Die O.B. Jaargang 2, no.32

Ge:egistreer a~u die H.P.K. ll!J 'o f.!a.usblad.

N

a

S('u;e

Julie i

:;

eli••

1..'€1'· kic~ing

ieL:s

vart dit:

ccr

-ledc.

Y 'en

!Cc

t d

i

e

on-(UutgenaamhedP

dcwr-t•

an

r

1'

vVEEDE

JAARG

A

NG

.

,

DI

E

GEDISSlPLlNE~HUE

AF

1

UKANEHDOM

''

V

crtouiug

~nm Afrikaaul:ic

Rolpr

cnt

Die: .\f riko.o.n,.,c pub! iek word 11011 i •r die ~eleculheicl ~c~tel om pr:~gligl! r'>J.. ])l'entopn;\mcs tc ~icu \':Hl die :,:roQ! t" b~ccnkomstc \';m Afrikaners \\'O.t II<'~ in hierd·ie Ia u<l pl:lo.s:::;eYi!H! lwl ••n \':t n andcr bclangrikc :::;c,ki••dlmndir!<' :!" heurtcnis~e. ..Die Gt·dis~iplin<'Nol•· Afrikaucrdom," die cc·r,.,L<~ 100% .-\fri-knausc rolprent \'an "Y <oort. is n·eds met groot. :suk;.c, op die nand, in P re-toria en die ornl·i~gcndt• platll'lan,J \'1'1' toon. vertonings word nou i••l die

orige dele van Tr-ansvaal gcrccl. Sodra

hicrdie rondreis na verwagting in Julio

vo!tooi is, sal (laclclik •n besin gcmaak word met clie Vrystaat en daar.na sal

ool< Kaapland besook word.

Die rolnrcut. ""L ·in klcur· i.:. ~luit in opna;nc~ van O><sewahranrlll':t~:­

byecnkomf'te ll':tt dcur I it•n,lui:<<'rHir• ,·olksgeuotc b,vgt·\\·non i:< itt di•· dnt· voord:1t die n'nynii!:C 1)1'ol"dc1·~tryrl .,n(·

kclen io.; teen rlic grooi~(e c11 ma;.:l i!:s!c \'Olkson.:anisnsit• wn! tlie /1 l'rik;rut'l'dnrn no~ !!;ukcn hd. l)j(. is n-ie fi(Jtl:lrrtt''\ ,·n..n dourn1C'k:.t:n· tnaJeudC' nH'.uit.dc:-. nit•, maar van 'n volk wat <lio;siplinc lt•Pr ken Jwt <·n ll'!'et hoc 0111 lto111 orrlr•lik en iu gelid rontlom sy aliarc !1• Hlcrar. Dif ~!nit ook in opnarnc.< van dit• n}('-f.rt iooc- iOfO':Wt~l'il1f' V:ltl th·. lJ ttll"i \"!Ul

n

e

;;-!<

1

;;-trg

as Komrn:IIH]:tni-!.:t'11t'r:l:tl \'all die. 0~:-.~~w:thratHJwa~ •iu .Jauu:tt·i•• lP-11 tt' Kroon'-o!:t.-1. dit> l1_{uialt• ()fli,i,·o·,.} laertrek (,• Bloernfontcin in Oktnhcr 1!).!1, die loslai ing \'an EJ,ahc Xd ""

tlil} !!roo! . nul \'all!!~ w;or ~~· I"· olio• t ronkdeur cchad h··t, tli<• fcc,\'i••• im.: In- Anonjot>h:t toe hicnlic• 11rnnumr·nl

v

au

J)oerc-JwlueiiiOCd Cll d:tnporlt·•i.J deur die o~~,·w>thrandwag vi•· dit• "lr ·i-l,aPer\·olk iu b<·..,it t.!:{'rtt·r-rn il'. l"'rl 'n · Dingaansti:t!!\'icriu)!: iu l'r..toria.

Vonlor word ook vt•rlooll die l•q.:r:~t'­

uis v:111 wyle geal. .\la11i" ~Ia ril ~. Juansle!,!:gilll{ op die ~r:~l'lt• """ Jopio

}<'curie ca Dan·in 'l'hcro11, t!ie \'t•t'lllil:t r-dc ,-c·rk•'n ncr Hi~ d it' 'l'woedu V ryheid>'· oorlog. 'n shitterl'nck• kl!'ur<•pnaruL' \'<Ill dil.'rekwe in dit· Krngcnvildtuiro L'lt 'u l'aa r pril~.!:l.igo ton celt jics toi 1. Olll:l t·~l L' l!oerelewe.

'fc(Ynics is diu opua1ucs dPua;;.aans

,.,llt <;n hoe gcha!Le cu dit is \·erhi,, ·-deud iiS ·iu ;1anmerkin~ gou,·urn "on I dat dit- die \\Crk nrn amateurs is. Lopende Jwmmcnl:tar word r11el. di<' ,-erlouing J!Ciewcr ca da:u· word ~oed in ge;;ln;Jg om die mu~ick h~· die ,., r-skillendc tonclc to laat aanpas.

Die ,-.,,-wning \an ,.Die (.;cdb~ipli­ ncenle Afrikant'rtlom" Juur ongun.er 9~ uur en dit ,·crskaf 'n aantl \':Ill l!C· ;l~CetJ~ike en ll(IUOIH:llde Olll~p;rnlliUh.

Die= Afrikaner l~an .nic na hierdie

rol-pren: kylt sonder dat sy pols vinn_isct· . tdop nie. Op baie van cltc vertomngs

het die scescll'if dan col< ten toppunt

gestys, vera! toe O.!lS Komm~ndant· generaal aan die einde vertoon ts waar

hy tussen twec O.B.·vlac staan.

Vera! U:.~~wabrandwag-lcdo ~ul ~>I>Sl

wee::; n::; lntllo die gelecu!hd~l orn hiL·r -dio uniokc "\l'rik:runso rolprcut tc-»ten,

ougcbruik JuuL \'Crbyguau.--( Kor.)

Dll\

'

.K AAN 8

..J.UC

U~TUS

\YOENSDAG,

SO

J

UNU.:

1

9l

:

J

.

Kommandant Telegra

_.

f

eer

_vur

.

₂₀₀

/

lnskrywingvorm

s

Na

Vergader

ing

Verras

s

ende T

oe

s

tromi

n

g to

t

Ge

!e

de

re

Oss

e

w

abran

dw

a

g

Van

Tocncmcnde IJelangstc:ling en ;,;owcltlrge gcesllril

v

tr

<lie ossewal>r~nct· 1vas word uit aile dele van 1Hc land bcrig. Oit sl<yn of die voll~ i,•1tuliiCf

aanvoe! clat 1lie i~adercndo verldcsing

;::co

n

vcrbotct·in3 vir ons volk ii' di·:!

skoct !Ira nic, m~ar dat die bcslissing in die nabyc tocl\oms buitc die pa;' lc-mc.•lt gclcwer ~al ~·Jorcl. Hocwcl die vcrldesingsvcldtos van die nartyc no;; in volle swang is, begin mensc wat. voorhccn 1tic Osscwabrandwas vyat}dig·

scsind was, not< al t:l beset i.lat clic rc:ltling v?.'l ons vou~ net dour 'n ma;;tige

volksbewegin,; kan gcskied. Nou clat a?.·lhitscrs van die broedcrstryd van

onlanss openlil\ erkcn dat die stories wat teen llic Osse1·:abrandwag verSprei was, niks anders as omvaarhedc is nic, ~ao:n taJio Afrikaners sc oli oop vi;·

die moontliC<hedc wat vir ens vo:k opgcsluit lc in sy lcwcnsitragtige Yolks· l>cwegins, die Ossewal:lran!lwag.

.t;L r~l e bel\ \'S \·an die tocncm•·ndl' ,!!cc~tlrif wa:> ·die g(;weldif!:c opkomslc llil die om~ier:,lacrs 1\ at tlie :1 i'gl•lope \\'t'kc dwar:,dcnr d·ie land ::.:~hou \\'as. llontlcrtlo m_dc vcr het ofllsit·ru tot·J.!;C·

::.lroorn en daannec hul gcloM en \'t'r· lrone in die \'olk~bewcgiug eu sy Icier:> bl!tuil-(. Iu Ka:tps~ad is 1, !00 oOi~iNc l'<ltt dil, I!Cbicd \Vc::;-Kar.plaml die mi d-da~ Cll die aau<l clcur die KouunaiJ -danl-:,:cueraal en die A.K.U. tu,·~··· ~preck. ' honclcrll or.•1voudig buitc moes sban .

Maar dit is nic net llic gewone p~bliclt

V!at tocstroom nil}. Onder die soldatc

word daar nl O;Jenlik gcpraat dat die

pnrtypolitiel~ vet•by -en on111agtig is om 1lic vol!t en land uit die chaos te r-ed

wa<lrin dit gestut't is. In l)ieqJie kri.ngo vcral word bcsof llat slegs di() stcrl~o hatHI van •n gcsagstaat weer

ordc en wc!vaart kan bewcri\stellig.

Dttl~cmle sol date 111arsjeer dus reeds in

llic !!CC:; saa111 111Ct die Osscwabl'and· wag, die clracr van die gesagstail t van

mor

e

.

0

N

a

s

c

tcc

.lrdif·

t.'i

di

e

U

;;

-scteabrwl(l

u·og

i

c

l :s va

n

die

tuelww:;.

D

i

11h

a(ln

di

e

mou:lflildt

e

dc

daa

r·

!'Oil

No

.

32

.

A.N.~.

H

OU

KONCHI<:~ Die A.N.8. hou s~· li~· .. d_u ja:

\rJ,.,H-!.!:l'C'S Y:tll ;J toL 7 .fulic l<· l'fll drd-sLroom. Die omlen,·t•rp l'i r bc~pr\'ld ng

\·anj;lar is Die Volk»boll'e~itll-!; "'' At ·-beid. eu 1\'0rd ioc~eli~ <.lt-ur dr. N. J) iP-.dc;·i(·hs, dr. D. C:. li'r:1u~.st·11, pro!'. clr.

C. C'rorrjc, mnL K P:111w t•u rlr . . l. 11. .] . \':111 Henshnrp;. Pr!'sidt·od ,.,. .. •li1· or~aui:-:a<;it·.

Die opcrrin~ Yind Halenl:q.!, :l .Jorlw, ont 2 nm. plailo;. \1':\llllt'('l' diP i · rr i:t

1<-J.roicr. mnr. .J. Posttllil, diP l'l'''llili

J!--rcd,• hou.

========-·

--TOET

S

,.JH K

A:\'

0

1

0 \AT

~E

'

'

'

ELWILLEi'i

HH

EiO

In antwo~;rct op ':1 tc!cgram van

adv. J. D. Jcrlin~ wa;~rin hy vcr-dl!idc!ildng vr-a in sak() stCllll aan

H.N.P.·kan:lidatc waar 11ullc te IH',•1nc gee dat hullc die Osscw;~­

br;~ndwag gocdgcsind is, ltet uie ~omdt.·gcnl. llr. J. F. J. v;~n

RensiJur;; eric vot;:;cndc Ieiding gc·

gee:

.,As •n beVtys van AOCI!gcsind· heid tecncor die 05S'}wabranclwa;:::

versock ons r.·1igc bctrold~c !~andi·

daat om licl tc wonl vCin 1lic Bewc· ging. lnl!icn lly wCier •nrclwyn aile tcl~cns vnn wolwillonctheid.

Lcicrs van die H. N. P. hct r~ol'l gc· lode alfc kanrJid<11C en amnsclrl!Crs

v~n die Party vct'l>ieiJ om lid ""•'' die Osscwabrandwag tc wces." ()p c:~or;;e i~ 'u paar dae Ia I' r 'n

opcabaru vcq.:o.dc1·ing dc·ur Jie i l'.'l'C Ieier:; gehou wat dour mf'cr as ~<:1\C· lwnderd mcnse bygC\\'OOn i:;. So grool

was clie IJelangstelling en vertrouc !fat

die kommandant a!daar die volg{',.,dc dag tclcgrafies twccllOtWerd insiHy· wingvonns IJestcl hct. Tal!:: mcnso l;ct nai!mlik aansock gedocn om O(l!;!!-necm tc I'!Ord as lid. Dies~!ftle ve•· skynscl het ilom ct:e volgendc dag 01· Oudtshoor.•l ;;eopenbaar waar daar· •1ct o;1 cen kolletjie, waar die 0.6. voor -hccn swak gestaan net, tien nuwo

lcde llinne •n paar uur inscskryf hct. Dit is nog 11ic bckcml hoc !lroot tli!: toeloop i.n llie volgendc paar tlae Oil ander p:ekkc in die omgewing W:lS nie.

.,1\1 my St!l<sessc skryf e~ toe aan die ecrstelllas losings wat u Kollct;c aan chc vcrs!dllcmlc l-lelpmel<aar·sh~tlentc verskaf. Ook help die dosentc mens

baic vorenioc o:1 clic pad van sukses."

Ook op Craoloc·k j, die Icier:; lllcl dil' gn.1oL::.L..: ~e(':;rlrif bcgrocl. Nic mindCI'

as twaalfhondcrd mense !Jet die verga·

11ering bygcwoon, waarvan 'n paar

Ccvolgc van

Db~iphne

\\'akkere di~,;iplint· iu ><OIIOJ!lig;e ''''II·

h~Jl! i:; Yerantwoonlclik thwn·oor d:o l Brandn aglu me( die grootsle ,\

"''!'

be~ig is oul foudsc in ie ~amel Yi:· ~ Au••ustu~ (u~~ew;tbrandwagdag). ;-o<J bv 0Yoorheeld hcl tlic :-:cepuubt• .\ ~is­ t~nl·n.'ldkornctsk~p onl.lngs ondcrm ··m om t'!l,lcu minslens vir ·n JlU!ld ,-,.r-ttnlwoordclik tc "·ecs. Op tl·ic jong~lc

n~rgadcring \'illl die eenheid hlt gc-hlyk dal op -~~ panr H:1 dkl·cn .ret·<~

~Y punt! ingesamel hll. 11tcrdtc assistcnt·veldl\ornetsl<<!p wo~d gekc'1·

mer!; l!eur bu!tcngev1one stiptolikllCid. Daar l>estaan ·n reel d'lt clke Br and-wag "tat laat kcm vir ·n vcrsa!lcring, •n bcetc van •n J.lC!l!lic pc;· minm~t moet lntaal en !ien sjic!ings vir afvJc~iglwid sender erkcmlc rcde, wat dan in die Noodhulpfonds gcstort word. Die gevolg 11an hierdic stt·e.ng~

optrede is dat daar sprankclcndc gees· drif onder die lede llc-crii, en die cen lid wc!lywcr teen !.lie ander i·ll tlic

slip-tc!ihc uitvocring van bCtJC!c. VoltalltGC

bywonins va•1 vcrg<ldering-; is dan oo!1

dte reiil

-llicrdic gcbruik kan gents dcHl' all· tl<:r ccnhcdc IW:!;CYOlg 11·ord.

Die Holpmcl<aar is die enigstc suiwer opvoedkundige Afrikaansc t<orrespon·

llcnsic·l<ollegc in Suid·JHrH1a.

r>os die Koepon nog vanda;:; vir gratis bcsondcrhede asool< vir die pamflet:

..·;-.; JJOOD~l\.\ I' i\AN U". Dll•: 1\l•:f-;'I'UHJ.;NDE DllU~K'J'JWll.,

II ~·lprllt!k:ta r-1\ oncspondew;ie-Kollegc l'o>bus :3ul2, VoorLrekkcrgebou,

JOII :\1\..''U:SBURG.

1-'lttu r 111 \' :rs: ..:hi icl' be.,onderhcdc Ol.ll tron L u Korrespolltll•Hsie-L\:u r·su~sc. 1•;1< sll·l hdang in ...

:\a.•nr

,\1lt l'S

(0 B. 30 ]unic 1943)

... ···-··---··· ... ···-· ···-·

··-··--·

..

-

··

-

-··--···---·

Bcsturcnde Diret(teur: or. H. G. Luttig, M.A. (S.·A.), D. Lltt. ct Phil. (Lei den).

~~

~~rilE~{£~~

~

~

@~~~~~@~~E~$~!E

CID~~~l~~[£LE

VOORTREKKERGEBOU 310, HOEI<STRAAT 18,

JOHANNESBU

l{G

TWEE

S

c

hoe:rrn.arti

e1Uo·

DraJJZ.I~

..

.,

4> o "

lf!

ID

~W

.&L!'X'"i:UT

}]:t~· ~~~~

DIDN

RPn:O Dr@

@O!BDKOCP~'I~

WYNE: Fonkciwyn Lewensvryu Vermouth Hanekrw.-Cad!:tlill Likcurwyn Ou Port Jerip!go Rooi

]er!pigo, ·~ii·t

Soct Muskadel Port Worcester Hod: Pontak Spcsiale Sjerrie Sjerric BRANDEWYNR: Schoe!!'.anello Ekstra SpesiruU

Brandewyn,

F.

C.

?.!/-~/S S/5 '$/-

'd./-1/S

t;S

1n

11~

t/t

1/.~ l/-11~. 7/'!j !/~ 6/6 • LIKEURSz Kersie-Brandewyn 5/6

Anys-Brandcwyn 6/6

Ge mmer-Brandewyu '5/~ Lcm oeu-Erandewyn tVG Pcpermcnt-Likeur fJ./6 Van dcr Hum 5/G

JENEWER LlQEllR~h

Y./-S/6 :J/6 8 /-l/8 1/iJ 1/2 1/~ 1/1

l/1

1/-lld. Wd. 5/6 ~6/

-6

/3

S~/ -6/-· SU-5/6

Sl

/

·

5/G S1/-5/6 31 /-5/6 31/-· S/6 Sl/ -Lcmoen-J en eve; '1/f; 6/6 Sut\rlcmccn.~

1

en ever 7/o 6/C: >'~;; i:>l' 111· '<'lr kMGJ.a ~" !>et'..oll>,. (.~> l.'\l/'

V'f: VllRIJio wnt V~tl5ood •l'>l >tCl.'<l v:r rer.t8·

aoncllog. Ons lcwcr d.rnul{ Ln (ru~ ln!Jout.rc c:.oinnk ens l"1oorn.do ·:ron P1.tt.u:::osrs t.~os, a-a

aH~n.llk op 'i'OOf",YfH!.rda Go"! dto !nb60~a':) l:l!:ms

D~flt d::.O MD QV.S t6rcJ"; L"t!SOr& WOre!. (i'G'()!;<; t;ottel .o.lmn;-eto kn.u onG ~Uce.nUk ~n ~ro.R: n~e lloU<!lo, klRtleG <lrt:o.k •·er;>nK, '!VIler ~uil>• drunk 'n. mtrumtL-r.. ~nn .,~n E~·-i!.-G b£.f.:e.ot? (f:/·

t<i.r loJioo~ra Lo::enlu!;·). {n~Ht\'l aa-e·•Utop~z

!c!G-si.c3 verlnn~ r-'lOl·~ r.;.4et1 n n de L"lh~ts-2-ro et.:t'

ow: ~auur.

Wont '!!trll.?ep !n U-ll~tt<>!-!(l~ol~ <>f &-lfOl· lins:vM·tJ!-es os: zro:or. U !;;JJi&icn V!Hi l!! ft:~~·

teln kiln \\'yn, DrnnUewyn, Jet!C\YCr, 1..JJ!tw> l;'e;;mf,ntb lH.l lli•t:.eJcrr.!\i bevtu. '!'errr:.e: -K.M .. n, plue trelop;a!d uR. ~l)'lle, t\..D.A! 9i.~

=r6tn.l.:omro!~•le. V .r;,s. tHJl>T!lROOa.N.

Bes'tcl

van

JlJHGENS

SCHOEfvlAN

Po

s

bus

·1:12

.

Oudtsnooru.

VH

O

UE

-KOll'llVIANDO VAN

BELLVILLE

BEDHYWIG

N

uoil

:E

ni

t5c Vc

r

:;;

hqJl

J

in

g

m

'\Vel'k:5aa

mh

e

d

e

Die O~.s(;ll'abramln·ag;-none van die

]\omUiautlu Bell 1·ille :;it uio; ;,(jl nic. lldw!11·e hen:le wat YaH die :Uuofkan-t.oor ku11,, l'll st.ipldik t'll gun ni(.~c­

,··ucr ll'urJ, docn tiio Yruue uog <\Utln ll'urk suo:s bv Yooruccld :,kilderldaS:$0 wa(, md lJ;;iu opoffcriug detlr di<~ Kulluuaudaulc, me-,·. Yorgu~ou-J,oU\1", gl·gcc word. 'u M ;taudelikse bye! me

~y,.u die leerliHgc \l·onl tlaB ill die OJJ .-J,a:s gC'slorL. :Gydrae vir die Nuotlhulp

-foud:; wonl gercchl clke maaud iu~c­

:;;unc·l.

H uisllcsoek <'~illl mimtcr~Jcvoorreg tc families gcskictl minstcns een hcer per

WC()!< .!leur ccn of mccr J·l)!lc van die !Jevoorrc:;tc Brandwagte ten eill(lc vas te stci wanraan so '•n familie cHc mees· te t>chocfte het, en clan voorsien die Bowcging in :;o 'n belloertc na vcrn1oc. llct·lwa(, kraampakkies i.s ;ll iu gc:sa-md cu ook uilgcgee, a~ uuk lleddcgocd ~oo:> laJ;eus c:t :;lope \\'Ortl aa11 ann gcsinue ,·er;,k<;[ Lyden::; 'n sickbed, wat dan weer Loru,. moet be~uro· word aan dio yerau(.woo~1elike per::;o;;l.

Die Konnuando hct in die laa~lc jaar

hcehntL t,yd aan sang beskc; lied ere

11 i ~ tlie 0 .13.-:mJtgbuudcl 194.1 e11 die l•'.A.K.-sanglluntlel -is aaugcleer. Led·~ n'rg;tllcr gc\\'Oonlik op 'n Diu:;dagaand ,·ir ~o 'n ocf.oning, \\'annC'or daar dan

'n ;JJ. ntll elkeen ontn\Jlg word om die 0iuodhulpfoudse to styf.

Die Dicnslaor:; word gcreold ecn kcer per mnaud gehou en ~die ~tukke be· spreck.

Hcolwat gesomlhcidspraaLjies i:> dour mcv. Hct.tasdt al ge](m·er. Die Kom

-Hiaado genict ook clie Yoorreg om tlr. Eri(·a '.l'lu~ron, ,·an StclleHboseh, c-en

l\ecr per maaud lc boor, waJlneer sy

ha;n tlie mociLe gdroos om lwslduos

iJtl<;rc~:>;mlo lc~ings te gco om· :;o;.-

iolu-gie, o.a. volb;hui~~·c:;Liug, die ldem·-lingna;tg:stuk, ens. Dr. Van Tromp ltet

'n pa;a· le~ings aan ous Kommando

verskaf omtrcnt die nai,urelle, hul af· koms, ::;edo?s en gewoonlc~.

Die Kouunando bcsi~ 'n ~ie J3ibli o-Lcek. 'Dcur 'n pa::tr Skl'}\l·ers bet <OnS al lc~ings oor Jel(,crkuude gchoor, as

ook 'u lesing dcur hoofkommamlanie

]<'. D. du 1'. \'an ll;yl Olll~rcut. kuns

-\raardering.

.Uelwl we· ltuibfltllk:;io:s cu ba:;a;~r:; word tl<t;u· o:lke Sai.enlagaaml, \raum'cr

tlic ~aal l>c~k-ikbaar

i

s,

vulkspcl~; uutl<.:r Ieiding \'Olll mnr. en lliC\', UesLbier ,·an l'aruw gd1ou, onder loe~ig yan die

0.13.-vrouckomrnando. lly sulko gc-l<.<enlhc·de no:em die Ycldkornct-ecrtlted<'

beurtc met die bcdiening n1J.1 ven•tJr-::;ings. Die opbreng:; \YOrd allcs in di<I plaaslike· l\a:; gcstorb.

Sunder llitsomlcring: word \\ i~ rokkc

IJ_,. nile O.H.-gcleenthcdc gcdra. dis:-i-pl inc wonl gehamlhnaf, ook W<lll neer, n;L ge1roon!.e, met die .. ::>t-em Y:\lt

Suid-Afrik;:" :~fge:;luil \I'O!'ll.- (Kor.)

"--·

l)

n

de

rs

t

eun

On

s

Adver

te

ercl

ers

l

BOEJlEN

DE BOERE EN

VI'ill.BR

UIKERS §])1JIT

_{NADlER Rr}

§TEDE

LIKF

li f'l!""'" A A D

:

<,

A 1'\,T

.... t<..i'h.."iU-~(1\ .taBU \'1

-p,t.uur u proJukte on vos at>n u eio bemarkingsorgsni

A!,!Sie. Ous lawor reoris me.l!.ndelank uitsta.,;nda dianst• in hierdie TliJ.u-e geo! . . . A11 u coa dienst.a eenm~l)l

gp,toeto bet, sal one u Gteoll hlyweud veruerf.

VOLK

SKOPER MARK BJPK

.

Mtircmal'l~

foon 31l·HJS~ .J4HIANNESi:l!JRG

Nawtol.lm

Wolhuterct. 1/J

c

~

uoe

Eenheidsfront Verongefuk

Onderhandefings tussen Partyleiers

.

D$

Aansesicn cli-c Osscwal)rant1wa:; se aanoou gq;roncl was op 'n oorecH"

lwms tusscn clic po!ilicl1e partyc tr.~l opsigte van tlic veridesing, en di·~ po·

sing om 'n eenhci(Jsfront tc bcwerl1stellig hoofsaaldik skipnrcu11 sely i1ct

weens cfr. Malan st: wcicring 0111 met 1:111r. Havenga '11 oo·reerlhoms aan tc

saan, p!aas ons onderst«ande fcite in vcrl>m1d n;ct llie onc!crhandCling w;;~t

t\ISS!\11 clic twcc pilrty-leicrs n!;~asgcvinri hct: Dl'llr bcmidtldin:,; v::.a niemlc i><

daar iu ~\laar~ tnlNlS clio bt·suek Yllll lUlU'. lf.n·cuga a,;·u Kaap:,lml 'n :,amt:-:,prcl\iJlg Lu~tiC!l die Lm::c leiors gcreel. i\fur. H:wcnga hct hom gl·hou aan die tyd eu die plc·k ,-au die afspraak,

UHl:tr 1oe die l>cpao.ldc nnr annbreck. he~ nie dr. l\'la.lall nie, lllaar wcl

'1

•

<tfgcsau~ opgetlaag. La;tsgonocmd<: \Hlll

loo ]le dat die samespreking Jiower

mocs pla<t»\'incl ,op 'n ncntrale ]Jlck'' in clio slad, v;aarop nwr. IT<tYeuga op-gestaan t'n n.ange111crk hct da t as die plok die hiudemi:> \\'as, hy ua tlr. l\fa -lan :<<:> lmt~loor sou gaau. J)t·. J\falan

:>e afg;e:-,uu t. hct :;y blydsk<!P op hicnlic l>ercit.h,·illighcit.l lc kcilno gcgC"e C!l mur. Ha,·cug;~ gelci !Ia. dr. _\lalall 8C kanloor elders in die geiJou, waar lna~·

gcnoemd<Y gt:-si [. en "·ag hot.

Samesprek ing

Oj) dr. l\ialnu r,c H<•.ag or hy rckcn dat 'u mou gcpa:s kan word aan die

toes!.aud, hct nun. 1-hwenga nogcen ·

vcrwys na ~y ]Jloemfontcinsc t.oespraak

on sy ga~hcm· dii op die hal'(. getl ruk

da~ die Yolksbehtng syns insiens 'u Ycr -kicsiugsoorccnkoms t-us&cu die nasio -naalgcsinde organisasies vcrcis.

Dr. Malan hct. gepraat. van ··l>r;tk

-ticse moeil-ikhedc". ) ndien daar 'u vcrcniging van die twcc par!.yc ko•t plaasvind, en gese kon word dai werk -likc volkseenhcid gc\·ind 1\';tS, sou di1 miskien 1\lOOntlik \l·ccs om 'n ,·ergelyk ie 1.rcf, maar h~· he!; moeilikheid

voor-sit'H 111d 'n IJlole ,·crk·icsin

gsoorcen-koluS.

Hicdccuuor hec lllllr. Uavecga g~­

slcl dat- ln1lle nie, n(~ waL gobeur b.et, da:niu sou slaag om werklike ee11heid

to bewcrksLellig U(o'U r !llidtlel van ·" werktuiglike vurcnigiu~ ,·an die !,wee

panye nie. Hulle moo~ eer$ geleeu

L-hcid on 'n gunstige atmosfeor skep Yir

hc1·stel Yan vcrtroue en v·ir die aau -k\\'eck Yan gocdgcsindheid. En niks

sou, ~o lv~t h;r venler l>etoog, tl ic pru

-,;c:; van ware tocHadering: meer bevor

-dcr en die weg toL uiLeintlelikc ccu.he"'

bci cr YOorberci tt..".> gc'>:.unc ntl i'i .. :e OJj ·

i recle in t!i<.: ,·crkic~.in~ nie.

M;;ar ilfgcsien van die moeilil<.h~clc

in clio wog van onmiddcllil<c vcrcniging var. hu!.!c twee partyc. llct mnr. Ha -vcnga laat volz. sou !lit tlie proiJl·cem van clie nasionalc A lrikane:-.clom nog nic oplos nie, omdat dit die amtcr tw.ec nasionale organ!sasies, die

o

.s.

en die Nuwc Orclc-grocp, sou ln1itc :aat. Die Afri!{ancrp<ll·ty se · voorwaardc, hct hy

dr. Ma!an wr.cr aan hcrinncr, is dat

claar slct;s cf!ln 'n oorecnkoms 11011 !>Oill

!leur crl,enning en bcliO\Id van die

<:;>artc idcnliteil van rlic nasionaal.s·~·

sin(IC gvoepc, en imtien Oil aile nasio-na!e orsanisasies sou insl\lit. Hy (mnr. !-lal!cnga) sou nic bcreid we·l)S

tot 'n ocrccn!"oms, van walter aanl ooh nl, wat net Llaarop sou ncerk0111 rlat ccn grocp nilsionaliste tog optrck

tel!n 'n andcr groep of g1·oepe nic. '1/<:t

tlie pr?.hti!!se :dtvoering betref, sou rekening g~;hou moes word met clic be

-staan van ciie vcrsldllcncJ.~: parlcmen· tcrc ;;roepe en aan hlrl:c sou mocs toe -gel~en worcl ·!lie setels tans clour httl!e

in cikl Parlcment gehou.

Dit is 'u kor~ samc;·at~ing Yan d[t,

gesprek \rHi plaasgeviud hcL. Dr.

Ma-lan het ten bcslnitc aan mnr. HaYCIJ-Ila gesc dat. daar haie mooilikhedc in die weg 8al wccs, maar dat hullo tl·ic po1;i1::ic vcrder moot .. eksploreer" 011 uor tli(' moeilikhede moei pwllcc·r hcCll·

kvnL llicnnec he~ n1nr. Haven~a van

lto111 af;,kcitl ~enccu1 iu die lwrllil;sll'

.c:n ccu:5teu•ntlgstc gee~.

, Raadgewcrs Bcdr·ywig"

:\Ja!tr toe he~ clio tlae begin n·rby

-gaau. die cen na die antler, SOJ•dcr dnl.

nnn-. Hayenga icts v.cnlcr van dr. l\J a-lau verJ>CCJll he(.. Iu tl·io wandc.Jgange

het ongunslige geruglo die ro11do

bc-ging tloon aangaande die bedrywighcdo

nu1 sommige nm dr. i\l.alau se ,·er· naam;;te raadge1rcr.s, eH C'imlelik, op

\'rytlagwillcbg, ht:t. dr. 1\Lalau so argl

;-::.:lll L weer by mu r. J-f;wcuga opgedaag mel, 'n heel koriaf hoodskap, win of ltl<'cr as Yolg: . ,] Jl(Jien u nog iols m<.:~ dr. ;\I alan tc bcsprcck her-· hy laa(, Wt!CL dal hv m&ro 11a Henn;tnn:; ,·er -t·n:k., ·

Dit; was hicrop ,·ir Jllul:. HaYe-nga cluidclik hoe die wind waa1. Jly l!et aan dr. i\Jalan sc boodskappel' ges& thtL indicm dr. i\lalan gec·n :tntwoord

to gee hct op die suggcsLies wa~ hy

(lllltr. ] r;wcnga) \'OOrgcJo heL (.ydt:n>; lmlle cerstc ge,;pr~·k 11ie, hy natunrlik Hiks llll~Ct' hcL on1 te l>c:sprcuk 11ic.

Dr. :\i:tlau ::.e afge~-oan~ \rOu daarul' wect 1rat lll!lr. ] {aycngn ~u v

oonraar-dcs :-:;uu "·c-t·s in gcra1 ,·at I 'n ,·erhic·

;,iug::.oorct·rd,oHl~. i\lnr. II a n·nga hot gea11 Lwoortl dal h.'· ~un verkiN• he~ 0111

vounraarllc~ Jlll'L dr. ~lalau ::;elf io be-'>t>rcek. Die afgc~anl heL CI-(L<'r

daar-op aangcdring tlat mur. Ha1·enga hom mot:s ~c-, wanrop nn1r. l:Ja,·cnga gean

L-woord hct. tlaL die Af1·ikanerpart.y die ni!L soll'ls 1ril hchuu \laL hullu op Jic 001nblik hd. t'll ven1er wa<Jn;,·alik k aa-dilhtie sal "·il ~ld in Frankforl, lirn

:c-lo e11 1~\l:,tenllu rg.

by bc~ocker ltet daarop YCrl.ruk eu na ·u kort. rukkic teru·,.«ekcc:r HICL tlio IJoullskap dat . ,dr. J\lal~7t dink d;JL die AJril;ant:rp<trLy se ci;;c to hoog is".

Dit \ras <lie oiude Yau d·io ondedw. n-dcliug:s. en Jie volgc·ntlo 7\Ja:wtl:t~ h:l

llllll'. JJa,·eul~<t ui!. 1-i:a<~p»latl Ycrl.rek. ]n verballll mC'I. dr. l\lalan :;e b ewe-ring daL nmr. ·ll;n·rng;~ . nie die n;r -~ckcriug W0\1 gee dat. die J\frikauc r-p:trl.v ua die yerkie<>iHg dio ll.:>i.l'. ~on

hestry nie", dien daarop ~e1rys i.e wurd dal 11111r. H<.t\'CII}!a aan dr. l\Jalan aaugebicd he( dal. hy (t.lr. )!alan) tlic

)Jarlemculcrc Icier ,·an die auLi·oo r-logsllollibiua"ie kon wee:;.

Die

Afril{aner-motoreie

naa

r se tuistc

in

d

·

ie

teenswoordi

ge mot

o

rw

er

eld

.

Sy

sterl!:.te

en lVIek

ka

in di

e na-oor

1o

g-se

motorwereld. Sor

go

dat

u

d

a

a.rin bl

y

as

u

reeds

'n TRE

K

K

ER

is

-

of

sluit sonde

r

versui

m

a.an.

<

v.~x.x;:.

n

r

R

..

Uroote-li.erlq:;cbuu, Addcrleystrant, KAAI'S'l'AD, VLA.\l, Ul'!\.. (: ruotc-Jlcrlc~ciJou, .1:ddcrle;vstrrutt, 1\AAJ.\S'l'AD. Takkantore dwarsdeur die Unie van Suid-Afrika en Verteemvoordiging in

Suidwes.-Afrika.

Stalin

se

Werelddespotisme

Gewetenlo

se

t\1etodes

van

Bo!sjewiste

In

Strewe na

Rewo

lusie

Na die onlar.gse na;nitondiging uit Mostwu uat clio Konmwnistic~c

1 n tcr.!'lasionalc ( Komin t-t:rn), tlie werelctvcrtHmd van die kommu nisiicsc l><ll'tye in aile lr.ndc ont:Jintl is, en uat die I<OHHHHnistiese gcva;<;· as r:cvolg rlaar·

van sou gewyll hot, is dit interessant em tc lees wat ccn van Stalin so hoof·

agentc to se hCt 001' die weretdpoliti'.l!< van Josef Stali,n, die Russicsc dil\tator.

Ons sal ac.n clie hand van •n bee!< w«t gesllryf is tietn· die hOof van Stalin so spiocnasiediens in Wes·Eut·opa, W.

c

.

Krivitslty, een en aml;w mi!erlcel oor die !luiwelse mctodcs en b::r·baarse dt!Spotismc van die man wat v:uHI:if: aan

d:c hoof vn.•1 tlie Rooi Leer die hole wcstorse b2shawing bcdreig.

Krivihky hot. in Hl37 rnt't ;,;ralin gl'· bre<-k e:u hot. sedertdien

.s,·

hook in

.-\merik~l. g.:skryt. x~l h(';l.e('t' \\'(11 d i-> hy onl:tng,; l'<'l'llliJOr.

Dir skrywN· rcrkbur (hn hy 'n

oor-l.uigdo J!olsjowi:s was v•ie so <'nigsl.r slrcwc di~ ll':lS 0111 'rt hct('l' wer('ld l<'

Hou. \'ir ~y work hc:L hy niks ~··vr:1 en ook loyn:t 11iks <JHLI·ang uir. On· tl:lnk-; :;v \'Cr::mt.woord<>likc werk 11·:1~

hom rltC'~r a~ ~:cnmrtrtl in clio 1 ronk !:tal bel:lml crt sy Jcwc g~'durig in ge\·a: .. ·

:;estel het-1 hot hy n1e gcn••('g; ontv:wg om iu sy g('wono dar·lik;;c bdlll<'flcs (,•

1·oo:·;;ien nil.'. II v 11 :1~ llh! iu slrtat om

$V WOOJt\'erlrck ·in die \1 ime.- LC

n·r-\1::1!'111 uic cu nog rnill(kr om sy Lll'l'e·

j:nigc S<'llllljic• van mclk 10 \'Oor;;;l·ll. By \·crtrono is vir dio cerste maal g,· -skok too l1y in ]9:33 g;e;;i('n het. hoL' <lie

R.nssicso volk by miljocnc slrrl' :l:ln

hongor :H gcvolg van Stalin so

rnecdot=nlo3e optrcdo, en dat nile

sl:aish11lp do;:]bcwu<; wem·hou is.

By C<'n gelocnlhcid w::~L hy in Ru

<>-land was, hct hy s:tam met ander hoc ampii!n:trc in 'n luukse hotel 1·oor die bggel gesit ondl'rwyl diL bu ito bitter-lik J;oud \\'as. Hullo het '11 hccrlik ..

m:~alty.l ~<'nnllig <'ll len cin,le <li<>

lton-rreri·'« kind,'rtjies weg tc· hou is w:tgt\.l

~

~

ll~

m

dio holrl OJ!!!:Csiel. ' Xogla11o;

ho~ van die kinders da:1rin ge;;laag om

vo.rby to glip c·n dun rnrL groo~ hon!-!:0·

rip:o o<i dour dio veustcr ic- locr. Op

be\·Pf I' :ttl '11 bt':unptc is hulle d:l:lr I'C·

r-wil.ler. Die ~lo·ywer h;:t egte:· in dio

gch~;>im broocl a:IU hullc gegt>c, ma:H

hy rnocs baio ,·ersigtig wee; o.Jtn nio g;:sii!n ft\ wonl nit', want die :;tP!rct:l van di<' l;ornmuni~mc w:1s orn

h:lr,h·og-tig l•' \\u\'s iu die stry,l:

,Ons is op die hard>! 1·:cg n:1. sosi:l·

lisme. lbit• rno('t langs t!ic p:1.l \":tl.

Ons mo,•L gnNI gC'1·oNl won! <'II • n

p:1:1.1· wt•kt' ~Ike ja:tr rus \':Ill ons

:rr-hPi<l t•n :.:~riewo ~mn:tk ll':lt !IJhll·l

11io Ill:<!!; stuaak nio otndat. uns diu

bou0r.s i~ nw 'n heed ike loc-komsLigt'

lewc. Ons is die boner.> Yan sosi:1· lismc- <'!t moct in voru1 gehou word

vir die h:1rdo werk. Aan ongelnk·

kig.:s wat Oils paaie kruis, sal lalt!r aanll:~g gt>skenk 11·onl. Imnsscn,

wcg niL ons p:ttl! .)[o~:nio ons met

julio dlcucl<' la<>tig \':11 nic! A~ on~

~:1:111 sl:l:lrl om 1·ir jullo 'n kmmmo:l

to ~c~, ~al ons mi,kicn nooit, cliu

cinrldoe! lt:tal nie.''

:-.11~0.\:\U 0.\L BOER TE WEES

Onde:rwcg lcrug heb hy oor Kmsk

gegaan. Dit was 'n bitLer kone oggcnrl

too hy op die slasic aanlcom, en nada~ hy 'n hl'od ik.: onl,uy t gcnutuig hcL,

hot hy 11:1. die dcnlcldas-11·agkamcr gc-stap (in die ,ldaslosl.'" kommunisliesu p:1r:1tly-:; i:~ d:t:lr dus ook !dassel). \\':lt

hy tb.tr g<·~icu het, so 1·crklanr hs,

s;ll hy uooi~ Jean vcrgce~ nit>. ,.Die

wagkamer was vol tnans, vroue

e.!l

idn·

uers geprop, boerc- ongevecr sCshon·

uerd in gctal- wat soos •n trap beestc

onder weg was v:m een kamptronk na

•n antler. Baie van lnllie i1et omtrent

,nak·enH op tlie t;rond :;etc. Antler· was·

besig om aan tifus te stcrf. Honger,

pyn, verwaarlosing, of slogs ly!ling in

spranltlosc onderwoqJCnheid was Oil

clllC gesig tc tees. Onderwyl ek daar

staan, het 11an1vogtige dienaars van

die Ogpoe (gcileime polisie) hullc soos.

'n trop vee uitgedryf en die swakkercs

gestamp c.n gesi<Op. Dit was maar een

bel<laenswaardige groe11 van die mil·

joene eerlike boerefamilies wat Stalin

onder ctie oenanting ,xutaklle"- wat

tans nie vee! mecr betekcn as ,stag

-offer" nie- ontwortel, weggevoer en

ui tgeroci hOt."

Krivi~~>ky boweer d:1t ::-ltalin in s.v strcwo 11:1. wi:lrclddespoLismc een groot

vree;; g~:ko<'Stet· hcl, ell dit. was vir

llill,•r. 1Ty hf'~ b(',;ef d:tl· nnit~l:lllll

tus~<'n hom ell "" ~lrewc· 'l:l:ttl. en met. die oog daarop her hy all~s iu sy

vcr-moe gedoen om tli,, nierut..;k:tp van

liiLIC'r lc 1\'Cu. H_,. hcL Jl it!t•t· ilcskou

a:; 'u dil;talor :lOOs h\'seif H\t'L \1 ii'J danr

'u skikking get.ref · kau word. Aan II iUrr sc kant., ,·erkl:l:l.r hy, was dna\·

,·ymHiil!;heid lccuom· ;-;t:dill, ut:tat' :lan laa"~··nocmdc so k:1 n t. 1\':ts d:t:ll' v rl'e~.

Stalin se hele bniu:l:tn<l-><" hr·(,•iol "'''

in di<' baste jarc dan ook l""g;''spil~

op 'n pogin~ om ~o\'C•l'l 11\:tl-{ ,.;,. )l

os-1\ou iu te ~:unel dat Hit!,·r ~,·nood,a!lk

~l)U 1\'C<'>; 0111 sy rll('(lC\\'C'r],iul! ll' \'•'1" -(('Cll. Vir Stalin was niles blote mags·

~olitiok waarvoor i1y tlie ltommunls·

ticse ideate ing~span ltet. Die Komin·

tern ltet dan ock Ia tcr .niks mcer gc·

WOI"d nio as •n speelbal in tfie IH'!IlliC van Stalin. In \'1Crklik11Cicl het Stalin

nnu b-~llcer OO"r· hierdie ligganm uitgc·

ocfen dCttr middet van sy gcheimc po·

t:sic. l:1 dit• Komintnrn i·: 'n s1w~i:tl<' n·rlakltiu~ 1·ir die rl,1el :l:tn:::;.•hrin:,:. (;,>Ja'im,• >Jiiocnc van ;-)t:llin i~ i11 rllw hui!cb11d~c> kormnuni.-aidc p:nty p;c-prop w:~l cbn gereeld n·•·~Jng rlo.·n n:tn

lli<• Otrpoe. Hierdie afd..ting i-; l:tnd:1;.! in sr:~ai. om C'lke golfic 1·an LJllil(·lanrl"c tecnstand teen . 'Lalin op [<' ~poo1·. l)i[ I'Oip: elkc dr:1acl w:tt van builPI:trltbe kommunistc k:~n lei tot monnllik<'

iccnsl:lndrr~ biune die nn~<il"!<' 1\nnt

-muni~liC'sr· Party.

Eetl van die bel<tnf;l'ikstc take van

hicrdie ::~itleli"g is om iJuitelnntfse kom·

mwliste wa t vcrdink word van on trou tcllncot· Sta1i.n op cen of :1ndcr voor· wor.llscl na Mos!tou te nooi. Uy hul

aan!toms won! hulle .dan :1<'!11 die ospoe

ui tgelewer wa t hulle ta:t t verclwyn. ,Oie aantal l<Otli!llHniste wat on hier·

ttic wysc na hul vet·nietiging geiO~l is,

sal waarskylllill :nooit vasgostcl ltarl

wortt nic," vcrtdaar die sltrywcr.

.In g<:va II>! W<lar so 'n hu i ll'i:llldSo

kwunwnis groot invloed in sy hwtl hct, word !;)' in vloed eers onsk:Hlcl ik ge-HHtak ,·oordat hom clio gen:Hl<'sl:lg LoC'•

~~:dicn word. Jfy word dan n:t, )loskou

~\'roep waar hom 'n ocu~kyulik hooga lot·l:wgrikr ta:' It opgedr:t word. IT y "orcl by voorbccld U;l. !'jina gost nur w:l:lr hy losgeruk v;tn s,y <•ie onl~t'!,~iug

in vreemde- omsbo.lighcdc uood"cndig

· n rni~;lukking van dio ondrml3uliug

ro1:~ak. Sy mi~lnkki1>g word d:1" v,>Ou·

G L•:E: 3~% TIOJtic op Vnsto

Dc-J)•)Sito ·s vir t 1\'('0 j:J:\1'.

3%

J(('nlo·op \':1ste J)<.'pO· sito's 1•ir· I~ rrl:l!lrtrlc. Z~% Renie op Hdoggings -s'"rtifikalo - opvor -rlcrb!l:l r md. :l 111:1:1 ntlc l\cnnisgewing;. 2'7-, Hentc op Sp:tflrr~kl.'· ningc.

Vo.lksk:1s

(

Koop

.)

Hpk

.

(Op:;eri~ krngu;n~ die Kwl)ernt i.;we

Wet)

lfoofl;:ut(Qor:

Volkska~·gebou, Sentraalstraat,

PRETORIA.

lllo Volle •e Onul<.

~J.AAH

S

Oi\i

iHE

H

POUT

J

£K

Ondrt'lll)rrting

vn

n

Yolk

sc

E~1·l

ikh

e

icl

:;

l

><'

sf'

f

'l'ut; hoc 'n ro1:1t l' rlil' hcginscllr,.>L·

1"11'1vpolitiok, w:1:nin die Hritsc "O.::\I'C· LC'HS;'(•!;:ha:tl'lll'iol opgt·l!P!'m is, on,;"' ,·olk ~e op\'all in"· 1':\n ec•rHidtC'·id r<'c·ds on·

rlermyn het, blyk 11it die volgcnde ~taa!Gji<'. 'n C1('ncra:ll l':tll die Os.sewa· brandwag loop 'ro tydjio geledo 'n

S~>kere ken!liS op 'n 1\aapland~o dorp

r:t:~lc w:n so in -".1' !'.J1:1:trtydj·i<"S org:mi -s:tsiewe.-k doen vir dio 1£.:\.P. Da:1r

word '11 biNjic ~crcclenr<'r oar die hl'O<'·

di'r;;lrycl, e:n die Gc-nN:tul std d·io \'OI-gendc vrartg a:~n sy \Ticnd: .,Oom

lsa!;, mnar hoc Yerkb:~r jy di~ cbt dr.

.\fal:ln dr. \':tn R<'u~hnrg beskuldig cl:lt. h" n11:1 S1illll> l'bk<'l en lerst>lfde

r-1 yd

!I

om 1·:1 n n:-rsion:t:ll-so~i:JI ismo bc-~lw I dig;?'·

Oom fs:1k: ,.\g Hl:ln, jy wcct; mo:;

dis somm0r poli(ii'k !"

Hisman·k hr~ <'l'lltua:tl van di<' l\n -g<·I$C g(',:;;} d:1(, bulle ~llC(! ('II g::1:1l' in

dil' orn~:lng i;;, nr:l:tr in d·ie po!iliek h:1ng; hulle hul g•'ll'd<' loy !tul rt·i.'nj:l~ op. Om; \'<)II< i..; vinui~ op p:ld urn ,]i('•f'lf,JC' \\'(·~( np lC g:t:lrl.

ba:1r ~cln~a:tk \\ a~\J"U;\.. llh'll llfHil ut \·t:

i-lighcid :~f~l'r('kl'n k:ut ll'ord. 'n Hui[,

•-l:lrldS<' kl)mmHni~ w:tt in Sl!llin so On· f!.IHI-< \'Ct"::tl. worrl nnoi t. wr.:•r [O('[~el:lH L

om rm sy l':til('rl:mtl tr·n1~ tc kccr :Ill

hy cers o.•rnnra:d in Hu<!:1nd :l:lllgC']; .. m heL nie.

Die 1'0l'tC('HII'•l01'!1igt'rs van hui((',

l:mdso kommuui . .;t i<'so p!lrlyc lcc·f 01)

l>ta:ttskosio in )lo<kou, manr· hullo i-; aan gcdnrig<> "piocn:1si>! onc.lerll<:wig.

'l'ydens die g:r·ooL suiwcring wa; d;1:l1

· rt algemeuc opruimin~ <>n likwidering, ,-an hul!c in Hu-lancl. V:~n die

bniie-1 bmlse \'Oiksgcnote konsuls mnis <·~ ,·c\'('r·w:-r~ l'l':tai rlat en uitlcwcr, hnlle hul

1

1'.':'\b hul!e thn ook g.:rcdelik

~

rdo<'

n

• hd ten cindr hul oin ncldw lo r.:d.

I

genoDie skryWC"l' cg is tlat in vorl<llilcaar rtlic tlatydt dit - toe ironies ttie J<omintern .die werktuig van Stalin en

tfie Ogpoe gcwortl hCt, Rusland die

t;oogtepu.nt van sy prestige ir'l die oil

v:tn die dCt:lOkrnticse Iande bercik het.

(\\' m·d \'('n·olg.) llG 'l':1kkc ·I.J,OOO l.etl<.\ H oofkantoor: ltosorwl~­ fouds !L13,000

St. Johnstrartt G5, BLOEMFONTEIN

segrafnissc, l<iste, 1-<ranse, Grr~fsteM

---

---

-

--

---

-

--("

Jorra

ers

,.,

rAKKE

-umHDn·:

RCl i--· .;oNl sui u heh•)eftc h !); ~an 'n doftiga ~omorspak. Wanrorn ~wco­ kc~:r ~v1•cel be· t n :1 I vrr 'u Snyurspuk n e ous ti ~en nan~ b:cJ b'cn sh:g:• Die pakko is netj ictt 11 f g a--work en die k ,,,·alii eit i ~ v:tn die besLo. Vorkryghnnr iu Du bloel-:-11 lr;o-kelbom.

Sihv«!rpll!et t'ig~•tct .. ln::t! tnet. di.: ka3 rt ,·an Suic.l ,\fril.a W!laro)J Ji.: Voo rLr.>k-kt•rpt\d :t:l!l~t'dui "ore!. 'n PLlgligo

;_!l.·l'\k' uh; ~rl"~i""l 10/6 t·lk.

( t<o·opcratl~i) Bever!!

Pus!lus SOO, PRETORIA.

r"""i*b,.,..f't~ r:nrr==x· ... ,.._...,..,...---r ·-..-.'!?:i'"ttAfo:i::T,...,... ... ~~..,;n "f"cC'i'&e§~c<...-=-<·=t-.,.-.,...,....>a""fii;:;r..s

e·e ·--.... ~~J .c.;~....ot:.~<-P:" <:-<= ·¥':"1.t.T"...n

/i

FRIKANEHSAKE gaan v:\11

krag tot krag. Die jongste

volksprcstasie is die van Exce

l-sior Meubels, wat vinnig die

mark verower met meubds

vervaardi~ deur Afrikaners,

be-mark deur o:n vir die gebruik

van Afrikaners.

1J1

1RA u deel b>:_ in hierdie grootsle strcwe na sel.fst:lnd!ghcid ~

1lJI

die meubelwereld. Koop u meubels by Excels10r en d.::el m

rue winste deur self 'n aaudeelhouer te word. Excelsior Meubels

besit reeds twee Fabrieke en vier takwinkels onder

die

naam in

Johannesburg, Pretoria, Germh:ton en Bloemfontein asook Goodwood

Meubileerders (Edms.) Bpk. van Pretoria en L. D. Philiips (.Edms.)

Bp!r. van Kaapstad wat onder hul name voortbestaan.

'n Kunsbrosjnre sal gratis aan u gestuur word indien u meer wit

wect v:m

ons

prestasies,

docl

en dicust.:.

Die Sekretaris,

EXCELSKOIR fvlEUBElL§

f1J>}EP~

rB

v

14.»

n.

lw~Jl~9

Po::buc; 6570 JOHANNESBURG Spoo~bondkasgebou

Stuur u brosjure aan: M ... .

KOOP

U

EH£

0.8. S!tryfblOI< .. 2/G elk.

o.u.

Mm>ickbundcl '1/G

"

I<. G. Po)·!ret

.

,

/·

"

I<. G.. Knopies

1

/

·

"

ViCi"ltleur V!:lggics 1 /·

"

K.ENN!S IS

MAG

!

~ l.cc~: (1) Die 0.13. Ynnwa:w t'n \\' n:u·lt~cn 1 /· elk. 0) C:csondc lfuisgcsinno bou 'n Ll'wcnskrag~igo Volk !)d. elk. (:\) Dri<• il•<'~pr:lln• van die 1\.G. oor :'1. P:t.-lcrrrc•"(:,'·crki<'sing b. ))i<' ~nldato

c·. 11ic Kommnrrismc !ld. elk. ( 1) L!'wcm;bc·,kr·.,·wing en c·cr~ic rlric IO<'~prak<' v:Hl l. :2. :t ·1. dic 1\ .C:. . . . . . . . . Gd. I' lie

OOK DIE VOI.GENQE BELANG·

n1 i<E BROSJURES: lkrnokrasic> of Volkstant

( drm rlr. 1'. . 1. Tlr0y0r) 9d . 1·11<. A l'lrt·idsorclc:>ni ng hillll(' die

\volkshcw<'gin~ ('11 Volk

-st:1:1l . . .. . . !)d.

"

'l'ockom,li~<' onlellill(! van

tli<' \',,),JthPw<'gin~ ·in ~.1\. !)d.

"

Di,• \' oo ra:mrl \":Ill (H)S

Vrywor·rlin~ . . 9!1.

Bly Oil hOogte met die noel en Stl·ewe van !lie Ossewabranctwag.

lle:-ll'l d:t<k·lik 11 I"Ororr:r:Hl h~· :

-Publicite

Handelsreklamediens

(E

d

ms.)

Bpll.

Po~lnas

·

1892,

JOH

A

NNESBUHG

.

O

J~

.

MUSIIElK~UNDIEL.

1_{11 \'o)J- SOIH)<'t• !<:tllg . .} I'; II \'O)k sonuer sic) ! !

Jo:lkt' BrntHllrag hC'hOor·t die

o

.

.n.

:\li.I-Sl Kl\ lllll--:.DBJ, lc bcsit, die l·icdcrf.' to

l<'c:>r c·n to sing.

.Di<· jong~lc hovel van die Orootraad is d:\.1. iodcr<.' lid die .. Ossewnhr:~nclwng­

liecl" lltn<'l leer ou sir1g by nile O .B.-gc•IC'enthf.'clc l!

l fil·rdic l3undel be\·at 22 prngti~c· k om-posisics nwt Jl:l~;;endo woordc vir nile hyN.-nkomslc, nolik sowd as plcgtig.

Prys

2

/

6 Po:;vry

.

:

JIG

in~lu·ilcnclc 'n pr:1g~igc por·LrC'~

van ons Komm:1nclant-Gonor:1:1l. no.~t·el nou by:

-Publicite

Handelsreklamediens

(Edms.)

Bp

l

s.

Po

s

hu

s 4..89

2

,

JOH

AN

NESBUilG

.

DI

NK

AA

N

8

A

UGUSTUS

lJIE O.D., \\'OEX~v.\G, :.!0 .J U~. 1!)1:)

JL~ie1r

van1

Ge$torv;e

V

@lk

$Jr

Kd~a1a

l

Hot tlio Doso 'n bcslaanst·eg? \Vat

.sal eli t. ons hn:ti om dnn roor Lo rccl c-neer of om vir m<'kaar to hcduic dat. die Bose ointlik good bohoort, ic gcwees c:>n liower s:rnm met ons moC'S gcwc-rk h<'L

r

Dit. verandcr niks nan die f,·it dn(. da:tr 'n bose mag in die wcre:ld is nie, -1!11 die een wat nic daarmcc rc!tC·

,'ling hou nie, sal die slagortcr word

daarvan. H y is 'n ctwnas.

H<'t (l::tnnlic borg hi~~C'u oo:s ~n .lie

''yand 'n bcslaansrcg~ Wnt. ~al tlit 'n voldhccr b:rnt. om daa1·oor· I c rcllcuccr, of om v·;r sy man.-;l;app<· lo bcduie daL

tlio herg niC' dottt· bnhoo1·!. l·C c~owccs

hc·l· nic maar li<:w(•r n~LC'r hnl rug ::: o-tl:tl hullc die ,·vand 1·:\fl d::unuiL kon

))p;;];iC>L? DiL ,:er:1ndc,· niks :1an die

l"r·il daL .h:n 'u bc·r~ is uic·. en die

veldhecr· wat \'Jei·llr om die berg te ge

-bnrilt soos die natuur hom d::tar gestel

het, is geen velllhccr nic, 11y is 'n

dwaas.

As clr. :\Ialnu die Q,;~rwabmndwag, die Nnwo OrdCJ I'll die .\frikanerparLy

l':tndap; hcskon as org:rnisasi<'S waL gccn hc~;taansrc.g h<'L· tric·, is dit I'CI'·

standig van hom om in Lfie prak~yk, waa1· hil'nlic or·ganisa~iN; \\' t•:I, be" staan, 'L<' handel asof hy I'Octls in sy

polit:icke heme! is w:1:1r hiordie drie organisasies NIE besl:l:ln nic?

Ons is nie I'OOrHcmcns om hi<'r in te gann op die bcs!.:Hillsgrondc nm die

Ossewabrnudwag of die andcr orgn

ni-sasics nie. Net so m~n as wat die he;.a

nasionale Afrikanerdom ooit daarin

ges!aag .Mt om die Sap!)e to oortuig dat lml!e vcrkcerd is, n9t so min is dit

moontlil< vir dr. M::1tat1 em die lede van hierdie orgnnisasies te oot·hrig tlat hulle

vorl-teCr<l is. Die fC"it. daL h11llo dna~:

is, is gonoegsamo rNlo <lat. hullc grond het, om Lc bcs~llan, of dr. 1\lalan nou ook al da:ll·dio grond wil <Jd<en of 11ie crkcn nic. Ann dio feiLlikc be·st.aan

van tlam·die organisnsiC's k:111 sy erkeu

-ning of miskenl.>ing P-;•'en jot a of t illcl

l'<'l"aucler nie-. Die bcs!e wat hy kan

docn, indien ctaar mam· net •n sl<yn van rea!isme in sy betcid is, is om rell.e· ,!'ling te hou met hullc best<l<lil net soos

die vcldhecr verplig is om ·,·c)!t·ening te

hOll met die berg in sy tllHI.

En hot. de. i\fnl:rn blykc gegf.'c> van

so 'n rcalisme? N·ee, hy Cis d<lt tlie

cnigste grondslag vir samewerrling in

die verltiesing meet wees dat !lie ant!cr

groepe hulsetf c.ntbind en by sy party kom aansruit!

Too uio Ossewabr:~ndwag s,v vcrkic

-sings:ranbod aan die pol it ieke lciers ~!t't·ig hct, hot hy rdccning gehou met die prakticse- fc-il.e voor hom. TTy hot hr11n:;clf nie as rcgter a:mgestcl om uit le ma:~k wio reg of vcrlcecrd is nie, maar hy hot gesc: J.naL om; uilgaan van die orkcnning van die I'C'rdecldc locstand waarin ons l':mda~; verkcer;

laat ons die b~sto mnak uit die- slcgtc

tocstand waar•n ons· volk hom vaudag

bevind; laaL ons vir d·io oomblik nlle

vcrwytc ,·oro-eeL en die \'Valid' to 1.-f gaan met die hoogste rHaLo van co;,_

hcid, al is dit dan nic 'n volmaakte ecnheid nio. En dio bcstc manier om

dit tc verky, is dat dio polili~ke- pnr-tyc, d.w.s. dicgcuo wat helang het by

die stelling van J;andidalc, onderling oorcenkom om mekaar nic to b<'\"Og nie, soos die .1\asion:rle Pan v en ArbeidPr;;

-part.y in 1921 oorccng~kom het. Die

kamlidnte waL d:.tn ~<O deur hulle bc

-nocm word mot clio oog op die groot.sto moontlike onclcrstcuning, snl dcru· die Os~owabrandwag :t!lnvnar· wunl as volkskandidn!.e aan wi<' hv as or<,a

ni-;;:~sic sy dnndworklil;o slc:>;tn sal gel'.

Die OssC'wabrandw:tg heL f!.<•!>G: L:~at. ons gt:>bruik m:r:rk l';nl die• berg waL ()n:n st:ran. al sia:1n hv nou nie iuis op 'n plek waar ons tiom graag ·,;ou wou he nie. Deur hom nie te wil er

-ltcn nic, maar di·e vyancl stor·m te loop

asor daar geen berg is nie, knn ons slogs ons vollt i>:l .die grootste ongelult

liompel. Om melcanr daarna tc vet··

wyt, !tnll niks ctaaraan verhelp ni·e,, be-halwe om toe te voeg tot 011s e!lcnde.

Op Vryburg heL c.lr . . \falnu g<·.so ·dat ltic.rclic verkie~-o·ing ga:1n hcslis , ol' die volk nn die lowe sal !!ann of ~a die dood". As dit so is, dan he( tlr.

Ma-of

t-1eer Belangrik.

Die \' o!l,~blad 1·au 22 :\lei: , Die

ll.N.P. wotcl gena om mensc (Afrik a-nct·pa•·ty) P:ll'll'mC'Hl toe- Le st.uur wic' so parlement&t·o Jeic:>r, gent. Conroy,

,·erklaar hot d:-t~ ctie OOI'Iog die enigste

verskil is tusscn hom en ge.nl. Smuts

"

Die Volksbl:ul va.n 19 Junie in 'n

opslo-if: ,A. P. teen Onsydigheid"!

Die Volksblad nm 22 l\loi: ,Die Afriknncrpart y hct. egt.er sed crt die om·crl;wildikc gebeurtenisse op rlio Yrysinat!:.e hercnigiiigskongrcs ~OC

GEEX l•:NKELF. FU:"\I):\":ImX1'li:LE

GESKlLPF!'\'1' kon opnoem wat llir vir sy on<lC'ri>ll'uncrs onmoontlik m:'lnk

om hnl lot. C'et1\"0ildig by die H.X.P.

in t.e wct·p nic."

\Vat 'n ioonbccld \"lltl cloksie-kaf <'11

politickc plooihaarhcid!

-k * *

Wil Engels

Ajs

Jraf

Tydcns die onlangso l'crkiesingsl'e ld-tog in Icrlnnd hct president Dc V:•ler:\ hom stcrk nilgcl:rat teen Engels a~

landstn:rl. Hy het die hoop nifgo-sprcck om 'n groot volk'>organisa~ic

in die lcwc te 1·oep ten <'indo l<'rs ,·ol

-kome as d·ie lnndstanl to herstol. Oit!

Engelse taar in EiY.e, net hy gcse, is

die l<enter:en van vct·oworing.

Engels is clio j,weede landstanl in

Ierland, en is dit' hnisiaal van 75 pc

r-!;!'nt v:~n ()if.' bol'oll(ing.

*

:j: :;:

W'U Engel

s

Be

s

k

enn

Op Pnnrl heL dr. D. F. )Ialan, wat c-nigc maando gelcdc 'n konsop-konsti -tnsie \·an die loclmmstige rcpubl·iok g0puhlisecr hot \marin Afrikaans as f'Crstc cu gngcls :Is twecde landslnal erkcn word, nog: 'n stap vordo1· tcrn g-g:ep;nnn op hienlic nccrgelegde belei(l. Vol~tcns \'C'rslag: in Dio Burger van 19 Jnnic het hy die volgende gese: , Ons :1s pn rl.y is hcreitl om nie alleen di£'

Engelso bal on kul!.uurrcgte te erJ,cn

nic, maar !lit ook te beskerm net soos ons ons eie boskcrm."

Dr. :\Lllan het in dieselfde toesprank ook die vnl~cndc 1·eddaar: , ems het geen grief teen Engeiand sover aa Engc!anct se houding tot S.A. betrer

nie/'

Rot

e't

Ge

ri

ewe

Min. J. 11.. Tlofmovr het vt:>rlodo

week op J\f:tlmc·slntr·y die volgende rcrlc·

anng;ol'oor vi1· die nuwc noodrognlasic waarkraglon~ Unic-burgers nn. die ocr

-woudo van Af1·ikn YCI·han lmn worrl:

.. Die P.!'gcoring: hct nic die nodig<'

in-Inn heslnit clnt 011~ 1·olk na die clood sal g:~an, wnnl licwor as om die O sse-wnbrnndwng en die andcr grocpe ,o

h<'stan n lc crkcn. eon daarcteur te

vet'-seke;· ,da t ons voH< gcsamentlik optree,

I'Crkics hy om l'iugcralleen nie net. teen die vya11d .nie, maar oolc teen sy mcde-Ar•·ikancrs op io trek. Vir w n.L-te-r doe!? Net om selt·er te maak tlat

sy party ,n{l die verkiesing die e11igste

oo'rblywenrle oppo~isie sal wces! W al-ter andor redo k::m daar wcos? As dr.

l\Iahn in 'u ,., rl<ie:;ing wat die clood of

riie lewo van sy voll< gaan bej>aal -soos hy mecn die ·genii is- aileen clan

bereid is om sanm t~ werk as die andcr selfmoord pleeg, clan ·het. ons die reg om le lwwcor dat hy samcwcrldng

wcicr· omdaL hy knus sien om dcnr

middel van clic:> vcrkicsing ,die ander

grocne te vcrnictig, want by hom weeg

die doocl van tJi,e andct· organisasies clan swaarder as die rewe van sy voll<.

Dt·. J\:fnlrln so hcloid i~ hlykhaar: L ic-wm· alfeen·lciet· van 'u gestorwe ''olk

as med·e-Jc-ier van 'n lowendc I'Olk! (Hoofartil<el en aile JlOiitielte l<omment:tar

fu IJierdlc ultgnwe. tensy an<lers vermeld, is opgestel deUI' ~. G. S. van der Walt, Groote

Kcrk:;cbou 703. l<nnpstad).

tcrllcriwr:;<Tcricwc in die Unie nic en n1 ncl:'lar ... d'fe nuwe regu b~ie."

Die cnig;;te gerief wat donkcr Afrika

mi~kien kan

h

e

wat die beska\\·ing nie

heL nie, is dat die Regering daar 'n lH·Io a:ttltal t.ropiese sickles c·n die dood

:1s boudgcnotc lmn h& om clie slngofft:>rs

lo bowaak .

l

e

rse

V

olk

V erbr

olik

cl

Die uitslag van die vcrkiesing in Ie

r-lancl bet ten ~CI'Oige geh:'ld unt De Valem so rcgcringspan.y in die min

-derh<'id gekom hot tcenoor d·ic clric andot· p:ntyc, hoowcl dit nog mcer so -leis as enige van die nuder parlyo l'<.~r­ owct· ht't. lTy het slogs 67 gcwen vc1··

g<'lo•kc met 77 wat hy voorhccn gehad he! ..

De Vnlem hcL 11og nio sy ido::~n.l v:ln

'n \"Pr<'nigde vrye- Iorl:rnd bcroik nic, <·n die> tnoont.likhcid hcstaan dnt, hs

11011 :tl d<'lll' pnrtypolil iekc ,·enlccld -hr·irl hclrt Ral word om tliL ooit ie

be>-reik. 'n SpJ.intcrnul\"e party wa(. op-gcduik het, die BoeropnrLy, hct \'oer

-ticn setels vcrOI\·er. en sodocndc vcr -derc ,·ordecldheid it1 Iersc geledcre go-bring.

S

wldngs

in

V.S

.

A

.

ki:tld11gs hoL vorlcde week opnuuL ·in A1unrik~b so sieonkoolmync uitgebreek moL noodlottige gcvolge vii· die stanl -hedryf. Oor die nawcck van

20

Junic he!- 500,000 mynwerkcrs gestaalr, en

hocwcl hnl Icier, John Lewis, 'n paar

dac later opdrag gegce he!, om weer

LO work, hot. daar 'n week later nog

mccr as cHc helfte lcdig gelc. 'feeu

danrdic t.yd het veertien uit die 3"7

hoogoonde van die grootste st:Jalonder -ncming in Amc-rika weens gchrck aan

sLccnkool sr.ilgestaan. Dit is 'n eersl.c

-mn~sfl krisis dr 'n oorlog\·Oercnde moourlhcid .

W

AP

E

N

SKOU SE

J

UNIE

-N

OMMER

\Vapcnsl;ou, amptelikc orp;nan van

die

A.N.R.,

en die puhlikasiemeclinm

vir die nmpiclike O.D.-studiclacrst.

uk-kc, he•! iu sy pas1·crskcnc Juuienom

-lll<'r wcH 'n hel<' l'l'<'ks :IJ·!ikcl~ wat die gewone O.ll.-lid bchoort to Ices.

P1·of. J, . .

J.

dn Plcs~is, slncHolnorleier. hct 'n hnie insiggcwendo al'l.ikcl, ul. , P.t:'\·olusie, Nasionanl-:;;o~ialismc, ],e i-erslwp, en Cah·inismo", waarin hy rlic lrN'r·somlc woordcgcskil i.v.m. hos ta:w-(J, .. h"g•·ippe op 'n heldcre en ~<a:~ldikc

wysn onUC'rcl, en onmiskcnb:tl'(l Ieiding aangl'c. 'n Ander Hilst.nand(l lrydr·af' is rl if.' his! oriesc :;:tudie dm1 r hoofkom<l t~

.J. 1•'. \\'. llaak ix.m . • ,Die Hisloric::o

Wording 1·:m rlic Afrik:~:'lnse Vollcsh £'-wr•j:!ing'.'. Yelerlci nmptclikc slukko 11it clio :\l·ilnert yd word a:~ugeh:'lal om

die ~<hl\\e Enge:lse Yeroweringslald.ick

n:'t die \' rerle ,.,..n V crceniging :1:1 n lc

rlu i. Dt·. H. ,J. van Eck, hoof \":'Ill die

Plaunenlad en die Nywerhciclskor po-r:l;,it', lrcc- ook met rcvolusioncrc o

p-vat.tiugs i.v.m. die tockornstigc cl \ono-mioso belcid vit· S.A. to voorskyn in sy l11oomfonteinrefera:~t, wat I'Ollcdig

in Wnponskou :~fg:edrnk word. Elke

0. B.-lid bl'hoort. vcrder kennis 1e nc('tn

\·an Jlrof. Llr. }~. E. Yan Rooycn so bc

-l:lllgwekkcude ari.ikel oor .,Die VC' r-houding ,·an Ke-rk lot Staat,".

Ander bolaugwokkcndo bydraes is dt·. 1•'. J. i\1. Potgietc•· so studio: ,.\\':rl is tlan C'intlik die Call'inismc:O",

.,Dit• Sin;~lbcdryf in S.A ." . .,Die 1'\ e-ders<>tLingsbeleitl in S.A. (Bughubor

g-K:Hossi<C'ma), Bespreking i.v.m. die oplos~ing van tlic nat.urollevrnngstuk, sow(') a;: art.ikels waarin die onLsLaan cu bclckt,nis Y:ln din A.N.S. in die ::tf -f~ClOp(lo dr'kado gcskets word.

llir•rdir· HOnllncr k:1n teen ]/6 h.1· d-ie

liiLf.(C\\"HS, Bus 28, St('.llcnbos<·h, I'Cr· kry \\'Ord. Die intekenp;eld vir 'n voile jaar~aug is slegs

5

/

-.

\\'apenskon ve

r-sl;yu lma rtaalliks.

PANTSER

TEEN

DREIGENDE MAGTE

Na 7 J u:ie staan ctie ossewabrandwag as die pa,ntser van die

Afl•ik:met·clom teen dreigende magte wat dour gecn partemcntere ctebatte

geke<)r sal l<nn word ni·ll.

Die Ossewabrandwng is cste•· van u bydrae op

s

Augustus af·