Serge Brison
Grandjean / Profondeville
Ramen en deuren in hout
De voornaamste eigenschappen van hout voor buitenschrijnwerk zijn:
• een duurzaamheid van minimum klasse I, II of III bezitten, waarbij de duur-zaamheidklasse III een bijkomende biologische bescherming moet krijgen tegen verblauwing;
• het hout moet ook een hoge stabiliteit en een goede mechanische weer-stand bezitten;
• er mogen geen zichtbare gebreken, zoals kwasten, barsten, harsgallen, uitgespoelde inhoudstoffen, enz. in de stukken voorkomen;
• het vochtgehalte van het gebruikte hout moet tussen 12 en 18 % liggen (STS 52).
• de stukken mogen geen zichtbare gebreken vertonen: weke kwasten, gedraaide vezel, bast, sterscheuren, onechte kern (rot), vriesbarst, ring-scheuren, spintlagen, interne ring-scheuren, kapbreuken, wonden, steken, wormgaten, rot of uileveer.
De houtdraad moet minder dan 5% kromming hebben.
Vaste knoesten zijn toegelaten en loszittende kwasten met minder dan 5 mm diameter en minstens 5 mm van een scherpe kant verwijderd worden geduld. Merg is niet toegelaten.
Acajou d'Afrique Khaya spp. III rose tot helder roodbruin 530 stabiel
Acajou d'Amérique Swietenia macrophylla II bruinrood tot helder bruin 550 zeer stabiel
Afrormosia Pericopsis elata I/II goudbruin 700 stabiel
Afzélia Apa, Bella, Chanfuta,
Lingué, Pachyloba Afzelia spp. I helder oker tot bruinrood 800 zeer stabiel
Afzélia Doussié Afzelia bipindensis I helder oker tot bruinrood 800 zeer stabiel
Europese eik Quercus robur et Q. petraea II/III geel tot helder bruingeel 700 minder stabiel
Witte Amerikaanse eik Quercus spp. II/III helder tot goudbruin 750 minder stabiel
Epicéa Picea abies IV witachtig bruingeel 450 stabiel
Framiré Terminalia ivorensis II/III geel tot helder bruingeel 550 stabiel
Hemlock Tsuga heterophylla IV geelgrijs tot bruingrijs 450 stabiel
Iroko (Kambala) Chlorophora excelsa et C. regia I/II goudgeel tot donkerbruin 650 zeer stabiel
Jatoba Hymenaea courbaril II oranjerood tot roodbruin 900 stabiel
Makoré Tieghemella heckelii I rosbruin tot roodbruin 660 stabiel
Mengkulang Heritiera spp. IV roodbruin 680 stabiel
Meranti, Red Shorea spp. II/IV roodbruin tot rosbruin 550 stabiel
Merbau Intsia spp. I/II helderbruin tot roodbruin 800 zeer stabiel
Moabi Baillonella toxisperma I rosbruin tot roodbruin 850 stabiel
Movingui Distemonanthus benthamianus III helgeel tot bruingeel 700 stabiel
Niangon Heritiera utilis et H. densiflora III rosbruin tot roodbruin 700 stabiel
Oregon pine Pseudotsuga menzieii III helder tot helderbruin 550 stabiel
Padouk Pterocarpus soyauxii I rood tot paarsrood 750 zeer stabiel
Panga-Panga Millettia stuhlmannii II zwartbruin 850 stabiel
Pin des Landes Pinus pinaster III/IV gestreept roodachtig bruin 620 minder stabiel
RNG Pinus sylvestris III/IV helder tot gelig roodbruin 500 stabiel
Grenen Pinus sylvestris III/IV helder tot gelig roodbruin 500 stabiel
Pitch-pine Pinus caribaea III helderbruin tot roodbruin 700 stabiel
Sapelli Entandrophragma cylindricum III roodbruin 650 stabiel
Sipo Entandrophragma utile II/III roodbruin 650 stabiel
Southern pine Pinus spp. III helder geelbruin 540 stabiel
Tatajuba Bagassa guianensis I/II goudbruin tot bruin 800 stabiel
Teak Tectona grandis I midden- tot donkerbruin 650 zeer stabiel
Tola Gossweilerodendron balsamiferum II/III rossig geelbruin 500 stabiel
3.2 PVC
Sinds enkele decennia is het gebruik van kunststoframen in België sterk toe-genomen. Onder de vele kunststoffen met uiteenlopende eigenschappen is hard polyvinylchloride (PVC) tot op heden de meest gebruikte kunststof voor buitenschrijnwerk.
Voorts worden ook andere kunststoffen zoals polyurethaan (PUR) en poly-phenyleenoxide (PP) toegepast. De opkomst van de kunststoframen is begonnen in 1954 en PVC was het eerste synthetisch materiaal dat ingang vond in de schrijnwerkerij.
Het materiaal voor buitenschrijnwerk in hard PVC moet logischerwijze van een goede kwaliteit zijn. De samenstelling van de compound waaruit de pro-fielen worden geëxtrudeerd, vraagt evenwicht en homogeniteit.
De mechanische weerstand van een PVC-profiel voor buitenschrijnwerk beperkt zich niet enkel tot slagvastheid, maar het moet ook stabiliteit, dicht-heid, elasticiteit, stijfheid en maatvastheid bezitten.
De eigenschappen van het hard PVC zijn vastgelegd in voorschriften zoals:
• STS-52 addendum,
• STS-52.12 buitenschrijnwerk, vensters, vensterdeuren en lichte gevels,
• bepalingen Butgb: technische goedkeuring, met doorlopende goedkeu-ring van de PVC-profielen.
PVC-raam- en deurprofielen bezitten een kamersysteem dat sterk verschil-lend kan zijn naargelang de bestemming van het profiel en zijn fabricatie.
Het kamersysteem vindt zijn oorsprong in het stabiliserende, isolerende en sterkte-effect van deze werkwijze. Op dit ogenblik is een uitvoering in een vier-, zelfs een vijfkamersysteem geen zeldzaamheid.
De meeste profielen worden versterkt met een metalen versterkingsprofiel, dat vóór het samenbrengen van het kader en de vleugel in een vrije kamer-ruimte wordt geschoven.
Hans Dendooven / Hoeilaart
Oorsprong van PVC Bepaalde houtsoorten moeten, voor het aanbrengen van de
afwerkingssys-temen, een reinigingsvoorbehandeling ondergaan. Dit is nodig om de moge-lijke nadelige inhoudstoffen te neutraliseren en de hechting van de afwer-kingslagen niet te verhinderen. Deze behandeling kan bijvoorbeeld bestaan uit ontvetten.
Het hoofdprofiel van een raam of een buitendeur heeft een minimumdikte van 60 tot 70 mm. Het hele systeem bestaat uit basisprofielen waarop sup-plementaire profielen worden opgebouwd, zoals afvoerlijsten, glaslatten, ver-sterkingsprofielen, enz. zodat men constructief diverse raam- en deurvormen kan uitvoeren.
De profielen worden via extrusie uit een compound getrokken in een continu productieproces. Het product van dit productieproces is een wit, gestan-daardiseerd en glad kokerprofiel dat op één enkele lengtemaat van 6 m
Deceuninck Plastics Industries NV / Hooglede-Gits
Samenstelling compound
De acryllaag wordt in één bewerking samen met de basiskleur (wit) geëxtru-deerd, zodat er tussen het basisprofiel en de ongeveer 1 mm dikke kleurlaag, een homogene verbinding ontstaat.
De beide componenten moeten een identieke waarde bezitten wat uit-zicht, duurzaamheid en uitzetting betreft. Het oppervlak van de witte en de ge kleurde profielen is gesatineerd (halfmat) en kan eenvoudig proper gehou-den worgehou-den door het regelmatig met water met een niet bijtende zeep te wassen.
3.3 Aluminium
Het materiaal aluminium vind je in de natuur niet in zijn normale handels-vorm. De basisgrondstof van aluminium is de delfstof bauxiet die in ruime mate aanwezig is in de aardkorst. De belangrijkste ontginningsgebieden zijn Guinea, Australië en Rusland.
De delfstof wordt via een chemisch productieproces omgevormd tot een wit poeder dat in vaktermen aluminaat genoemd wordt. 4,6 ton bauxiet levert 1 ton aluminaat op. Door middel van elektrolyse wordt vloeibaar aluminium verkregen. Voor aluminium in de bouwnijverheid worden er dan legeringen van magnesium en silicium toegevoegd om de mechanische eigenschappen en de weerstand tegen corrosie te verhogen.
Dit mengsel wordt vervolgens in ronde staven gegoten die de basisvorm zijn voor het extrusieproces: de ronde staven worden opgewarmd tot 510° - 540°
en onder hoge druk door een stalen matrijs geperst.
Op deze manier krijgt men blankgetrokken aluminium kokerprofielen met één, twee of drie kamers en met een materiaaldikte van 1,6 tot 2 mm.
Thermisch geïsoleerde aluminiumprofielen bezitten een doorlopend isolatie-profiel waardoor de buisvormige elementen zonder koudebrug met elkaar verbonden zijn. De dichting tussen de onderscheiden delen van het gevel-element gebeurt doorgaans met een zelfklemmend, soepel neopreenprofiel.
Voor de uitvoering verwijzen we naar de technische goedkeuring van BUtgb en de STS 52.0.
Studio Claerhout Van Severen / Bonheiden
Ramen en deuren in aluminium
3.4 Staal
De basisgrondstof van staal, ijzererts, is op aarde ruim voorhanden. Een andere "grondstof" die voor het vervaardigen van staal vaak gebruik wordt, is gerecycleerd schroot.
Staal is dus 100 % herbruikbaar, wat uit ecologisch oogpunt een belangrijk pluspunt is, vergeleken bij sommige van zijn concurrenten.
In een hoogoven wordt door het smelten van ijzererts gietijzer verkregen, het basismateriaal van staal.
Door een affinageproces wordt het gietijzer in staal omgezet. Het aldus ver-kregen staal wordt gewalst en uit walsplaten worden profielen gevormd.
Voordelen van staal
- Daar waar de fysische eigenschappen van andere materialen zich er niet toe lenen, kunnen met staal complexe en/of buitenmaatse ensembles worden gerealiseerd.
- Inbraakvertragende, kogelwerende en explosiebeveiligende eigenschap-pen.
- Een grotere stabiliteit dankzij de gelaste verbindingen.
- Een behoorlijk elastisch raamwerk.
- Meer lichtinval door het gebruik van smallere profielen.
Men dient een onderscheid te maken tussen staalconstructies met en zon-der thermische "snede" of onzon-derbreking.
Profielen zonder thermische onderbreking zijn koudgevormde buisprofielen met een minimum wanddikte van 1,5 mm.
Profielen met thermische snede worden geassembleerd uit 2 stalen halfko-kers met een wanddikte van 1,5 mm, verbonden door een isolerende kunst-stofstrip.
De profielen worden op twee verschillende manieren vergaard:
- door elektrisch lassen over de hele omtrek van de verbindingsnaad, bij assemblage van twee koudgeprofileerde kokerprofielen;
- door het vouwen en ineenfelsen van de uiteinden tot één geheel.
3.5 PUR
Polyurethaan (PUR) is een kunststof die behoort tot de groep van de duro-meren, wat betekent dat hij zich niet meer vervormt na uitharding door hit-tewerking. De mechanische eigenschappen van polyurethaan blijven nage-noeg onveranderd onder temperaturen gaande van – 40° C tot + 110° C.
Polyurethaan is heel goed bestand tegen chemische stoffen, zuren, basen, cement, olie, teer en luchtverontreiniging…
De thermisch isolerende eigenschappen zijn prima.
Ook de verwerkingsmogelijkheden liggen goed, zoals bij hout. Polyurethaan zagen, boren, frezen, lijmen is geen probleem.
Belcopur / Houthalen
Ramen en deuren in PUR
De ramen worden samengesteld uit profielen van integraal gehard schuin (densiteit van 0,6 g/cm3), versterkt met een centrale aluminiumkern die vol-ledig hecht aan de sluitende pasvorm van het schuim.
De alu verstijvingsprofielen fungeren als verbindingsstukken doordat ze inge-klemd zitten in de holle PUR-vorm waarin hoeksluitstukken vast verlijmd zijn.