• No results found

Deze paragraaf verschaft inzicht in de beleidsmatige en financiële betrokkenheid van de gemeente bij verbonden partijen.

Voor de uitvoering van een aantal taken heeft de gemeente Hof van Twente zich verbonden met andere partijen. Daarbij kent de regionale samenwerking verschillende varianten.

Zo hebben de SWB, de gemeenten Hengelo en Hof van Twente het beheer en onderhoud van de

openbare ruimte gebundeld in één nieuwe

organisatie-eenheid, onder de naam “Gildebor”. De nieuwe organisatie is van start gegaan op 1 januari 2017. Deze samenwerking biedt onder meer kansen om de doelstellingen van de Participatiewet beter te realiseren.

Wat wordt verstaan onder verbonden partijen?

Tot verbonden partijen worden volgens het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) die partijen gerekend, waarin de gemeente een bestuurlijk en financieel belang heeft.

Onder bestuurlijk belang wordt verstaan:

zeggenschap, hetzij uit hoofde van vertegenwoor-diging in het bestuur hetzij uit hoofde van stemrecht.

Onder financieel belang wordt verstaan:

beschikbaar gestelde middelen, die kwijt zijn in geval van faillissement van de verbonden partij of waarvoor aansprakelijkheid van de gemeente bestaat als de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt.

Over het algemeen gaat het bij verbonden partijen om vennootschappen waar de gemeente aandelen in heeft en gemeenschappelijke regelingen, zoals de Regio Twente en de Veiligheidregio, waarin bij wijze van verlengd lokaal bestuur publieke belangen

worden gediend.

Het beleid van overheden is over het algemeen niet gericht op het hebben van aandelen in

vennootschappen, omdat beleggen nu eenmaal geen publieke taak is. Hof van Twente heeft, net als

andere overheden, een aantal aandelen in bezit.

Deze zijn vooral ingegeven door het feit dat private partijen in het verleden bepaalde publieke belangen niet of onvoldoende konden waarborgen.

Instellingen waar de gemeente door een subsidierelatie uitvoering van beleid tracht te

111 Jaarverslag 2017: Samen aanpakken

bereiken, behoren in dit kader niet tot de verbonden partijen. Vormen van samenwerking die niet in rechtspersonen zijn ondergebracht behoren

eveneens niet tot verbonden partijen. Uiteraard blijft de gemeente de beleidsmatige en financiële

verantwoordelijkheden houden ten aanzien van deze partijen, direct dan wel indirect.

In paragraaf 2 wordt gekeken naar de risico’s en het (benodigde) weerstandsvermogen van de verbonden partijen.

Grip op verbonden partijen

De Nota verbonden partijen van 24 november 2015 is de leidraad voor het beleid, structuur, sturing en grip op de verbonden partijen vanuit het college en de raad en hun afgevaardigde bestuursleden.

Vanuit de 14 Twentse gemeenten vindt afstemming plaats om te komen tot jaarlijkse afspraken over begrotingsrichtlijnen met de gemeenschappelijke regelingen. De gemeenschappelijke regelingen hebben deze richtlijn ook toegepast voor 2017.

Ontwikkelingen verbonden partijen

Per verbonden partij wordt kort het doel, de bijdrage aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen

(BBV-voortschriften) en, voor zover van toepassing, relevante ontwikkelingen beschreven.

Daarna is op grond van de BBV een tabel

opgenomen met de (minimale) financiële gegevens.

Deze zijn deels op basis van vastgestelde gegevens, deels op basis van (afgegeven) indicaties.

Hierin is ook de risico-indeling vanuit de actualisatie van de Nota verbonden partijen opgenomen.

Gemeenschappelijke regelingen

Regio Twente

Doel en bijdrage aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen

Regio Twente voert voor en met de Twentse

gemeenten taken uit op het gebied van gezondheid, economie, belangenbehartiging, zorg en jeugdhulp en recreatievoorzieningen.

Ontwikkelingen

In 2007 hebben de veertien Twentse gemeenten besloten een gezamenlijke agenda op te stellen die een looptijd had tot en met 2017: de Agenda van Twente. Doel was het duurzaam en substantieel versterken van de sociaal economische structuur van Twente. In 2017 is er toegewerkt naar een nieuwe gezamenlijke regionale agenda: de Agenda voor

112 Jaarverslag 2017: Samen aanpakken

Twente.De gemeenteraad van Hof van Twente heeft in 2017 besloten de ambitie die daarin is verwoord te onderschrijven en in te stemmen met de financiering hiervan.

Veiligheidsregio Twente

Doel en bijdrage aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen

In de Veiligheidsregio Twente (VRT) werken de brandweer, geneeskundige hulpverlening (GHOR), de politie en de 14 Twentse gemeenten samen aan een veilig Twente. De VRT zet zich in voor effectieve voorbereiding op en bestrijding van crises en rampen (wettelijke verplichting).

Euregio

Doel en bijdrage aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen

De grensoverschrijdende gemeentelijke

samenwerking die plaatsvindt in Euregio-verband kent belangrijke toeristische en economische pijlers.

De Euregio houdt zich bezig met:

- Belangenbehartiging

- Samenwerking op sociaal-cultureel gebied - Advisering met betrekking tot

grensoverschrijdend werknemersverkeer

- Het versterken van de economische structuur via Interreg-fondsen

- Intergemeentelijke samenwerking in de meest brede zin van het woord.

SWB

Doel en bijdrage aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen

Het ontwikkelen van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt tot waardevolle medewerkers. De SWB voert voor de gemeente Hof van Twente de Wet Sociale Werkvoorziening (Wsw) en is de uitvoerende organisatie als het gaat om re-integratietrajecten.

Ontwikkelingen

De SWB, de gemeenten Hengelo en Hof van Twente hebben het beheer en onderhoud van de openbare ruimte gebundeld in één nieuwe organisatie-eenheid, onder de naam “Gildebor”. De nieuwe organisatie is van start gegaan op 1 januari 2017.

Stadsbank Oost Nederland

Doel en bijdrage aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen

De bank is een kredietbank en heeft tot doel om vanuit bedrijfseconomische en maatschappelijke optiek een verantwoord pakket van (financiële)

113 Jaarverslag 2017: Samen aanpakken

dienstverlening aan te bieden aan mensen die

financiële problemen ondervinden. Het gaat hier om deelnemen aan kredietverlening, budgetbeheer, schuldhulpverlening en bij bewindvoering

schuldsanering.

Crematoria Twente

Doel en bijdrage aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen

Het in stand houden en exploiteren van de crematoria in de regio. De deelname wordt beschouwd als een publieke taak bij een brede invulling van de Wet lijkbezorging.

Ontwikkelingen

In het strategisch meerjarenplan 2012 wordt uitgegaan van een betere spreiding van de

crematievoorzieningen, renovatie van de bestaande voorzieningen in Almelo en Enschede en verbetering van de dienstverlening. De betere spreiding wordt gerealiseerd door nieuwe locaties in Oldenzaal en Borne.

Twentebedrijf

Doel en bijdrage aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen

Het Twentebedrijf is opgericht om mogelijke

samenwerking op het gebied van bedrijfsvoering en uitvoering, op basis van coalition of the willing, vorm te kunnen geven.

Ontwikkelingen

Ten aanzien van de Twentse samenwerking stond in 2017 het uitbouwen van bestaande samenwerkingen op het gebied van bedrijfsvoering centraal. Zo is er besloten tot oprichting van een gezamenlijk IT-platform Twente en staat de doorontwikkeling van Twentse Kracht (interne arbeidsmarkt) op de agenda.

In de loop van 2017 is gebleken dat het niet langer realistisch is dat het “casco” van het Twentebedrijf zal worden gevuld met taken. De colleges van alle

veertien gemeenten hebben daarom eind 2017

besloten om de rechtspersoon (GR) op te heffen. De merknaam Twentebedrijf blijft gehanteerd worden voor de samenwerkingen op het gebied van

bedrijfsvoering.

Omgevingsdienst Twente (ODT) Doel en bijdrage aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen

De Omgevinsdienst Twente gaat voor de Twentse gemeenten en de provincie Overijssel de wettelijke milieutaken op het gebied van vergunningverlening,

114 Jaarverslag 2017: Samen aanpakken

toezicht en handhaving uitvoeren. Dit gebeurt nu nog in netwerkverband (RUD Twente).

Ontwikkelingen

In 2017 hebben de veertien Twentse gemeenten en de Provincie Overijssel samengewerkt aan de

vorming van de Omgevingsdienst Twente (ODT) die per 1 januari 2019 van start gaat. Dit betreft de Twentse uitvoeringsdienst waarbij medewerkers die uitvoerende taken op het gebied van

vergunningverlening, toezicht & handhaving

(milieutaken) verrichten ook fysiek overgaan naar deze nieuwe organisatie. Deze nieuwe organisatie komt in de plaats van de netwerkorganisatie

Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) waarbij medewerkers nu nog vanuit de gemeentehuizen samenwerken.

Aandeelhouderschappen

Twence

Doel en bijdrage aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen

Terugwinning van grondstoffen en energie uit afval door duurzame en betaalbare verwerking van afval

en bevordering van de samenwerking op het gebied van innovatief afvalbeleid (circulaire economie).

In het concept Strategisch beleidsplan 2016-2019 is de focus meer gelegd op de bijdrage aan de

circulaire economie en aan duurzame oplossingen.

Ontwikkelingen

In de aandeelhoudersvergadering van Twence op 20 april 2017 heeft een ruime meerderheid

aangegeven de voorkeur te hebben voor het scenario waarbij het aandeelhouderschap wordt

gecontinueerd, mogelijkheid te bieden om Münster te laten toetreden en dat Twence een intensievere rol krijgt in het realiseren van de

duurzaamheidsdoelstellingen van de aandeelhouders.

In vervolg daarop is verdere uitwerking gegeven aan een aantal relevante vraagstukken:

- Uitwerken inzet Twence als Duurzaamheidsbevorderaar

- Vervolgonderzoek en onderhandelingen aandeelhouderschap Münster

- Onderzoek uittredingsmogelijkheden en voorwaarden individuele aandeelhouders.

De gemeenten Almelo en Oldenzaal hebben

aangegeven hun aandeelhouderschap in Twence te

115 Jaarverslag 2017: Samen aanpakken

willen beëindigen. Zij hebben hun aandelen formeel aangeboden aan de andere aandeelhouders.

Hof van Twente heeft belangstelling getoond voor een mogelijke overname van de aandelen.

Op basis van de besprekingen is gezamenlijk geconcludeerd dat er geen overeenstemming kan worden bereikt over de condities tot overname van de aandelen door Hof van Twente.

Twente Milieu

Doel en bijdrage aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen

Twente Milieu is actief op het gebied van

afvalinzameling, om uitvoering te geven aan de wettelijke zorgplicht van de deelnemende

gemeenten. Daarnaast voert men het beheer van de openbare ruimte uit voor enkele van die gemeenten.

Bij het inzamelen van afval richt Twente Milieu zich op hergebruik van grondstoffen.

Ontwikkelingen

Eind 2017 is besloten tot toetreding van de gemeente Haaksbergen per 1 januari 2018.

Cogas

Doel en bijdrage aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen

Het beheren, onderhouden en verbeteren van infrastructuren in Oost-Nederland voor gas en elektriciteit en stadsverwarming, glasvezel voor kabel- en telecommunicatie en duurzame energie.

Ontwikkelingen

In 2017 is naast het jaarlijkse dividend een eenmalig extra dividend van in totaal € 20 miljoen aan de aandeelhouders uitgekeerd. Dit besluit is gebaseerd op de gewenste hoogte van de solvabiliteit van Cogas, ofwel de verhouding

tussen het eigen vermogen en het vreemd vermogen.

De solvabiliteit van Cogas was in de afgelopen jaren opgelopen tot circa 70 procent. Aandeelhouders en directie van Cogas zijn het erover eens dat een solvabiliteit van tussen 50 en 60 procent voldoende is. Voor Hof van Twente bedraagt de extra uitkering € 2,63 miljoen.

Bij de uitrol van de voorzieningen voor het

glasvezelnetwerk door Cogas is het buitengebied grotendeels voorzien van een breedbandaansluiting.

Echter circa 100 adressen liggen zo solitair gelegen dat ze geen gebruik kunnen maken van deze

mogelijkheden, de zogenoemde maatwerkadressen.

De maatwerkadressen die geen gebruik kunnen maken van het reguliere aanbod kunnen wel een

116 Jaarverslag 2017: Samen aanpakken

aansluiting krijgen, maar tegen een forse eenmalige eigen bijdrage. In 2017 is door de raad een bedrag van € 300.000,- gereserveerd voor een regeling

‘Tegemoetkoming Breedband Buitengebied Hof van Twente’.

Vitens

Doel en bijdrage aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen

Op een duurzame basis een uitstekende kwaliteit drinkwater leveren met een excellente

dienstverlening (leveringszekerheid).

Ontwikkelingen

De provincie Overijssel heeft in 2017 aangeboden om aandelen Vitens in te kopen bij de Overijsselse gemeenten. Besloten is de aandelen niet te verkopen aan de provincie Overijssel en aan te houden vanuit het algemeen belang.

BNG Bank

Doel en bijdrage aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen

BNG Bank is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. De bank draagt duurzaam bij aan het laag houden van de kosten van maatschappelijke voorzieningen voor

de burger. De BNG biedt financiële diensten op maat zoals kredietverlening, betalingsverkeer, advisering, elektronisch bankieren en beleggen.

Gemeente Hof van Twente neemt deel om toegang te behouden tot geld‐ en kapitaalmarkt (financiële markten). De BNG Bank is onze huisbankier.

Wadinko

Doel en bijdrage aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen

Wadinko is een participatiemaatschappij, die vooral in Overijssel actief is. Het voornaamste doel is bevordering van de regionale werkgelegenheid.

Ontwikkelingsmaatschappij Zenkeldamshoek Doel en bijdrage aan de gemeentelijke

beleidsdoelstellingen

Het industrieterrein Zenkeldamshoek in Goor wordt in het kader van een publiekrechtelijke

samenwerkingsovereenkomst ontwikkeld door de gemeente en BNG Gebiedsontwikkeling. De verdere ontwikkeling geschiedt vanuit de samenwerkings-overeenkomst Ontwikkelingsmaatschappij

Zenkeldamshoek (OMZ) en een eind 2013 daaraan toegevoegde Allonge. De gemeente is voor 20%

risicodragend in deze participatie.

117 Jaarverslag 2017: Samen aanpakken

Ontwikkelingen

De belangstelling van ondernemers voor Zenkel-damshoek is in 2017 ten opzichte van voorgaande jaren flink toegenomen. Dit heeft geresulteerd in de verkoop van ca. 6,8 bedrijfsgrond.

Er is gestart met een procedure voor een herziening van bestemmingsplan voor de oostelijke kant van de Zomerweg. Door onder andere de verschuiving van de rooilijnen en de verlaging van de minimale

bouwhoogte beoogt Zenkeldamshoek de verkoopbaarheid van een aantal kavels te verbeteren. Inmiddels is ook duidelijk dat

Zenkeldamshoek van glasvezel wordt voorzien.

De herziene grondexploitatie van 2017 komt uit op een negatief resultaat van ca. 274.000, waarbij vanuit de gemaakte afspraken tussen gemeente en BNG Gebiedsontwikkeling over de risicoverdeling een deel ten laste van de gemeente komt.

Voor het gepresenteerde negatieve resultaat 2017 is een voorziening afwaardering deelneming

Zenkeldamshoek van € 109.600 opgenomen.

Het risicoprofiel per 31 december 2017 komt uit op circa € 447.000. Voor de risico’s en de berekening van de benodigde weerstandscapaciteit wordt verwezen naar paragraaf 2.

De gemeente heeft over 2017 een

garantstellings-provisie van circa € 30.000 ontvangen als vergoeding voor de gemeentelijke garantsstelling. Daarmee komt het saldo van de Reserve garantstellingsprovisie op 31 december 2017 uit op circa € 138.000.

Enexis

Doel en bijdrage aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen

Enexis beheert het energienetwerk in Noord-, Oost- en Zuid-Nederland. De netbeheerderstaak is een publiek belang, wettelijk geregeld met o.a. toezicht vanuit de Autoriteit Consument en Markt.

De vennootschap heeft ten doel het realiseren van een duurzame energievoorziening en door regie te nemen in innovatieve oplossingen. Dit om de

energietransitie te versnellen én excellent netbeheer uit te voeren.

Overige deelnemingen naar aanleiding van verkoop Essent

Doel en bijdrage aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen

De vennootschappen PBE, Vordering Enexis, Verkoop Vennootschap, CBL Vennootschap, Extra Zekerheid Vennootschap, Claim Staat

Vennootschap zijn opgericht bij de verkoop van Essent in 2008 ter afwikkeling van leningen,

118 Jaarverslag 2017: Samen aanpakken

garanties, vrijwaring en juridische claims. In 2014 is daar de afwikkeling van de verplichtingen bij de verkoop van Attero aan toegevoegd.

Naar verwachting worden deze deelnemingen in 2019 beëindigd.

Energiecoöperatie Zuiver Hof van Twente Doel en bijdrage aan de gemeentelijke

beleidsdoelstellingen

Deze coöperatie is tot dusver tripartite samengesteld:

Gemeente, Energiecoöperatie Hof van Twente Coöperatie U.A. (ECHT) en Stichting Platform

Ondernemersverenigingen Hof van Twente. In 2017 zijn verschillende stappen gezet om de gemeente enig aandeelhouder te maken van Zuiver. De coöperatie en BV hebben als doel een

energieneutraal Hof van Twente in het jaar 2035 en beoogt dat te bereiken door doelmatig energiegebruik en energiebesparing, de lokale levering en productie van duurzame energie en verspreiding van kennis over duurzaamheid.

In 2017 is de werking van de coöperatie Zuiver geëvalueerd. Hieruit is gebleken dat Zuiver

effectiever en doeltreffender kan optreden, wanneer

de gemeente enig aandeelhouder is. Hierover is overeenstemming bereikt met de deelnemers in de coöperatie: de Energiecoöperatie Hof van Twente Coöperatie U.A. (ECHT) en Stichting Platform Ondernemersverenigingen Hof van Twente.

Afgesproken is dat zij hun lidmaatschap van de coöperatie opzeggen, het aandeel in Zuiver B.V.

wordt overgedragen aan de gemeente en de coöperatie zichzelf opheft. Zuiver BV, die blijft

bestaan, zal daarna optreden als holding waaronder project BV’s opgericht zullen worden waarbinnen projecten zoals “Zon op daken” uitgevoerd kunnen worden. Hiermee wordt Zuiver meer een

uitvoeringsorganisatie waarmee extra impuls

gegeven kan worden aan de verdere verduurzaming van de gemeente. De voorbereiding hiertoe is in 2017 getroffen en in 2018 zal het geeffectueerd worden. De werkzaamheden van de BV worden onder andere gefinancierd met een in 2016 door de gemeente verstrekte achtergestelde geldlening van € 100.000, opbrengsten uit energieverkoop en een extra bijdrage van de gemeente van € 30.000.

119 Jaarverslag 2017: Samen aanpakken

120 Jaarverslag 2017: Samen aanpakken

* Financiële informatie verbonden partijen voor zover (actueel) bekend opgenomen.

* Het eigen en vreemd vermogen ultimo 2017 en 2018 is gebaseerd op het verwachte vermogen.. Dit geldt ook voor het resultaat 2017 en 2018.

* Dividend betreft de uitkering over het jaar waarin het resultaat wordt uitgekeerd.

121 Jaarverslag 2017: Samen aanpakken

PARAGRAAF 7 : GRONDBELEID

Beleid

Uitgangspunt vormt de in 2015 vastgestelde Nota Grondbeleid. Het uitgangspunt is hierbij dat de gemeente actief sturing wenst te geven aan

ruimtelijke ontwikkelingen. Hierbij past een actieve en regisserende rol waarbij, uitgezonderd de

ontwikkeling van eigen gronden, gemeente een voorkeur heeft voor een faciliterend grondbeleid.

Indien de gemeentelijke regie zeer gewenst is, kan de gemeente een actieve rol innemen en gebruik maken van een budget voor strategische verwerving.

Strategische verwerving

Bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen geldt als beleid, dat een situationele benadering voorop staat.

Dit betekent dat afhankelijk van de situatie, een keuze wordt gemaakt tussen faciliterend grondbeleid of actief grondbeleid. Wanneer een keuze is gemaakt om een ruimtelijke ontwikkeling met actief

grondbeleid te realiseren, kan het college gebruik maken van een raamkrediet van 1 miljoen euro dat jaarlijks bij de begroting door de gemeenteraad beschikbaar wordt gesteld. Dit geldt bij een

kostendekkende grondexploitatie en een passende

structuurvisie. In 2017 zijn geen strategische aankopen gedaan in het kader van actief

grondbeleid. Wel is een perceel grond van ca. 2 ha aan de Entersestraat in Goor aangekocht ten

behoeve van duurzame energieproductie.

Particuliere Plannen

Daar waar de keuze vanuit de situationele

benadering uitkomt op een faciliterend grondbeleid, wordt gebruik gemaakt van het daarbij behorende instrumentarium. Dit kan middels (anterieure) overeenkomst of een exploitatieplan. Het

exploitatieplan moet worden vastgesteld indien het kostenverhaal niet op een andere wijze (eigen uitgifte of anterieure overeenkomst) is geregeld, waardoor de financiële haalbaarheid van het project niet is gegarandeerd. Op basis van een exploitatieplan is de aanvrager van de bouwvergunning verplicht om een exploitatiebijdrage te betalen.

In 2017 zijn de volgende exploitatieovereenkomsten gesloten:

- Diepenheim, Raadhuisstraat 23a, realisatie 1 woning;

- Goor, Zenkeldamshoek fase 1, realisatie bedrijfshal met kantoor;

- Goor, Gondalaan (ong), realisatie 1 woning;

- Goor, Deldensestraat 69-71, realisatie 2 woningen;

122 Jaarverslag 2017: Samen aanpakken

- Hengevelde, uitbreiding bedrijventerrein het Wegdam, realisatie 4 bedrijfshallen met kantoren;

- Ambt Delden, Gorsveldweg 13, realisatie 2 woningen;

- Markelo, Burg. Beaufortpl 5, realisatie 17 zorg- woningen;

- Delden, Hassinkstraat, realisatie 4 woningen Grondprijzen

In april 2015 heeft de gemeenteraad ingestemd met een tijdelijke verlaging van de grondprijs met € 10 per m². Vanaf 2017 ligt het prijspeil van de kavels weer op het prijspeil van voor de tijdelijke

grondprijsverlaging tussen € 200 en € 250 per m².

Winstneming grondexploitaties

In de vastgestelde nota Grondbeleid 2015 zijn ook de richtlijnen bij (tussentijdse) winstneming voor

grondexploitaties door de gemeenteraad vastgesteld.

De belangrijkste richtlijn heeft betrekking op het tijdstip van winstneming. Bij het nemen van resultaten is gekozen om de “percentage of

completionmethode” toe te passen. Resultaten van winstgevende complexen worden genomen vanaf het moment dat 50% van het complex is gerealiseerd. Dit

vindt plaats naar rato van de verwachte opbrengsten uit verkopen vermenigvuldigd met de rato van de verwachte kosten.

Het positieve resultaat van de grondexploitaties voor 2017 is vanuit het bovengenoemde beleid bepaald op € 794.049.

Dit vloeit met name voort uit winstnemingen voor de complexen in exploitatie. Dit bedrag wordt aan de reserve grondexploitatie toegevoegd.

Het saldo grondexploitatie over het jaar 2017 ziet er als volgt uit: Positief resultaat 2017 € 794.049

123 Jaarverslag 2017: Samen aanpakken

Weerstandsvermogen (zie ook paragraaf 2)

De omvang van de Reserve grondexploitatie was per 1-1-2017: € 1.864.431 nadat bij de kadernota 2018 besloten is om een bedrag van € 250.000 aan de algemene reserve toe te voegen.

Door het voordelig resultaat 2017 van € 794.049 wordt de omvang van de Reserve grondexploitatie per 1-1-2018: € 2.658.480.

In de paragraaf Weerstandsvermogen en

risicobeheersing in dit jaarverslag zijn de risico’s die met de reserve grondexploitatie worden afgedekt bepaald op € 1.554.431.

De ratio voor het weerstandsvermogen

grondexploitatie (beschikbare capaciteit gedeeld door de benodigde capaciteit) bedraagt hierdoor 1,7

(€ 2.658.480/ € 1.554.531). De gemeenteraad heeft bij het vaststellen van de nota risicomanagement

(€ 2.658.480/ € 1.554.531). De gemeenteraad heeft bij het vaststellen van de nota risicomanagement