DEEL 2: PRAKTIJKVERKENNING
7 De verwachtingen van ouders met jonge kinderen in Aarschot
zelf beginnen aan de opstart van het Huis van het Kind. Het kan voor hen tijdsbesparend zijn indien ze op verschillende domeinen rekening houden met het advies of de valkuilen die andere organisaties aanhaalden. De vragenlijst die werd gehanteerd om deze bevindingen te kunnen vaststellen kan u vinden in bijlage 1.
7 De verwachtingen van ouders met jonge kinderen in Aarschot
Na het verkennen van de pilootprojecten Huis van het Kind werden de meningen en verwachtingen van ouders met kinderen tussen 0 en 3 jaar onderzocht. Hierbij werden 30 maatschappelijk kwetsbaren face-to-face geïnterviewd aan de hand van een vooropgestelde vragenlijst. Deze ouders werden geselecteerd op advies van Kind en Gezin (aan de hand van de kansarmoede index), het OCMW en de buurtwerker. We vertrekken vanuit de veronderstelling dat zij de expertise hebben om deze mensen aan te duiden. Daarnaast probeerden we 100 kansrijke ouders te bereiken via vijf kinderdagverblijven in Aarschot en Rillaar. Er werden namelijk enquêtes verdeeld aan kinderdagverblijf De Trapperkes, De Stekelbees, Ukkepuk, De Winnie Kids en Bibabeloe.
Deze enquêtes werden door de verzorgsters afgegeven aan de ouders met kinderen tussen 0 en 3 jaar en konden vrijblijvend terug worden ingeleverd in het kinderdagverblijf. De gegevens werden verwerkt in het programma Excel.
De enquête werd in samen spraak opgesteld met de dienst welzijn om het maximale uit de bevragingen te halen. De vragenlijst bevatte zowel open als gesloten vragen. We peilden hierbij naar:
− Kenmerken van de respondenten.
− Waar ouders zich opvoedingsgewijs vragen over stellen of meer informatie over zouden willen.
− Het aanbod dat ouders wensen in een Huis van het Kind.
− Wat zij verwachten van een ontmoetingsplek binnen een Huis van het Kind
− De nood aan ontmoeting met andere ouders.
− De kenmerken van een aantrekkelijke ontmoetingsruimte.
− Of zij wilden participeren aan dit verhaal.
− De bereikbaarheid en beschikbaarheid van een Huis van het Kind
Bovenstaand overzicht geeft slechts een beperkt overzicht van wat precies gevraagd werd in de enquête. De volledige versie hiervan kan u vinden in bijlage 2 achteraan dit werkstuk.
Het onderzoek verliep niet altijd even soepel. Zo kroop er enorm veel tijd en energie in het bevragen van de 30 maatschappelijk kwetsbare ouders. Waar het bij de ene ouder een plezier was om langs te gaan, duurde het een lange tijd voor we sommige ouders te pakken kregen. Desalniettemin volgen hieronder de resultaten van onze afgenomen enquêtes.
7.1 Kenmerken van de respondenten
Van de 84 ouders die participeerden aan onze enquête kunnen we 30 maatschappelijk kwetsbaren en 54 kansrijke ouders onderscheiden. Van de 30 kansarme deelnemers waren er 27 moeders en 3 vaders die deelnamen. Bij de kansrijke ouders (54) waren er 43 moeders en 11 vaders die de vragenlijst ingevuld hebben. In totaal werden 70 moeders en 14 vaders ondervraagd. Bij deze ouders kon men verschillende gezinssamenstellingen noteren. Alleenstaande mama’s en papa’s, twee oudergezinnen en nieuw samengestelde gezinnen. Waar de kansrijke gezinnen eerder 1 tot 3 kinderen hadden, merkten we bij de kansarme gezinnen dat dit soms kan gaan van 1 tot 6 kinderen.
De deelnemers gaven eveneens hun verblijfplaats aan. Hierbij probeerden we mensen van elke deelgemeente te bereiken. In de onderstaande taartgrafiek vindt u de gegevens van de deelnemende ouders. Omdat we de enquêtes uitdeelden bij verschillende kinderdagverblijven hebben we ook resultaten teruggekregen van ouders die buiten Aarschot wonen. Toch wilden we deze informatie opnemen, omdat elke mening van een potentiële gebruiker van het Huis van het Kind telt.
Grafiek 1: Woonplaats van de bevraagde ouders.
67%
7.2 Waar ouders zich opvoedingsgewijs vragen over stellen
Om een beeld te krijgen waarover ouders zich in en rondom Aarschot vragen stellen of meer informatie over willen, stelden we een lijst op verdeeld in onderwerpen. Het gaat over vragen rond kinderopvang, de gezondheid, de groei en de ontwikkeling van de kinderen, het gedrag dat zij vertonen, enzovoort. Daarnaast mochten de ouders zelf nog een aanvulling geven als zij vonden dat de lijst voor hen niet volledig was.
Bij de interpretatie van de volgende grafiek moet rekening gehouden worden met de percentages. We geven de resultaten afzonderlijk voor de kansrijke ouders (KR) en de maatschappelijk kwetsbare ouders (MK).
Grafiek 2: Waar stellen de ouders zich opvoedingsgewijs vragen over?
17%
Waar mijn kind naar de creche kan.
De betaalbaarheid van mijn creche.
Hoe regel ik de belas_ngskor_ng van mijn creche.
De gezondheid van mijn kind.
De ontwikkeling van mijn kind.
Overgangen (bv. een scheiding, verhuizen, De hech_ng van mijn kind.
Het straffen van mijn kind.
Gedrag van mijn kind dat mij tot het uiterste drija.
De persoonlijkheid van mijn kind.
Andere broers of zussen.
Hoe mijn kind omgaat met eten en drinken.
De veiligheid van mijn kind.
Ik heb me al eens vragen gesteld over:
KR MK
Wat kunnen we uit deze gegevens halen? Allereerst zien we tussen beide groepen verschillen in aangeduide items. Zo zien we dat kansrijken zich meer vragen stellen over de opvang van hun kinderen dan dat maatschappelijk kwetsbaren dit doen. Verder kan ook afgeleid worden dat maatschappelijk kwetsbare ouders zich meer vragen stellen over hoe zij hun kinderen correct kunnen straffen en het gedrag van de kinderen dat hen tot het uiterste drijft. Wel is het belangrijk om te vermelden dat de maatschappelijk kwetsbare ouders face-to-face werden geïnterviewd en er door deze methodiek meer persoonlijke zaken naar boven kwamen dan bij de kansrijke ouders die deze enquête zelf invulden.
Aan de hand van deze cijfers kan nagedacht worden over bepaalde thema’s die kunnen worden aangekaart binnen het Huis van het Kind. Daarenboven dient er bij het organiseren van infoavonden rekening gehouden worden met deze specifieke informatie per doelgroep.
Vervolgens vroegen we de ouders of ze een bundeling van verschillende diensten voor kinderen in één huis handig zouden vinden. Hier werd er door 79 ouders ja geantwoord en slechts door 5 ouders neen. Deze laatste gaven aan dat ze het niet nodig vinden om financiële middelen in zulk project te investeren en dat ze het aanbod zoals het nu is goed vinden. De antwoorden van de andere 79 ouders kunnen gebundeld worden in vijf punten:
− Ouders willen dit voor hun eigen comfort
− Het lijkt efficiënt
− Het centraliseert en schept duidelijkheid
− Het lijkt tijdsbesparend
− Ouders moeten niet langer van her naar der gaan
7.3 Het aanbod dat ouders wensen in een Huis van het Kind
Vervolgens vroegen we de ouders welke diensten zij in een Huis van het Kind verwachten. We maakten hierbij een opsomming van organisaties die reeds aanwezig zijn binnen Aarschot en initiatieven die er nog niet zijn. Een voorbeeld hiervan is een spelotheek, waar je net zoals in een bibliotheek iets kan huren, alleen gaat het hier over spelletjes. Bij het interpreteren van de onderstaande tabel moet rekening gehouden worden met het feit dat we het percentage apart berekenden voor de instemmende antwoorden per dienst in de groep van maatschappelijk kwetsbare en kansrijke ouders afzonderlijk. De besproken grafiek vindt u op de volgende pagina.
Zonder dat we meegaven dat de aanwezigheid van het consultatiebureau van Kind en Gezin verplicht is binnen een Huis van het Kind gaf 96% (dus 96% van 54 ouders) van de kansrijke (KR) ouders aan dat zij dit verwachten, alsook 90% van de maatschappelijk kwetsbaren gaf dit aan. Voor ouders met kinderen tussen 0 en 3 is Kind en Gezin het eerste duidelijk herkenbare aanspreekpunt wanneer ze met vragen zitten. Het is dan ook logisch dat zij dit verwachten binnen een Huis van het Kind. Wanneer de kinderen ouder zijn dan 3 jaar en schoolplichtig worden, verwachten zij dat dit aanbod wordt verder gezet door het CLB.
Opmerkelijke cijfers zien we bij het CAW, OCMW, de nood naar huisartsen (specifiek kinderpediaters). Bij deze organisaties zien we dat de verhouding instemmende
responsen bij de maatschappelijk kwetsbare ouders hoger ligt dan bij de kansrijke.
Hierbij gaan we ervan uit dat de mensen die we interviewden meestal cliënt zijn bij deze organisaties en een mooie kans zien om niet meer op verschillende tijdstippen naar verschillende organisaties te moeten gaan. De vraag blijft echter of het Huis van het Kind op deze manier een geproblematiseerd huis zal worden. Dit mag in eerste instantie niet de bedoeling zijn. Daarnaast zien we ook hoge percentages responsen voor initiatieven als een kinderkledingbank, waar ouders aan een goedkope prijs kinderkledij kunnen aankopen en een spelotheek waar ze spelletjes kunnen huren. Deze initiatieven zijn echter nog niet aanwezig of niet in gevestigde waarden. Er kan nagedacht worden om dit naar de toekomst toe op te starten.
Opvallend is dat beide groepen aangeven dat ze de inschrijvingen voor jeugd- en sportkampen graag op een herkenbare plek zouden willen zien.
Grafiek 3: De verwachte diensten in een Huis van het Kind.
90%
Verwachte diensten in een Huis van het Kind:
KR MK
Omdat Aarschot een stad is die rond talenten werkt zowel in de scholen als daarbuiten, vroegen we de ouders of zij dit interessant vonden om dit ook te voorzien binnen een Huis van het Kind. De responsen zijn weergegeven in onderstaande grafiek. Op deze vraag gaf 70% van de maatschappelijk kwetsbare en 76% van de kansrijke ouders aan dat ze dit graag geïntegreerd zouden zien. Verdere verklaringen hiervoor waren:
“Het lijkt ons interessant om zo je kind te kunnen stimuleren.”
“Het is gewoonweg belangrijk.”
“Als ouder zelf sta je daar niet altijd bij stil door de dagelijkse hetse.”
“Ik vind dat mijn kind zich buiten de school ook moeten kunnen ontplooien.”
“Een objectief iemand, die buiten het gezin staat, zal meer opmerken of verborgen talenten kunnen observeren. Alsook de juiste begeleidingsmethodiek hierbij vind ik interessant.”
Grafiek 4: Talentenaanbod binnen een Huis van het Kind.
7.4 Verwachtingen van een Huis van het Kind
Om een objectief beeld te behouden gaven we de ouders zo min mogelijk informatie over wat een Huis van het Kind precies moet inhouden. We stelden daarbij de vraag aan wat ouders dachten bij het horen van ‘Het Huis van het Kind’. Omdat het onmogelijk is om 84 verschillende antwoorden weer te geven, maakten we een korte opsomming van de tien meest gegeven resultaten.
“Een gezellig, warm en welkom huis waar je met de kinderen terecht kan voor allerlei vragen, maar ook activiteiten voor peuters/kleuters of grotere kinderen.”
70%
30%
76%
24%
Ja Neen
Aanwezigheid van een talentenaanbod binnen een Huis van het Kind
MK KR
“Een huis waar je hulp kan vinden, spelen en knutselen.”
“Ergens waar we welkom zijn.”
“Waar het kind centraal staat.”
“Een plek om samen te zijn.”
“Een huis waar mensen klaarstaan om ouders en kinderen te helpen bij eventuele vragen of problemen.”
“Alles wat met kinderen te maken heeft waarbij ouders ondersteuning nodig hebben, zo laagdrempelig mogelijk!”
“Kind en Gezin, boeken, praatcafé, binnen- en buitenspeeltuin, vormingen en lezingen.”
“Ik heb geen idee waarvoor dit zou kunnen staan.”
“Een plek waar je naar toe kan met vragen, problemen of gewoon zonder oordeel even je hart luchten.”
7.5 De nood aan ontmoeting met andere ouders
Waar in deel 7.3 zo’n 67% van de kansarme ouders en 65% van de kansrijke ouders aangaven dat ze een ontmoetingsplek verwachten in een Huis van het Kind, zien we in de onderstaande tabel dat minder dan de helft van beide bevraagde groepen aangeeft dat ze nood hebben aan ontmoeting met andere ouders.
De onderstaande percentages kunnen als volgt verklaard worden. We zien dat de maatschappelijk kwetsbare ouders minder geneigd zijn om te zeggen dat zij nood hebben aan ontmoeting met andere ouders en hun kinderen. Wanneer we vroegen waarom dit zo was, kwamen vaak antwoorden als: ik zal beoordeeld worden of ik durf niet alleen naar zoiets te gaan. Om deze mensen toch te overtuigen zal dus een veilige plek gecreëerd moeten worden.
De redenen waarom iets meer dan de helft van de bevraagde kansrijke ouders neen antwoordden op deze vraag, valt te verklaren vanuit een tijdsgebrek. Wanneer deze vrije tijd dan wel beschikbaar is, wilden de meeste van onze deelnemer deze tijd alleen met het gezin doorbrengen.
Anderzijds kunnen we ook vaststellen dat ongeveer de helft van de ouders wel nood heeft aan ontmoeting en ervaringsuitwisseling met andere ouders. Vanuit deze bevindingen lijkt het relevant om dit concept mee te integreren in het Huis van het Kind.
Grafiek 5: Hebben ouders nood aan ontmoeting met andere ouders?
7.6 De kenmerken van een aantrekkelijke ontmoetingsruimte
Na het bevragen van de ouders of ze nood hadden aan ontmoeting, legden we hen de vraag voor hoe ze zo’n plek zouden inrichten. Deze vraag ging als volgt: “Wanneer we je 20 m² geven, waar niets aanwezig is en enkel witte muren zijn, hoe zou jij dit inrichten als een leuke ontmoetingsplek waar jij en je kinderen graag zouden komen?”
Eveneens worden hier opnieuw de tien meest gegeven resultaten opgesomd:
“Een huiselijk gevoel.”
“Iets kunnen drinken.”
“Naar kinderen toe, iets kleurrijk, veilig om te spelen.”
“Tafels, stoelen, speelgoed.”
“Gezellig, speelgoed, kleuren, iets om te drinken.”
“Felle kleuren, waar de kinderen zich goed voelen, zitzakken, koffie en fruitsap.”
“Speelpunt voor kinderen.”
“Verschillende hoeken voor verschillende leeftijden.”
“Een plaats waar je je goed voelt, waar je zonder remming naar toe kan, zodanig dat ouders ook even kunnen praten en luisteren naar andere ouders.”
“Gezellige cafetaria, met bedjes/speelgoed voor de kinderen.”
37%
63%
44% 56%
Ja Neen
Hebben ouders nood aan ontmoeZng?
MK KR
7.7 Welke activiteiten zouden ouders laten doorgaan in een ontmoetingsruimte?
Binnen een ontmoetingsruimte kan veel georganiseerd worden. Om te weten te komen wat onze ouders interessant vinden vroegen we hen wat voor activiteiten zij zouden plaatsen binnen een ontmoetingsruimte. De volgende zaken kwamen naar voor:
− Workshops
− Bakken en koken, samen met de kinderen.
− Infoavonden
− Contacten leggen met andere ouders
− Spelen
− EHBO cursus
− Café, rommelmarkten, kinderturnen
− Activiteiten voor kinderen parallel aan activiteiten voor ouders
− Themamomenten
7.8 Participatie
In dit onderdeel bekijken we participatie vanuit twee ooghoeken. Ten eerste vroegen we de mensen of ze gebruik zouden maken van het Huis van het Kind als het in Aarschot aanwezig was. In grafiek 5 kan u waarnemen dat 97% van de maatschappelijk kwetsbaren en 94% van de kansrijke ouders hier postief op antwoordden.
Grafiek 6: Effectief gebruik maken van een Huis van het Kind.
De volgende verklaringen werden als reden gegeven:
“Wanneer een consultatiebureau aanwezig is, moeten we er eigenlijk verplicht zijn.”
“Omdat het kan bijdragen tot een adequatere opvoeding.”
97%
3%
94%
6%
Ja Neen
Gebruik maken van een Huis van het Kind
MK KR
“Ik zou er alleen maar naar toe gaan als er leuke activiteiten te beleven vallen en er nuttige informatie te vinden is.”
“Indien er instanties aanwezig zijn die wij willen consulteren.”
“Het zou plezant zijn voor mij en mijn kinderen om nieuwe mensen daar te leren kennen.”
“Dit zou een extra kunnen betekenen voor de kinderen, wij hebben niet veel dusja…”
Ten tweede vroegen we de ouders of zij mee een handje zouden willen toesteken eenmaal een Huis van het Kind op poten staat. Hierbij vroegen we niet naar een direct engagement, maar peilden we naar de bereidwilligheid van de 84 bevraagde Aarschotse ouders. Meer dan de helft van beiden groepen geeft aan dat zij hiervoor geen interesse hebben. Zij verklaarden dit door te meden dat ze geen zin hadden in dit project of dat ze gewoonweg geen tijd hebben om na het werk en het huishouden zich voor iets te engageren.
Grafiek 7: Participatie binnen een Huis van het Kind.
7.9 De bereikbaarheid en beschikbaarheid van een Huis van het Kind
Tot slot peilden we bij beiden groepen waar zij het Huis van het Kind verwachten binnen Aarschot en wat de verwachtingen zijn qua openingsuren. Hierbij verwacht 66% van alle bevraagde ouders dat het Huis van het Kind binnen de stadskern terug te vinden is.
Daarbij gaven ze aanvullend aan dat een groene omgeving, met voldoende parking en makkelijke bereikbaarheid met het openbaar vervoer pluspunten zouden zijn. Het is voor hen niet evident om met de buggy en Maxi-Cosi aan de stadsrand te moeten parkeren, met het openbaar vervoer te moeten komen en dan de resterende verplaatsing te voet te moeten afleggen. Verder vond 27% van alle bevraagde ouders het niet belangrijk waar
47% 53%
26%
74%
Ja Neen
ParZcipaZe in Huis van het Kind
MK KR
het huis zou komen. Dit waren meestal mensen met een eigen vervoersmiddel. In de onderstaande grafiek vindt u alle gegeven antwoorden.
Grafiek 8:Bereikbaarheid van het Huis van het Kind
In grafiek 9 kan u de resultaten terugvinden van wat ouders verwachten van de beschikbaarheid van een Huis van het Kind. Naar de openingsuren van een Huis van het Kind toe verwacht 58% van alle bevraagde ouders dat het enkele dagen per week opent.
Hierbij benadrukten zij dat het zeker niet alle dagen moet openen voor hen, maar dat er bijvoorbeeld voor de ontmoetingsruimte andere openingsuren zouden zijn dan voor de organisaties. Tijd om te spelen met kinderen komt immers het meest voor in het weekend of na de werkuren. Over deze flexibele aanpak zal door het samenwerkingsverband zeker nagedacht moeten worden. Daarnaast antwoordde 38%
van alle bevraagde ouders dat zij verwachten dat een Huis van het Kind elke dag zou openen.
Grafiek 9: Beschikbaarheid van het Huis van het Kind.
66%
7%
27%
Bereikbaarheid Huis van het Kind
Binnen de stadskern In één van de deelgemeenten Ik vind dit niet belangrijk
38%
58%
4%
Beschikbaarheid Huis van het Kind
Elke dag opent Enkele dagen per week opent Een dag per week opent