UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl)
UvA-DARE (Digital Academic Repository)
Tulpen voor Wilhelmina. De geschiedenis van de Engelandvaarders
Dessing, A.M.F.
Publication date
2004
Link to publication
Citation for published version (APA):
Dessing, A. M. F. (2004). Tulpen voor Wilhelmina. De geschiedenis van de
Engelandvaarders. Uitgeverij Bert Bakker.
General rights
It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons).
Disclaimer/Complaints regulations
If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible.
Inhoud d
Inleidingg 11 Doelstellingg 12
Kenniss met betrekking tot Engelandvaarders 14 Werkwijze,, bronnen en verzameling van gegevens 18
11 Beweegredenen 25
'Voorr Nederland en Oranje' en andere motieven 28 Hett Duitse beleid tijdens de bezetting 37
Engelandvaartt als verzet tegen Duitse dwangmaatregelen 43 Boodschapperss van het verzet 49
Motivatiee van vrouwelijke Engelandvaarders 50 Samenvattingg 55
22 Voorbereiding 59 Hett net en de mazen 63 Zoekenn naar een (uit)weg 67 Mett of zonder hulp 72
Dee keuze voor een vluchtweg 77
Praktischee voorbereiding en afscheid 79 Samenvattingg 87
33 Naar Engeland 91 Inleidingg 91
Naarr Engeland: de kortste weg 93 Naarr Engeland: de zuidelijke route 113 Vann Nederland naar België 116 Vann België naar Frankrijk 119 Vann bezet naar onbezet Frankrijk 122 Vann Frankrijk naar Zwitserland 128
Vann Frankrijk naar Spanje 136 Dee laatste etappe: naar Engeland 142
Variatiess op de zuidelijke route en overzicht 146 Naarr Engeland: de noordelijke route 153 Samenvatting:: wegen naar Engeland 169
44 Mislukte pogingen tot Engelandvaart 175 Misluktee pogingen: oorzaken en gevolgen 177
Arrestatiee en bestraffing van in Nederland gestrande Engelandvaar-derss 182
Arrestatiee en bestraffing van Engelandvaarders buiten Nederland 191 Engelandvaarderss in gevangenschap 197
Vermistt 202
Beschikbaree cijfers 206 Samenvattingg 208
55 Aankomst in Londen: de verhoren en eerste opvang 211 MM 15 en de jacht op spionnen 212
Dee Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdienst(en) 218 Hett Nederlandse betrouwbaarheidsonderzoek 221
Engelandvaarderss als leveranciers van informatie over bezet gebied 225 5
Dee eerste opvang 231 Samenvattingg 238
66 Waardering: audiënties en onderscheidingen 241 Dee ontvangst door koningin Wilhelmina 242 Onderscheidingenn 254
Welkee onderscheidingen voor Engelandvaarders? 257 Samenvattingg 267
77 Engelandvaarders ingezet voor de oorlogvoering 269 Dee militairen: 'Uithuilen en opnieuw beginnen' 271 Dee 'militaire' motivatie 274
Militairee achtergrond van Engelandvaarders 278 Dee bijzondere positie van Engelandvaarders 283 Indelingg 285
Engelandvaarderss als militairen ingeschakeld 288
Nuttigerr achter een schrijfmachine dan achter een mitrailleur: de bur-gerss 294
Engelandvaarderss als geheim agenten 301 Samenvattingg 313
88 Het beeld van de Engelandvaarder 315 1940-1945:: 'Ferme jongens, stoere knapen' 317 1945-1950:: God en Oranje als richtsnoer 325 1950-1970:: Een 'mieterse' oorlog 331
1971:: Soldaat van Oranje 338
1971-- 2000: Na Soldaat van Oranje 344 Samenvattingg 352
Epiloogg 355 Notenn 369
Geraadpleegdd bronnenmateriaal AA Archieven 419
BB Interviews, brieven, telefonische informatie 421-422 cc Periodieken 422
DD Literatuur 423
EE (Auto)biografïeèn van Engelandvaarders 434 Lijstt van bijlagen
Tabellenn 437
Tabell 1: Beweegredenen van 192 Engelandvaarders 437 Tabell 2: Verzetsdeelname 1706 Engelandvaarders 438
Tabell 3: Engelandvaarders (1706) al of niet met georganiseerde hulp uitt Nederland vertrokken 438
Tabell 4: Met georganiseerde hulp ontsnapte Engelandvaarders naar jaarr 438
Tabell 5: Engelandvaarders samen of alleen op reis 438 Tabell 6: Burgerlijke staat (1706) Engelandvaarders 438 Tabell 7: Pogingen tot Engelandvaart via de Noordzee 439
Tabell 8: Totaal aantal Engelandvaarders (985) via de zuidelijke route 439 9
Tabell 9: Vertrek van 985 Engelandvaarders via de zuidelijke route, verdeeldd over Zwitserland/Spanje 439
Tabell 10: Aantal Engelandvaarders (528) via Scandinavië 440 Tabell 11: Aangekomen Engelandvaarders die één of meer pogingen dedenn 440
Tabell 12:148 aangekomen Engelandvaarders die voordien één eerde-ree poging deden, naar route 440
Tabell 13: Overzicht naar route van 598 gestrande Engelandvaarders 440 0
Tabell 14: Oorzaken van de mislukte poging(en) van 317 Engeland-vaarderss via de Noordzee en 169 Engelandvaarders via de zuidelijke routee 441
Tabell 15: Lotgevallen van 469 gestrande Engelandvaarders 441 Tabell 16: Politieke achtergrond Engelandvaarders naar partijlid-maatschapp 441
Tabell 17: Oordeel van 192 Engelandvaarders over ontvangst door de regeringg 442
Tabell 18: Aantal Engelandvaarders ontvangen door de koningin 442 Tabell 19: Onderscheidingen i.v.m. hun overkomst aan 1706 Enge-landvaarderss uitgereikt 442
Tabell 20: In Engeland aangekomen beroepsmilitairen naar rang 442 442
Tabell 21: In Engeland aangekomen beroepsmilitairen naar wapen 443 3
Tabell 22: Engelandvaarders (1706) ingezet voor oorlogvoering 443 Tabell 23: Effect van de Engelandvaart op het leven na de oorlog 443 Grafiekenn 444
Grafiekk 1: Engelandvaarders naar provincie (laatste woonplaats) 444 4
Grafiekk 2: Engelandvaarders naar geboorteplaats 444 Grafiekk 3: Sociale achtergrond Engelandvaarders naar beroeps-groepp (hiërarchische indeling) 445
Grafiekk 4: Sociale achtergrond Engelandvaarders naar beroeps-groepp 446
Grafiekk 5: Religieuze achtergrond Engelandvaarders 447 Grafiekk 6: Militaire achtergrond Engelandvaarders 447 Grafiekk 7: Vertrek en aankomst van Engelandvaarders 448 Summaryy 449
Registerr 455
Woordd van dank 467 Cirriculumm vitae 471