In 1838 ontdekte Daguerre een fixeermiddel op basis van keukenzout waardoor de ontwikkeling terug gebracht kon worden naar een half uur. Hier zaten echter wel een

aantal nadelen aan, zoals de kwetsbaarheid van de foto en dat kopiëren niet mogelijk was.

William Henry Talbot ook bezig met het ontwikkelen van de fotografie, was in staat negatieve afbeeldingen te ontwikkelen door deze te drukken op een vel lichtgevoelig papier en deze te laten doorschijnen met licht. In 1835 gebruikte hij deze techniek in de camera Obscura, het was de eerste negatief van de wereld en daarbij de tweede foto ooit. In 1841 publiceerde Talbot het eerst boek voorzien van foto illustraties genaamd The Pencil of Nature. Hierin werden zijn bevindingen verteld. De positief negatief methode die Talbot uitvond is de basis geworden van de analoge fotografie.

Was de fotografie in zijn begin jaren nog een echt status symbool. Dit veranderde

langzamerhand in de jaren vijftig van de negentiende eeuw. Het fotoportret ondervond ook steeds meer populariteit onder de mensen met minder geld. De foto diende als blijvende herinnering aan geliefde of aan het eigen verleden. Hierop volgde een stijgende vraag naar goedkopere middelen op het gebied van fotografie. Deze vraag werd daardoor snel opgepikt, hierdoor nam de ontwikkeling een grote sprong. Handzame camera’s kwamen op de markt en hiermee ontstond de amateur fotografie.

(9)
(10)

Wat is analoge fotografie?

De eerst camera die voor het grote publiek op de markt kwam was het analoge toestel. Dit toestel werkt doormiddel van licht wat door een opening (de lens) valt. Het beeld dat je wilt vastleggen gaat als het waren als licht langs de lens en wordt opgeslagen op een licht gevoelige film die zich achter in het toestel bevind.

De film moet dan chemisch bewerkt worden om de foto te kunnen ontwikkelen. Dit vind plaats in een Doka (donkere kamer). In het midden van de Doka bevindt zich de vergroter, een bundel licht die door het negatief heen schijnt. Deze bundel licht schijnt via een lens door het negatief, deze wordt op die manier geprojecteerd op een grondplank. Met behulp van de lens wordt het negatief vergroot tot het gewenste formaat. Daarna wordt het

lichtgevoelige papier op de grondplaat een aantal seconden belicht. De foto gaat nu door een aantal verschillende chemische baden heen, dit is om de foto te kunnen fixeren, hierna wordt de foto schoon gespoeld en gedroogd.

Het ontwikkelen van een analoge foto is voor de consumenten een proces wat bijna niet zelf uitgevoerd kan worden. In de jaren 50 t/m 80 waren er veel amateur fotografen die in het bezit van een Doka waren. Dit veranderde toen de kleurenfotografie in opkomst was. Kleuren foto’s waren lastig zelf te ontwikkelen met de Doka, en was veel duurder dan zwart wit. Het was hiermee lastig continu mooie foto’s te ontwikkelen, als amateur zijnde.

Voor en nadelen van analoge fotografie

De analoge fotografie brengt voor en nadelen met zich mee, als eerste wil ik beginnen met de voordelen van de analoge fotografie. Analoge fotografie heeft als een zeer hoge

kwaliteit. Bij analoge fotografie ben je instaat een kleinbeeld negatief te vergroten en daarbij geen kwaliteit verlies te lijden. Hierdoor is het makkelijker om een kleinbeeld bij te snijden en om een betere compositie te bepalen. Ook heb je een grote keuze uit

verschillende soorten film. Als voorbeeld zachte films die vooral gebruikt worden voor portretfotografie, films met grote kleurverzadiging speciaal voor landschapsfotografie en diverse zwart-wit films met iedere zijn eigen karakter vooral geliefd onder professionele fotografen en kunstenaars. Door deze verschillende films is de kwaliteit van ontwikkelen groter zeker als je het vergelijkt met digitale fotografie.

De analoge fotografie is lichtgevoeliger dan digitale fotografie, dit zorgt ervoor dat de lichtste tinten nog goed te onderscheiden zijn. Daarentegen zou je bij digitale fotografie eerder overbelichting krijgen. Analoge toestellen zijn ook sneller dan digitale toestellen, als timing van groot belang is kan je dus beter een analoge toestel in de hand nemen, dit is ook de reden waarom portretfotografen liever nog met analoge toestellen werken.

Maar de analoge fotografie heeft een grote verandering ondergaan bij de komst van de digitale technieken. Door de komst van digitale verbeteringen aan de fotografie werd ook meteen duidelijk gemaakt wat de zwakke punten waren aan de analoge fotografie. Dit was bijvoorbeeld goed te merken bij sportfotografie en dan met namen bij voetbal wedstrijden. Het kwam namelijk nog wel eens voor dat een fotograaf dacht een perfecte foto te hebben gemaakt, maar bij het ontwikkelen bleek dan de bal te ontbreken. Om dit te voorkomen maakten de fotografen voor de wedstrijd foto’s van de wedstrijdbal, op verschillende groottes en afstanden, zodat deze naderhand ingescand en ingevoegd konden worden.

(11)
(12)

Aan de analoge foto heb je meer werk als aan een digitale foto, ontwikkelen, inscannen en soms nog wat bewerken om het gewenste resultaat te bereiken. Je bent dus niet meteen op de hoogte van je resultaten en dat betekend ook dat je meer voorbereidingen moet treffen voor het maken van de foto. Om daarna te hopen dat je het gewenste resultaat hebt behaald.

Maar In 1981 bracht Sony hier een einde aan door de voorloper van het digitale fototoestel op de markt te brengen, de Mavica (Magnetic Video Camera). Een elektrische camera met floppy waarop 50 foto’s opgeslagen konden worden. Opgevolgd door de in 1989 op de markt gebrachte Mavica FD-71, de eerste digitale camera. De ontwikkeling op digitaal gebied in die tijd was groot en in 1995 begonnen de eerste goedkopere digitale camera's al op de markt te komen, klaar voor het grote publiek.

Met de komst van de digitale fotografie is er een deel van de oude analoge technieken verloren gegaan. Het laten ontwikkelen van onze foto’s was hierdoor niet meer nodig. De Fotorolletjes zijn daardoor een echt nicheproduct geworden. Te vergelijken met het verdwijnen van de LP met de komst van de compactere CD.

De consument is massaal overgegaan op het digitaal foto’s maken. Het gekke is dat het grote publiek eerder overtuigt was van de digitale fotografie dan de fotografen. De consumenten waren daardoor ook eerder in het gebruik. Dit is te wijten aan het feit dat fotografen al in het bezit waren van een duur analoge systeem. Over stappen naar digitale fotografie zou voor nog meer kosten zorgen, daarbij was de vraag of de kwaliteit wel te vergelijken was. Voor veel fotografen was het ook een gevoelskwestie. Na een tijdje konden de meeste fotografen ook niet anders dan ook over te gaan op digitale fotografie, de snelheid van de maatschappij lied ze geen andere keuze.

Helemaal na de introductie van de eerst mobile telefoons met camera. De Sharp J-SH04 was de aller eerst telefoon met een ingebouwde camera deze kwam in 2000 op de markt.

Wat is digitale fotografie?

Digitale fotografie is sterk gebaseerd op de werking van het menselijk oog.

Als er bij het menselijk oog licht binnen komt via de iris wordt dit in de gele vlek achter in het oog omgezet door de staafjes en kegeltjes in rood, groen en blauw licht. Dit door een chemische reactie die plaats vind in de staafjes en kegeltjes. Dit is te vergelijken met de manier waarop dit bij een digitale camera gebeurd. Bij de digitale camera komt het licht via de lens naar binnen en wordt dit achter in de camera omgezet op een lichtgevoelige

sensor chip. In deze sensor bevinden zich lichtgevoelige cellen, te vergelijken met de staafjes en kegeltjes uit je oog. Deze cellen hebben filters in de kleuren rood, groen en blauw. De sensor zet licht om in elektronen deze worden over de chip getransporteerd en uitgelezen. De pixels die hierbij ontstaan worden omgezet naar hun digitale vorm

doormiddel van een analoog naar digitaal omzetter. Het beeld wordt opgeslagen in het geheugen van het toestel, in de meeste gevallen gebeurd dit op een geheugenkaart. Daarna kunnen de foto’s overgezet worden op de PC en afgedrukt worden.

(13)
(14)

Voor en nadelen digitale fotografie

Net zoals bij de analoge fotografie brengt ook de digitale fotografie de benodigde voor en nadelen met zich mee. Een van de grootste voordelen van de digitale fotografie is het grootste gemis van de analoge fotografie. Het feit dat je meteen resultaat ziet van het gene dat je wilt vastleggen is wel het aller grootste voordeel te noemen. Niet eerst

ontwikkelen en dan pas zien of de foto gelukt is maar meteen zekerheid hebben. De kans dat hierdoor foto’s nog mislukken is bijna nul geworden, wat een flinke kosten besparing als gevolg kan hebben. Daarnaast zijn de foto’s meteen bruikbaar voor bewerkingen en kunnen meteen door gezonden worden, wat voor onderanderen drukpers een enorme tijdsbesparing heeft opgeleverd. Wachten tot je film ontwikkeld is behoord daardoor ook tot het verleden, foto’s kunnen meteen zelf afgedrukt worden via de pc. De foto’s hebben een hoge beeldresolutie en door opslag op een geheugenkaart is het maken van de

hoeveelheid foto’s per keer ook flink veranderd. Digitale fotografie blijft zich ontwikkelen en wordt hierdoor steeds goedkoper.

Door de snelle opkomst van de digitale fotografie is wel bijna iedereen verplicht geworden mee te gaan met de ontwikkelingen. Zoals ik al eerder zei als fotograaf moet je wel met de ontwikkelingen meegaan wil je de snelheid van de maatschappij bijhouden. Gebeurd er iets op het gebied van nieuws dan moeten de foto’s meteen paraat zijn. En omdat iedereen tegenwoordig een digitale camera in bezit heeft worden er ook hogere eisen gesteld aan de foto’s.

Het voordeel van het meteen kunnen afdrukken van je foto’s kan ook weer een nadeel tot gevolg hebben, het is makkelijk dat je foto’s meteen kunt afdrukken maar de kwaliteit van de afdrukken is daarmee wel een stuk minder geworden. Het gebruik van inkt en papier is daarbij van belang, er zitten namelijk nog wel wat verschillen in kwaliteit. Daarbij is het vaak dat de kleuren afwijken van het origineel. Je hoeft je foto’s natuurlijk helemaal niet af te drukken, opslaan op pc of cd kan natuurlijk ook. Het nadeel hiervan is dat je niet weet hoelang de foto’s op je computer kunnen blijven staan of op het cd’tje

Met de komst van de digitale fotografie kwamen ook de software programma’s op de markt, programma’s zoals Adobe Photoshop waar je een foto kan bewerken en kan

retoucheren. Sommige mensen beschouwen dit als voordeel maar er zijn ook mensen die bezwaar hebben op het retoucheren, het zou de foto onecht maken, het verbloemen van de werkelijkheid en misleidend zijn. Het wordt echter al zoveel toegepast dat

Photoshoppen bijna een werkwoord is geworden.

Het grootste voordeel van digitale fotografie is dat je meteen resultaat ziet, je niet meer hoeft af te drukken en je foto meteen op je pc kan zetten. Maar is dit niet meteen ook het grootste nadeel van de digitale fotografie? Omdat je zo makkelijk, snel, overal en iedereen zomaar foto’s kan maken, verdwijnt hiermee niet het nostalgische gevoel van een foto? Het gevoel dat je vroeger had, rolletje wegbrengen en geduldig en in spanning een paar dagen wachten wat het resultaat zou zijn. Ik zelf ben nog zo iemand die regelmatig wegwerpcamera aanschaf, soms is het succesvol en soms niet, maar is dat niet de

charme van fotografie? Het gevoel als je nu naar oude foto’s kijkt hoe ze aanvoelen, zal dit in de toekomst niet helemaal verdwijnen met de komst van deze digitale technieken?

Om deze vragen te kunnen beantwoorden moeten we eerst te weten zien te komen waar dit gevoel ontstaat en hoe het kan ontstaan. Dit zal ik nader gaan verklaren in het

(15)

Beeld en Emotie

Als we willen weten of het gemis aan nostalgie invloed heeft op digitale fotografie, zullen we eerst moeten weten hoe een nostalgisch gevoel ontstaat. Of beter gezegd waarom roept een beeld een nostalgisch gevoel op? Dit alles heeft te maken met hoe mensen beeld verwerken.

Beeld is wat ons netvlies registreert, het licht wat via de iris het oog binnen komt en zo het netvlies bereikt, dit wordt door de hersenen als beeld geregistreerd. Deze signalen worden in de hersenen omgezet in waarnemingen, je ziet maar dat is nog niet meteen het beeld wat je er van hebt. Het beeld dat je erbij vormt, de voorstelling, is een van de twee

manieren om naar beeld te kijken. De voorstellende manier van kijken naar beeld is berust op de vragen, wat is het? wat stelt het voor? wat is het gevoel? Terwijl de tweede manier van kijken berust is op de zintuigelijke waarneming. Hierbij kijken we eerder naar de positie, de materialen, afmetingen en de stof. Beeld heeft verschillende functies. Het dient als informatie en kennis overdracht, zorgt voor ontspanning en kan de economie

ondersteunen. Beeld is in staat de aantrekkingskracht te verhogen, het is universeel, geen taalbarrière die het beeld in de weg kan zitten. Maar hoe zijn wij in staat deze beelden te verwerken?

Dit heeft te maken met de cognitieve psychologie. De cognitieve psychologie is een deel van de psychologie die zich bezig houdt met het gedrag van mensen. Dit proces vindt plaats in het brein, het zorgt ervoor dat wij mensen in staat zijn te waarnemen, verwerken en onthouden in woord, beeld en geluid.

Het werkt als volgt. Gegevens komen binnen in ons brein waar deze verwerkt worden in ons geheugen. De gegevens moeten opgeslagen worden om ze later te kunnen

gebruiken. Dit werkt doormiddel van gekoppelde zenuwcellen en zenuwbanen in de hersenen. Deze gaan aan de slag met de boodschappen die ze binnen krijgen. Je wordt geprikkeld door te zien, horen, voelen, ruiken en proeven. Deze zintuigelijke

waarnemingen worden waargenomen door onze ogen, oren, neus, mond en huid. We worden blootgesteld aan een prikkel als deze binnen het bereik van de zintuigen komt. We geven aandacht aan deze prikkel, de hoeveelheid aandacht hangt af van de bijzonderheid van de prikkel, daarna verwerken we de prikkel tot onze eigen interpretatie, de betekenis die wij de prikkels toewijzen. Dit noemen we het cognitieve systeem.

Maar hoe werkt het “nostalgische” gevoel bij een beeld binnen dit cognitieve systeem?

Het cognitieve systeem is namelijk makkelijk te beïnvloeden door onze emoties. Soms gaat het zelfs totaal onbewust. Dit komt door het emotioneel systeem (een subsysteem van het cognitieve systeem) Het heeft te maken met hoe mensen waarnemen. Het waarnemen door mensen is onder te verdelen in bewust waarnemen en waarnemen zonder het bewustzijn in te schakelen. Bij het waarnemen wordt eerder aangeleerde informatie aangeroepen uit het geheugen. Hierdoor wordt onze waarneming beïnvloed. We herkennen iets, een vorm en we koppelen hier zelf een merk en type aan en soms zelfs een gevoel. Als voorbeeld een schoen, we herkennen de vorm, een sneaker, merk Converse, type All star, persoonlijk gevoel ‘schoenen die ik als kind droeg’.

(16)
(17)

Hoe z’n keten zich vormt is bij iedereen anders, de mens is van nature subjectief, wat we zien beoordelen we vanuit onze eigen referentiekader, uit ons eigen geheugen. Dit

referentiekader ontstaat vaak uit emoties.

Emoties

Emotie is op twee manieren te beschrijven. Emotie wordt vaak beschreven als een gevoel wat opgeroepen wordt, een beleving van iets. In de leer van de biologie wordt emotie meestal beschreven als reactie van de hersenen op positieve en negatieve

gebeurtenissen. Binnen de leer van emoties bestaan 6 basis emoties, in iedere cultuur komen deze voor. Ze worden als universeel beschouwd omdat iedereen dezelfde soort gezichtsuitdrukking bij deze emoties vertonen. De 6 basis emoties bestaan uit vreugde, verdriet, angst, woede, verbazing en afschuw, er bestaan natuurlijk meer emoties, maar deze komen minder tot uiting bij gezichtsuitdrukkingen en berusten meer op houding en/of gebaren. Waardoor er makkelijker onderscheid kan ontstaan in het uitten van emoties binnen verschillende culturen. De 6 basis emotie zijn aangeboren en niet afhankelijk van afkomst of cultuur.

Volgens psycholoog Nico Frijda dienen gevoelens en emotie ergens toe. Emoties zeggen ons of een gebeurtenis speciaal of belangrijk voor ons is. Ze ontstaan omdat wij

persoonlijke gebeurtenissen belangrijk vinden. Heeft iets een dubbele betekenis dan zullen we dit interpreteren met onze persoonlijke gevoelens van dat moment. Deze emoties hebben invloed op onze reacties en handelingen, ze roepen een gevoel op. 1

Emotie en gevoel worden meestal als één en dezelfde gezien. Dit is echter niet het geval, er zit een duidelijk verschil tussen emotie en gevoel. Emotie is een prikkel die aanzet tot actie (handelingen) en gevoel is een bewuste beleving van emoties, het wordt door de hersens geregeld (reacties). Het gevoel staat in contact met onze emotionele beleving. Emotionele beleving wordt op 3 manieren verklaart.

Via de Centrale theorie, waar emoties van binnen uit komen. Ze ontstaan door processen in de hersenen. Het wordt gezien als een aparte vorm van bewustzijn. Het emotionele gevoel wordt aan de waarneming toegevoegd. Je hebt dus eerst de beleving en dan de reactie.

Bij de Perifere theorie komen emoties van buiten af. De emotionele beleving ontstaat hier door lichamelijke bewustwording en het gedrag.

Bij de Cognitieve theorie bestaat de beleving uit cognities, en wordt dus bepaald door een gebeurtenis of herinnering. Dit verklaart ook waarom de emotionele beleving bij mensen zo kunnen verschillen. Cognitieve theorie moet worden ondersteund met een gedeelte Centrale theorie. Je hebt dus sterk te maken met prikkels van binnen en van buitenaf.

Emoties ontstaan in het brein door zintuigelijke waarneming. Emoties zorgen ervoor dat we kunnen overleven. Dit door het Fight-or-Flightrespons. Dit zorgt ervoor dat we als we ons bedreigt voelen ons voor bereiden om ons zelf te verdedigen of te vluchten. De manier waarop we reageren is deels aangeboren en deels aangeleerd, hoe je reageert heeft sterk met je cultuur te maken. Het gedrag van mensen is dus door emoties erg beïnvloedbaar. Emoties werken dus nou samen met ons geheugen, en heeft daardoor behoorlijke invloed op onze cognitie.

9

(18)

Het geheugen

Ons geheugen is op te delen in het episodische geheugen in het semantisch geheugen. Deze twee vormen samen het declaratief geheugen. Het declaratief geheugen is een vorm van langetermijngeheugen waarin men opgeslagen kennis kan raadplegen en beleven. Het semantisch geheugen dient voor het opslaan van algemene betekenissen, begrippen en feiten. Het is een netwerk van onderling verbonden concepten, ook wel associatieve netwerken genoemd. Je zou kunnen zeggen dat het semantisch geheugen een

verzameling associatie lijsten is. Elk punt in het netwerk heeft zijn eigen associatie lijstje. Bijvoorbeeld een kip is een dier en een kip legt eieren. Een kip is een dier is hierbij de essentie en een kip legt eieren is de associaties. Het semantisch geheugen roept automatisch informatie op uit het geheugen, je hoeft er zelf weinig moeite voor te doen, het is je aangeleerd. 2

Je zou dit het beste kunnen vergelijken met een opslagplaat of een magazijn. Je zet je herinnering als het waren weg in het magazijn. Je geeft het daar zijn eigen plekje, als je vaak deze plek bezoekt dan weet je dit steeds makkelijker en sneller te vinden, je legt de route vaak af. Dit werkt ook zo bij je geheugen. Soms heb je wel eens dat je iets niet meer weet, maar je hebt het gevoel dat het op het puntje van je tong ligt. Je weet het wel maar je kan het niet vinden. Dit komt omdat je de route naar die plek in het “magazijn” minder hebt afgelegd.

Het episodische geheugen dient voor het opslaan van persoonlijke gebeurtenissen en herinneringen. Dit onderdeel van het geheugen wordt gevormd vanaf het derde levens jaar. Dit is ook de reden dat wij mensen geen herinneringen hebben van voor die periode. Herinneringen en gebeurtenissen worden opgeslagen in de hippocampus, deze bevind zich in de slaap kwab van het limbisch systeem.

Emoties daarentegen worden opgeslagen vanaf onze geboorte. De emoties worden opgeslagen maar de herinneringen bij de emoties ontbreken. Dit heeft te maken met de locatie van opslag in onze hersenen. Emoties worden opgeslagen in de amygdala, die zich diep in de temporale kwabbe bevinden, deze maken deel uit van het limbisch systeem, waarin zich het emotioneel geheugen bevind.

Het oproepen van gebeurtenissen en herinneringen binnen het episodische geheugen vergt meer moeiten dan het oproepen van betekenissen, begrippen en feiten binnen het semantisch geheugen. Je moet hier meer naar zoeken omdat de herinnering zich meestal berust op gebeurtenissen die je minimaal een keer hebt beleeft. De herinnering moet als het waren geprikkeld worden om hem sneller te laten activeren.

Daarbij is het episodisch geheugen veel kwetsbaarder als het semantisch geheugen. Het is makkelijker te beïnvloeden of te veranderen en kan makkelijk verloren gaan.

Bijvoorbeeld door ziektes zoals de ziekte van Alzheimer. Het semantisch geheugen is veel meer aangeleerd, en het episodisch geheugen berust zich daarentegen op een enkel gebeurtenis. Ze bestaan uit verschillende losse detailles, dit is bij het semantische geheugen meer een geheel, waardoor deze veel minder gevoelig is voor verandering.3

10

(19)

1. Foto onbewerkt door Defensiefotograaf Sjoerd Hilckmann

(20)

Emotionele manipulatie

Bij fotografie komt het gevoel en de emotie sterk naar voren, het speelt een grote rol. Niet alleen bij fotografie maar ook bij andere kunstvormen speelt het gevoel een hoofdrol, de kunstenaar is zich hier van bewust. Maar wat is de reden dat kunst emotie nodig heeft? Kunst heeft een aantal functies, als eerste maakt kunst mensen emotioneel, kunst is een prikkel van emotie.

Kunst zorgt er ook voor dat mensen nieuwe inzichten krijgen en kunst dient als medium over nieuwe meningen en visies. De emotie in kunst heeft sterk te maken met de emotie van de kunstenaar, deze uiten emotie in hun werk. Deze emotie wordt als prikkel door mensen opgepikt. Dit wordt ook wel emotionele manipulatie genoemd. Met emotionele manipulatie probeert de maker je bewust te maken van een emotie, de emotie die zij graag willen uitdragen en niet zo zeer je eigen emotie. Dit kan gebeuren door sfeer, licht, kleurgebruik, compositie en thema te bepalen. Op deze manier proberen ze je een emotie op te leggen.

Luyendijk verteld in zijn boek Het zijn net mensen 4, over manipulaties van de Israëli's en

de Palestijnen, hij constateert dat de media zelf de berichtgeving manipuleert. Zo waren de Palestijnse rellen heviger wanneer er camera's bij waren en werden de Palestijnen zelfs opgejut door de journalisten.

In de fotografie zie je dit ook steeds meer voorkomen. Zeker met de komst van digitale fotografie en met de komst van bewerking programma’s. Soms wordt de werkelijkheid een beetje aangedikt of dingen weggehaald om de gewenste reactie te krijgen. Zo is

bijvoorbeeld bekend dat sommige foto’s van de oorlog in Irak bewerkt zijn. Zoals die van Defensiefotograaf Sjoerd Hilckmann. Hij kwam in het nieuws door dat zijn foto van een terreinwagen gemanipuleerd bleek te zijn (foto 1). Het leek of de auto in volle actie door Uruzgan heen reed, maar in werkelijkheid was deze defect en werd voor getrokken, de sleepkabels werden door Sjoerd Hilckmann weggepoetst (foto 2).

Door dit soort aanpassing veranderd ons gevoel en onze beleving van een foto sterk. Het verandert waar we naar kijken. We worden beïnvloed door wat ons voorgespiegeld wordt. Waar we naar kijken is zoals Raoul Heertje het in zijn programma Heerlijk Eerlijk Heertje 5

verklaard een onbewust toneelstuk, gebruikt om te komen waar we willen komen, het gedrag van mensen gebruiken om een doel te bereiken. Wat we bijvoorbeeld op tv zien is in de meeste gevallen niet spontaan, er worden detailles weggelaten, dingen die al van te voren besproken en vastgelegd worden. Maar dit is niet alleen in de media het geval, het is een terug komend verschijnsel in de maatschappij waarin we leven.

11

(21)
(22)

Nostalgie

Nostalgie is al enige tijd helemaal hot, op tv het terug kijken naar programma’s van vroeger, nieuwe series zoals het schaap met de 5 poten en toen was geluk heel gewoon, gebaseerd op vroeger boordevol nostalgie. In de reclame is het een vorm van

ambachtelijkheid en authenticiteit, retro mode en retro design is overal te koop. Maar wat is nostalgie eigenlijk precies? Als we het woordenboek erop naslaan vinden we de

volgende beschrijving.

Nos-tal’gie (v) Heimwee : ~ naar de goede, oude tijd; Nostalgisch bn 1 vol heimwee ; 2 betrekking hebben op, behorende bij het verleden.6

Niet echt een duidelijke beschrijving, een betere verwoording vond ik in het boek Over Religie, waarin H.M. Kuitert over zei “nostalgie is terug verlangen naar een verleden dat uit je handen is geglipt, terug verlangen naar vroeger, naar de tijd dat geluk heel gewoon was en tegelijk weten dat vroeger niet terugkeert, en dat je er zelf evenmin naar terug kunt.”7

Nostalgie is verlangen naar het verloren verleden. Het is een sentimenteel gevoel, een gevoel van onbereikbaarheid, dat wat niet meer is. Nostalgie berust zich dus op

herinneringen en herkenning uit het verleden. Meestal zit er een behoorlijke tijd tussen het heden en verleden. Volgens Gerard Rooijakkers, etnoloog, schuilt in iedereen een

nostalgicus. “Mensen zijn topofiele wezens. We hechten ons aan tijd en ruimte en die plekken verbinden we met onze levensloop en familiegeschiedenis. Dat zit in ons wezen, kennelijk.”8

Maar welke kenmerken zijn nu belangrijk om bij een foto, een nostalgische gevoel te krijgen? Deze kenmerken zijn natuurlijk voor iedereen heel persoonlijk, het gevoel, de herinnering die de foto oproept uit ons episodische geheugen zorgt daarvoor. Vandaar dat ik ervoor gekozen heb om aan verschillende mensen dit specifieke vraagstuk voor te leggen.

De doelgroep die ik hiervoor heb aangesproken zijn mannen en vrouwen tussen de ± 20 en de ± 50 jaar. Deze hebben zowel analoge tijdperk en de overgang naar het digitale tijdperk meegemaakt. Daarnaast heb ik me nog specifiek gericht op amateur en/of beroeps fotografen.

12

6 Nostalgie volgens Wolters ster woordenboek 7 Over Religie door H.M. Kuitert, p.100

(23)

Kenmerken van nostalgische gevoelens

“Kenmerken van een nostalgische foto zijn voor mij al die dingen waaraan je kunt zien dat het een beeld is uit een (ver) verleden. Dus kleding, het onderwerp en de pose”

“Dat je aan een foto kunt zien dat het voltooid verleden tijd is - dat wat er toen ook speelde, nu uitgespeeld is - het is historie, en nu niet meer relevant”

“ Digitaal is nog zo nieuw dat ik daar nog weinig nostalgie bij voel. Juist omdat men vroeger veel moeite moest doen voor een foto, staan mensen er vaak op hun paasbest op, wat mij het gevoel geeft dat men het echt heel bijzonder vond”

“Nostalgische foto is voor mij een foto die ik kan aanraken, waaraan je kan zien dat de kleuren al een beetje vergaan zijn door het licht. Dat is voor mij een nostalgische foto”9

Veel mensen bleken dezelfde gedachtes te delen over de kenmerken van een

nostalgische foto of waaraan een nostalgische foto volgens hun moet voldoen. Als eerste geven veel mensen aan dat de foto oud moet zijn, komend uit het verleden en dan het liefst ouder als 20 jaar. De foto moet staan voor wat geweest is, een plek of tijd waar je niet meer naar terug kunt gaan. De foto’s beelden een bijzondere herinnering uit, ze staan voor een mijlpaal in het leven. Bijvoorbeeld voor het huwelijk of voor geboorte. De

statische poses, kleding en haardracht van vroeger zorgen voor herkenning. Voor veel mensen is het belangrijk dat de foto tastbaar is, het fysiek in handen hebben van een foto.

Ook moet een nostalgische foto aan een aantal uiterlijke kenmerken voldoen om een beleving bij mensen te creëren. Een combinatie van kleur en lichtval, de kwaliteit van het papier, zwart-wit tinten, sepia kleuren en verschoten en vergeelde kleuren zijn kenmerken die invloed hebben op de beleving en het gevoel van een nostalgische foto. Sepia werd overigens vroeger gebruikt om de foto’s te beschermen tegen veroudering, dit is de rede dat deze oude sepia foto’s na al die jaren nog steeds bestaan en van goede kwaliteit zijn. Sepia wordt nu alleen nog voor de esthetiek gebruikt, juist om de foto dit oude gevoel te geven. Een Kader wordt ook gezien als een nostalgisch kenmerk van een foto, brede witte randen, foto’s met afgeronde hoeken en foto’s met kartel randen, iets wat je bij digitale fotografie bijna niet meer tegen komt.

De kenmerken van de digitale fotografie zal volgens de ondervraagde meer liggen aan de kenmerken van de tijd waarin het zich af speelt. Kleding, mode en straatbeeld uit die periode zal dan meer een nostalgische gevoel opwekken, vooral omdat digitale foto’s hun kwaliteit niet verliezen en een gedeelte van de typische nostalgische kenmerken verloren zullen gaan. In de toekomst zullen er ook steeds minder fysieke foto’s zijn.

13

(24)

Onderzoek

Om te weten te komen hoe mensen denken over fotografie heb ik een enquête opgesteld. De enquête kon ingevuld worden via een aantal fora. Het forum van Viva, doelgroep

hoofdzakelijk vrouwen van ±20 t/m ±35 jaar, klein percentage mannen actief. Op het forum van Fok!, doelgroep mannen en vrouwen in verschillende leeftijd categorieën, hier zijn in verhouding meer mannen actief en op het forum van Zoom, doelgroep mannen en vrouwen met een interesse voor fotografie, amateur of beroeps.

Met mijn onderzoek wil ik erachter komen wat het gebruik van digitale fotografie is t.o.v Analoge fotografie. Hoe mensen denken over digitale fotografie, en of hier een duidelijk verschil zit tussen de “gewone” gebruiker en de amateur en/of beroeps fotografen. 147 mensen hebben meegedaan aan de enquête. Hieronder mijn bevindingen.

Onder de 147 ondervraagde is 95% in het bezit van een digitale camera, de amateur en beroeps fotografen gaven aan allen in het bezit te zijn van een digitaal toestel. 85% van de ondervraagde is in het bezit van een telefoon met camera. 90% geeft aan vroeger met een analoge toestel te hebben gewerkt. De “gewone” gebruiker geeft aan regelmatig foto’s te maken tegenover de amateurs en beroeps die aan geven vaak tot heel vaak foto’s te maken. Meer als 80% geeft aan nu meer foto’s te maken als in het analoge tijdperk.

Af en toe wordt er nog wel eens een foto afgedrukt door de ondervraagde, de foto’s

worden wel regelmatig bekeken, ongeveer even veel als naar hun analoge foto’s. 70% van de mensen maakt nog wel eens een fotoalbum, ongeveer 50 % doet dit via internet.

80% van de mensen wist digitale foto’s zonder dat deze het toestel ooit verlaten hebben. Daarbij geven deze aan kritischer te zijn op de foto’s die ze maken. De vraag die bij mij naar boven kwam was of mensen dan ook wel eens hun analoge foto’s of negatieve weggooide, deze vraag heb ik een aantal mensen voorgelegd, de meeste mensen reageerde verbaast op mijn vraag.

“Nee, ik gooi mijn foto’s niet weg, deze zijn dierbaar voor mij, ze hebben gevoelswaarde, iets tastbaars uit mijn verleden”.

“Als ik mijn foto’s en negatieven weggooi dan krijg ik ze nooit meer terug, dus nee”

Maar waarom gooi je dan wel je digitale foto’s weg?

“Bij digitale fotografie is dat anders omdat ik nu minder waarde hecht aan mijn foto's, ik kan toch keuzes maken welke ik wel en niet wil en afdrukken doe ik ook niet zo snel. Voor mij heeft een foto op een beeldscherm minder waarde ik wil het kunnen aanraken

waardoor ik een betere beleving heb.”

Voor bijna iedere ondervraagde zijn hun foto’s waardevol, 90% hecht veel waarde aan zijn of haar foto’s. De een hecht meer waarde aan digitale fotografie en de ander juist aan analoog. De mensen zeggen hier het volgende over,

(25)
(26)

“Analoge foto's zijn tastbaarder die gooi je niet meer weg. Dus die zijn voor het leven. Digitale foto's heb je niet ''aangeraakt'' of ouderwets in een gezellig fotoalbum zitten. Ik denk dat het gevoel dat hiermee gepaard gaat belangrijk is voor het gevoel dat je erbij hebt.”

“Digitale foto's bieden meer mogelijkheden, zoals het toevoegen ervan op hyves, of het instellen van een achtergrond. Een digitale foto bezit alle eigenschappen van een analoge foto, en nog meer! “

“Eigenlijk beide gelijk omdat het toch een momentopname is van iets wat je ziet of

meemaakt. En als er nu iets gebeurt waardoor je foto's ineens weg zijn is dat heel jammer”

Een veel voorkomend punt wat terug komt bij de mensen die meer waarde hechten aan hun analoge foto’s is het kenmerk tastbaarheid, mensen geven aan dit belangrijk te vinden bij de gevoelswaarde van een foto. Een stukje in handen hebben van het verleden, het geeft de foto een groter nostalgische gevoel. Mensen die meer waarde hechten aan digitale foto’s geven aan dat dit mede komt doordat ze zoveel en snel foto’s kunnen

maken er altijd wel een goede foto tussen zit. Sneller en gemakkelijker, beter foto’s maken die je ook nog eens kunt bewerken.

In het laatste gedeelte van mijn onderzoek heb ik de mensen een aantal stelling voorgelegd die te maken hebben met bevindingen die ik heb opgedaan tijdens het schrijven van mijn scriptie.

Ongeveer 55 % is het eens met mijn stelling nostalgie is belangrijk voor een foto. 8 % is hier hier ,niet mee eens. Zwart wit foto’s bevatten meer gevoel zeggen 26% van de mensen dit is even veel als de mensen die dat juist niet vinden. 40% zegt dat een zwart wit foto hun het gevoel van vroeger geven, 17% deelt deze mening niet.

Meer als de helft van de ondervraagde, namelijk 60% geeft aan minder moeite te hebben met het weggooien van een digitale foto in vergelijking tot een analoge foto. Iedereen moet tegenwoordig maar alles vastleggen met de camera omdat het kan, dit zegt 50% van de mensen. 45% vind dat hiermee het doel van fotografie veranderd is.

60% van de mensen verlangt niet meer terug naar analoge fotografie. De techniek heeft ons ook verwend. Ik denk ook niet dat we nog terug zouden kunnen naar analoge fotografie. In mijn conclusie zal ik hier wat verder op in gaan.

(27)

Conclusie

Velen van ons zijn in het bezit van een digitale camera of zijn in het bezit van een mobiele telefoon voorzien van een camera. De meeste van ons hebben vroeger wel eens met een analoge camera een foto gemaakt. We maken in deze tijd meer foto’s dan we ooit gedaan hebben. Dit is te wijten aan de technische vooruitgang. Overal en altijd kunnen we foto’s maken, dit zorgt ervoor dat we steeds argelozer worden in het maken van onze foto’s, het maakt niet uit wat we fotograferen, het kan dus je doet het. En daarbij foto’s kun je met een simpele druk op knop zo weer verwijderen. Door dit fenomeen zijn we wel veel kritischer geworden op onze eigen foto’s, niet gek dat onze foto’s daardoor het scherm of de printer niet eens halen. Opmerkelijk is hoeveel foto’s we eigenlijk wel niet in ons bezit hebben die op elkaar lijken. Kijk maar eens naar de foto’s in je eigen privé collectie.

Onze beleving is bij de twee soorten van fotografie verschillend. Analoge fotografie is meer gericht op de emotionele beleving, het is tastbaar en unieker, het heeft een grotere gevoelswaarde. De komst van de Digitale fotografie heeft een deel van deze beleving bij fotografie veranderd.

Digitale fotografie is meer gericht op de beleving van het maken van foto’s. Sneller en gemakkelijker, “betere” foto’s maken, die makkelijk te bewerken zijn en die je met iedereen op internet kan delen.

Hierdoor zijn digitale fotografie en analoge fotografie nog moeilijk met elkaar te vergelijken. In de loop der jaren is het medium zo sterk veranderd door de technische vooruitgang, dat je het bijna een andere medium kan noemen. De functie van fotografie is veranderd. Het is meer een middel van registratie geworden, doordat je overal en altijd foto's kan maken en deze meteen bruikbaar zijn. Vroeger was fotografie echt voor het vastleggen van iets bijzonders, bijzondere gelegenheden/herinneringen. Ik heb nu het idee dat we van elke herinnering een foto willen maken, en het zo meer een registratie van onze herinneringen wordt.

Welke rol nostalgie speelt bij de emotionele beleving van een digitale foto hangt samen met de kenmerken van een nostalgische foto. De kenmerken van een nostalgische foto heeft veel te maken met het verleden, het oude uiterlijk van een foto, het tastbare en de herinnering aan vroeger. Zoals er in mijn onderzoek al naar voren kwam “Digitaal is nog zo nieuw dat ik daar nog weinig nostalgie bij voel”

Op dit moment speelt nostalgie daardoor een minder grote rol in de emotionele beleving van digitale foto’s. Maar dat wil niet zeggen dat dit in de toekomst ook het geval zal zijn. Over een aantal decennia, als digitale fotografie niet meer zo nieuw is, en er een generatie bestaat die alleen maar met digitale fotografie bekent is, zal de nostalgie weer een grotere rol spelen in de emotionele beleving van de digitale fotografie. Niet zozeer de nostalgie zoals we die nu kennen. Die zal langzaam gaan veranderen, doordat de kenmerken die we nu hebben uit onze herinneringen komen. Wij herinneren ons wat afspeelde op de vergeelde foto’s van vroeger. De generatie uit die toekomst heeft die herinneringen niet. Deze zullen hun nostalgische gevoelens nog meer halen uit uiterlijke kenmerken, kleding, haardracht en het straatbeeld van die tijd. Zij zullen de generatie zijn van “De Digitale Herinnering”.

(28)
(29)

Bibliografie

Literatuur

Brysbaert, Marc, Psychologie

Uitgeverij Academia press, 2006

Driel, H. van, Digitale communicatie

Uitgeverij Boom, 2005

Freeman, John, Fotografie

Uitgeverij Veldman

Holzhauer, Drs E.F.O, Communicatie, Theorie en praktijk

Schoonhoven, Uitgeverij Academic Service, 2002 (2003)

Kuikert, H.M, Over Religie

Kampen, Uitgeverij Ten have, 2000

Oosterbaan, Warna, Een leesbare scriptie

gids voor het schrijven van scripties, essays en papers

Amsterdam/Rotterdam, NRC Handelsblad, 2005

Pauwels, Luc en Peters, Jan Marie, Denken over beelden Theorie en analyse van het beeld en de beeld cultuur

Leuven, Uitgeverij Acco, 2005

Schreuder, B.J.N, Psychotrauma

De psychologie van schokkende ervaringen

Amsterdam, Uitgeverij van Gorcum, 2003

Swinnen, Johan, De licht kamer De onverborgen fotografie

Apeldoorn, Uitgeverij Garant, 2005

Tanghe, Paul, Toeternitoe

Zin, onzin en waanzin van de hedendaagse beeldende kunst

Uitgeverij Lannoo, 2004

Vermeulen, A en Van den Braembussche, A, Baudelaire in Cyberspace Dialogen over Kunst, Wetenschap en Digitale Cultuur

Brussel, Uitgeverij ASP, 2008

Zimbardo Philip G, Psychologie Pearson Education, 2005

(30)

Artikelen

Bax, Evelien, Meer dan op een knopje drukken

AD, Gepubliceerd op 18 augustus 2007

Bemmel van, Noël, Stoere foto van Defensie uit Uruzgan blijkt gevalletje van pech

De Volkskrant, Gepubliceerd op 23 januari 2009

Bos, Maaike , Speuren naar beeldmanipulatie

Digitale fotografie, Waar ligt grens tussen geaccepteerde bewerking van foto’s en fraude?

Trouw, Gepubliceerd op 6 januari 2009

Janssen, Caspar, Niks mis met nostalgie

De Volkskrant, Gepubliceerd op 27 september 2003

Dekker, Vincent, Fotografie / Zelfs het kiekje wordt al digitaal

Trouw, Gepubliceerd op 29 juni 2006

Internet

- www.wikipedia.nl , laatst bezocht 12-06-09 cognitie-geheugen-hersenen-fotografie - www.google.nl, laatst bezocht 10-06-09 - www.trouw.nl, laatst bezocht 10-06-09 - www.volkskrant.nl, laatst bezocht 12-06-09 - www.ad.nl, laatst bezocht 12-06-09

- www.viva.nl, laatst bezocht 17-06-09 - www.fok.nl, laatst bezocht 17-06-09 - www.zoom.nl, laatst bezocht 16-06-09

- www.martijnsmeetsfotografie.nl, laatst bezocht 21-05-09

- http://home.zonnet.nl/bloemberg111/zoom/fotografie.htm, laatst bezocht 27-04-09 - www.heerlijkeerlijkheertje.nl 25-06-09

- http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/recensies/11936-boekrecensie-het-zijn-net-mensen-joris-luyendijk.html

(31)

Bijlagen

Enquête

Onderzoeksresultaten

(32)

Enquête

Voor mijn opleiding Communicatie en multimedia design ben ik bezig met een scriptie over gevoel bij fotografie. Daarom wil ik graag vragen of jullie misschien mijn vragen lijst willen invullen, zodat ik een indruk krijg van hoe mensen met fotografie omgaan.

Alvast bedankt!

1. Bent u in bezit van een digitale camera?

ja/nee

2. Bent u in bezit van een gsm met camera?

ja/nee

3. Heeft u voordat u in bezit was van een digitale camera gebruikt gemaakt van een analoge toestel?

ja/nee

4. Hoe regelmatige maakt u foto’s?

soms regelmatig vaak

5. Is dit meer dan toen u nog analoog foto’s maakte?

ja/nee/gelijk

6. Laat u uw digitale foto’s wel eens afdrukken?

nooit soms regelmatig vaak

7. Hoe regelmatig bekijkt u uw digitale foto’s?

nooit soms regelmatig vaak

8. Is dit meer of minder als bij uw analoge foto’s?

(33)

9. Maakt u wel eens een fotoalbum?

ja/nee

10. Heeft u wel eens online een fotoalbum gemaakt?

ja/nee

11. Zou u uw foto’s vaker bekijken als ze in een album zaten?

ja/nee

12. Verwijderd u wel een foto’s van uw toestel zonder dat u de foto’s op uw pc heeft opgeslagen?

ja/nee

13. Bent u kritischer op uw eigen foto’s geworden sinds de digitale fotografie?

ja/nee

14. Hecht u veel waarde aan uw foto’s?

ja/nee

15. Hecht u meer waarde aan uw digitale of analoge foto’s?

Analoog/digitaal

Waarom?

16. Bent u lid van een online foto platform zoals flickr?

ja/nee

Graag zou ik nog een mening willen vragen over een aantal stelling over fotografie: antwoorden met eens/oneens

Gevoel bij een foto vind ik belangrijk

Nostalgisch gevoel is belangrijk bij een foto Zwart Wit foto’s bevatten meer gevoel

Zwart Wit foto’s geven het gevoel van vroeger

Ik heb minder moeite met een digitale foto weg gooien dan een analoge foto

Analoge fotografie bevat meer gevoel als digitale fotografie

Digitale fotografie heeft ervoor gezorgd dat de waarde van een foto minder is geworden Digitale fotografie is manipulatie

Mensen moeten tegenwoordig alles vastleggen met hun camera, gewoon omdat het kan Het doel van fotografie is veranderd

Fotografie is niet meer een mooie herinnering, maar het bewijs van de herinnering Ik verlang wel eens terug naar analoge fotografie

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Met medewerking van de bibliotheek van de Technische Universiteit Eindhoven zijn alle dictaten ingescand en als pdf-files vastgelegd: 197 dictaten met als bo- nus daarbij het

Het lijkt me voor de discussie over digitalisering goed wanneer helder in kaart gebracht wordt hoe het in Vlaanderen en België gesteld is met de governance van maatschappelijke

Hoe omstanders zich gedragen, welke keuzes zij maken en of zij bijvoorbeeld overgaan tot directe interventie hangt van een aantal factoren af. Ingrijpen is

De ongelijke toegang tot digitale middelen (computer, tablet, smartphone) en toegang tot een internetverbinding wordt digitale kloof van de eerste graad genoemd.. 79% van

Door ze te versterken in hun eigen talenten, door ze te laten zorgen voor elkaar, dingen te laten doen die politici niet zelf moeten doen; door mensen in buurten te laten leven

AF-S DX ED 18–55 mm f/3.5–5.6G-objectief; enkelvoudige opnamestand; enkelvou- dige servo autofocus; beeldkwaliteit ingesteld op JPEG Normaal; beeldformaat inge- steld op L;

Het doel van de Onderzoeksagenda Autisme is om in kaart te brengen waar onderzoek naar zou moeten gebeuren volgens mensen met autisme zelf en hun naasten, onderverdeeld in

Ook uit de recent vastgestelde Woonvisie blijkt dat er behoefte is aan dergelijke woningen. k) Dat er behoefte bestaat aan de woningen, wordt door cliënt niet betwist, gelet op