d e p o o r t e r m.,
Eerstaanwezend In s p e c te u r d e r P o s te rije n - Brugge
de posterijen in West-Vlaanderen
Het Bestu ur van P o s te rije n staat in, naast de behan
deling van de b rie fw is s e lin g , v o o r een ganse reeks an
dere b e w e rk in g e n o.m . v o o r de v e r k o o p van zegels en waarden, de a a n n e m in g en u i tb e ta l in g van p o s tw is sels, s to r tin g s b u lle tin s en assignaties, de m e d e w e rk in g aan de dienst d e r Algem ene Spaar- en L ijf r e n te k a s , de in v o rd e rin g van wissels, k w i j t s c h r i f t e n enz. en voor een bepaalde m e d e w e rk in g aan de d ienst der postcolIi en aan het te le fo o n - en te le g ra a fv e rk e e r van de R.T.T.
Deze u itg ebreide d ie n s te n v e rle n in g die een eigen plaats heeft v e rw o rv e n in de m o d e rn e m a a t s c h a p p ij, w o r d t gerealiseerd d o o r een a u te n tie k e sta atsdie nst. W a a r andere a a n v e rw a n te o v e rh e id s d ie n s te n zoals de R.T.T.
en de Regie van de L u c h tw e g e n een eigen s ta t u u t heb
ben v e rw o rv e n , is het B e s tu u r van Po ste rije n een sterk-gecentraliseerde sta a ts d ie n s t gebleven, v o o r z ijn investeringen en z i jn d i e n s tu it b r e i d in g e n gebonden door de s tr a k k e regels van de é é n ja a r lijk s e beg ro tingen en v o o r z i jn i n k o m s te n , d o o r de algemene p r ijz e n p o lit ie k van de d ive rse re geringen.
O rg a n is a to ris c h w o r d t het postwezen b e s tu u r d va n uit het h o o fd b e s tu u r. V e r d e r is het land o n d e r v e r deeld in 12 g e w e s te lijk e d i re k tie s , die telkens o v e r
eenkomen met een p ro v in c ie , m e t u itz o n d e r in g van de Brusselse a g g lom e ra tie , het s o r t e e r k a n to o r B ru s sel X en de s p o o rw e g k a n to re n , die a fz o n d e r lijk e gewesten v o rm e n . T e r plaatse zorgen de k a n to r e n , hiërarchisch ingedeeld naar hun ta ak en b e l a n g r i j k heid, v o o r de p ra k t is c h e u itv o e rin g .
Onderscheid platteland - agglomeratie
Uiteraard is er een m e r k e l i j k o n d e rs c h e id tussen de w e rkin g van de p o s td ie n s te n in de la n d e lijk e zones en in de agglomeraties.
De bew oners van la n d e lijk e zones (w o n in g e n die b u i ten de k o m van g ro te steden en gemeenten liggen o f deel u itm a k e n van k lein e d o rp s k e r n e n o f van kern en w a a r geen enkel p o s tk a n t o o r is o p g e r i c h t ) k unnen v o o r nagenoeg elke p o s tv e r r ic h tin g die 10.000 fr . niet o v e r t r e f t , te re ch t b ij de besteller.
Zo d o o r het o n ts ta a n van nieuwe w o o n k e r n e n ( v o l k s w o n in g e n en v i l l a w i j k e n ) o f d o o r de expansie van bestaande kern en de v e r r ic h t in g e n te t a l r i j k w o rd e n , de fin a n c ië le v e rr ic h t in g e n te lang d u re n o f de b e d ra gen te hoog o p lo p e n , w o r d t een lo k e t geopend v o o r een t i j d s d u u r p e r dag die in o ve re e n s te m m in g is met de gera am de v e rr ic h tin g e n .
Men s ta r t meestal m e t een lo ke to p e n in g van 1 a 2 u u r, met de u i t r e i k e r als bedienaar. Deze ' bestellers- halte n ' beperken de g e ld verhandelingen to t 10.000 fr . b ij een u i t r e i k e r te voet o f per fiets. V o o r de gem o
to ris e e rd e bestellers is er geen b e p e rk in g van de g e ld v erh a n d e lin g e n in hun ' g e m o to r is e e r d e h a l t e ' o f loket.
Éénmaal een halte gevestigd, w o rd e n er n a u w k e u r ig e s ta tis tie k e n van de b e w e rk in g e n b ijg e h o u d e n , zodat de ope n in g su re n ku n n e n aangepast w o rd e n . V an a f 4 u u r o p e n s te llin g w o r d t een b e s te llershalte een o n d e ro n t v a n g e rij : er o n ts ta a t een v o lw a a r d ig p o s t
k a n to o r . Het enig k r i t e r i u m is da a rto e het aantal aan
geboden v e rr ic h t in g e n en niet het aantal in w o n e rs noch het aantal huizen van de w o o n k e r n .
In de agglom era ties is de scheiding tussen bestelling van de p o s ts tu k k e n en de andere b e w e rk in g e n van m eetaf ingevoerd. De b e v olkin gsaangroei van de ag
g lo m e ra tie s en het b re d e r g e b ru ik m a k e n van de diensten d e r p o s te rije n v o o r allerlei fin a n c ië le v e r
ric h tin g e n brengen mee da t de bestaande h o o fd k a n to ren in de centra meestal te w e in ig lo k e tte n k u n nen openstellen en da t de bew oners van de buite n -
2 87
w ijk e n vaak ve r v e r w i j d e r d z i jn van een p o s tk a n t o o r . Daarom neemt het b e s tu u r van P o s te rije n z i jn toe
vlucht to t de v e r m e n ig v u ld ig in g van ' b i jk a n t o r e n ' a g e n t s c h a p p e n ' ( v o o r b e p e rk te g e ld v e r h a n d e lin g e n ) en ' h u lp p o s t k a n to r e n ' ( v e r k o o p van zegels in w i n kels).
De laatste jare n w e rd e n o o k reeds heel w a t ' post- zegelverdelers ' ( m u u r a p p a r a t e n ) op d r u k k e plaatsen aangebracht. Het aantal brievenbussen w o r d t stelsel
matig opgevoerd , het aantal lic h tin g e n v e rm e e rd e rd en d it in f u n k t i e van de n u tt ig e v e rz e n d in g s m o g e lijk - heden.
Tenslotte w o r d e n de v e r w e r k in g e n van de b r i e f w i s seling s te rk g e a u to m a tis e e rd , t e r w i j l de aanvoer van de b rie fw is s e lin g v o o r de u i t r e i k i n g o n a f h a n k e l ij k w o r d t gem aakt van het o p e n b a a r ve rv o e r, d o o r het inschakelen van eigen v ra c h tw a g e n s en wagens van het privé-vervoer. A a n s lu ite n d d a a ro p w o r d t m o m e n teel een tie n ja re n p la n u it g e w e r k t o m de la n d e lijk e bestelling per a u to v o e rtu ig e n te laten geschieden.
De postdienst in W est-Vlaanderen
1. Organisatie
Over de p ro v in c ie W e s t-V la a n d e re n z i jn 229 p o s t
kantoren ve rs p re id . Tabel 1 t o o n t de e v o lu tie aan sedert 1947.
1. Evolutie van de postkantoren in Westvlaanderen, 1947 - 1965.
Kantoren 1947 1962 1965
H o o fd on tva n g e rije n 3 4 4
O ntvangerijen 1e klasse 8 10 13
» 2e klasse 5 12 14
>> 3e klasse 24 32 32
» 4e klasse 24 17 23
O ndero n tva ng e rije n 76 71 74
Overd raag kantoren 16 8 5
Bijkantoren 16 21 16
Agentschappen 26 8 7
Halten 15 36 41
Totalen 213 219 229
De ligging van de o n tv a n g e r ije n ( k a a r t 1 ) to o n t aan dat de streken m e t een g ro te e k o n o m is c h e a k t i v i t e i t , onder postaal o p z ic h t o o k het best ve rz o rg d z ijn :
de zone K o r tr ijk -M e n e n - R o e s e la re , de Brugse agglo
m e r a tie en de k u s ts tre e k . De g ro te ce n tr a van deze zones be s c h ik k en overigens o v e r m eerdere k a n to r e n : de Brugse a g g lom e ra tie : 13 k a n to r e n ; de Oostendse a g g lom e ra tie : 10 ; K o r t r i j k : 5 ; Roeselare : 4 ; Menen, K n o k k e , Bla nkenberge : 3 ; Izegem, Ware- gem, Zeebrugge, N ie u w p o o r t, K o k s ijd e , O o s td u in - ke rke , De Panne : 2.
In 17 p o s tk a n to r e n is een ope n b a re telefooncel o p gesteld en in 78 k a n to r e n kan het p u b lie k te le g ra m men verzenden.
In 93 h u lp p o s t k a n to r e n w o rd e n de m eest-c ourante zegelwaarden v e r k o c h t , t e r w i j l reeds 108 a u to m a tische postzegelverdelers opgesteld staan.
V o o r de verzending z ijn er 1.350 brievenbussen over gans de p ro v in c ie v e rs p re id . Regelmatig w o rd e n kle in e bussen vervangen d o o r types met een g ro te re kapa- c ite it. In n ie u w e w o o n w i j k e n w o r d t een bus geplaatst zodra d i t n u t t ig w o r d t geoord eeld. De e v o lu tie in enkele ce n tr a tussen het ja a r 1960 en 1965 is als v o lg t :
2. Evolutie van het aantal brievenbussen in West-Vlaanderen, 1960 - 1965.
Stad
Aantal brievenbussen in
1960 1965
Brugge 71 88
K o rtrijk 44 50
O o ste nd e 61 67
Roeselare 29 34
In al de b e la n g r ijk e centra geschieden de lic htin gen d e r brievenbussen per auto.
O m de diverse b e w e rk in g e n die de verzendingen v o o r afgaan te ra tio n a lis e re n , w e rd besloten de twee be
l a n g r ij k s t e s o rte e r k a n to r e n van de p ro v in c ie te m o dern isere n. In Brugge zal d i t geschieden in de loop van 1967 en te K o r t r i j k in 1968, na v o l to o iin g van de n ie u w b o u w die op 26-5-66 w e rd aanbesteed.
De m o t o r is e r in g van de post geschiedt op meerdere niveaus. O m de m o r g e n k o e rie r s t i j d i g in de u itre i- k in g s k a n to re n aan te voeren w e rd e n r o n d r it t e n per vra c h tw a g e n ingelegd (zie k a a r t 2 ) .
De u i t r e i k in g zelf zal w o rd e n g e m o to ris e e rd w a a r zij fin ancieel v e r a n t w o o r d is : k a a r t 2 to o n t aan in w e l
ke m ate het p r o j e k t geogra fisch w e rd gerealiseerd.
89
K a a rt 2: AANVOER VAN DE MORGENKOERIER EN AANTAL GEMEENTEN MET EEN GEMOTORISEERDE POSTBEDELING OP 1-1-19 66.
Het a u to p a rk o m v a t 159 v o e rtu ig e n . Het opgestelde tienjarenpla n beoogt daa re n b o ve n een re d u k t ie van 153 u itre ik in g s c e n tra to t 116.
Wat de m e d e w e rk in g van het p u b l ie k b e tr e ft b ij de u itw e rk in g van de m o t o r i s a t i e en snelle re bedeling : momenteel laten 26 % d e r v ó ó r 1958 o p g e tr o k k e n huizen en 20 % van de na deze d a tu m g e bouw de woningen in W e s t-V la a n d e re n te wensen o v e r v o o r wat b e tre ft de plaats van hun brie v e n b u s .
2. De verrichtingen
De s tijg in g van de algemene p o s tv e r r ic h tin g e n w o r d t zeer d u i d e l i j k o n d e rs tre e p t d o o r g r a f ie k 1.
Typisch v o o r W est- Vla a n d e re n is wel de zeer hoge seizonale v e rm e e rd e rin g van het p o s tv e rk e e r in de kustg em eente n (zie g ra f ie k 2 ) .
O o k de fin a n c ië le v e r r ic h t in g e n stegen in W e st-V la a n deren zeer snel, nl. met nagenoeg 50 % tussen 1961 en 1965 :
1961 : 64.180 m iljo e n 1962 : 69.723
1963 : 73.220 1964 : 82.018 1965 : 92.149
Een b e l a n g r ij k deel van deze fin a n c ië le v e rr ic h tin g e n staat op re k e n in g van de Algemene Spaar- en L i jf -
Grafiek 1: AANTAL POSTVERRICHTINGEN IN W ES T-V LAA ND ERE N. G rafie k 2 : BRIEFWISSELING AFGESTEMPELD MET DE ELECTRISCHE STEMPEL- MACHINE: ZOMERPERIODE 1965.
Binnendienstvernchtingen
_ _ — ■ _ Loketvernchtingen ( x 1000)
te Oostende te Blankenberge te Koksijde
■ ■ ■ • ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ te De Panne ( x 1000)
91
rentekas ( g r a f i e k 3 ) . O n d e rs ta a n d e tabel to o n t aan w e lk het aandeel is van de W estvlaamse b e v o lk in g in de v e r r ic h t in g e n van de A.S.L.K.
3. Spaarverrichtingen bij de A.S.L.K. voor West-Vlaanderen en het Rijk, 1963-1965
Inlagen (in m iljo e n en ) U itk e rin g e n (in m iljo e n en )
Rijk W est-VI. % Rijk W est-VI. %
1963 24.683 2.149 8,64 23.491 2.065 8,79
1964 25.778 2.195 8,50 26.219 2.160 8,24
1965 30.141 2.388 7,92 26.277 2.123 8,08
3. Personeel
Dat de aangroei van de v e r r ic h t in g e n , zoals hoger beschreven, o o k m eer d ie n s tp re s ta tie s m e t zich brengt w o r d t d u i d e l i j k a angeto ond in g r a f ie k 4. Deze pres
taties w o rd e n v e r r ic h t d o o r de 643 beambten en 1.748 bestellers die het postpersoneel in West-Vlaan- deren u itm a k e n . De groei van de e ffe k tie v e n volgt e c h te r in een v e rtra a g d te m p o de aangroei van de v e r r ic h t in g e n . N a u w k e u r ig e bere ke n in g e n wezen uit d a t nog 40 b e a m b te n en 172 eenheden bestellers- en w e r k lie d e n p e rs o n e e l a a n geworven zouden moeten w o rd e n o m een n o r m a le d i e n s tu it v o e r i n g te verzeke
ren. H etze lfd e geldt v o o r de p re staties in ju li en augustus, w a a r het b e s te lle r s e ffe k tie f in de kust- k a n to r e n met 125 eenheden en het e ff e k ti e f van
G rafiek 3: VERRICHTINGEN VOOR REKENING VAN DE ALGEMENE S P A A R -E N LIJFRENTEKAS IN DE PROVINCIE WEST-VLAANDEREN
Inlagen
i U itkeringen (x 1.000.000 fr )
G ra fie k U : AANTAL GEPRESTEERDE UREN.
In binnendienst
Aan het lo k e t (x 1 000)
beambten met 50 zou dienen o p gevoerd te w o rd e n . Slechts een m i n ie m deel w o r d t d a a rv a n gerealiseerd met behulp van s tu d e n te n , veelal v e r w a n te n van West- vlaamse po s tb e d ie n d e n . De andere prestaties w o r d e n uitgevoerd ten koste van het v e r l o f en de r u s t t i j d van de beschikbare personeelsleden.
4. Lokalen
Het B estu ur van P o s te rije n heeft een zeer g ro te ach
terstand inzake lo ka le n in te halen. W est- Vla a n d e re n kent ongeveer dezelfde to e stand als de rest van het land. Slechts 25 d e r 85 o n tv a n g e r ije n z ijn in staats- lokalen o n d e rg e b ra c h t. A m p e r een tie n ta l daarv an b eantw oorden nog aan de b ehoeften inzake ru im t e , k o m f o r t en hygiëne : Den Haan, Esen, K o r t r i j k 1, M id d e lk e r k e , Oostende 1, Oostende X , O o s tv le te re n , Veurne.
Nochtans z i jn er b em oedigende v o o r u itz ic h te n : 1. op 26-5-66 w e r d de n ie u w b o u w , gera a m d op 36
m iljo e n , v o o r een r u i m en m o d e r n s o r t e e r k a n to o r te K o r t r i j k , in aanbesteding gegeven ;
2. de laatste hand w o r d t gelegd aan de plannen v o o r n ie u w b o u w te S t.-A ndrie s, Giste l, Heist, K o k s ijd e , Waregem, W e n d u in e , W in g e n e ;
3. er w e rd e n b o u w te rr e in e n aangekocht te Avelgem, D e e rlijk , De Panne, Ichtegem en Roeselare ; 4. er w o rd e n o n d e rh a n d e lin g e n gevoerd over de aan
k o o p van b o u w g r o n d te Anzegem, A rd o o ie , Izegem, K oekelare , L a n g e m a rk , S t.-K ru is en Zwevegem ; 5. in de loop van d i t ja a r zulle n de ka n to r e n Ingel-
m u n s te r, Ruiselede en W e s tk a p e lle o n d e rg e b ra c h t w o rd e n in b e h o o r l ij k e gehuurde lokalen.
Dank zij het speciale k re d ie t dat de re gering heeft vastgelegd v o o r het o p tr e k k e n van p o s tk a n to re n mag de v e r w e z e n lijk in g van enkele dezer p ro je k te n in een n a b ije to e k o m s t to ch w o rd e n ve rh o o p t.
5. Besluit
N iettegenstaande zw a re m o e ilijk h e d e n inzake perso
neel, lokalen en m aterieel bleef de org a n isa tie van de p o s td ie n s t in W est- Vlaanderen de e k o n o m is c h e expan
sie d e r p ro v in c ie op de voet volgen.
Er mag g e hoopt w o rd e n dat, in een m in o f meer na
b ije to e k o m s t het p u b lie k in b e h o o r l ij k e lokalen zal ku n n e n bediend w o rd e n en da t het personeel in m eer
dere k a n to r e n van betere a rb e id s v o o rw a a rd e n zal ku n n e n genieten.
93
