-
---·
VIERDE
JAARGANG.
\YOEXSDAO,
U
:\
JAART
19J0
~0.17.
-..
... .... ~'OJBj.
!Pillg
UllilTil®cd1igiJrog
io~ lLf;i~rs
Valill
arms en sundc·r enl&e YCrW)'tc sal 01\[YI\11!-(."
Voorf'
Gr«»eJPle
dh K Op hil~r·<lie 1 lmand:Hlt-g'"'ucraal as hrie[ van dr . .\Ialan, volg bet ge-antwoorcl:
Op
26 F
e
br
uarie
het
die
O.B.-leidin
g
onder na
a
mtek
ening·
v
a
n die
Kounnandant-
g-
eneraal
,
dr.
,.Hk crt(an ont\"'IU''f< van u bl'iC'E I' an !l dt'SCI' en betl'ctn· dal · n sekerc 'oorstelllng 'an t.wi::;punte in die pad gcwerp word. \\'at die a:mtyg-in!!.> in u anlwoonl l,etrt'f. J1r! die ().B. ~:.11oel
rl<il die erns 1an tJi<• volJ; ~c po~isie
1l't·nrtl'· onttnl{l:IS ma:1k. Om tlic r!'de
ht'( hull!' in 011\> lH·ic·i ont!H·eeli. Dit w·1s nic omdat hullo ongegrond sou gewces hct nic. Intcendcel. ,.Aart -!!':1:11Hil' 11 IH'SII<!l'(' oor \1 ,cl'i;!-aiuur' 1 in'l ek u hric•t' onl)(•;tt·n)lilL Die ().B.
hou OJl 'rt g-rondsli:11~ wal l'ol;: d~·ar
rr drslrd~ a;·.nraar is. Dit lui: ,,Die , taatslt•lsr! Jll".·r !ric op 1l'<·cmdc nw -tl<•l !:;'l':--l;oei Wl'CS nit>. Dil· rnoct 1rr·!;· lll't'CI\ 1an allt•' wat val<; of roll;slm·
dt•fik is i 11 El ic drmnln·asic n mnet
'11 Ja·<tt.-1
i
(;'e
1· md;::reg-cring- moouO ik w:ulk, g-C'IJOn 1111 die be::rriJlJ1e '"'>'I 1oll;~n·~"l'il1!; 1:n1 tli<' S.J .. rc)luhlieke.lllCt t1h• 110t~it;(' IUI11JliiSSiH~ in 'II !;"C·
i1ulnstdali.<:cc1'dt' l'(uaf' il'r hcYM<lc
-rin~ ;:111 tlit- ;Oiks!Jelrtn!:e.'' 0:1s t;nan ' nort met dir· 'oor~cnomc fronts! i:; -!in;; wa:rrin c.nig-c :-.nm,ewerkcnde .::lc
-rnent llll't hehond 1':111 identitcit lt:lll
det•ln.N·m, en m..:rk dat u aile samc -werl<ing- op hicrdie grondslag van die lwnd wrs.
J
.
F.
J. v
a
n
Rensbur
g·
, skriftelike
uitnodi
g
iu
gs geri
g
aan
die
leiers
van
d
i
e
H.N.P
.,
die Nuwc
Orde,
die
Afrikanerpa.rty
en
die
Gryshemp-or
g·a
nisasie
w
aar
in
'n voorstel ge
doen word t.ot
onderli.nge
sames
pre-kin
g
s met
die oog
·
op die
skeppin
g
v
a
n
'
n brec
volksfron
t wat
hom
ook
op p
ar
lementece
g
ebied
kan
l
aat geld-
SONDER DAT
DIE O.B. ENIGE
SETELS
VERLANG.
Die
Grootraad
het
g-e
voel dat hierdie po
g
in
g
in
a.l
le
crns
gc
doen
meet word
met
die oo
g
•op
die dreigencl
e
gev
are
en
wou d
aar
om
nie Loelaat
clatdi
t.
on
g
unsti
g·
be'invlo
ed
word
dem·
a
a
nkondi
g
ings in
d
ie
openbare pcr
s
aleer
die
antwoor
rle ont.va.n
g·
is nic.
Daar
is t
y
cl
gegee
tot
aan
die
einde
van Maart,
w
a
arn
a
verdere
uitnodi
g
in
gs
ind
ie
openb
aa
r
g
eri
g
so
u
w
or
d toL volk
s-genot
e
bu
itekant
die
g·e
no
e
md
e
organisies.
Op 14
Maart
het
clr. D.
F.
Malan
IH~mens dieH.N
.P.
in die
pers
aang-ckondi~·dat hy so
'
n
u
it
-nodi,ging-
ontvang het,
en
het h
y
sy
a
ntwoorcl
ge1
mbli
sce
r.
Hi
e
rin weier h
y
om
sy
samewerhing tc
verl
ee
n
o:ndat
dit
o.a.
·n
e
rkennin
g sal
w
ees
van
di
e
O.B
. as
p
oliti
eke fa.ktor
,
'
n
a.
fwykin
g·
v
a
n
die
Cr
a.
docl{Se
en
Bloemfonteinse ooreenkom
s
te,
en
'
n
verwerpin
g
·
v
a
n die
parlementere
stelsel.
Tn dio brief ,.,lll die 0.13. ;wn dr.
?~!alan worrl o.m. verklaar: ,Oot·c'eu-komstlg- hierdie hesluit. (van die Grootraad) nooi <liC' Ql;s('wabrandwa;:. u uit ua ·a,·entuole samespreldn;;:; met die doni om teen g3mecnslwplik..;' '!e,·a rc ·u ;:,-Csamcntlike pa rlem·.:)w~r':l iront to sO:;; 'n front waarin n111 ge-:'n organiS<"lsic ''erwa!-\' sal worll om sy idenlileit pry:; le gee nit·. E:?nowcns !;Y Yolkspoliti<Jke :tktiwi-lei(o is die 0.13. b·~·roicl Clll1 so 'n ]>arl(·mentf>rc yolk>front. to steull mit-; dit ot> so 'n hroo ~=:rond Jag saam~estol is cht dit oop-is Yir aile clement" wat mik om loa tc kom Yau onDa-sionalc .m lmpilalistiesc ma;::;te wat tans l'ogerinr;s maalc of hl'eeiL Ons neoo.; 'n sam"'wel'lting w~tt ycral mik op 'n verenigde blanlw fronl om. oo1< op pnrlementere gcbicd. dio hoof
t e hi oci ann die dt ~igcnde Jcommn-ui~mc. mel sy lcwccs;;.·1'1arllke im-J>lilla::;ics Yir die helc blanlw ra.; iu 011s vucl·~rland.
So '11 front -o;al Tan nno; ;:tt•mt by ·n .!.ll~emclH' 'Prlde~in:::- 1 rr~ekenl "c·es sondcr ilat !I i.e O.B. 1·i1· llom-"cli 'eni!.!·{ ~ctcJs t•i!', aaugosicu lty
:-Y I-t'll!; ·soel> nie; ir1 ~ctd:; nie, mnar
in
{lie totnlc -voodJct'('iding (111 Jnohi-li<:.t•ring T!lll •1ic -rolk 'ir die om·
lf\''llcling 1\nt !,;om."
Ton, slot to word yermeld dat soort-~elyke briO\\ \1 ook geri;; is at\11 die JJ:.der naolunaalgcsiudo organisasie::;.
Dr. Malan
Antwoord
Dr. )hdan vcn1ys in :;y antwoorct na clie poginp;s wal cllc H.l\'.P. aau-~ewond bf l om eenheid te iJ,_'\\'erk-~t·:.-llig o.a. die CradocJc<;c on Bloem-foutclnse
oorceni<OmslP
.
Verrier het die Parly op al diJ gc,aarpunle "at gen(lclll word ~cstry. Yoort~;HtndG venn·t dr. !llalan dr. \'an HonsbUI;clat ·ltv die oor:!enk')ll\ste vcrbrcek ~n die party ondcnnyn het, ( n da
hy dio
o
.n
.
gaan a.fl'lll\ 1\ct ,viln dll' Coudament<' van volks.•. r:.~oring wat h :;elf by BloemContoin ondc:-sluyC llt>t, en flit too 01Hmlil. gaan vesL!g hctop nasionaa 1-»os::tlistic!it.l en diktato-nalo g-rond:.la;;.'
T[y Ycrklaar dnn; .. Waf u non >ol·
;;(olh u hri••i 1l'tla11!::, ;, tlal tlit• )1(')(!
l'\asiolwn H~e:;i nd c• .\ f ril.anenl o 111 <1 i l' 0. '1. -oo-, 11
•lit
~l'll~:wi, ht>(, ,.:rl Nkt·n a-.. 'It ~·iP ~~·lis{atnli~t· pnlifi(·l:t• lnldor >.<•If, ool' OJ) lli(' tlarlt•rnrn((•r.;• irout.l~n 1 an tlir H.S .l'. rrrt•t•r l!t·~onill'r
lil\ •t'rnat:: !I tla( v.ol, h) 11tl11 tliC
!.!rOIHi~!:H· 1 Ull flit' {'r:Hl<'cJ-:,t' f'll
Rlnt•tufonlt•irt~o tJOret•;rJ,pmslr sal ·1('1"·
lr.(:n t'l! ·u :.:am. ailllc~ :.:rnruJ,I:r!.: ':tl
aau\:Ulr 'lat 01> di, .. ~.£-~i~ ai f~('(•n e<\H., lu;•itl ~nl .11etcktn nic. l!laar 1re! <Iii· l)C'h•,udi!dH~ ~·an tlie h<· ... inawlt'. ll!nar no a !!?ltt!.ldg- ool. 'He! ~ rnlwrm·ntle 1 {'I'(! ('(•JdhC'itf.''
Dr. :11alan ga;nt dan voort om ;:.c-decllc" aan te h;···l nif prof. du Ples-sis ~c '\rtlk:H ill Die Vaderl;~.nd. \Hll
in on!> vorlge uit l{a" t· volleclig v r-skyn het, en wa:!rin lty 'n planuen:-gerlllg in die JJ]r;j{ van di" huidigc parlement&re st (')s:!l bcpleit wat
vur-·u-y kan word i}f in l>amcwarkin.c; met die opposisie by 'n verkiesin<!: ,.mot die docl om clie ll'clc parlcm"'nta-risme h,nt.'> lcouHituliionele weg op Le rt im, sodat eli•· pad oopgmmta!< kall
wor'd vir die noodsa:tklilw hcrvot'min;.: ... 'n ('bl'i ,tclik-nasi:male rcpubli-Ji• ·nsc Ge'::> sta<t\.''
or
as dit., oppo::;i-sic wcicr. <leur organh-Pl'ing l'an allc g:cwilligo lsagt,. om tl;~n tc Yerho<\cl dat die opposbic aan bewind kom. (wnt all'v'on heil!':aam l;an werk in die ~indresull;lat)... Di~ d,rl'[ ·11a( met hicrtli(· .11arlc· Jrtl'nlf.r(' r'ronh(i!d in:::-' )JOOOt-; 11on·d. ilS di•· 1('rllit•li!~int: •au tlir Jrt•le Jl:trl<·· rru•uta-ri:-rrrr· l':l •!io ~lig-tin~ 1'a11 'u i\ a:-. ion aal-st•sia I islier.;l' il i ld1rr( or-~11'
1-;t'l llai •tttder die· 1nc•·r a:•.•lllC'!'tnlil;t•
na:nn •H:t ,G••;.:H:,taat• n,rn di<· .\iri
-lotrterdurrr •IJ);.:ed rin!:' 11100i 11 (ll'tl. Dia ~truil<elblok in die )l<HI is die ,ou ]Jolilieke Ol':?.anisasie' wat ,·;ir·wa~ wold om (verrnocdclik met O.B.-hulp) ,.fJnnal sy b:mkrotsltap i.e bewys.' En
tlit• 1iN;- i:- om (:ic Oppo,.isir fe d11i11~
lol cleelnamc· H'' 'l tlic YOOT"('SI rWr g<'
-;:a:tr!'H!Iil<t· parll·lliNlti·rr froni o:· a·; •li! nic· :;t'lul; nit'. 0111 lntllc tlau IP ll'l'l•it:drr olll :r".\1 <lie hr·,dnd fe· l;om. ,.ln die li;; hiervan mag die. hell'
Afrikancrdom wei \ T t of u werldil• ce•1heid wil It{· eu o! u uic ccnl\:r d;wron nlt. is om u eic onafrikaanf<c dCicl te hvl·cik rieur a·m die NasiomJIC I·.,rt\" en ;rouen~ oolt aan ~Ike and!'\'
Afril~:•ncr I>ol illck~ ."< l'OClJ 'n pisl ool yoor dio lwll le hou ntc.
.\D\-. 1'1 HOH
-V:.r.n atl\', Pil·ow is '11 brief outvang waarin hy hom Yerccns'.o1wlg met die t ltnodir;ing on \erklnar d'\t irdicn <lr. ~fn.lan clil aanvaar, clie Ntnve Or·dc
<lie front van!'dfsprckend }1\l ondor
-~teuu. liy vra egler inllgting om-trent. wo.t die posisi.:>' sal woes inclicn
dr. :'llal'ln dit van die band wys. Die h.G. ht•f li.ieroltl geantwoonl dat die
(l.n, ]lOlll Ill(' 1:111 kOCt' J.~.1t )Jl'ing tlcur t!ic skommeliuC"e Tf!ll 'n porlc
-1!1l'lllcn nartr nic, cu •oort~ann met
tUo in-.nfs(i~tin:;-.
PAKKI
E
SAAJ"\TD
Die Bocrejeug van Bellvill(} hct Sa -. -~Ek ('II 111,1 partr l,an yauselisprc- tcrclag, :1 :.\!.:tan, 'n uite•·s geslaa;\'dc
J,c•Htl ous tl)( dif· aile:- ni<· ]P('n Jti<'. pakki•;;saand gehou ton huisc yan \\'at ons \\ el b,'rcid is om to doo.ln. komdt. < n komdte. D. J. Colder huys i.- om no~maals dia hcl~ Nasiomutl· van ParO\\-. Die runksie :s onder
gcsindc Afdlmn('rdom drin;:;cnrl uit Lc lc:lding van jcugveldktc. N. Geldcn
-llOOi om me. die •:>op; op dil' toekoms Jnrys J;ehou en is bygewoon dcur
na-so , ol ,·au gcvarc en v.an moonllil,- gcnoe;; seslig j:m~mensc. ])ie op-hc<lc binnekant di~ l)fll'lY\'CrlJ<tnd sy hrengs van die paltlties wai 011gevei1
g ·lcd·~rl' te slui!. En daarhY gee ons i!<. W<lS £10. Die ;;oesdrlf blyk nit ~rang' die Yersc)<erin, dat ons alto die feit dat ccu p'\kkie so,·eel as
l' \.I!LEJil·:X'J'AHl;:,)lL. ,\lrikaucrs waL ,-,m ous YCrkil lH'L, £1-2-0 bchaal Jtet. Dio aa.cd is vanlar Dit brin~;: dr . • \lalau tot die volgcn- m'·nr wat hullc nou in aUt' oprcgll1cict dcur·gchring lll''l 5lJ'..,'Ietjcs on volk
-de ~cvol:;nekkin,.::: m t on:; w·l \'Preens"IWi..:. met ope sl>elo.
¢~¢0¢-0~~000¢0~il(>?-•;,y'9~<0~~~~4J>¢1>¢<K>OO<>~<><>~O<!>-<:>~OOOOOO~OOOOON•<>~00~(>0<>0~00¢¢00000~
I
.
JJoeX'der<y J<or:Fespondensie
j(oiiege
I
g
PO
BU
,
LO
.
i'\
O
O
RDl3RUC.
POTC
l
rEF
S
TBOO.J[
g
0 <>
0 0
~ 0
~
Ons Bied
aan:
-
L
ee
r
g
au
ge
in
tli0
volgcudc:
-
~
~
<>
Z
\
arkhocrdery.
B
ec:
M
e
n '\f
c
Jk.
B
oc
r
de
r:
>
Bo
c
khou.
Pluinn cc
.
g
i
b
oc
rd
e
ry
.
S
k
apc
en
\Vol.
Tahakbocrcle
r
y
e
n
~
~
.
Kl
'
H.
S
r
S
I~
lfUIS
HO
DK
U~
DE
,
en
s
..
em
.
,
c
u:s
.
~
MEUBELS
l'HYSE S'fl'G YIN:-110.l<..OOP
NOV!
O:-rS HOU ALLEEKLIK GOEIE KWALITEIT :llEUEELS IN VOORRAAD.
W
~rcla
~JJeub
e~h«Hbdd~~
n
(EIE~-:DOJIS) BEPEllK,Groote 1\crlq;t'1Jou, 1\A,\ PWrA D.
1'oshus 210. Foon 2-SSUG.
MAIRKAGlEN'lrSKAI?
VROEE
r~ORE-MARK
KAAPSTAD
0 BE'NLING (;ESIUlm O~OllmH:: •. Lll(, Wl)lll(l.! HS, ]LUNI) 1~1,] KSOF SOOS YJmi,A~(;.
0
0
MlNNAA
.
R
&
VAN SCROOR
Eicunar: C:US'rAY HE'l'mF.
'1'elci0flu :?-02 !:!.
ONDE.HSTlEUN ON§
ADVERTEEUDERS
SCHOEMANELLO
DRANK
....
VIR KWALITEIT EN TEVREOEN·
HElD DI!O GOOOKOOPSTE
-FonkCl\\)'D 7/ -Lewcnflwyn 3/9 vermouth . . . . . . 3 /-Bs:nekrnal - Cocktail 4/ -SOET \\"Yl"F.: L!keurwyn eo Ou Port 2/6 11 /-0u WI! Port en Snulerne 2/6Port, Rool Soet ~uekadel, WI!
Soot Mueka<!el . . l/3
8/-Jerlptso. Root eo Wit . . . . 1/9 8/6 Worcet~ter Hoc\< eu Pontak . . 1/7 7/6 t<.~ERnn:s:
.Amontellndo (Droll), Kimberley
Klub (Oro!!). Ou Bruin (So
ete-rlg). Ou Oloroso (Soet), Goue (SQet) . . . . . . Sp~s!nle (Soctcr1!;) .. SJerrle (Soeterlg) .. ORO~ WYNE: Burgundy . . . . . . Claret eo Wit Oro6 llR~SOE\\'Y:"l:: Super de Lu.~e De Luxe .. El<strn. Spes!aa! F.C . . . .. . . Buellu .. Jl:,-.7.\\'EU . . . . UKl':tllll'l : CremP ilf" cs.ca.o ..
G<>uc Mnoderln, Cutt~cno, Rum· mel Ple~n.og:. Pt"r~ke. AppeJkoos
Nseltjle . . . . .. . . .
Kers1o, A.nys. Gemmer, Lemocn,
van der Uum. 1-'l'pcrnH:nl nr.r-;' ''JJ;R-r~ll\t~t,-n~:
Lemocn eo Suurl~moeo . . . .
2/~ Z/6 10/ 1/6 7/3 l/5 6/~ 1/9 1/6 S/6 7/6 3M 7/- 37/ 6/0 36/ 7/C 7/0 '1/6 7 /-eta '1/<i 34/ 7/0 0% of 1/· prr t nt'4lBl: naonf'"C'r l(unt.fv\t mrl Ht'~Cf'tlln~ ~,;Mtunr '' ilroL
'\700(1 b1/ 5/· vir lciARIO en IJ<>tiPIQ, t'n I n/• vtr \~J-•lJ&,.. nnt \'f·rl:ut'll l.:iU.I "'nrd b)' tf'r1ht·
:;endln~t. Onf; It\\ tor drl\nk In nns ~nhnut•rfi'
r.nln.nk f\n8 ,·onrruc1f' \'An tnhru11•r' h ... t. '"''
Q!!eenUk op voorwatude d:\t tlh"' tuhnnr-,.. ht'ln~"
aa.\UJt dnc o.o.n ou~ teru;:. bt"i:un: n·nn1. \\~,..-n,.
botU•I l"klUl~t.e ku(1 HIHI siiN•niUt tn (rOA f"tf"
bottelo, k1Rt'JC8 <Srf\uk Yl'rpnh, wnnr f'Uil(f'
drank 'r• ml.oJmURl prys vnn E1-.~a() hPit.l{•f• (f\/ ...
vU tnhnuf>r~ ln::rJ~Inh). lndl~ll ~e~ .. ·~tJ.;Ofl"'' l:f"
.:JJqa ,~f"'l'1ADK ~~o-or«l mt't-t n u elf' lohonrrn. <n
o.na ntour.
\\o'ol'd \.'Crhoop to 12-l)C)ttf'l-l<l~~t('R Of !\-~e•la
llngvn.otJltn or ~n,t•~r. U ti1t'filt'1t \'i\U 12- bu~· tel kn.n \VS'U. Urnndf:\"l"ll• .lt~ru•,·cr. [.I kNit,
V61"fl)outh en IJu.nrlcru.al hr·"•''· •r,.:o-mi•:
-&t.l1.U. 1.tln~ tretnct'hl oa ~)""IY»f'. J\.n .. ~. rthJ6 ue!.nliomrnls•l~. \',0.~. CUI)'J':-IIOOltS.
ncslel van
JUHG
E
N
S
SCHOE
;'.
lAN.
POSBUS 14'2, OUOTSHOORN.
DI
E
_
O.B.,
Wq_E:XSDAG,
21
1\fAART 19?§
Afrikanergolif
S
al
Na
BeWind
Rol
S
y D:ryfk:rag:
I(amp,
Tronl~
en Galg
Die
K.
G.,
dr.
J.
F
'.
J. van
Rensbur
g-,
bet
S
ate
rdag,
17
Maart
, sy
g
e
bnt
iklike
jaarlikse rede
op S
te
llenbo
sch
gelewer.
B
y wys
e
van
'
n
nugtere
en
saaklike
opeenstapeling van feite
bet die K.G. die on
ver
-b
iddelike
noodsaaklikheid van
eenheid
beklemtoon en
tewens
voort-g·
e
gaa
n
om die
volksfront-metode
wat
die
O.B.
vir
hi
erdic
doel
aan
.
J
ebied het,
tebeh
a.nde
l
Punt~ ',1
t
ue K.G.
SP.toes
pr
aak
was:
Na
hierdie
oorlog
sal
'n
Afrilmnerg
:
olf aan b
e
wind kom en by
sal
sy
besieiing skep
uit
die
tronl~een die konse
ntr
asieka
mpe
van die
huidi
ge
oor
l
o
g-
.
/
Die
H.N.P. bet hom doelbewus
gedisassosieer
van
hierdie
stry-dende
ge
led
ere va
n
die
Af
ril
mnerdom.
Die
O.B.
het vir
ses
j
aar
l
a
nk
doelbewus
en
s
telsel
m
a
ti
g alle
republikeinsc o
ffe
r
vaardig
he
id g-ekanalisee
r
.
Tensy
die besielin
g·
uit
die
oorlogsjare
verlore
mo
et g
aan,
moet
d
aa.r
'
n
volksfro
nt gestig
·
word wat da
a
rdie
besieling kan
dra.
Dr.
Mal
a
n
het alle samewerking
gew
eier.
Die
O.B.
g-a
an
voort
met die
uitbouing
van die volksfront.
Ten opsigte van die noodsaaklik-heid vir samewerkiP-g hct die K.G. daaraan herinnet· dat die Westerse beskawing op die drumpel van 'n omwenteling staan. Aan die Oder is 'n botsing tussen wereldbeskouings
aan die gang - die uitslag waarvan
ook 'n intieme uitwerking op S.A.
moet he. Elkeen we~t watter gcvaar
die kommtmistiese bcskouing vir S.A. inhou.
EUROPESE MAGSEWEWIG
Ons is in hierdic oorlog geslcep, het die K.G. gese. omdat gcnl. Smuts
en sy geesverwante die beginsel van
Europese magsewewig aanvaar het,
wat leer dat Europa in gcvaar ver-keer sodra een moondhcid oppe rheer-skappy op die vasteland verkry. D
aar-om is oorlog teen Duitsland verklaar
en daarom is jong Afrikaners gcvra
om die dood op die slagvelde te sterf. Vandag is die magsewewig in
Eu-ropa versteur soos nog nooit tevore nie. Selfs genl. Smuts het gewaarsku teen die skrikbeeld van die Russiese kolos. lnstcde dat Europa cku'r Duit s-la·ad oorheers word, word 'hy taJlS deur Rusland bcdreig - deu1· 'n kom· mu:nistiese ryk wat strek vanaf Wla-diwostok aan die Stille Oseaan in
veq~clee Asie tot in Wcs-Europa.
WE:RELDREVOLUSIE EN KLASSESTRYD
En hierdie ryk wat tans die mags
-ewewig van Europa versteur, is nie
eers nasionaal-georientcerd nie - hy
is inteendecl die dracr van 'n ve
rnie-tigende Internasionalisme. Hy is gc· baseer op die idee van
wereldrevolu-sie en klasscstryd. Dit beteken ecn-voudig in die praktyk dat die kom -munisme die wcrkersklasse in clke
land opstook tot volksvernietigende
revolusies van wereldomvang. Die strewe van die kommunisme is die
wercld-diktc.tunr van die proletariaat
en die uitwissing van aile ander klasse, of soos Josef Stalin dit in sy onlangse (1943) bock Problems of Le,..inism uitgedruk het: ,.demokra -sie vir die proletariaat en diktatuur teen die burgcry". Die kommunistiese gevaar tref S.A. vera!· omdat die pro·
lctariaal by ons die nie-blanka is en
die burgery die blankes is.
Onder dergelike
omstandig-hede, voel spreker, betaam dit
die Afrikanervolk om punte van kontak onder mekaar te soek. In hierdie Jig moet ook sy u
itnodi-ging tot samevverking aan dr.
Malan, mnr. Pirow, mnr. Haven· ga en dr. Stofberg (Gryshemde) gesien word.
TEENVOETER VAN DIE KOMMUNISME
In ons land is die O.B. die vol· mankbo teenvoetet· ''an die kommu· nisme. Die geskiedenis van die O.B. het spreker oortuig dat d!t 'n Justo·
J
riesc beweging is en dat daar 'n h.oere plan is met hom, en nil<s C..'l niemand
gaan ons brc:ek voor daardie plan
verwesenlik is nie. Hierdie plan word
nou al meer sigbaar, nl. dat die O.B. ge>·oepe is vir die afweer van die kommunisme.
Ideologies is die O.B. sosialisties. Hy is gewortel by die wer-ker. Maar terselfdertyd is hy fanaties nasionaal.
Waar die kommunisme geen ras ken
nie. maar net 'r. klas, daar ken die
O.B. geen klas nie, maar net 'n ras. Waar die kommunisme leer: geen God, gcen volk, geen vaderland, daar
is die O.B. se leuse: my God, my
volk, my land - dus die volmaakte tecnvoeter van die kommunisme.
Organisatories is die O.B. as revo-!usionere strydbeweging, wat gedu
-rende die aigelope ses jaar die toets
deurstaan het, ingerig en gebrei om iie kommunistiese en anargismc ver-'lietigend te weerstaan. Goddank, het die K.G. gesc, v:r daardie mense in
ons beweging wat deur ons vyand
,.rampokkers" genoem word.
Voortgaandc het die K.G. die vraag
behandel of ons huidige staat by magte is om hierdic gevaar af te wend. Hoe lean hy, cgtcr. as die Mi-nister van Justisie - die hoof van
juis daardie departemcnl wat die volk moet beskerm - ere-president is van
die kommunistiese groepe in ons land .
DIE UlTSKOPBELEID
Met betrekking tot die onlangse
uitnodiging deur die O.B. aan die ver-ski!lcnde groepe, vir die stigting van 'n parlementcre volksfront, het die K.G .gese dat alle O.B.-lede wat lid van die H.N.P. is, nou uitgeskop wot·d deur die partyleiding. Hierdie lede is die mees sclflosc Afrikaners in die land. wat bereid is om al!es oo te offer. vir hu! ideaal. Hierdie tien·· duisende aktiewe en cnergieke repu-blikc.ine is ec\·lank dakloos op parl e-mentere gebied. Hulle moet dus in 'n ander v-..is saan:.gebal word op bie r-die ldrrein.
Nou word ~ese u is alma! welkom in die H.N.P., maar dit is nie so nie
- u is alleen welkom as u u eed teenoor die O.B. breek .So het dit
onlangs gebeur dat sommige van die uitgeskopte staatsamplcnare, wat
des-tyds cerbaar uit die O.B. ontslaan is.
dadelik, nou na hul uitskopping, na die O.B.-hoofkwartier gekom het, ten
einde huile weer aan te meid vir lid-maatskap. Hicrdie manne glo egter aan eenheid, en hulle het derhalwe
ook by die Nuwe 0 :-de gaan aansluit. Insgelyks wou hulle ook aans!uit by die H.N.P., maar lidmaatskap is hulle geweier omdat hulle lcde van die O.B.
is. Vir die H.N.P. was hulle helde tc: hul!e hul betrekkings neergele het,
terwille van hul ced, mao.r nou moet
hulle hul O.E.. ced eers breek voordo.t hulle goed genoeg is om Jede tc wo'rd van die H.N.P,
In een opsig was dr. Malan tog reg
toe hy op Uitcnhage gese het dat die O.B. die gcvaarlikste organisasie in
die land is - vir die partypolitiek is
hy dit wei.
DIE PARLEMENTtRE
VOLKSFRONT
Ons moet 'n parlementere vol ks-front in die !ewe roep omdat die O.B. 'n histodese beweging is wat in hier
-die ooriog die spit afgebyt het. Dit is hy wat te doen gehad het met kon-sentrasiekampe, tronke en galge.
Na die vorige oorlog het daar 'n Afrikanergolf gevolg op die oorlogs
-gees en hierdie :-eaksie het sy inspi
-rasic gevind in die gevangene-kom
-pounds op Kimberley, die Fort op jo
-hannesburg en die Pretoria Sentrale Geva:1genis waar manne soos De Wet
en Jopie Fourie gely het.
DIE INSPIRA'SIE
Ook na hicrdie oorlog sal 'n Afri· kanergolf aan bewincl kom en hy sal
·sy besieling skep uit die tronke en
konsentrasielw.mpe van die huidige oorlog.
Spreker hct hierdie week 'n portret in die koerant g-esien van mense wat deur die H.N.P. gehuldig is, omdat
hulle in die konsc:1trasiekamoe van 1902 was - en dit is reg. Maar die
-selfde party swyg in 1942 oor di.e
konsentrasiekampe van die 'Empire, waarin Afrikaners vir vryheid ly, en
hy weicr om hom te beywer vir die
versorging van die afhanklikes wat ly weens die kampe. Walter bcsicling kan hierdic party dan bring vir die
nasionale rcaksie na die huidige ocr
-log?
Die amptelike opposisie, die parle
-mcnterc partyfront, het h,om doel
be-wus gedisassosiee!r van die stryd!nde
gelede1·e van die Afrikanerdom, van
di~ slagoffet·s van die Empire - hulle
het selfs bctanlde advertensies gcweie:r
ten behoewe van hierdie Afrikaner· hcldo se afhanklikes.
Die Ossewabrandwag het vir ses
jaar lank doelbewus en ste!selmatig
aile repuhlikeinse offervaardigheid
gekanaliseer; hy het letterlik alles
fcil gehad vir daardie Afrikaners
wac die slago!fers geword het van
die Empire in sy stryd teen Aid
-kane r-nasional is me.
Tensy die be,sie!ing uit die oorlogs·
ja1re veriorc moet gaan, moet de.ar 'n
Volksfront gestig word wat dnardie
besieling kan d1·a. Hierdie front mag nie 'n partyf1·ont W£-:!$ nie; dit moet
noodwendig 'n volksfront wees.
DIE BREE. BASIS
Die stigting van so'n front het spr. voorgestel aan die ander leiers. Hier
-die volksfront moet afstuur op 'n
vryc Suid-Afrika; r.1oet anti-kommu
-nistics wees; moct kapitalistiese uit
-buitery uitskake!; en moet die bevei -iiging van blanke Suid-Afrika voo r-opstcl.
Die reaksie van die kant van die H.N.P. op hicrdie Volksfront-voorste!
was baie ncgatief. Sy Ieier het alle samewerking geweicr. Miskien bly daar tog nog 'n skemering van hoop
oor, het die K.G., skalks gese, omdat partye maklik hulp aiwys ·as 'n ver
-kiesing nog in die verskiet !e. As die verkiesing nader en setels· kom in ge
-vaar, mag anders gchandel word.
Soos die spreekwoord se: in die nood
ect die duiwel vliee.
Die O.B. gnan voot·t met die uit•
bouing van die V,olksfront, het dr.
Van Rensburg ver~daar. Vir homsclf cis 'hy geen setels op nie. Maar, as omstandighede dit vercis, kan hy maklik Afrikanerstryders soos Dirk
Eloff of Chris Neethling \forentoe
stoot en ann dio Afl'ikanenolk se: De, hier is vir jdle l<andidate!
Hiermee het die KG. onder dawe·
rende toejuiging afgesluit en gaan
D
I
E
O.B.,
.
WOI!.,~'SDAG,21
lVi
AART' 1945
__
0.5.
VV~l
DA
l
AllE
PA~TYPOl~T~fEK
'JRAAGSTUKKE
GEHOU WORD
surrrt
Oogmerk vtWrn V offksvrront
fBetre;r
~if
rarteeruwoordug ung
,
Die leier v
a
n die opposisiepart
y
he
t
n
o
u
die
d
a
g - ge
l
y
kt
y
di
g
met
sy
a
a
nv
al
op dr
.
Van
Ren
s
bur
g,
•
omd
?"
t
di
e
b
orn
t
ot
same
w
e
rkin
g·
in
'
n
v
olk
s
front uitnooi
-
'
n ber
o
ep gedo
e
n
o
m
di
e
N
a
ture
lle
v
ra
a
g-st
uk
b
ui
te die pa.rtypoli
t
iek
te
ben
a
der ten e
i
n
d
e suk
se
s te
he.Op
hierdie
nunt
is ons d
i
t roerend eens
.
Die O
.B.wil n
et
hed
at
di
e
VOLKdie g
es
a
g
moet
heen nie
'
n
PARTY
nie
SODA'I'
ALLE VRAAG-STUKKE
BUITE DIE
PARTY-POLITIEK AANGEPAK ENOPGE-LOS
KAN WORD,''bet Adjunk
-
Komdt
.-
G
enl.
J.
A.S
m
i
th
v
e
r
l
ede
Saterda
g
te
Stellenbosch
ge
se toe
hy di
e
O.B.se
vo
l
ks
front v
erduide-lik be
t.
Genl
.
Sm
i
t
h
h
e
t
g
es
e
.
d
a
t
di
e v
olk
a
l me
e
r
e
n me
e
r bes
e
f d
a
t
'
n
par
t
y
-
p
a
r
lem
cnt
e
re
staat
ne
t
di
e
kosbak o
f
trog va
n
b~roepspoliticii
s
en
n
i
e
ver
tee
nwoorcli
gen
d
va
n di
e
volk
s
be
lang
e
nie.
'T•er aanvnng het genl. Smith die
a1om-crkende waarheid beklemtoon
dat die stadium van onlwikkelillg van die Europese men£dom mat sy
ingewiklw1do cJ;onomlcse en mntlt·
slmplike best:umslowo vandag 'n
her-skepping van sy , 11.•wtJmmlige, mn.t.t·
sl\:1 I> 1ili0 en J>edryfslo"·o vereis. Die omwenteling is n.:tn die Jwm, en is onafbanklik van die uitslag van die
•o01·log. Ook die Afrikanervolk basef
vandag dat hy ni•e Jangs die weg van stukkies en brokkies - van parly·e 'c'n panytjies w.ut mekaar beveg - sy doel kan bercik ni~. Daarom dat die
O.B. non die Ieiding op hom necm
om 'n l'raglige volksfront te skep
wat die volk in a! sy belango sal
ver~cenwoorclig, soos dit in sy
tlo.e-komstige gesagstaat sal we•.::'s.
Bierdio sta.at is geen dikhtuur, soos beweer word nie.
m
mY
on
.::
m
NGS
Bit l•ees ons in ons beleidsbepaling: ,Die staat moeL waarlik R·epublikcins vry •0'n Christel:k-Nasionaal wees ... .
Die staalsstelsel mag nie •OP vreemde
mcdel geskoei wees nie. Dit moet
wegbreek van alles w.at vals of volk·
skadelik is in die clemokrasr.::· soos
hier bekend, en moet '1t kragtige
lands1'egeru1g moontlik maak, gcbon
or die begrippe van volksregering
van die S.A. J'Clntblieku' met die no
-dig(; aanpassing in 'n goiduslriali
seer-dc staat ter be\·ordering nm die
•r<Olksbelange ... "
.,Die]Jgrypende maatslmJ>lilre en e1
co-nomir:se l1en onnings moot onde r-uc.el:l word.
"Die nit.imitiug van die Airi1;,:
me:r-aom denr enige geldmng moot hec
in-dig wonl."
Die Afrikaner, as die oorspronk
-lik~ ontginner van die land, moet in
sy burgerskap bcV>estig word, en bc
-sl,erm wo·rd teen oorheersing deur
diegcne wal nie hul volste trou .ann di'J land wil gee nio."
Die sterkste nadruk moet gele
w~'rd op 'n doeltreffende dissipline
-ring van die volk. Die leiers moel
volkomc gehoorsaamheid -en trou van
die J\frikam~'rdom kan verwag solank
hulJie die staat or ander werk
sa.am-hede van volksbelang bestuur oOl·ee
n-komstig die weg WIH deur die A
fri-kar:oer self aangewys is en uit sy gc -skl~'denis volg." DlWl{. lf.N.P. AA.'.'IYAAn Hiexi!ie sh1k is in(lertyd to Bloc m-fO.Jltein ann clr. D. F. llfalan, nth. Strydom, ach. Swart en nndcr as vo r-teenwoot(ligors >nn die Nr:;. Party Toorgelc, en dr. }lnlan hot ns 1·olg geautwoord:.
,me
11et u >cl'li1ari1Jg ernstig C}l sor()'>nlilig oorwceg C'll .anrsel v1rgee~t o
o
m~
U
k om
dit ltoelltart.ig to ll!WY!I!ll' lllC,"Die stnat moot gcYoer 1ro.rd met
die gcsng Ta1J dio -rolli, n ie met dir
gesn,g ,-an 'n }Jf,vtr ,11ic. llfnar lnngs die weg TlllB die pnrlomeutarisme
sal nooit, nlmmor 'n l01l,stna~ yorkry
of ooit ingerig Jwn word .me, want
dit bring net verbrokkeling voort.
Daarom praat die O.B. van 'n volks
-front - verenigde kragtc. Y.olksor
-ganis<tsie moot so moontlik almal bin
-no 'n vcrsamelde eenheid saamsno\Yr
tot '11 volksaksie, laat dit wees wat dit wil, parlementer of buite-parle
-menter.
GTm1" -r A l{'J''\~S'.rELSEL
Laat my toe om by te vocg en met
nadruk t:~' IJiek!emtoon: Dio O.JJ. wil
net so miu 'n OOll·'lltHty-stant as 'n moorroudig-e p:n·ty-st:wt ltc. 'u .Ee.n
-pn:rty-stnr.•, is 11ic on Jmn nie •n
Yolk-st.rl1t werJS Trio. Dit is '11 ilik!ahllll'
not soos 'n mecrroudigo p:nf ?· taat
I
ook eon is - •n Jl!lrtr wnt baasspee-1 ,
p·or die Tolk. '
Di.e 0.1!. WiJ 1
11 J)Urt.yJOSO Staal., gO·
skoei OJJ die gronilsJng ynn die twee ou-Airilmm,nsc l~CJ>ublicko, lltr:n· nnn
-ge}lns
'
i.lr
die moilerno ekonomicse onnuwtsk111liJ<e Yercistes.
l)io 0.J3. Wil JJy'Hhlr).)()eld 'II fllldC1·
grondslag Trrn Yertccnwoorlliging hii
ns die llllidig(} of tlie. on re}mblil,einso. OrganiSl1Sios -ran brllHlf>C .. i011 l;-.·l(1bon
-1lllics, moe.uio dour SCCJJI(issie-]JOliti
c-lw .Q:J!ihnlso Tettc-enwoordig· word ni~!
Pa1i)·(} lrm1 nie (lie gi'samentlike
oe>lnuge Tan b.Y. 'n ln11(l))ouunie in.
die !Hnkmont ,·eriecnwoordig nie.
Hnlle moet lml cic vert,ce.mroo
r-·dic-er 'rir Jml 0ie bollmge
h
e
.
Die·selfd o mot jon y,r.~;}Jondc.
Dil is die beleid van die O.B. in
teenscalling met die party-par
lem>en-larisme. Daarom het die O.B. se
Grootraad 'n ·~konomiese beplanningl5
-raad uiL die beste Afrilmnerbrein
saamgesl!el.
G!DfEEKSJCAPI,O(
Op die grondslag van gemeenskap -1ike pelang - •op die okonomiese
ALBEI SKOP UIT
In sy toesplraak te Stellen· bosch hct die K.C. ver-wys na een van die uitstaande amptenare wat
onlangs weens lidmaat.kap aan
die Broederbond uitgeskop is. Hy het onmiddellil< aangesluit by die Ossewabrandwag en daarna ge -gaan ~~a die H.N.P.-kantoo.- om ook daal' sy ondo.-steuning te gaan aanbied. Toe hy meld dat hy lid van die Ossewabrandwag is, is hom mcegecleel clat hy nie lid kan wO'rd van die pal'ty nie. Hy is uitgeskop deur die l'cget·ing omdat hy sy eed gchou bet teen· oor die Brocderbond - hy is u it-geskop deur die opposisie-pal'ty omdat 'hy sy eed teenoor die O.B. gehou het!
grond1>lag wat gem~enslcaplik is
-elkeen se 1\'elsyn - nooi die O.B.
alma!, enige organisasi·e uit, en bet hy oolt 'n dr. l\falan uitgenooi tot die stigting van 'n gemeenskaplike volks-fsont t.:ieu die vyand van S.A. - 'n front wat ook op parJiementerc gebied,
solank daar nog 'n parlementerc
ste!-sel bestaan, kan veg.
Tiers die TOlkslrout, oers die same·
w('JJ'luug op die ekoaomiese trout in
'n 1·oJksfront, aan die aauwelHling Tan
die J!liddc!s - enit;e mitl<lel oi" mid -de1s ill <1ie str.nl. h•r o·rmcnrerping, cors T:m lllni:yf I\' iS, tbn Ya,n di.e YJ'fl1H1.
TJle O.B. wil nic soos sy vyand be
-duro' 'n e11eksie-masjien won! nie. Die
O.B. gaan in 'n verkiesing geen O.B.
kaudida.:n stel nio, maar hy gaan geen
party-kanclidaat, soos by die laaste
verlciesing:, steun nie. nie 0.13. --rorm
'
n
ckonomic-se Yollrsfrontmet
:HHlor('en <bardie gcsamen(.lilre fr011t wrs
''olksl(aHdiunte rt!',11.
"i)foenie dnt .ons sake Tcrwnr 11ie: Die OJL stig 11ie 'u Terl;!esingsl'xont ni.e. If.r stig 'n clwnomic-se YOHiS·
1"ro11t en ns dtlnrdie \'ron! gcroep worit
tot 'll ~irytl 01> Il:nl(}mentere gcbied,
gann hy ilL aJ;sio trco.
Jiierclie ekouomi·es•e front werk •;;n veg reeds. Die O.B. trek sy laers sa am! het genl. Smith besluit.
'n
G
roo
t
i
nd
n
n
k
wJd~~e
n
&
e
Ve
rgd
d
ed
ng
By geieenthei van die K.G. en die Adjunk-K.G. se vergaclering op Ste
l-lenbosch was die stadsaal. pragtig
versier met O.B.-vlac en bani.ere
-oral langs die mure en selfs as agtergrond op di.e verhoog.
Lede van die O.B.-Wag het
plaas-geneem by die hoofingange, op die
verhoog, en by die deure. Die Wag
was verantwoordelik vir die orde,
dissipline en gladde verloop van die
verrigtings.
Vanaf die hoofingang tot by die
verhoog was 'n erewag van studente
opgestel, in twce lin.ies, waardeur
die K.G. en sy g.evolg na die ver
-hoog gestap het. Die K G. is ge
-Jeide gedoen deur 'n vlap;wag van ses
damestudent.e met republikeinse viae
op stok. Hierdie vlagwagte bet
plaasgeneem sydelings voor die
ver-hoog.
'n Flinke vlaghysing-ser.emonic is uitgevoer deur die Wag. Net na die toespraak van die Adjunk-K.G.
het die tambocr traag gerol .en op
hierdic maat het die wisseling van
al die wagtc plaasgevind.
Die Kaapstadse Blaasork.es van die O.B. het lcwenclige marsmusiek verskaf en onder hulle leidi.ng het di.e groot gehoor Iustig volksliedere
gesing.
'n Baie groot skare het opgedaag
om na die K.G. eh die Adjunk-K.G.
te kom luister. In teensteiling met
die ongeveer 600 mense wat twee
aande tevore die partyleier, dr. Ma
-lan, in dieselfde saai kom aanhoor het het daar Satcrdagaand meer as
1
2o
'
o
mense opgedaag by die verga -dering van die lciers van die Afri-kaanse Volksbeweg.ing. Dis nie snaaks nie in die woorde van die K.G., omd;t die Party al dertig jaar
lank staan en die O.B. reeds ses jaar
a an die beweeg is!
Genl. dr. S.
J
Pretorius, wat dielciers op Stellenbosch verwe!kom bet, hct die O.B. die kragsentrale van die Afrikanervolk genoem.
Hoofkomdt. prof. B. I. C. van
Ecden was in die sto.cl en dr. E. E. van Rooyen, hoogleraar aan die
Teologiese Kweekskool, hct met
gebccl geopen.
18
e
a
n
fort
-
rP
e
s
1
2
A
p
ri
l
Ri
et
br
o
n -
-
-
·
-
·
13
A
pri.l
W
iU(m.mwr
e
---
--
18
A
pr
il
Spreker:
Die
.A
d
]
unk-
K
om
.-G
e
n
e
1
·rta
l
J.
A
.
SM
ITH
Uur en plelc sal later aangekondig
word.
Vi
r
die
eerste
k
ee
r
'n su
iw
e
r
A
fr
i
ka
a
n
s-Ca
lvinistiese
be
-l
w
n
d
e
l
i
n
g
van
hi
e
r
d
i
e
beh
m
g
·
ri.l
w
Ond
e
r
werp
.
deur
DS. D. F. ERAS:.\IUS.
4/9 l)OSVry.
'n
Ossewar
eeks
uit
gawe
.
Yt'nt is d i(} Ye1'lowing1 W'nL moet dio YO"rhouding wces Ynu man on n ou,TOOr eu un dio Jhmelik1 Is kinilct·
l>cpcrkilt,g· ''croorloof1 Op :11 n n-ae
is dnm· in ll.iel;di~. werli •n <lnidelikc autwoo1·d.
0
'
n
V
er
haal
nit
,
d
ie
Tweede
'V
r
y
h
eids
oo
d
og
lES(J)
(Q)
cdJ§
11-
~a
p
U
n
it
f
Diice Nag
deur
ANETTE i\IOCKE. 6/10 posvry 'n Aaugrn>ende Ter1Hl:1l Tan 'n J>o·
lalHlso uooi wnt dour omstnn(lighc<1c
di(} oorlog ·anm met '11 'i"r-.rstaatse lwisgesin moes m.eomaak •.n 1Y:n·o
,Naomi en l~uth'' 1~crlwaJ. 0
'
'
'
o
u wee
r
ver
k
rygba
ar
EK
,
'N SAM.A.RITAANSE
VHO
U
deur
ET.JISE :.\IULLER. 6/10 posvry.
llierdic wotH~erliko. Ro111an is ill 19,iJ
met 'n ccrste pt)'S lJelrroon. Die d01·<lo
(l.rulc Tan J1ier.tlie hock Jtet so pas
Yerslrylt, sowel ns die twcellc dr-uk
Ynn:
Dffi PAD
VERDER
<leur
ELISE l\IULLER. G/ 10 posvry.
0
EOE1{E nJ.<:'(W
PR
O
F
.
.
L.
J.
DU
PLESSI
S
Die
Modern
e
St
aat
:!/6 posvry.
Inl
e
idin
g tot di
e
A1ge
m
e
u
e
U
egs]eer
of
Ju
ri
s
p
r
nde
n
s
ie
P./· :posvt·y.
I
,Ul'J: ONS llOHKETI.Y." 'n .l\Inan<lc·liksc bla,d)ie sal u op hoegtc hou yau wat
dnnr iu S.A. 011 oo.rscc
Yersl,yu. Gratis op nan
-"''raag.
V
r
a
om
pry
sl-ys
t
e
IPR
OJ
IECC
l
iESITA=
!8
0 E
I((
J
HLA
N
[J)
E
lL
B
us 29,
STE
LL
EN
BOSCH
WOEKSDAG, 21 :\f.\.AH'r 1945.
Die
parle
men
terc stelse1
het
so
'n peil van
,-
mTal
bereik
clat.
d
i
e clec
ln
eme
nde poliUci
meJ~aarvandag oor
e
n
w
ee
r \'
C1
'
Wyt
cla.t d
i
e
a
nder
di
e
l
aaste
st
u
l
d;:i
c
vert
r
o
u
e
i
n h
ierdie
sielsel
sab
ot
cer,
so
cs
.e
lde
rs in
on
s b
l
ad )Je
r
ig
word. Die rede
vir
hi
cr
die Yen·al
is
egte
r
ze
e
n
sabotas
i
P-nie, dog
d
i
e
langdurige
niksdoen
vanhierdi
c ste
lsel
\vatd
ie Jand
sv
raags
t
u
l
<ke tot
'
n
breekp
u
nL
laa
t
ontwikkel
h<
H
e
n
clreig·
om
ons he
l
c
samelewin~; nabenede
tcs
l
eU!·
.
En
die
r
e
cle
vi
r
hi
c
rdie
ni
hdocn
le
hi
er!n opgcsluit dal
die stelscl gebaseer
i
s
o
p
st
rycl
-
n
re
stryd
t
ee
n
di
e
g-c
-me;~nskaplike
vraagst
u
l
d;:e nie
,
maar
st
ryd
om v
e
rowerir.
g
qm die ma
gs
po
sis
i
e
in die
l
and. Die
politi
ci
wat
b
.
eJa
s
i~
met d;
e
regering
van
die
lan
d, en
dus be
s
try
d
ing
va
n
d.ie vran~·~tukke,
werk nie saam
vir 'noplo
ssi
ng
Yan die
vraags
t
ul<
ni
·
e,
maar
i
s
v0oralles
be
m
oeid
•
om die
vraag·
-!':tuk
va
n
'naan
sta
ande
v
erkie
s
in
g·
op
te
lo
s
.
Ena
s
'nbrandendc
lan
d'3vraagstuk ag
'
terwee g-e
hou
meet word
om
die
1C
<.'n groot
·
CO
rhecrsende po1i
.
ti
el;:e '-ra
ag-stu:
,
van
VERIHESI~G te
bowe
't1e!<om, dan word d
i
t
g-eck>en
.
Hiel'
l
c
die
lmr
dinale
swa
l
dleid
va
n
die be
le stet·
m
l:
dlt lc
r di
e aan
dag
e
n
cnergie van
d
;
,
c
vo1k
a
f
van die
werldike vraagstuk
na
'n s
elfgema
a
k
te, e
\\'i
g-re
p
cterendc
vraagstuk
wat
n
i
e
die ..-olk
as so
d
an
i
g
T
aal
\ n.i
e,
do
g
n
et
die
ui
tve
ri\Ol
ie
ldi
e
ld
c
berocp
s-politi
cl
.
En
so
lanl<
ens gewillig
is
om
hierdie
s
·
telsel
te
h
and-haaf
en die oplos·3ing
,-an die vraagstukke langs hi.erdi
e
,,·eg
te soek,
is
ons besig
met
'nsl.:yngevcg
en
kna
ag
ons aan die voortbestaan van alles- wat
vir
ons wam·d
e
het
.
SLAAPW
AN
DELARY
Dit
is
op
gr
o
n
d van
h
i
e
r
die
feil
dat die Oss
e
,,·
ab
ran
d-wag
n1e m
ee
r gl
o aan die
parl.ementc
r
e stembus
~s'n
a
p
l
ossing
vi
r
ons
vraagst
ukke
en
berei
k
i
ng
va
n
ons
i
deab
n
ie
.
En
om
los te
kom
van h
ie
rdie slaapw
andcla
r
y
i.:
,
·
.
daa
r n
et
t
w
ee
1
J
r
akticse wee
,
soos ·
prof
.
L .
.J.
du Pless
1s
dit
in
'n
artikel
in
ons
vo
r
ige uitgawe
u
i
t
eengesit
hei:
Aile
g
cedges
inde kragt
e
moet
·
tot
'n volksfront ge
o
rg
ani-see!
·
word wat die aanhange1
·
s van die pa
r
lementere
stel-s
·
a
l by di
e
stembns kan vers
laan
e
n
di~nodig
e
h
e
rv
orm
in
g
teweegbring, o
f
dit
sa
l
o
p
revolu
s
ioner
e
wy
se
moet
g
e
-skied, en
in
laa
sg·erwe
mde g
ev-a
l
is
d
i
e k
1
ommimi.stic
se
were
l
dma
g- '
n
ged
u
gte
mcd.~dingermet
'n
bl
oed
ig
·
c
mag-sta
at
a
s
p
laasvervange
x.
-·
O
ns
verk
i
es
·
dus
om ee
r
s
di
e
weg
van
'
n
volksfro
nt
te
pr
obec
r. D
it
is icts
baie
ru
ime
rs as
'
n
blotc
ve
rk
ie-si
ng
soorcen
k
oms,
·
want
dit
vereis d
i
e
mobili
seri
ng
va~1die v:::>lk
in
di
e
eerste plaas
op
BUITE
-parlemen
tc
r
e
g·
eb
ied.
Om hiercl
i
c optre
d
c geslaag
d
te
maak
,
is
<l
it
nodig
da
t
daar
gce
n
gro
ep
s
k
andi
datc
gester
w(n
·
d n
i
c,
m~arnet
V
O
LJ\Skan
didat
c
wat
b;e.
reid is
om
.,;
r
di
e
nodige
he
r-vor
m
i
n
g
of
omw
enteli.
ng
tie
ve
g.
S
ulke
1-and
id
a.te hoc
f
nie noodwcnd
ig
ak
tiewe
J.ede van di
e
~nof and2r
sa.am-we
r
kende polit
ie
ke g;roe
p
te
we
es
ni
e
,
ma
ar
Jmn o.m.
IJe-s
taan
ui
t
verteenwoord
i
gers
van die
v
.er:;
!ciU
e
n
d
c b
e
r
ocps
-:iggamc.
Dit sou by
voorbeld
hce
l
te
mal
nuttig
we
es as
i
n 'n
landbou
-
kiesafdeling
die plaaslike
J
eie
r
nm die
l.and-b
ou
-
ve
r
enigi
ng aangewy
,
s
•
w
o
rd as
kand
i
daa
t
.
So
sa
l
die
vc
l
k
l
ee
r
om
w
eg
te
d
i
nk
van die
bed
w
e
lmend
c pa
r
typo
liti
ek
en
om
'n man terwille
,·an sy bekwaam
he
id te kies
en
n
i
e
le
rwill
e van
sy
partylojaliteit nit'
.
HOE
R
E
.
EEt\HEID
VanselfsprekellCI
sal so
'n
front
die
v.erdwyning
bG
-te
ken
van saa
mw
e
r
kencle
po
l
itieke pa
r
tye
as sodan
ig-
.
maar
d
i
t
b
i
e
d
.
d
ie
g-clcenUu~idaan
partypoliti
e
k
c g
r
ocp
u
o
m
op
geneem
te
wo
rd
i
n
·n ho
crc
volkseenheid waar
'
hull
e
hul EE
HL
IKE
'
beg-
in
!:'.els
lmn
laat
ge~d,e
n ni
e
~legsdi
e
OORW
EG
INGS
wa
.
t
·
a
.nt
di-e wcl
s
la
e van ,.
n
aan
s
taand
e
''
e
r
ld
es
i
ng l\a
n
bydra.
t
ti.e
.
Soiet
s
hou
t
ewen
s
die moo
nt
-li
kheid
in
da
t
uit
d
ie
\
'
O
lk
s
fron
t
'n omvaHend
e
volksbc-.veging lmn
o
n
twi
k
kcl wat
di
e
volk
in
y
wydste
v
.
e
rban
d
sal saam
n
oc
r
tot
·
n
magtig
'e
eenh~idsmasjienwat d
i
e
fondamcnt vorm
v-an d
ie
toekotnstige
st.aa.t.
.
.
Di
t
is
so '
n
v
ol
k
sf
r
o
nt w
al
dr
.
.
M
alan
w
eie
r
o
md
at
hy
in
die plck claarva
n
aanbied die o
rg
a
n
isasie van
·
n
p6litieke party
wat
daarna stre\\'
e
o
m
'
n
rat
t
e
bly in
die
padementere
masj
in
c
ri
e
wat
met
pra
atjies '
n
l
an
d
wil
regeer,
met
kon
st
i
tusionele
verd
.
ecl
dh
ei
d
voll•seenheid
wilbewerks
te
lli
g
en
in die
sk
aduwc
e
van
'n
ste
,
e
d
s
ter
u
gk
e
·
r
ende
e
n
a
l'J.es
'
<
HI
'J:hee
1
:
s
en
cl
e
mm
1
ic
vlcHlverk
iesi
ng-
s
wen
lan
d
3
-v
ra
ag;stukk
e
w
i
l op1os
.
DlBi 0
.
13.,
WOEN
S
DAG
,
21
!\
I
AA
wr
1
9
-
!
.:l
A
NOGffNS
DIE NUWE
WE
REL
DOR
G
ANISASiE
"
(Dour rrot'. J. A. Wild.)
b ons laas!e artikel is daar uit
-gewei oor die nuwc wercldorganisasie wat in wordinP.: is. Daar is toe gewys op oremif'r Churchill sc beklemto
-ning van die ,.vernaarnsle las" en die .,spesiale vcrantwoorilelikheid" wat
00 die skouers van die drie P.:root
-"10ondhede >'HS. SO"'<"I a~ op sv vcr-•vysing na .. die ,_.,n,.ilike kw"""ie v;>n
"-tempro~ednre ., Vol.,.An~ Cl'>urchill
is clit dns haic duidelik dat die drie "(rool"moondhcdc die boo<'•t«: woo•·d
in die nu,ve v;ercldorP"rtnisa~1<'" $.;a?.n
"Oe< en d::ot a! die anrlt-r Jande d•e heskeie rol "<'l1 .. St<"m""e'' <>'a:>n ~Qed
~1'1 na die nvne van die drie £TOtes
""!
moet dans. GEBN NUWIGHEl D. ~~p,..,-1:;. idPe "::'"" ,,...,,,,,..1e
,.~~...
,..lcl.-"- ... a-.;~ ... ,..:_.. ~.., ,4:,. "l'lrlo<T ic:; f'Pr"'n -"'"lVIinh('::(t .,:p r., ,..1;e •••-~:·:- e.-, 1,,. ~=n...- "'~!1 ~~olke ''t~t·pldon ... ln, '-l·nnl cl:,...,.eda,. tc:: van 'tt ntt\·ve \VCreldor~::tnisa
<;i.e gebore. 'n Derp;elikc 01 ha~lisao;ie
moct dicn om 'n tocl:omstii"C .. agrcs·
«or" en .. vr~desver.-tcurdcr" die nek ;n te sl:lan. Na die Nanolconri.e~e
oorloe het ons 'n konsert van Eu:-on:1
rn 'n Hcilige Alliansie en na die
WPreldoorlo~ van 1914 - 1918 'n
Volkebond ~;ehad . .Nic e.en van hier -die ,wereldorganisasies" tel' bewa -ring: van die .. wcrclclvrc'de'' was ooit 'n ~uk<;e~ n;c. Inte•·ndeel. Ricr-die ,.wcreldorP'a:1iS:lsics" was sonder uitsonderinp; d'e brocineste van IOC -komstif"e onvrecle en oorloc. Geen
wonder dat sclfs 'n Churchill vandag
die 'IOormaliP.:e Volkcbond veroordccl
as 'n wereldon>anisasie ,.waarvan sk?ars ooit g.ebruil; van ecmaak is en onbevoegd gevind vir die taak
(be-waring en handhawing \·an die wereldvrede) wat hy onderneee1 het."
SWAKHEDE VAN Wf!;RE LD-ORGANISASIES.
Hierdie wysheid wat oremicr
·Churchill verkondig, is 'n ~vysheid wat kleiner geesre reeds jare gelede, onmiddellik na die gcboorte van die
Volkebc.nd. verkondig het. As nu g-tet·-denkcndc mense op die swakheid en gcbreke van die Volkcbond ge
-wys het. was die anlwoord van die wensdenkerigc voorstanders van hier-die wereldorga!lisasie Steed:;: .)a, die
Vo1kebond is swak maar sy krag
lc
juis in sy swakheid. Nie deurwa-pengewcld nie maar dcur morele en
matericle druk sal die Volkebond
die wercldvrede handhaaf.
Die mislukking van die Volkebond behoort reeds tot die geskiedenis en is bekend genoeg. Vandag moet die
Vo1kebond, volgens Churchill, ,v.
er-vang word dcur 'n baie stcrker Ji
g-gaam. waarin die Verenigde State 'n
lewensbelangrike rol sal speel. Die (nuwe) organisasie sal vee! van die slruktuur en die eienskappe van sy voorgangers beliggaam, maar sal van
hulle verski l in die belangrike opsig dat by nie sal huiver om te gelege-ner tyd e, met wapengcwcld op te
tree teen die boosdoener of die vo
or-nemende boosdoene:: nie." Aldus
Churchill.
Dit is mooi en grool woorde hierdie. w~ar die krag van die
ou wereldorganisasie (die Vo
lke-bond) in sy swakheid sou gele he!,
~ai die kra~ van die nuwe liggaam in sy sterkte le! D:e vraag is egter
wat gaan gebeur as een van die
P"root moondhede soos die Sowje
t-Unie of die VereniP"de Srat.e nou die
hoosdocncr is? Sal die beskulcligde
nan optree as ~v eie reP'ter en sal
cl;e nnwe wcreldor?anisa"-ie 'n nut<IC
were!doorlog waag teen hierdie sterl;
boosdocner en sy satelliete - want
elke ,grote'' sal satelliete he - met
wapcngewclcl optree?
Die ongcluk is dat die mensc wat hulle vandag met 'n nuwc
\'lereldor-ganisasie bcsig hou ook die :nensc
is wat 'n wereldoorlog voer. Bulle is self die prooi va:c oorlogsharts-togte. Hulle staar lmlle bEnd teen
die oorlog. Hullc oorlecf nie die oorlog lank nie en word opgevolg deur mense wat met vredesprobleme te doen bet en wat ga:1s anders oor
were!dgebcure. oor oorlogsbondgeno
-le en oorloasvyande van die ver-lcde gaan oor.,deel. Dit is die tragedie van dergclike wereldorganisasies.
~--AGTSTE Al\'IPTE!\
AAR
)[nr. B. G. \·cmer van die afdclin~
Grond· IZ!l \'cldbcwaring (Lar.dboudo
-lJUrlemen't), Pretoria, is ·.:augakla. weens sy JidmaalslwP nan d1e Broc
-derbond. lly hct die regcring in ]\.e
n-nis gest:!l dRL hy w;:!ier om as lid
\':lll die Bt>:>cdcrbond te bcdank. :'lfnt·.
\'enter is die agtste amtncnaar teen
wie opgctr•ec word.
vier
VRYHEIDSD
AG
op
.S
(lt
erd
o
g 81
/Ua(lrll915
.
Be~in Ya!lni' 2 11.ltl.
Allo lecle! moct tecnwoordig wccs. Nie -ledc en L' .. :soekers is wclkom.
m: mE w.~-rr.mm'L'C: E'C!li:E::\
-nn
.u
.
t.
KO~l Sl'iKER! ! !GEE
U GELD VIR VY
i\
NDE?
Besighe
<!
,e w
ord
ryk van
u
g·e
!
d
.
Ande
r
e
n
ecm
u
ge
ld
v
ir
aandele.
0
A
d
vc
r
1
l:
ecr hu
Ue
in
u
!.>lad,
])~cO
.
R,
ofh
eJ
p
11huil
c
o
m
u
s
elf te
W!
rniet.i
g'!
U
winkeli
1
er,
u a
G
S
ul·
<msie
maat
s
l
mp
p
y,
di~m
aat
sl
.:appye waarvan
u
aandccllwu
o-r
i
s,
ens
.'!
GO
A<
h·
ertce
r
d
i
e.
toneelgc~.~Jskappeallcen
in u
'
fecn
sta
nd
ers
s
c biaaie, of ook
.in Die
O
.
B
.
'?
000
D
i
nk
daaraan:
Is
dit
n
ie u
p~igo
m hu
l
l
c
aan
te
s
p
nec
k
as
h
u
lle
n
et
u
geld
va
t
1e
n di
t
ni
e
ook
in
n:
·
c
0.13
.
'
!
>an-deer
ni
e
"!
O<D
Vra
u
ooit
wink
e
l
s,
en
Ycra!
die
~p!'.Ol"\\·egwinkl-;lswaar-oor u
as
bcla
.
3
hng-beta!er
se
hct., w::tarom hulle
weier
o
m
D
i
e
O.B.
te
ver
l\o
op
'!0