Samenwerkingsvormen in de akkerbouw

(1)

tendinrichtingsdîenst

R.H. Laikens A \ Utrecht

bibliotheek

SAMENWERKINGSVORMEN IN DE AKKERBOUW

RESULTATEN VAN EEN DRIETAL BEDRIJFSCOMBINATIES OVER DE PERIODE 1972 t/m 1979

Interne nota no. 262

Oktober 1981

Landbouw-Economisch I n s t i t u u t Afdeling Landbouw

Sectie Akkerbouw en Loonwerkonderzoek

(2)

(3)

r-INHOUD B i z . 1. INLEIDING 5 2 . GROND EN GEBOUWEN 6 2 . 1 O n t s t a a n s a m e n w e r k i n g s v o r m " 2 . 2 Grond 6 2 . 3 Bouwplan " 3 . BEDRIJFSRESULTATEN 8 3 . 1 Algemeen ° 3 . 2 K o s t e n 8 3 . 2 . 1 B e w e r k i n g s k o s t e n 8 3 . 2 . 2 O v e r i g e k o s t e n 8 3 . 2 . 3 T o t a l e k o s t e n , o p b r e n g s t e n e n n e t t o -o v e r s c h -o t ' ' 3 . 3 K g o p b r e n g s t e n , o p b r e n g s t p r i j z e n e n g e l d -o p b r e n g s t e n p e r h a gewas ' 2 3 . 3 . 1 K g - o p b r e n g s t e n p e r h a gewas ' 2 3 . 3 . 2 G e l d o p b r e n g s t p e r h a gewas ^ 4 . CONCLUSIES BIJLAGEN

I Bouwplan in % van de oppervlakte cultuurgrond II Overzicht van de bedrijfsresultaten

14 .17 18 20

(4)

(5)

INLEIDING

Veelal uit een oogpunt van kostenverlaging wordt door zeer veel akkerbouwbedrijven samengewerkt met één of meer andere be-drijven. Hoewel dit door het ontbreken van kwantitatieve gegevens niet kan worden aangetoond, bestaat de indruk dat er momenteel weinig bedrijven zijn die volledig individueel alle machines zelf exploiteren.

Een eenvoudige samenwerkingsvorm is b.v. het gezamenlijke be-zit van één werktuig, waarbij soms bij het gebruik ervan over en

weer hulp wordt verleend.

Een zeer ingrijpende samenwerkingsvorm ontstaat wanneer twee of meer bedrijven besluiten tot inbreng van de grond, de inventa-ris en de gebouwen in een maatschap en de exploitatie van het ge-heel voor gezamenlijke rekening wordt voortgezet. Bij deze samen-werkingsvorm worden ook de opbrengsten in de samenwerking betrok-ken.

Om het economisch inzicht in beide samenwerkingsvormen te vergroten is in het begin van de zeventiger jaren een aantal be-drijven in administratie genomen als studiebedrijf. In LEI-publi-katie no. 3.66 is hierover reeds uitvoerig gerapporteerd. Deze publikatie is begin 1977 verschenen. Van enkele bedrijven waren toen slechts gegevens van twee oogstjaren beschikbaar.

In bovengenoemde studie worden bedrijven met een samenwer-kingsvorm met één of meer werktuigen aangeduid als "deelcombinatie". Een samenwerkingsvorm met volledige inbreng wordt in de studie

betiteld als een "bedrijfscombinatie". Van de laatstgenoemde samen-werkingsvorm zijn na het verschijnen van de publikatie nog een

drietal in administratie gebleven. Twee van deze combinaties lig-gen in het Noordelijk Kleigebied, terwijl de derde zich bevindt in het Zuidwestelijk Kleigebied. Inmiddels zijn van deze drie bedrij-ven over een langere periode gegebedrij-vens beschikbaar.

In de volgende hoofdstukken worden de resultaten van deze be-drijven geanalyseerd. Ter vergelijking zijn ook de cijfers vermeld van een groep LEI-bedrijven. Het betreft een groep akkerbouwbe-drijven groter dan 80 ha welke voorkomt in de groep EEG-steek-proefbedrijven uit alle klei-akkerbouwgebieden.

(6)

GROND EN GEBOUWEN

2.1 O n t s t a a n s a m e n w e r k i n g s v o r m

De twee in het Noordelijk Kleigebied gelegen bedrijven zijn beide ontstaan door samenvoeging van drie voorheen individueel geëxploiteerde landbouwbedrijven. De in het Zuidwesten gelegen combinatie is een samenvoeging van twee bedrijven. De combinaties zijn ontstaan door de gezamenlijke wil van enkele ondernemers om te komen tot een zo optimaal mogelijke afstemming van grond, ar-beid en kapitaal. Soms is ook de wens om zo ruim mogelijk te pro-fiteren van de mechanisatiemogelijkheden ten aanzien van éën ge-was, b.v. aardappelen, aanleiding geworden tot volledig samenvoe-gen van de bedrijven.

In alle gevallen is bij het ontstaan van de combinaties spra-ke van een geleidelijspra-ke ontwikspra-keling. De deelnemers spra-kenden elkaar vooraf, vaak omdat reeds bij éën of meer werkzaamheden werd samen-gewerkt. Zeven van de acht ondernemers van de individuele bedrij-ven zijn ook in de combinatie volledig beschikbaar voor de uitvoe-ring van de werkzaamheden. Door de samenvoeging kunnen dan ook werkmethoden blijven worden toegepast waarbij meer dan één man dient te worden ingezet. Op de loonwerker hoeft minder gauw een beroep te worden gedaan.

In alle gevallen is het gebruik van grond, inventaris en ge-bouwen ingebracht in een maatschap. Eigendomsrechten of

pachtrech-ten kunnen niet worden ingebracht; deze blijven steeds strikt per-soonlijk. Per combinatie zijn bepalingen opgenomen ten aanzien van de inbreng, onderhoud en kostenvergoeding van specifieke inbreng, winstverdeling en de te volgen procedure bij opheffing van de

maatschap.

2.2 Grond

De grondsoort op de bedrijven bestaat voornamelijk uit lichte zavel. Variatie tot zware zavel komt een enkele keer voor. Op al-le drie combinaties is voldoende voor de aardappelteelt geschikte grond beschikbaar. De aardappelteelt is op alle bedrijven dan ook een belangrijk produktie-onderdeel. De verkaveling is niet in al-le gevalal-len optimaal. Omdat de combinaties min of meer spontaan zijn ontstaan vormen ze niet een aaneengesloten blok. De afstand tussen de bedrijven onderling bedraagt soms enkele kilometers.

2.3 Bouwplan

De bouwplannen van de drie combinaties zijn gegeven in tabel 2.1. De gegeven cijfers zijn gemiddelden van de jaren die

(7)

het betreffende bedrijf als studiebedrijf in administratie is ge-weest. Verder zijn in de tabel cijfers vermeld van de groep

EEG-akkerbouw-steekproefbedrijven groter dan 80 ha. Een gedetailleerd overzicht van de bouwplannen is gegeven in bijlage I.

Uit tabel 2.1 blijkt dat de twee bedrijven uit het Noordelijk Kleigebied (11655 en 11656) een bouwplan hebben met ± 50% granen. Bij de aardappelteelt ligt de nadruk op de verbouw van pootaardap-pelen.

Tabel 2.1 Bouwplan in % van de oppervlakte cultuurgrond

Bedrijven 11655 11656 40925 LEI-groep groter dan 80 ha Gemiddelde opp.cultuurgrond Bouwplan in % Granen Peulvruchten Land- en tuinbouwzaden Cons, aardappelen Pootaardappelen Suikerbieten Overige gewassen Totaal 159.51 149.62 162.28 111.20 43 -18 5 22 9 3 100 51 -10 6 16 15 2 100 33 3 21 20 -19 4 100 47 4 14 10 4 14 7 100 Het in het Zuidwestelijk kleigebied gelegen bedrijf (40925)

heeft naast granen een aanmerkelijke oppervlakte graszaad in het bouwplan. Consumptieaardappelen vormen, zoals op veel bedrijven in dit gebied een belangrijk gewas. De bedrijfscombinaties zien kans om een vrij intensief bouwplan te verwezenlijken.

Het areaal aardappelen was in de beschouwde periode bij de studiebedrijven groter dan bij de groep LEI-bedrijven.

De studiebedrijven beteelden + 23% van de oppervlakte cultuur-grond met aardappelen terwijl de groep LEI-bedrijven op 14% van de oppervlakte cultuurgrond aardappelen teelde.

Bij twee van de drie studiebedrijven was de oppervlakte sui-kerbieten in % van de oppervlakte cultuurgrond gemiddeld iets groter dan bij de groep LEI-bedrijven groter dan 80 ha. Gemiddeld hebben de drie studiebedrijven 9% van de oppervlakte cultuurgrond meer beteeld met aardappelen en suikerbieten dan de als

(8)

3 . BEDRIJFSRESULTATEN

3 . 1 A l g e m e e n

De motieven voor de oprichting van bedrijfscombinaties liggen doorgaans op het vlak van de kostenbewaking. Het doel dat men voor ogen heeft is te komen tot een zo optimaal mogelijke inzet van de produktiemiddelen arbeid en werktuigen. Met name de werktuigen vereisen een zeker areaal om te komen tot zo laag mogelijke kosten per eenheid voort te brengen produkt. In de volgende paragrafen wordt uitvoerig stil gestaan bij het kostenverlagend effekt van de bedrijfscombinatie.

In veel gevallen is het tijdstip van uitvoering van de diver-se werkzaamheden mede bepalend voor het kg-opbrengstniveau van de gewassen. Door verschuiving van b.v. oogsttijdstippen kunnen voor-of nadelen ontstaan door het samenwerken. Dit was indertijd voor de ondernemers een reden om het bedrijf volledig in te brengen in de combinatie. Door het vormen van bedrijfscombinaties worden de risico's van hogere of lagere kg-opbrengsten en geldopbrengsten door de ondernemers gezamenlijk gedragen. In 3.3.1 worden van en-kele belangrijke gewassen de kg-opbrengsten gegeven.

3.2 Kos ten

3.2.1 Bewerkingskosten

In tabel 3.1 zijn de bewerkingskosten per ha gegeven per studiebedrij f en van de LEI-groep groter dan 80 ha. Naast het eer-ste en laateer-ste jaar van de periode waarvan gegevens beschikbaar zijn is het gemiddelde van de betreffende periode gegeven.

Voor een uitvoerige weergave wordt verwezen naar bijlage II. Uit tabel 3.1 blijkt dat de studiebedrijven in het Noordelijk Kleigebied (11655 en 11656) per ha gemiddeld in de beschouwde pe-riode de hoogste bewerkingskosten hebben.

In de beginjaren van de beschouwde periode teelden deze twee bedrijven zowel pootaardappelen als consumptieaardappelen. De laatste jaren hebben ze zich volledig gespecialiseerd in de poot-aardappel teelt.

De laagste bewerkingskosten per ha worden behaald door het bedrijf in het Zuidwestelijk kleigebied (40925). Dit bedrijf heeft

zich gericht op de teelt van consumptieaardapelen, welke ongesor-teerd worden verkocht.

De hoogte van de bewerkingskosten per ha hangt uiteraard nauw samen met de gewassenkeuze en de werkorganisatie. Een weer-gave van de bewerkingskosten per bewerkingseenheid maakt daarom een betere beoordeling van de hoogte van de bewerkingskosten

(9)

Tabel 3,1 Bewerkingskos ten per ha cultuurgrond. Vergelijking eerste en laatste jaar van de waarnemingen en het ge-middelde van deze periode.

11655 1972 1979 626 1160 177 249 483 1042 11656 1973 1979 540 1014 248 119 475 1209 40925 1972 1979 464 627 114 347 541 818 LEI-groep Groter dan 80 ha 1972 1978 688 1020 178 386 364 737 Arbeidskosten per ha Werk d. derden " Werktuigkosten " " Tot.bewerkingsk.p.ha 1286 2451 1263 2342 1119 1792 1230 2143

Gemiddeld Gemiddeld Gemiddeld Gemiddeld 1972 t/m 1973 t/m 1972 t/m 1972 t/m 1979 1979 1979 1978 Arbeidskosten per ha Werk d. derden " " Werktuigkosten " " Tot.bewerkingsk.p.ha 972 196 799 830 171 888 633 201 722 868 256 573 1967 1889 1556 1697

mogelijk dan een weergave per ha. Door de herziening van de normen voor de berekening van de bewerkingseenheden met ingang van oogst

1976 was het niet mogelijk een reeks bewerkingseenheden over de beschouwde periode te geven welke volledig vergelijkbaar zouden zijn. Herrekening van de SBE's, welke ook met ingang van oogst-jaar 1976 zijn herzien, gaf minder problemen.

In tabel 3.2 zijn de bewerkingskos ten gegeven per SBE. Uit de tabel blijkt dat de bewerkingskosten per SBE bij de studiebe-drijven beduidend lager zijn dan bij de als vergelijkingsgroep vermelde LEI-bedrijven groter dan 80 ha. Op beide in het noorden gelegen studiebedrijven (11655 en 11656) is in de beschouwde pe-riode het aandeel van de werktuigkosten in het totaal van de be-werkingskosten toegenomen. Op deze bedrijven is getracht de aan-wezige arbeid rendabel te blijven aanwenden door verder te mecha-niseren en te intensiveren.

Het in het zuidwesten gelegen bedrijf (40925) is in de loop van de beschouwde jaren meer de nadruk gaan leggen op werkuitvoe-ring door de loonwerker. Naar verhouding zijn op dit bedrijf zo-wel de arbeidskosten als de werktuigkosten minder sterk gestegen dan de kosten van het werk door derden.

De studiebedrijven slagen er in de bewerkingskosten per SBE laag te houden.

De groep LEI-akkerbouwbedrijven groter dan 80 ha heeft ge-middeld per SBE + ƒ 5 5 , — meer bewerkingskosten.

(10)

eu 4-1 co U CU CU 4 J . CU CU rC x > o Ö ' H • r i H CU W ft pq C/) a) XJ M & CU 3 CX O X i d CJ a) co eu ••d x> C o eu U X l M r< Ö 3 - r i 3 4-1 r - l Ö 3 CU O OO C cd - H xï S eu u a eu M ft t ö cd ^ s > Ö eu eu 4-1 x l co o a A ! ni co > 6 0 Ö CU • r i X J ^ i ^ U eu CU X I S x t eu - H X i ß eu m M eu • H 4-1 co eu 3 x i i—i O C X eu eu • ^ U cd d cd eu •!-! 4-1 co eu O 4-1 ^ co 4-1 r - l Cd cd cd Cd r - l 4-1 O C H CU c o • c o !-( CU X i cd H d a , cd eu x> O u u ÙO eu cd 1 4-1 x ! M O w u o i-J M C » LO CN e n o < t v£> m v O _* »—« u-l m ^ D .— —• ao r ^ en r~t CN r^ en r ~ en r-~ en r ^ CM r ^ en 'T— e n r ^ e n T—1 n r ^ en r—* en r~ en — CM 1-^-c n ^H o n co r ~ —> CN 0 0 un en <t o CN e n en en oo en CN LO e n en <t CN en • • cd X ! d r i eu eu M-i ft 14-4 o d J j eu co 4-1 4-1 co co O eu X S CN cd ~ o • en r^ O r—« ,—s < r cd < t — . 0 0 < f s f r en en v D 0 0 O < f CN r-~ — o e n — CN i — i v£3 < | - CN oo e n en \ D P l t O —• < f v£> o r*. m < r — en O CN r ^ oo CN - < f CN u - l CN en \o — CN ' — 1 v o en en en e n -<f r-» cN e n — r » e n oo —• co -O- ~ < ! • r - cN r^~ CN co <|-CN uO r~~ r-- ^ o CN CN •—« r~» r~- en — co < t e n co cN —-> N O m i n en N <f <r CN CN en en oo -<t-CN vO o < t vJD CO CN — y - ~ s • d M eu ^ S eu eu X ) X I X I •r-l r - l e O d co X eu oû eu S d ^ 3 - H ö o e eu d X I H 4 J CU W eu eu co 4-1 p q 0 0 X ! o CO C/3 u ^ o c co A : Pd eu eu eu W X > ö 0 r - i pH x l eo - I - I cd C cd M cd g o s eu 4-1 eu n u > o - d O O O H - r i X I 1—1 CU X ) X ) • r i B eu O B 4-J CN 0 0 N r ^ en e n i — i i — i X ) r - l eu X I X ) • r i B eu Ü S 4-1 CN e n r-- r ^ en en . — i , — . X J r-H eu X I X I • H B eu Ü S ^-^. 4-1 co e n r-~ r ^ en e n i — • . — i X I r - l eu X I X ) • H

s

eu O S 4-1 CN e n r - r~-e n r~-en -— ,— /^-\ en oo td oo r ^ c o . o N i n oo m i n CM e n ^ o CO t — i ^ D O *X> \ û e n oo e n — CN < t CM ^ O 0 0 o 0 0 0 0 ^ D CO r ^ — c o « m V D e n CN uo co i n CM 00 O < t co e n o c o CN CN oo m co O i f l N N r o vD « O i — > 0 0 v£> l ~ - O CN < r CNI , — X • d M eu r-l ^ CU eu X I X i X ) • r i r-l S o d co X eu M eu S d ^ 3 ' d Ö cd o B eu d d x i ^ 4J eu w C eu ai co 4-1 pq u eu oo x i o co w OJ 14-1 O , ü O ft M-l d CO £> pi o eu eu eu W Ö 4-1 X I M r l PM CU co x ) co • r-l cd 4-1 4-1 ci cd s-i cd B co co O g eu 4-1 CU O eu U eu > O x l ^ S O U O H - r < d tu f l -CU u 0 0 CU X d cu 4-1 co o ^4 CU 00 • l - l u CU > o X I d CU CU XI 4-1 CU

(11)

Tabel 3.2 Bewerkingskosten per standaardbedrij fseenheid. Verge-lijking eerste en laatste jaar van de waarnemingen en het gemiddelde van de periode.

Arbeidskosten per Werk d.derden " Werktuigkosten " Bewerkingsk. " Arbeidskosten per Werk d. derden " Werktuigkosten " Bewerkingsk. " SBE 11 H ii SBE H ii M 11655 1972 1979 121 197 34 43 94 177 249 417 Gemiddeld 1972 t/m 1979 173 35 143 351 11656 1973 1979 113 180 52 21 100 215 265 416 Gemiddeld 1973 t/m 1979 161 33 173 3671 40925 1972 107 26 125 258 1979 133 74 173 380 Gemiddeld 1972 t/m 1979 142 45 162 349 LEI groep groter dan 80 ha 1972 1978 181 241 47 91 96 174 324 506 Gemiddeld 1972 t/m 1978 211 62 139 412 3.2.2 Overige kosten

In tabel 3.3 is een overzicht gegeven van de overige niet-bewerkingskosten.

Uit tabel 3.3 blijkt dat de overige kosten per SBE in de be-ginjaren op de studiebedrijven aanzienlijk lager waren dan bij de groep LEI-bedrijven groter dan 80 ha.

In de loop der jaren is dit voordeel grotendeels verloren ge-gaan. Bezien we de gemiddelden over de waargenomen periode dan blijkt dat de overige niet-bewerkingskosten uitgedrukt per SBE bij de studiebedrijven op hetzelfde niveau liggen als bij de groep LEI-bedrijven.

3.2.3 Totale kosten, opbrengsten en netto-overschot.

In tabel 3.4 zijn de totale kosten, de totale opbrengsten en het netto-overschot per ha gegeven.

In de vorige paragrafen werd geconstateerd dat de studiebe-drijven lagere bewerkingskosten weten te realiseren en dat de ove-rige niet-bewerkingskosten ongeveer op hetzelfde niveau liggen als bij de groep LEI-bedrijven groter dan 80 ha. De totale kosten per ha liggen bij de twee pootgoedtelende studiebedrijven op een aanmerkelijk hoger niveau dan bij de LEI groep groter dan 80 ha. In de loop der jaren is het verschil groter geworden. In de

(12)

Tabel 3.4 Totaal kosten, totaal opbrengsten en netto-overschot per ha. LEI groep groter 11655 11656 40925 dan 80 ha 1972 1979 1973 1979 1972 1979 1972 1978 Per ha cult.gr. Totaal kosten 2632 5343 2538 4719 2254 4062 2337 4213 Totaal opbrengsten 3616 5262 3550 4898 3593 5509 3153 4271 Netto-overschot 984 - 81 1012 179 1339 1447 816 58 Totaal kosten Totaal opbrengsten Netto-overschot Gemiddeld 1972/1979 4244 5572 1328 Gemiddeld 1973/1979 3919 5103 1184 Gemiddeld 1972/1979 3245 4502 1297 Gemiddeld 1972/1978 3323 4078 755

jaren van de beschouwde periode was het verschil ƒ 100,— à ƒ

200,-per ha terwijl in de laatste jaren het verschil is opgelopen tot ƒ 500,— per ha in het nadeel van de studiebedrijven.

De kosten per ha van bedrijf 40925 zijn gemiddeld iets lager dan die van de LEI groep groter dan 80 ha.

De twee studiebedrijven met pootaardappelen (11655 en 11656) weten tegenover de hogere kosten ook aanmerkelijk hogere

opbreng-sten te realiseren.

Ook de opbrengsten per ha van het bedrijf met consumptieaar-dappelen (40925) zijn gemiddeld over de beschouwde periode ± ƒ 500,-hoger geweest dan die van de LEI groep groter dan 80 ha.

Een en ander resulteert uiteindelijk in een behaald netto-overschot dat per ha gemiddeld over de beschouwde periode op de studiebedrijven + ƒ 500,— hoger is geweest dan op de vergelij-kingsgroep LEI-bedrijven groter dan 80 ha.

3.3 Kg opbrengsten, opbrengstprijzen en geldopbrengsten per ha gewas

3.3.1 Kg-opbrengsten per ha gewas

In t a b e l 3.5 z i j n de gemiddelde k g - o p b r e n g s t e n per ha gewas welke i n de beschouwde p e r i o d e werden b e h a a l d gegeven. Een u i t -v o e r i g e weerga-ve -van de k g - o p b r e n g s t e n per j a a r i s t e -vinden in b i j l a g e I I I .

U i t de gegeven c i j f e r s i n t a b e l 3.5 b l i j k t d a t de k g o p b r e n g -s t e n van de twee n o o r d e l i j k g e l e g e n b e d r i j v e n op een l a g e r n i v e a u uitkomen dan d i e van de L E I - g r o e p . De kg o p b r e n g s t e n van b e d r i j f 40925 l i g g e n op een i e t s hoger n i v e a u . De h i e r v o o r g e c o n s t a t e e r d e

(13)

Tabel 3.5 Kg-opbrengsten per ha van enkele belangrijke gewassen Pootaardappelen Consumptieaardappelen Suikerbieten Graszaad Wintertarwe Zomergerst Koolzaad Karwij zaad 11655 28085 32455 45810 1555 5575 4395 3045 1555 11656 23745 34220 44230 -6340 4660 2770 1305 40925 -43120 50975 1260 6965 4030 -LEI-groep 27790 38330 47300 1180 5914 4630 2985 1430 hogere totaal geldopbrengsten per ha (zie paragraaf 3.2.3) van de

in het Noordelijk kleigebied gelegen bedrijven worden dus kennelijk niet gerealiseerd door hogere kg-opbrengsten per ha.

3.3.2 Geldopbrengst per ha gewas

In tabel 3.6 is van enkele gewassen de gemiddelde brutogeldop-brengst over de beschouwde periode gegeven. Een uitvoerige weer-gave van de brutogeldopbrengst, de opbrengstprijs per 100/1000 kg en de saldi per ha is te vinden in bijlage III.

Tabel 3.6 Brutogeldopbrengst per ha gewas

Pootaardappelen Consumptieaardappelen Suikerbieten Graszaad Wintertarwe Zomergerst Koolzaad Karwij zaad 11655 13.479 7.389 4.543 2.665 2.920 2.193 2.832 4.839 11656 12.612 8.110 4.439 -3.236 2.261 2.456 3.732 40925 -8.270 4.904 3.370 3.177 1.878 -LEI-groep 13.368 8.940 4.627 3.085 2.920 2.293 2.557 4.503

Uit de tabel blijkt dat de brutogeldopbrengst per gewas over het geheel genomen op de studiebedrijven weinig afwijkt van die van de als vergelijking weergegeven groep LEI-steekproefbedrijven groter dan 80 ha.

Bij de beoordeling van de cijfers moet wel worden bedacht dat de gemiddelden in tabel 3.6 niet steeds betrekking hebben op dezelfde oogstjaren. Op welke jaren ze betrekking hebben is na te gaan in bijlage III, waar de cijfers per oogstjaar zijn gegeven.

Dat toch de totaal brutogeldopbrengst van de studiebedrijven gemiddeld hoger ligt dan op de vergelijkingsgroep LEI bedrijven moet daarom grotendeels worden toegeschreven aan het

geconstateer-de intensievere grondgebruik, d.w.z. door een groter aangeconstateer-deel ge-wassen met hoge geldopbrengsten (aard. + suikerbieten).

(14)

4. CONCLUSIES

In tabel 4.1 zijn nog enkele kengetallen verzameld die vrij nauw verband houden met het bijzondere karakter van de drie studie-bedrijven.

Tabel 4.1 Aantal volwaardige arbeidskrachten en standaardbedrij fs-eenheden per bedrijf per ha en per VAK

VAK/bedrijf SBE/bedrijf SBE/ha HA/VAK SBE/VAK 11655 1972 4,9 815 5,17 32,17 166 1979 4,0 909 5,88 38,64 227 11656 1974a) 4,1 704 4,72 36,39 172 1979 4,3 926 5,63 38,23 215 40925 1972 4,5 809 4,97 36,18 180 1979 2,7 759 4,71 59,65 281 LEI-1972 3,1 382 3,80 32,60 124 -groep 1978 3,1 491 4,23 37,73 160 a) Deze bedrijfscombinatie is in 1974 uitgebreid met één bedrijf.

Om deze reden is 1974 hier als eerste jaar genomen in plaats van 1973.

Uit tabel 4.1 blijkt dat op de studiebedrijven een verschil-lend beleid is gevoerd ten aanzien van de arbeidsinzet. De

be-drijven 11655 en 11656, beide gelegen in het noordelijk kleigebied, hebben evenals de LEI-groep de arbeidsbezetting op. hetzelfde peil gehandhaafd. Dit in tegenstelling tot het bedrijf in het zuidwes-ten (40925) dat de bezetting duidelijk heeft ingekrompen.

De in het noorden gelegen bedrijven zijn zich steeds meer gaan toeleggen op de teelt van pootaardappelen terwijl het bedrijf in het zuidwesten steeds een aanzienlijk percentage consumptie-aardappelen in het bouwplan heeft gehad.

De specialisatie op de pootaardappelteelt gaf de eerstgenoem-de bedrijven eerstgenoem-de mogelijkheid tot een rendabele aanwending van eerstgenoem-de aanwezige arbeid. Hierdoor steeg het aantal SBE's zowel per ha cul-tuurgrond als per volwaardige arbeidskracht.

Bedrijf 40925 heeft de kostenstijging proberen op te vangen door de arbeidsbezetting te verkleinen. Het bedrijfsplan bleef on-geveer gelijk waardoor het aantal SBE's per VAK toenam.

Deze gang van zaken is gemakkelijker realiseerbaar bij een bouwplan met consumptie-aardappelen dan bij een bouwplan met poot-aardappelen. Het gewas pootaardappelen vraagt naar verhouding vrij veel arbeid, terwijl b.v. voor het sorteren met meer-mans methoden dient te worden gewerkt.

(15)

hiermee niet beantwoord.

Over een langere reeks van jaren bezien blijkt het kostenni-veau van doorslaggevende betekenis.

In tabel 4.2 zijn gemiddeld over een aantal jaren de faktor-opbrengsten en de faktorkosten alsmede het netto-overschot per SBE gegeven.

Tabel 4.2 Faktoropbrengsten, faktorkosten en netto-overschot per

SBE.

LEI-groep 11655 11656 40925 groter dan gem. gem. Rem. 80 ha.gem.

1972/1979 1973/1979 1972/1979 1972/1978 Per SBE

Faktoropbrengsten 529 537 532 529 Faktorkosten 290 295 263 347 Netto-overschot 239 242 269 182

De faktoropbrengsten liggen op alle bedrijven op hetzelfde niveau. In de faktorkosten per SBE zijn wel verschillen te consta-teren welke verschillen geheel terug zijn te vinden in het netto-overschot per SBE.

Gezien deze verschillen mag worden geconstateerd dat de opzet waarvoor indertijd de bedrijfscombinaties zijn geformeerd n.1. om te komen tot kostenverlaging met handhaving van een intensief bouw-plan, is geslaagd.

Uit het cijfermateriaal is geen antwoord te vinden op de

vraag of de mogelijkheden tot kostenverlaging volledig zijn uitge-buit.

(16)

(17)

BIJLAGEN

(18)

Bijlage I Bouwplan in % van de oppervlakte cultuurgrond Bedrijf 11655 Tarwe N.T.S. Wintertarwe Zomertarwe Wintergerst Zomergerst Haver Graszaad Koolzaad Karwij zaad Suikerbietenzaad Pootbietjes Poot aardappelen Cons, aardappelen Suikerbieten Blijvend grasland Zaaiklaar verhuurd Totaal Bedrijf 11656 Tarwe NTS Wintertarwe Zomertarwe Wintergerst Zomergerst Haver Koolzaad Karwij zaad Deelbouw Pootaardappelen Cons, aardappelen Suikerbieten Grasland/kunstweide Totaal 1972 41 -9 — 8 -5 1 14 14 5 2 1 100 1973 32 -19 — 9 -5 4 0 13 10 5 2 1 100 1973 22 -9 10 6 11 3 7 16 7 9 -100 1974 -15 9 -11 5 11 8 3 3 -17 9 6 2 1 100 1974 -23 -5 15 10 9 3 — 12 9 12 2 100 1975 -19 1 -14 6 11 10 -24 3 10 2 -100 1975 -13 11 8 10 9 9 3 — 16 6 13 2 100 1976 -15 -8 14 -6 11 -28 1 14 2 1 100 1976 -28 -9 5 6 9 4 -16 6 16 1 100 1977 -14 -9 11 -12 8 -34 1 10 1 100 1977 -30 -14 1 — 8 3 — 21 4 17 2 100 1978 -26 -8 11 -14 -28 -12 1 -100 1978 -34 -17 7 — -— 18 3 19 2 100 1979 -31 -7 10 3 9 -28 -11 1 100 1979 -29 -13 9 — -3 — 22 1 21 2 100 Gem. '72 t/m '79 9 15 1 4 12 2 10 5 1 1 0 23 5 9 2 1 100 Gem. '73 t/m '79 3 22 2 11 8 4 7 3 1 17 5 15 2 100

(19)

Bijlage I (le vervolg) Gem. 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 '72 t/m '79 Bedrijf 40925 Tarwe NTS Wintertarwe Zomergerst Groene erwten Doperwten (zaadw) Graszaad B1auwmaanzaad Ov. marktb.gewassen Cons, aardappelen Suikerbieten Stamslabonen Witlof Ov. tuinb.gewassen Zaaiklaar verhuurd Totaal -27 1 3 2 22 -15 24 3 -3 100 -35 1 -18 -21 23 — -2 100 -30 — 4 -21 -8 22 10 — -5 100 22 -7 4 -26 -19 22 — -100 -33 2 3 — 17 -— 22 23 _ -100 -34 — 5 -18 2 — 21 19 — -1 100 -34 6 -— 21 -19 15 _ -2 3 100 -31 — 6 — 18 -1 19 19 — 2 4 100 3 28 2 3 0 20 0 1 20 20 0 0 1 2 100 Gem. 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 '72 t/m '78 38 13 4 32 13 5 28 10 4 25 11 7 29 12 3 30 10 3 30 9 4 30 11 4 LEI bedr. groter dan 80 ha

Tarwe Gerst Haver Peulvruchten Koolzaad Graszaad Karwij zaad Ov. handelszaden Pootaardappelen Cons, aardappelen Suikerbieten Overige marktb.gewassen " tuinb. gewassen Zaaiklaar verhuurd Grasl/kunstw./snijmais etc. Totaal 100 100 100 100 100 100 100 100 9 1 1 2 3 6 6 2 2 1 7 14 3 1 3 2 7 8 1 1 3 4 9 3 4 2 4 10 11 3 1 5 2 5 5 1 1 4 1 1 18 1 1 4 2 5 4 1 1 4 11 17 1 1 4 3 4 4 1 1 4 12 17 1 2 4 3 3 4 2 1 4 10 18 1 2 4 2 7 3 2 2 4 10 13 1 2 4 3 19

(20)

3 eu 3 co CU u co u X ) 4) 43 CU T3 > 43 Ü • r - l N CU > O cu cd • H pq a i I N O l oo I N O l vo IN o i m IN OS — 00 <f •* co VO <* LTl oi I N VD T — • CO vO IN <t oo 00 -^ vO u-I CO <r cN CM CN vO O f — CM I N a i m vo • H r-l X I CU pa VO m m m C M o vo CM VO IN m oo I N m m CM I N co vO m o co v o i n vO r-. m cd J3 CN vO O l I N o i o i o i —• I N O er. CM vo < t <r — CM o v D O O l VO CN 00 o i ^ o i O i <ƒ• co a i I N vo —• — o i O l — vO O i O VO « — CO N N C0CO O l CO vO CM m oi — oo •<r co oi in CM — m co co — IN vo co — co co oo IN CN ~ vo vo m co co o vo <r m - J N CM C M C M vO vO in 00 CO — 00 CO — <± vO CO CN — <* <t CM <r CM r^ in in — IN o Cl —• CO co — I N CM —• m IN o in I N CM m vO IN co CM IN co vo —• <r 00 Ol <ï <N CO CO 00 — IN co m oi CO CO N -cN oi I N —• m cN O" vo vo <r I N m oo cN m vo CM co <t m < f co o i -sT CM <-00 CN CO • — • t — m I N CM co «* co m CM vO CN m - O l O M 0 0 O l vO CM I N m m . CN c o 1 — CN I ~~ CM 00 CN in m IN o m o m IN m m o vO m IN o CN | m 00 i ~-Ol m <f IN m o CN CO CO 1 m IN o m I m oo vO <f Ol 00 ai IN 'O m IN m <f IN vO <f Ol CN Ol co <T o r-m m o CN »—< CM O I N CM *—< r~~ IN vO 00 vO 00 CO CO <r oi m VO 00 O O 0 0 O VO vO O l I N CM m o i CM CO CN CN <r co <t- m co IN m co CM 00 o-<* CN co vO CN O *—• vO CO Ol o o\ Ol Ol <f •—' <r 00 Ol CN Ol CO -~ ^^ cö r--CO VO 1 — 1 'cd VD Ol o ^^ Ol f-^ 00 00 <t ' ' VD Ol Csl <r <f CN v£> m o m U0 ^^ CN 00 r^ CN CM /--N cd «d-vD 00 vO VD CM 'cd CM r~-r-> CM r^ co o co • T3 T3 00 J 3 CU u ÇU <U O PH 3 u ja u u eu < S e cu % o 42 Ö CU CU 00 u C0 " O T3 X c co O M U a M • H w ö en cu cu J-> g co  - l ••H cd n cd cu -w > o O H pq c • CU P H +J CO 4 - 1 00 O C £1  o <-* I cd o cd 4-1 4-1 4-1 o cu H a 13 O , O O O ü . CO 1 3 M . CU > > u o x> 4J ft o o VO m 43 4-1 u cu • O ig <3 cd cd 4J o 4J -J-CN Ol vO r^ m —< cN Ol vß Ol 00 •> ^-< m o Ol CN Ol CM m Ol co CN o — m

3

CU Cl-eo M Ö 0) n & O O m 0 0 vO '— Ol CO IN O 0 0 CN Ol •> CN m CO <f CO o CO CO r^~ <r m CO CO CO CN Ol Ol vO I N CN •> CN m vO CO co o o co VO CO 1 rN IN Ol Ol CO CM O O i — < vO 00 CO — •> CM vO lO ^ i CO CM O CO <f » — 1 1 CO CM CM CO O CM m <t — CM Ol O Ol «CM m — m — CO CO — •—« <r CM 00 ~-i — ' IN Ol IN O Ol m — m oo M t—H m m 00 CN CO IN IN oo 00 -* 00 o vO m in Ol m CO m cN CN VO »» »-^ m 00 — IN un CM <r CO IN i — • o -j-00 Ol VO CN 00 CO — oi m 00 •• — . <* Ol <r CN O m m „ o CO Ol Ol rN ^~ m IN o — — ^o 00 « — m N - <t o oi CN co o Ol f — « Cd « c/3 cu Cu W PP co W pq >-l C/3 cu Cu H C Cu CU 4-1 4J co O 00 42 r-l cd cd 4-1 O 4J CO —

w

_pq co cd 43 U cu Cu co «-W pq co 3 > u cu Cu co •• W pq co

e

cu 4J CO O 44 O 4J 44 cd Pu C cu u 43 Cu O U O 4-1 44 cd Pu o co u cu > o 1 o 4-1 4-1 CU S3 M-l "-I • r - l u XI CU 43 u CU Cu M CU S CU Cl n CU -3

c

o Cl \CJ \<D

e

cd >

a

cd cd M cu 00 4-1 Cl cu 60 <u W) co u 2}

e

CU

e

CU T3

e

o cu I—1 I—1 cd ö cd > 3 CU

s

o 44 3 •r-l co •3 •I-I CU 43 u cd 4J cu 43 3 co •I-I a CU M cd •i-i 3 •H M cu 43 cu XI 3 CU u cd •r-i CU M CU 4-1 cd r-l cu XI Ö c 20

(21)

Ol rv o> ~" t v oo ». •vl-~* m <J\ n — o O — cv) — t—« m r v CTi OV CO CN vO o CO 0 0 c o t v i n r-v — vD VO VD LO o en rv CN — VO n m c o M i — I O > 0) > eu öO cd « CN m LO co 00 LO vt vt CN o o O — 00 o-i r-v, oo o o — oo CT\ — O") VO oo vo (Ti r-v co oo m o CM CT. VO CN <f » C l vf co co r-v cN CN — a\ — cy. m co o — _m cd er. »—< r-v. -* 0 0 ON 0 0 v t cd vt — co | v t | — CT\ — 00 r-v Ol vD CN 0 \ r-v. oo r-v LO — oo vt vO Ol LO CN <t co •—i CN r-v r v LO LO J 3 r-v — er. I-v. ». .— LO co — 0 0 CN CN LO 00 co CN oo vo er. CN vt o O CN CN LO er. r-v CO — VD 00 — 00 CO LO -vt" CN 00 lO CN vt <t vt vO vo CN — — cN — rv CN O vo 00 oo vt m o -vT o CN LO 0 0 CN O LO ^^ r-v. 0 0 co O l o LO 0 0 vO CN CN < r r-v — r-v r-v — LO oo CM I v o oo cN r-~ I 0 0 0 0 -vt o co m vo vt vO CN 00 00 •vt LO <r —• CO CO rv oo CN r-v. CN CO O 0 0 t v -Ct 0 0 O LO '—' LO 1 — . o CN 0 0 o 0 0 3 -v t CN CO v t '—' r-v CN CO co vO vt O CTV — rv m O 00 LO < t -vt r-v m N vt co o en oo - co en o CO CN -vt rv CO 00 — VO VO CO 00 LO CN CN vt LO O o 0 0 CN v t 0 0 0 0 0 0 0 0 CO LO CN O L O LO CO I I I l i l t -vt — — 0 0 oo o en m o vo oo oo — — oo vO co cd cd CN 0> CN CO « < t N C« O CM v t -O CN I I I I I I I — o v O LO v t v O CN CT. CO LO v O —• r. CN l O 0 0 O". — - v t CO CO r v 0 0 CT. LO r v <y, r v LO 0 0 0 0 CTi •—' CN — CO CN O —< CO OO 00 co v t v t r v < t CN — ' VO CO cN r v o o LO LO r v o LO —' <r —. — co rv m m r v co —* CO rv v t O CN CO r v co 00 o t v v t CO ( T i oo •> — m • v t CO CO - v t c o CO <t i n CTN 0 0 CN 0 0 < f CM VO vO CT. 0 0 •> i— i n — CN co o o\ CN .—. co 1 CN <r CO vO o CN O CM CO — —• ON 0 0 •> —' m v t 0 0 CM O CJ\ .—< . — 1 vO O o> LO o LO v O 0 0 L O o> t v O a\ CT\ oo n — i v t co O vo r v CM i n r v O co t v m o m vO v t o r v CN CN r v r v » . . — i v t CN m CN CN 0 0 < t o co CN LO .—• t v O r v oo r v r v r v r v — v t " C M v t CM - v t — CN CN v t CN —' CN vO LO v O •—• *—' L H • I - 1 •r-t u T3 0) pa cd J2 ö • 1-1 * CU CU o cd • d u cu P-J a <u 4-1 CO o ^ _co T3 •1-1 cu Xi U < Ö cu T3 u CU TJ • T3 ^ U 01 13 a CU 4-1 CO C O 0) ^ 4-1 co . O 5 ,M cu Ö O ^ Q • H 3 r - l 4-1 cd ^ cd H 4J O cd cd 4-1 o H • P3 Ö • CU P H 4J CO 4-1 ÖO O e j 2 01 o r-l CO r O r-l P u QJ o > o 1-1 1 cd o Cd 4-1 4 J 4-1 O Ol H Z co S-i 0) e • r-l r O Pu o • r O r-4 < cd cd 4J O 4-1 4-1 O 42 O co l-i CU > O 1 o 4-1 4-1 0) 13 cd cd 4 J O 4-1 , ö u • u r Q Pu O • <ü r - l cd cd 4-1 o 4-1 M v3 > % > r-l OJ cu 4-1 CO 00 e 0) r - l 43 cu o • »o M r-l cu cu co » w PQ c/l w pq co r J CU CU ö 01 4-1 CO O r M r J O 4 J AJ cd PM w pq CO W pq 1-J co CU Çu U -l U r Q 01 Cu > O 0 H 1 O o 4-1 4-1 A J 4-1 cd 0) Pu 2 ; m m v O ^ - i . — I cu •i-i N I / ^ V , cd 21

(22)

e O) O co —• csj n o N vo CM r~» \ D i O O N LO CT 0 0 — LO CM <]" CT. LO -* CM co CM <r LO <r r^ er CM '—' LO CT 1 LO o o ». <r o LO <!" CM 00 1 LO <f CO <f er r-^ « —• <r CM <t r- LO CM LO CM 00 CM CT. CT. LO O ». vO ~ r- r-» oo C M -d- — o m oo CM 0 0 VD VD CT. LO 00 CM N 00 ^D CM ^- ~-CM CT. vO O O LO <T LO r~^ CM co i--<ƒ- CO — CT. <f c f i o o — — CO — CO — CM co r^ ». CM r^ r-VD co C M —* CT. — — L O r — o o i~- » < c M -* V D C O

o —

CO VD r--O co 0 0 CT. O 00 ». CM vO — c o C M c o co <r LO ^ 3 N N 00 O 00 vD CM CM 00 00 VO CO <t" O r— ~ -CM r~ CM 00 io oo CO -* LO LO vO VO VD —• <f CM CO 00 — LO — —. CM LO CM CT. CM CM O ». CO CO CM co 00 O — oo r- co CT vD CO vO » C M co LO CO CT — CM VD 00 — co er. o VD ». VD •—* CO 00 vD 00 VD LO vD CM r-N r-N CT. r-N O <f oo r-^ r-- co -* O — — LO St — 00 VD <f co <f CT. LO CM CM vD CT. -3" vD 00 CM CO CM —• O CT -d- O — CM CM #* CO vD CO CO 00 co r^~ VD CM <r CM r-~ « C M <r co r~-O CT. co <]- o-CT\ t — 1 vD CT O 00 ». CM vD r-~ -d-vD CM vD — O O 00 ,— CT. LO r—• O — VD r-» VD V D co <r o »—. 00 00 -cl-CO VD CT > — i LO 00 VO CT. CO O 00 vO CO r- O O LO •— CM 00 CT r-- co CM CO vD ». <r CO LO o <J-00 ffiO « r-~ <r er. 00 •> — LO -d- L O LO < * CM LO — CT. CM LO er. er. O 00 ». CM VD vD CO 00 <f CM CM 00 r~ oo 00 co CT ^^ o <f CO LO vD <f CT. r--00 vD CM CM VD CO r^-o CT <t O vD ». L O — • < f — r-~ CM VD — vO O CT. — — O CO < f N -J —, CT. r-~ <r 00 CM CM <f r-. CO LO 00 CM i — i O CT. — CO VO cd CM Nt o VD <r T—« CT. O C M O ON L O L O o 00 LO L O v D C M cfl co CO co 00 vD 00 ». <T <r ». <r CT CM CT r^ o LO vO LO LO o CO r-CO <r vD 00 CM <l" LO ». .—. <}-00 VD CT -d-CO LO CM CO LO r-~ CM CM *— VD »—• O LO r~ 00 CM vD CM CM CO CT CM er o 0 0 CM v D r - CM r--co CM O LO — v D VD < f O — v D CM CM <t" CM CM < f v D , , LO LO CM VD . — i O <r o 00 ». CM vD -* -tf — vD — -* -* — L O CT <t — O — O O CO — CM <r LO i - ~ <f LO CM CM CO CT LO CO ca LO 00 VD 00 < * LO 'cd CT -J-CO -vf CO -d" 1 — 1 ^ - 1 VD O LO 00 CO CM r^ <r CT r^. cd <r CM LO 00 LO CM cd r~ <r o LO CO LO ». <t LO ». <r CO co <r CM <f O CM LO vD CO <t r^ vD O r~-r^ LO LO VD • V . 1 <t <r r-> C O L O ». ^-« -<f LO .—. CM LO O CM r^. CO LO CO '—' LO CM CM CO 00 o co cd cd 00 r - l O > u > cu C M CU 0 0 cd rt LO CM CT. O L-l - O Ui cd ö o u 0 0 3 •• o cd P- u (X Q) O CL, c (U 0 U <a o) en o u *i o en o •r-l x> u U CU <1 3 Ö (1) 4-1 en ö o O) ^ i 4-1 en o CU 0 0 ^ 2 •r-l 4-1 Cd ^ J cd !-l 4-1 01 o 5 H a o CU 6 0 Ö ö CU O T 3 4J M Ö w en O o 00 U A! Ö M r - l 4-1 O ' CO 01 CU 4-1 e o e S-i CU e CU e _ U cd . cu cd cu CQ T 3 4-1 T 3 Ö • Ö O Ö CU CU O 4-1 O 4-1 CO 4-1 . 4 - 1 M O f l O-d Xi u co u CU O > X I > r O O CU P-, O ft O I o o . 4-1 • X I f-l CU r Q cd cd 4-1 o 4-1 ö <: r - l Cd cd x i cd 4-J U O <D 4-J ft w pq 0 0 u ft w en W m C/3 w m co u Q) ft c CU 4-1 CO O Ai M O 4-1

3

r J (U ft Ö r J X ft O r J O 4-1 4-1 en O 00 X! LO LO VD U T ) (U X CU •r< CM 22

(23)

s QJ Ü oo 0 0 LO LO co CN 00 r-t O > u eu CO , û I M W O o -LO o co O O O o o O O v D M VU m i^-co CN m o VD r~~ N co n O co r--— CN] r--—« oo -J- co a\ co r--co r--co r^ O i N O i 0~\ CM vO r - o\ r-~ oo (Ti r-* co o vo CM LO oo CO v O CM •— v t CO O CO — co r-- o CM — O- O- — r^ u i -3- co r-~ O C l i O -CM — oo r v < f cn — o <f vö ON co m o \ co CM co co 00 r~-O < ! • CM ,—• CM <r r*. CM <r LO cd c o CO LO I LO I r-- LO o en en co co o LO vO CTi o c o -<j- — 0 0 CM CO — « r^ O o LO 0 0 CM v.J < î — S j -<r - — «d-oo en ^ r CM co LO o o o — co o en CM '.O r~-O CN < t LO r-~ 0 0 co CM co co 1 LO oo ~-_*—• o 0 0 CO 1 o o oo CTi 0 0 CO r^ co <r <f LO L O v O CO O r~-o r~-o •<!• l O \ D -co o —' 0 > M l O CO VO CM 0 0 < ) • ON r- CN < t n < f co " LO o co o r^ co t o oo , CTi CO CO 0 0 O r—< LO r~- O ON O en r— r-» en O v£> CM — r-^ oo o o - co o> o r-~ < t co CM en vo co O O en ^D — CTi en CO <f <r «~-. — LO — ' L O CM CO 0 0 L O m CM - ï i û CM ON 00 CM ^O < t LO CO oo oo -d-0 -d-0 N IX) KO -~ CO O " - ï N CO — —' 0 0 CM CM -4- < r r^ co co CM CO L O "—' CO 00 cd <f o o '—' 0 0 en o CN C 0 cd o o o o cd •r4 CO x: <x u & eu O PM e QJ •u C/l ö o u 00 • o •? M eu Ö O , P •H 3 i-i u cd ^ cd M 4J 0) o S H O . a ö 0) 0) ÖO w ö oo •> a) O ' S u r^i C cn oo O O oo n ^ 4-1 Ö co <1J 0) bû CU Ö 0 r - 1 •-H cd 4 J U Cd oo a) -u > o a o oo yt 0) e a, p. w w w M m m C/l co 00 oo o <f CM CO o o r^ co CM c o — r~-o~\ CO LO <r - — -d-<r r-~ CT\ — CO CO 1 ^ . r~^ 1 CM — r~- as co r^ CTi O o r~-O CT\ CO O O a \ -vj- L O <t - — <r o o <r co co r^ o CTi CO o- — o o LO CN CM O KO O0 <t -~ LO CM VO 0 0 o *\ co o o LO 0 0 <r ^ D o <f o r-~ O co * •— <t o — CM 0 0 CO < f <r r-~ —. CO r~ vn CN *« a^ (^ cn i o r~-r^ o r~~ Kd CM CO — o-, co <r \ o — v O < ] • CM CM - J LO . — 1 r^ VD oo -d-<f o CM CO cd cd ON v O v O O LO CTi 0 0 O LO r^ <j- o LO CTi LO r^-0 r^-0 r> CM o o CM CO d -CN LO — t~^ r-~ c o CO - —< CO O ON o o-CO < f a \ <f 1 — 1 o o o a\ CN O - t 0 0 0 0 CN CO •> ~ -c* r~ CN 00 o CM LO w M CO W M pq cu co a , M ö CU CU p . +J w m co CU Ö O o U 1 o o 4-1 4 J A! -I-1 cd <u W 3 LO LO cu 23

(24)

s o CT. CT. 00 CT. vo ON LO er. CTl co cr. CM CT. LO 0 0 O co CM o -LO n en LO CT. r^ • J -co — O vu O O -~ CO cd & eu &o cd . 0 CU CU Ö CU 3 eu eu 6 0 cd pa O oo co r^ co — er. co o\ »> •— LO i n co — r (M < f -o r~ m c-o co — o oo < f « co r-. < f es o m CM < f — O N - CI • ï es « m LO « v o en VO < f O LO „ vo — o o CO CT. — en 0 0 »» ~-CN CN --* LO CO CM m r^ CO o CM O ™ — CT. LO o r-» r^ O « r>. cri N CM VD CO CN vO * - —' o LO < t co — o 00 LO m •> co CM LO CM — oo co co — O LO 00 v£> co LO o vo 00 *• — < t o <r <c — <J- co — — O 00 LO u-| CT. CM CM CO o » er. r~-LO oo a\ r^ co CM a

3

w PM P-l <u

s

3

H O O PM LO LO vO -^ —^ LH • 1 - 1 • H M T 3 eu pq C eu X I u eu T3 H O O T3 ^ 6 0 et) V-i cd 4*i 4 3 eu 4= & O M !-i O eu • eu — eu .-H eu u • eu w eu U Pu 43 v ^ 4 2 e u Cu CO O O 1 - H t - l t-H M !-t eu cd ^ Pu O co vO m vO u CU LO O CM 00 v t r v - o> r^ *. vo co CO -O" CM CT. CM LO —' o < r o o <t- ~d- o <r CM » C O Cf. CM 00 O 1 ^ CM - d - — O CO CT. CT. O CT. LO 00 en « < f n r-* —< — r^ CM <r — O O t~~ CM —• r^ — vo r^ •> — CM 00 00 CT. < t o o CT. oo <r o •o- co o CM oo r » co o o r^ I N t"^ LO —' LO v£> * —' < f CT. — CM CT. — VO •— O VO U . r N N vO CO I A CT. •> ~3" O en — CT. r~ CM co O co O O CM — 1 ^ 00 <j- *> -— CT. LO CM 0 0 LO CM CO I I cd Xi O U o 0) — eu oo cd ^ Xi c eu u eu o o U eu M CU • eu ri u H • X eu M eu eu co o o u xt eu o I - H r-l r-l oo H eu cd W P n O M cd Xi CD 00 n eu j - i o u 00 H T3 CU Xi I M W O < J 00 00 CT <J- vO 00 r • »• r o — N - f f l O CM LO —' — •vf vO — 00 00 CM VD v u CT. » r^ < t LO LO — r -CN <r — — CM CM co o r-» oo oo CT. " - v f CM O CT. CM 00 CM LO — <J- LO LO CM vO - î CO vO LO « O M CO vO LO — CM O CM CM r^ <r — CM r ^ vO 0 0 CM CM " LO 00 LO —' LO CM M v O " -VO LO 0 0 O CT. 0 0 VO CM CT. * — < f CM CO —• 00 CO CO — O e r LO r~~ vO CO 0 0 — r ^ »> LO ~d" CT. 0 0 0 0 VO CM CM o <r < t <)• O * CT. LO v O - c f CO vO CO CM M cd cd ^ xi Xi CD H O cu — eu u eu c eu u eu T 3 U O o T ) M u eu U x> Pu O eu • eu r-l Ü . X w eu eu 4 2 - ^ & co o o n ' t ) T3 60 H eu Cd W PM Ü CO 24

(25)

f3 O) O cx> er* oo cr> CTi vO CT> i n cr\ CTi co (Ti C N CT. 60 r - l O > !-i CU > u~> LO O l vO m o o o o c ^ o - « c o er* CN < r r - LO c o CNI I I l I I I l l O m -tf s c o r-- CN e s vO * O - ^ co co <t- co co — O m — LTI o v o v o s r ~ •> o o o o — <ƒ• — o o CM m — O \ 0 CO < f 0 0 0 \ 0 0 vO m » o oo CN O O 0 0 M r0 -o t -o e n < f s r-» s CN N » s r-» < f e n < f c n m — O O s CM CT* CTv -<t CXi C M •> o e r . r ^ c o r ^ m cm — o vo s < f en o> o * s ~~ O -tf er. m en CTi o m CU ÖO cd PO z

3

w P H

5!

n tó

3

w H H PM ^ 2 CO 13 O U m m v O —« •—• I M • i-) • H M T ) CU M ö CU X ) !-) CU X I H O O X ) _ ^ 60 cd J-i cd ^ ,Ö eu XI s o u i-i O 0) • CU -—' ex T—i Cu o U • X • cu u cu s-i &, xi ^ x> P. ft» o o O 'HT) Tl • -iH i—li—1 M u cu cd ^ C4 U CO o e n o e n CM r - . —• — CM •> — v o < f m c o I D m CM o o o m CM o m o v o o •> ~ - o o e n CT\ c n v o CM e n o v o v o e n S CN <T CN e n » N e n - 3 - m m e n m — o en en m M O v O O i n * ~~ ^~ ^ CO v u < f OCO Oen v o o o o o m 00 « CM 00 v o v o r-» m e n -tf — — O CN vO O CM — e n o m •> < t CM n o o> co CM < t O CM CM O CTv v o e n CT. -—• « v o i n — e n m <]-<i- — o m o e n e n o o — m o * o > N v o o c n CN en —• I I I I VO i n vo —* —* M-l •"—1 • H i-l X ) CU M ÖO cd M X! o u o cu — P-i X I cu S ^ CU • P . i - 1 O • X u cu M P . X I w X> P < CO O T - ) 1 T - l 6 0 M >4 CU CU o o T 3 X ) i—1 i-H cu cd O co O — O CTN n v o N c o - « CM e n e n ON 0 0 vO r-~ CM P~- <r vo en <f oo CT> •> r~~ oo r - . o CTv v u <)• CM O < f vO VO c o — m O N CTv ^ vO O O N c v N m e n — O e n o o CM m e n v o — e n •< — o — r-^ r-~ m O CM O e n en r^ — oo vo « < t CM c n e n O S v O O v CO i n N N c o » v O o CM M Ov CO < f CM o o \ OV s <|- (N 1 ^ vO CT\ » —' 0 0 v o m s m o m o m -3-o-i < r o o o m -<r vo m o c n cr> e n m - * — erv OV N CO S m CM ej\ O < f CM • i - i • H U X I OJ M ÖO cd ^ X ! o U O cu —• o-^1 • 0) e _CU X ) u 01 X ) u o o X I M cd i-i X I CU s n OJ . O . i - l o • X u cu VJ ftJ3^ X I O. co O - i - i 1 - H ÖO U Î4 Oi & o o X I X ) 1-1 1-1 cu cd O co O 00 O C M en <ï o - o e n « c n — CO CO CO N cn CM O v O - " N cri e n cri e n — •> v o < r - vD vO • * O CN O CM • î N S N O-v « S vO m en <t ~ en — O en <t s s i n s v o s - < t o CM o en —• c n ^ f — —i O O v < f < f o o o c n e r . o o o o m en en en — — o cy< en — S O \ < M X ) o •> —' o o CT\ CM m c n en — o o CM m « m en o o i n ** i n en - m v o m < f — o s m s CM o o e n s — « m ^ J -ON VD O OV en CM — cd x: o 0 0 e cd X I n cu 4-1 o u 6 0 • M X I cu X I ÖO cd ^i X I o n o CU — p-u . CU Ö cu X I M cu X I u o o X ) _ 1 ^ cd !-i X ! CU & n CU • p. 1-1 Ü • X M CU H P . , O V / X I O, co O • > - ) 1 - i - I ÖO M ^ PM P H o o X I X ) 1-1 1—1 cu cd O co

13

25

(26)

a tu o I N Os 00 I N en I N N . os vO N . as m I N CT» o -I N as co I N cr> CS I N 60 i - i O > u CJ > Cj eg CJ 00 cd pa w H w M PP

S

O vO N CO M —> 00 co <r —. 0 0 « « l O o m m N <f r o -3" — CTv O — O CM O CO N < f N * \ 0 ». ». vO o i n m CM -o- co < t — O O N CO t v | r s I N I N I N Ln o \ o * *• - 4 i n i n m oo <r co <T — Ov o CM en o o <N CO 00 — - 4 CM ». ». — CM o» vo co i n -4 o- — o O CM O — CM C M o> co vo m co m <j- m < t m — o O CM vO CM 00 os co o co I N r o »• »• - ^ —• oo m vo m - 4 <f — o O CO •— vO o r o — I N I N co oo •> f> o —' m >o N i o - ï <f — O O - 0 0 vO N w W O O O O i o * * cr\ os o m vo co CM m — I N o oo oo os as co vo CN co m CM « •> -<r co «tf m o o - co <r — o o 1—1 1 — • OS CM 00 00 «\ m -~ o m •s 0 0 I N vO co co CM O m « 4 *-• m m os <f CM N i O N O W CP\ »• " C A O0 o i n m - 4 co i n — CT\ o < f - j n N i n oo " i n co O-v « « r o es CM m — - 4 co o- — o o — vo — O s t < f CO o » > * . < ƒ • - v O M A m — o vO vO CO o-O vo-O I N I N -41 <r N co o> « CM * * < o i n IN m co M CM CO — Os o er-, m — oo I N vo m O —' CM ». •» o I N — m r-~ i n co i n — os o oo I N I N o vo i n I N I N ^o CM * « m co <f m CM m -4 m —• o o o i n CM — co m o I N I N C M •> « •—> CM I N m CM ~4 co r o — — o CM oo CM — CM CO IN 00 CM -<J- »V », |— CO CO vO 00 ~4 ro <r — o o o — co m CM — oo as os CM • «<f m co m o co CM -4 — 00 I I I I I O CM CO O C A O M O CO ». •> CM OS | N LT) I N vO vO < f — OS - 4 CO o vo m co os « <f l£ JÛ r-N , ». ». VO vo m * « m 4 m —> o o m co IN — C M » m < t M •— r. rt 00 in os m oo <r co -4 — CT. o vo vo vo oo os vo <t o m o> ». »> o I N co -4 CM m c o m —• er» o — 4 m o> co in vo vo C M vo ». ». in vo in in oo <t co -4 — CTi O vO vO vO CN| 00 -4 IN 00 O LT) », ». _ u-j o m CM -4 co m —• oo o oo I N 00 vu I N ro ~4 O — vO »• »• CT» CM o m m co co m — I N o •—• OS Os OS — C M m os as o « »oo IN as vo CT. <t co ~4 >— os o O OS CM vo CO CTt vO O CTt - 4 »» ». ON I N er. m oo -4 co -4 — o> O 0~i vO 00 CM •— co O CO 00 00 « •> •—• OS — m oo m c o m — as o CM O , — i m m vo o> co - 4 CO | N vO ». ». i n - 4 m o> m -4 — o O - 4 CM os - 4 vo oo m oo co 00 •> * 00 ON CM m CM N t co <r — -" o vo o co m <t oo — CM in in »• »> cx\ >—• vo m -4 -4 ~4 -4 — O O CM m ro -4 -4 vo VO CM 00 oo ». ». co in o m -4 -4 CO m — oo O Os — CO vo o m vo —« — vO ». ». CO vO O vO — CO CM -4 — 00 m m vO •—. .—< 4-1 • I-) • H U T3 0) M 6-S 00 ß ü « ca .M 43 ,0 o (U o u v-i 4-1 o aj ai i-i — a . ft ca ^ »4 • • u v h M 60 O* X> J l H & P-. <U 03 O O A i " T O | . H . H H boa h m W c/ï PH cjj - N Ö <u -Ö »4 (U ^ u o o T3 A i U 0) £ • --" _o « (U ^ ^ 1-4 cd us vO m vo " 44 •i—l • H U T3 CJ M B-S M ö A ! ça ca T 4 si X, o (1) O M U 4-1 O CJ 4) i-l •— Çu f i , ca ,£3 !-i . . CL) 0) (-1 M &0 & ^ ^3 H P . ft CL) C0 O O ^ ' H T l 1 -i-I -r4 i—1 60 3 U 0) W oo p., o r \ a  TJ !-J o o T3 A i »4 CD S • i—l a X CJ ^-^ o T3 r-l ca tn m CM CTi O - 4 4-4 •>"-> •r4 ! - l T3 CJ pq B-î bO Ö A i c3 T 4 cfl X i O Si cj o M 4-1 O U CJ 1-4 •— CJ ft cd ft si u . • CJ CJ u U 00 ft Si S* U ft ft CJ CO O O ^ - T d I T I T I H 00 3 U CJ W w P i U ^ - s c CJ T3 n CJ T3 S-l O o TJ A i S-l CJ & • - 4 o « CJ ^ o T3 1 - 1 ca oo cd X I o CO c ca T3 S-l CJ 4-1 o S-4 00 • S^ 13 CJ , 0 . 1 M w h4 Ö CJ -o _S-l CJ T ) S-l o o T ) 6 ^ A i 00 S-l C A i ca CJ cd - H X ! £ X ! O CJ o s-i S-l 4-1 O (U • CJ i—1 —• ft i-l ft ca o X s-l • X • «u CJ s-i cj H t j f t j v v X SJ ft ft CJ co o o O ^ • n ' O ' d I ' 4 ' r i H H oo s s-i CJ cd W 00 P-i CJ3 00 26

(27)

CU o i x oo i x OX r x t x ox i x CTI LO i x CTI i x O l CO rx cri r x LO LO LO ,—' 0 0 t x «s CM L O LO v£> vO CM 00 LO O CM 60 i—i O > u n CU 6 0 cd pa i i i i i i i i i i i i i i i i i i LO LO v O •—' I — ' LH •1-1 • H u 1 3  Xl O M O (U — p. H • <u 0) 1 3 H -> 1 - H ÖO w W PM P. O O 13 -Ü i-l i-l CU cd O to CM Ô CM 00 — vo co ox <]• <- «n oo —> t x CM — co <r co C M -* I •d- C M co tx | ô •> ox C M i — 00 CM CXI LO CM en O •H u CU O LO O CM iO • * N N « co O <}• CO co CM CO lx lx vO vO —• •> CO en o <]• co co ~~ t—1 co vP r—i «* oo o co vO CM CO ~ CO f—" rt CM LO CM sO ox * LO c o CM ox LO * LO o CX| CO CO * OX LO CXI LO CO 0 0 o t x co LO I X LO CO ox <r a\ CN <r ox i—« co o-o CO CO LO o CM CO CM ( x LO CM CN CN O " Ô vO vO tji lx — • « oo m — ^ CM CM <r CM —i oo —• ox LO —• co lx ~ »<ƒ• — — — co co ox CN CO vO O CM O — . — . ro — " I A M — <T CM CM CM CN cd X! O u o p . 60 cd r* XI C ox co CM LO oo o CO rx I X vD CN — 00 00 co CO CO CM O — •> CO 00 —< LO CO CN OX CN LO vO —• O vO CN vO CN O « UI O — — co CO a^ CN CM 00 — CN CO OX VO O « .. |x CO « <f n n vO CM CM vO —> 00 00 rx |x OX — "00 <t — -3- CM CM O CM CO 00 CM lx 00 CM O — CO " CM 00 — LO CO CM CM CN vO 00 lx — 00 CO CM ^D ro » O »O — 00 CO CM CM — O lx O OX LO -* -d" C3"\ " 00 vD |x —c ~-ix cd XI o 0 0 ö cd 1 3 u <1) 4-1 o u 60 • u 1 3 <U XI 60 cd Ai X! O M O CU ~ P. U • <u CU 1 3 M <U 1 3 M O O 1 3 r * cd U X I <U & M CU • P , i - l O • X H <U H ft£^ X P. co O - t - i 1 ' H ÖO U W CM P. O o TJ T) i-H i-H cu cd O M

a

27