woord omschrijving
aanslag * sluitnaad van twee onderdelen van een raam- of deurconstructie tussen vast en bewegend deel
v. slag
aansluiting * het samenkomen van raam- of deuronderdelen; bv. de aansluiting van raamvleugel met kozijn, van deurblad met kozijn, enz.
acryllaag verflaag op basis van water en acrylaten
afhangen een deurblad of raamvleugel draaibaar of bewegend aan het kozijn of aan een vast deel verbinden
aftastbeveiliging ingebouwde veiligheidsvoorziening in een slotcilinder waarbij het onmogelijk wordt met vreemde sleutels of voorwerpen de cilinder te bedienen
aluminaat bestanddeel van aluminium dat door een chemisch proces uit de grondstof bauxiet verkregen wordt
afvoeropening een opening voorzien voor het afvoeren van het doorslaande regenwater of het condensatievocht dat zich tussen of op de raam- of deuronderdelen bevindt
v. afvoergaatje
afwateringsvlak het hellende vlak dat zich aan de buitenkant van een raam- of deuronderdeel bevindt;
doel: het aflopende regenwater zo snel mogelijk afvoeren v. schuine kant
afwerkingsproduct * een verflaag of een houtbeits die als een beschermlaag op een raam of deur wordt aangebracht als deel van een afwerkingssyteem
aluminium pershoeken speciale hoekvormige verbindingsmiddelen die gebruikt worden bij de montage van aluminium ramen
anti-corrosiebehandeling preventieve behandeling tegen roestvorming of oxidatie op bepaalde metalen
basisprofielen elementaire profielvormen die het hoofdbestanddeel uitmaken van een PVC-, houten of aluminium raamconstructie
benzeen verdunningsproduct (solvent) dat kan omgevormd worden tot ethyleenbenzeen en vervolgens tot styreen, dat op zijn beurt kan gepolymeriseerd worden tot polystyreen en vervolgens verwerkt tot piepschuim
bijzetsloten extra sloten die als beveiliging op deurbladen geplaatst worden
bovenregel horizontaal onderdeel van een raam- of deurelement dat steeds bovenaan het raamwerk is ingewerkt
v. raambovenregel, deurbovenregel, kozijnbovenregel
beslagwerk metaalwerk aan de bewegende en vaste delen van een raam- of
deurconstructie, noodzakelijk voor het draaien, sluiten, versterken of versieren van het geheel
blokkozijn bijzondere (zwaardere) uitvoering van een raam- of deurkozijn dat meestal ongeveer 15 mm achteruit t.o.v. het gevelvlak van het gebouw tussen de muuropening is geplaatst
v. blokconstructie, blokbuitenschrijnwerk
blokdeur of -raam een deur of raam uitgevoerd met een blokkozijn
botanische naam wetenschappelijke naam voor houtsoorten, bv. quercus robur (zomereik) buitenschrijnwerk- een constructie (raam of buitendeur) die afzonderlijk beschouwd wordt om in
element een gebouw te integreren
buitenspouwblad het gedeelte van de spouwmuur dat aan de buitenkant van de gevels zichtbaar is
capillair vocht vocht dat zich door middel van overvloeiing verspreidt v. opstijgend vocht
cellulair vulprofiel een soepel dichtingsprofiel, opgebouwd uit een cellenstructuur coating * het aanbrengen van een beschermende deklaag
co-extrusie extrusieproces van PVC-kokerprofiel(en) waarbij er een gedeelte met een ingekleurde pasta samen met het basismengsel (compound) in één extrusiebeurt wordt getrokken
condensatie ophoping van vocht onder de vorm van waterdamp compatibiliteit * de verenigbaarheid van afwerkingslagen of -systemen
compound mengsel of pasta bestaande uit diverse kunststoffen, waaruit de PVC-kokerprofielen worden geëxtrudeerd
contraprofileren het aanbrengen van een tegenovergestelde lijstvorm bij onderdelen van een raam- of deurverbinding
corrosie aantasting van materiaal door roest, oxidatie of verwering
corrosiewerende houtschroeven vervaardigd uit een niet-oxiderende metaalsoort bv. inox schroeven
dagkant afschrijfzijde of profileerzijde van een deur- of raamonderdeel
decompressiekamer opening tussen de aanslagen van het kozijn en de vleugel van een raam;
doel: verhinderen dat de winddruk of regen binnen het gebouw komt v. ontspanningskamer, windkamer
deurbeslag alle sluit-, draai- en versieringsmateriaal dat op deuren geplaatst wordt deurblad het bewegende deel van een deur, als constructieve samenstelling of
deurspion ingeboord doorkijkbuisje doorheen het deurblad;
doel: identificatie van de bezoeker
deurstaaf horizontaal uitschuifbaar beveiligingsmiddel dat achter deuren of ramen wordt geplaatst
deurstijlen verticale onderdelen aan de buitenkant van een deurblad; men onderscheidt meestal een draaistijl en een sluitstijl
v. staander
diabolo * element uit de slotcilinder met een conisch uiteinde en noodzakelijk voor de veilige werking van het geheel
dichtingsgroef groef in de raam- of deurconstructie waarin men de soepele dichtingsprofielen kan plaatsen
dichtingsstrip soepel rubberen bandje of strookje dat de wind tegenhoudt en de waterdichtheid van een vast of bewegend deel bevordert
v. dichtingsjoint, rubberen dichtingsprofiel
distillatie chemisch proces waarbij verschillende fracties gescheiden worden in een distillatiekolom door gebruik van warmte; de verschillende fracties/producten hebben een verschillend kookpunt en kunnen zo gescheiden worden
draaikipraam een gecombineerde raamsoort waarvan het bewegende deel twee bewegingen kan maken: draaien en kippen
draaipunt snijpunt van de aslijnen van een scharnier of fits v. draaimiddenpunt, scharnier-middenpunt
draaizin * de draairichting van een bewegend deel van een raam of deur; dit kan zowel rechtsdraaiend (wijzerzin) als linksdraaiend (tegenwijzerzin) zijn draineringszone * ruimte tussen vaste of bewegende delen van een raam waar het
doorslaande regenwater of lekwater verzameld wordt, om het daarna af te voeren
drijfwater regenwater dat door de winddruk doorheen de aansluitnaden van een raam- of deurconstructie infiltreert
v. lekwater
eenrichtingsschroeven * houtschroeven die om veiligheidsredenen enkel ingeschroefd kunnen worden
elastomeren rubberen driedimensioneel vernetpolymeer met als voornaamste eigenschap elasticiteit
elektrochemische weg een productieproces dat tot stand komt door de inwerking van chemische en elektrische elementen
elektrostatisch spuiten een spuittechniek waarbij een voorwerp onder een elektrisch veld wordt geplaatst en via dit procédé een afwerking krijgt waarbij het verlies aan spuitmateriaal minimaal is
enkel vleugelraam raamtype met slechts één al dan niet bewegende raamvleugel v. éénvleugelraam
emissie uitstoot van kleine deeltjes van een bepaalde stof
emissiviteit mogelijke uitstoot van kleine deeltjes van een bepaalde stof
eurosponning een genormaliseerde omtrekspeling van 11 of 12 mm tussen de kozijn- en vleugelonderdelen van een raam- of deurconstructie
externe permutatiestift buitenste stift die de draaibeweging van een passende sleutel in het cilinderlichaam mogelijk maakt
extrusie uittrekken of uitpersen van een compound of pasta door een metalen mal zodat men een ononderbroken, geprofileerde, kokerachtige buis krijgt frezen machinale bewerking waarbij met een roterend snijgereedschap een
hoeveelheid materiaal volgens een welbepaalde vorm wordt weggefreesd fungicide vloeibare of vaste schimmel- en zwamdodende stof die in een
houtbeschermingsproduct is vermengd en die een preventieve of curatieve werking heef
v. blauwfungicide
geanodiseerd aluminium het aanbrengen van afwerkingslagen bij aluminium profielen; doel: verfraaien en tegen weersinvloeden beschermen
gedraineerde glassponning waarin een afwateringsgroefje is voorzien;
glassponning doel: het condensatiewater tussen de buitenrand van de ruit en de glassponning afvoeren
gedrenkt hout hout dat via drenking of onderdompeling een preventieve behandeling tegen insecten en schimmels heeft ondergaan
gegalvaniseerd staal staal dat door een industriële bewerking van een beschermingslaag voorzien is;
doel: oxidatie verhinderen
gelabeld hout een aanduiding of label voor het constructiehout, dat er op wijst, dat het hout afkomstig is uit goed beheerde bossen, waar niet alleen rekening gehouden wordt met economische aspecten, maar ook met milieu en sociale voorwaarden
gelijkliggend schrijnwerk constructiewijze waarbij de binnenzijde van kozijn en vleugel of deurblad in één effen vlak zijn geplaatst
geluidsdichtingsgrens afsluitzone bij ramen en buitendeuren waar geluidswerende dichtingen zijn geplaatst
v. akoestische dichtingsgrens
gepaarde zijde referentievlak waarop de paartekens geplaatst worden geprofileerde stukken onderdelen waaraan een lijst of profiel is gefreesd
v. lijst
gesatineerde afwerking graad van afwerking waarbij de eindlaag een satijnglans vertoont v. satijnglans, satiné, zijdeglans
glasblad glasplaat van een welbepaalde afmeting voor het afsluiten van een
glaslat latje voor het bevestigen van een glasruit in een raam- of deuropening glaslatpennetje uitstekend pennetje aan het einde van de glaslat;
doel: hulpmiddel voor het juist positioneren in de glassponning
gordijngevel constructie in glas, aluminium of hout die als voorzetwand bij een gebouw is aangebracht
halfschalen afzonderlijke buiten- of binnenprofielen van een PVC- of aluminium kokerprofiel
hang- en sluitwerk alle beslagwerk dat noodzakelijk is voor het draaien en sluiten van ramen en deuren
harsgallen concentraties van hars bij naaldhoutbomen
homogeen wordt gezegd van een schrijnwerkelement dat op de meest kwetsbare inbraakvertragend plaatsen van een degelijk inbraakvertragend beslagwerk is voorzien en zo vermogen minder zwakke punten vertoont
hoofdslot het bijzonderste sluitpunt van een deur of raam
houtbescherming procédé waarbij men hout een speciale behandeling geeft, met een al dan niet gepigmenteerd houtbeschermingsproduct;
doel: weerstand van het hout verhogen tegen de aantasting van houtvernielers zoals insecten, schimmels en weersinvloeden houtdikte diktemaat van het hout uitgedrukt in mm
v. ruwe houtdikte, geschaafde diktemaat houtsectie de dikte- en breedtematen van houten stukken
v. houtzwaarte
houtimitatie nabootsing van een houtstructuur of een houttekening op foliën of op platen
impregneren via een aantal penetratiemethoden een houtbeschermingsmiddel in het hout laten indringen
indekschrijnwerk constructiewijze van buitenschrijnwerk waarvan het vlak van het kozijn van binnen gezien uitsteekt op het vlak van de vleugel
v. indekwerk, terugliggend schrijnwerk
infiltratie * indringing van vocht bij ramen en deuren
interne permutatiestift binnenstift die de draaibeweging van een passende sleutel in het cilinderlichaam mogelijk maakt
isolerende beglazing glaspaneel bestaande uit twee of drie glasruiten die met elkaar verbonden zijn door een luchtdicht profiel, met tussen de ruiten een droge luchtspouw of gas;
doel: de thermische en geluidswerende waarde verhogen v. isoleerbeglazing
kaderwerk raamconstructie met regels en stijlen die onderling op een eigen manier verbonden zijn
v. frame
kamersysteem opbouwwijze van een PVC- of aluminium kokerprofiel waarbij een aantal schotten (kamers) tot stand komen die op zichzelf een afzonderlijk compartiment vormen
kantenbreking lichte opronding of afschuining van scherpe kanten van een constructieonderdeel
kierstand beperkte (vergrendelbare) opening van een raamvleugel of deurblad
kierstandhouder een raam- of deurbeslag dat een beperkte opening van een raamvleugel of deurblad in vergrendelde staat toelaat
kipraam raam waarvan de vleugel een gedeeltelijk openvallende beweging maakt v. openvallend raam
kipstand geopende stand van een raamvleugel bij een kipraam of een draaikipraam of van een kipschuifdeur
kitkant schuine kant voorzien aan het glaslatje ter hoogte van de glassponning kitmateriaal elastisch blijvende vulstof die gebruikt wordt om naden of voegen te dichten
v. kitten, dichtingsmateriaal, elastisch voegmateriaal
kitsponning ingefreesde sponning in het raam- of buitendeuronderdeel waarin kitmateriaal gespoten wordt
kleurgelakt verfprocédé waarbij de verflaag (laklaag) een bepaalde kleur heeft kokerprofiel holle staaf van een welbepaalde vorm uit PVC of aluminium kopshout het transversale vlak van een afgewerkt stuk hout
v. kopsvlak, kopse vlak
koudebrug contactzone tussen twee bouwelementen waar een verbinding tot stand gebracht is die de invloeden van de buitenlucht naar de binnenruimte van een gebouw overbrengt
kozijn buitenkader van een deur of raam dat vastgeankerd is aan het metselwerk of het gevelfragment waartoe het behoort
v. raamkozijn, deurkozijn, vast kader
kozijndorpel onderste, horizontale, vaste deel van het kozijn v. steenlijst, onderdorpel, lekdorpel
kozijnregel horizontaal boven- of tussenstuk van het kozijn kozijnstijlen verticale stukken van het kozijn
kozijnpost vaste verticale tussenstijl gemonteerd in het kozijn
lazuur transparante afwerkingslaag van een beschermingssysteem van houten buitenschrijnwerk
legeringselementen vreemde stoffen die aan een metaalsoort worden toegevoegd om de eigenschappen ervan te verbeteren
moffelen bewerkingsproces van aluminium waarbij men de profielen met een speciaal afwerkingsprocédé van een eindlaag voorziet
monolitisch glas enkel glas
omtreksluiting sluitsysteem van een raam of deur dat op de drie of vier buitenkanten van een bewegend deel een aantal sluitpunten heeft
omtrekspeling zijdelingse speling bij een bewegend deel van een raam of deur, die aan de zijkanten voorzien is
ongepaarde zijde * het tegenoverliggende vlak van de gepaarde zijde van een raam- of deuronderdeel waarop geen paartekens geplaatst zijn
onrechtstreeks * afsluitzone tussen kozijndorpel en -vleugel waarbij geen regenwaterprofiel
waterscherm is voorzien
ontwateringsgleuf gleuf of groef voorzien in de horizontale onderdelen van een PVC-, houten of aluminium raam;
doel: het doorslaande regenwater opvangen en afvoeren v. afvoergleuf
opdek het gedeelte van een binnenkader, een vleugel of een deurblad, dat buiten het binnenvlak van het kozijn uitsteekt
v. opdekconstructie, opdekraam, opdekdeur
opdekvleugel raamvleugel die volgens een opdekconstructie is uitgevoerd open pen- en enkelvoudige of meervoudige houtverbinding met een open gat-verbinding verbindingsstructuur
oppervlaktebehandeling het aanbrengen van een afwerkingsprocédé bij buitenschrijnwerk oxidatie scheikundig proces veroorzaakt door de luchtpollutie of door een
scheikundige reactie van twee stoffen waarbij de oppervlakte van het materiaal degradeert en vervuiling vertoont
v. roest
oxidelaag laag op een aluminiumprofiel die ontstaat door een scheikundige verbinding van zuurstof met een ander element, bv. zwavelzuur;
doel: voorbereiding van de anodisering
paartekens door de houtbewerker gebruikte verzameltekens die op de onderdelen van een houtconstructie worden getekend als herkenningsmiddel van de plaats die een bepaald onderdeel inneemt in het geheel van de constructie v. paringstekens
paddestoelnokken sluitnokken van een raam- of deursluiting die paddenstoelvormig zijn en door hun speciale vorm het inbraakvertragende effect van het buitenschrijnwerk verhogen
patineren * het aanbrengen van een schaduweffect als afwerking
pennen * verbindingsmiddelen die aan de uiteinden van raam- of deuronderdelen worden aangebracht om een stevige houtverbinding te maken
penverdeling de positie van de pen(nen) t.o.v. de houtdikte van het te verbinden onderdeel
penvermindering versmalling van de penbreedte bij een pen- en gatverbinding, als gevolg van infrezing van een sponning, profiel of groef
v. penmindering
perspalen aluminium gegoten stukken van een bepaalde vorm die als uitgangsmateriaal dienen voor het extrusieproces
pigmenten sterk geconcentreerde kleurstoffen in vaste of vloeibare vorm die in verven vermengd worden;
planchetten houten planken als onderdeel van een beschot of van een plankendeur die van tand en groef en soms van een voegontduiking voorzien zijn
plankendeur een deurtype waarvan het deurblad met planchetten bekleed is v. planchettendeur
poedercoaten elektrostatisch aanbrengen van een verflaag met poederverf
polyamidestrip verbindingsprofiel in kunststof dat tussen het binnen- en buitengedeelte van een aluminium kokerprofiel voorzien is;
doel: de overdracht van koude en warmte verhinderen
polyurethaangiethars kunsthars met als hoofdbestanddeel polyurethaan
polyurethaanlijm reactieve, watervaste lijmsoort die een verharder bevat of waarbij een verharder wordt toegevoegd en die uithardt door een inwendige reactie van scheikundige stoffen
profiel * lijstvorm
v. lijst
profileren aan een werkstuk een lijstvorm aanbrengen door middel van een freesbewerking
propyleen monomeer die kan gepolymeriseerd worden tot polypropyleen, gebruikt in veel toepassingen (verpakking, folie, gebruiksartikelen, auto-onderdelen, …) PVC petrochemisch product: een organische component die voortkomt uit
petroleum of natuurlijk gas; het ontstaat door het polymeriseren van het monomeer vinylchloride
raamfreesset frezenstel dat in één freesbewerking verschillende profileringen aan raam- en deuronderdelen aanbrengt
rechtstreeks waterscherm * afdichtingszone voor vochtinfiltratie, uitgevoerd met een regenwaterprofiel met soepele dichtingsstrips
recycleerbaarheid mogelijkheid tot het opnieuw verwerken van afgedankte materialen in een bruikbaar product
reflexievermogen eigenschap van materiaal om na belasting terug te keren in zijn
regel horizontaal geplaatst onderdeel van een raamwerk v. bovenregel, middenregel, tussenregel
regenwaterprofiel aluminium profiel dat tussen de onderregel van een raamvleugel en een onderdorpel of steenlijst van het kozijn geplaatst wordt;
doel: wind- en waterdichtheid bevorderen en lekwater afvoeren v. waterlekprofiel, waterprofiel
schuimrubberband afdichtingsmateriaal of -strook die gebruikt wordt voor het afdichten van voegen tussen buitenschrijnwerk en metselwerk
slip opening tussen twee naast elkaar geplaatste pennen als onderdeel van een houtverbinding
v. open gat
soepele dichting aansluiting tussen bewegend deel en vast gedeelte van een raam of deur waar gebruik wordt gemaakt van een indrukbare rubberen strip
spatieblokjes blokjes van diverse dikten die gebruikt worden bij het plaatsen van glas of een paneel als afstandhouders tussen de sponning en het (glas)paneel
speling * ruimte of spleet tussen het bewegende deel en het vaste kader sponningbreedte afmeting van een sponning in functie van de dikte van het materiaal sponningdiepte afmeting van een sponning in functie van de breedte van het materiaal sponningvoorhout het gedeelte hout dat zich voor de glassponning van een raamwerk bevindt,
gezien vanaf de buitenzijde;
spouw ruimte tussen twee muurplaten, glasruiten of vulpanelen
staalverzinkte, verzinkte schroeven van een speciale uitvoering die aan het uiteinde van zelftappende schroeven een boorkopje voorzien zijn
standaardsponning de normale of gestandaardiseerde afmetingen van een aanslagsponning bij ramen of buitendeuren met 4 mm als referentieafmeting
statische belasting belasting op een onderdeel van een houtconstructie met een onbeweeglijke en bestendige druk
steunblokjes * blokjes uit harde kunststof of uit hard hout voor het correct plaatsen van een glasblad
stoomkraker een raffinaderijproces dat aan de hand van warmte (via stoom) en een katalysator de moleculaire structuur breekt en later weer combineert tot iets nieuws (base chemicals)
terugliggende glaslat model van glaslat(ten) dat naar plaatsing van het glas een beetje binnen het vlak van het raamwerk komt
thermisch isolerend glas soort van beglazing die warmte- en koude-isolerend is
tunneloven onderdeel van een doorloopdrooginstallatie waarbij poedergelakte
aluminium profielen via een transportsysteem door een verwarmde, gesloten droogtunnel gevoerd worden om het lakproces te versnellen
universele sluiting sluitmechanisme dat onder diverse omstandigheden kan worden geplaatst
UV-bestendig eigenschap van een bepaalde afwerkingslaag om schadelijke ultraviolette stralen tegen te houden
valraam vensterraam waarvan de opgaande vleugel(s) een naar binnen toe openvallende beweging maakt (maken)
valraamscharnier speciaal raamscharnier dat de openvallende of kippende beweging mogelijk maakt
vast raam type vensterraam waarvan geen enkel deel een beweging maakt
veiligheidscilinder slotcilinder die door zijn speciale bouw belangrijk is voor inbraakvertraging veiligheidsglas glassoort die door een speciaal fabricageprocédé onbreekbaar is
veiligheidsklassen classificatie van glassoorten op het gebied van breuken en inslagen veiligheidssluitkom verbeterde versie van het sluitpunt van een slot of sluitnok
veiligheidsrozet sleutelplaatje dat in hetzelfde vlak van de cilinder gemonteerd wordt;
doel: bescherming van de cilinder
verankeren bevestigen van een raam- of deurkozijn in de muuropening door middel van muurpluggen of speciale schroeven
v. het verankerde deel van een raam of deur
vergaren * het samenbrengen van een houtconstructie (een raam of een deur vergaren)
verluchte glassponning een glassponning die voorzien is van een extra verluchtingsgroef met een aantal geboorde openingen
verluchtingsgroef ondiepe groef in de glassponning om het condensatievocht af te voeren vleugel opengaand of ingewerkt deel van een raam
v. raamvleugel
vochtinfiltratie indringing van vocht onder de vorm van waterdamp of waterdruppels
vulprofiel een soepele, dunne, zelfklevende strip die gebruikt wordt bij het plaatsen van glas en die vooraf gekleefd wordt aan de binnenkant van de glassponning en aan de binnenkant van de glaslat
wachtoven onderdeel van productie-installatie van aluminium waar de legeringen samen met het vloeibare aluminium onder hoge temperaturen worden vermengd waterplint deurplint bij een buitendeur;
doel: beletten dat het aflopende en doorslaande regenwater tussen de onderkant van het deurblad en de stenen dorpel naar binnen dringt v. plint
* betekenis van het woord in de context van de inhoud van de module
Constructiv
Koningsstraat 132 bus 1, 1000 Brussel t +32 2 209 65 65 • f +32 2 209 65 00 www.constructiv.be • info@constructiv.be
BUILDING your LEARNING
1 Houtbewerking
1.1 Planlezen
1.2 Manuele houtbewerking
1.3A Machinale houtbewerking - deel 1 1.3B Machinale houtbewerking - deel 2 1.3C Machinale houtbewerking - deel 3 1.4 Houtverbindingen 4.4 Rechte steektrap en bordestrap
5 Buitenschrijnwerk
5.1 Ramen en deuren
5.2 Plaatsen van ramen en deuren 5.3 Gevelbekleding
6 Houtconstructies
6.1 Dakspanten 6.2 Houtskeletbouw
6.3 Sterkteleer - balklagen (binnenkort te verschijnen)