5 Presentatie zoekresultaten
5.2 Verbetersuggesties presentatie gegevens
Uit het onderzoek en de literatuur zijn er drie aspecten die bij de presentatie van de gegevens uit archieftoegangen van belang zijn om de gebruiksvriendelijkheid en de
interpretatiemogelijkheden van de gegevens te verbeteren. Het eerste is dat de context te allen tijde helder moet zijn voor de bezoeker; waar bevind ik me in de site en herkennen welke informatie getoond wordt. Het tweede aspect betreft een minimale benodigde inspanning van de bezoeker om de interface en de informatie te begrijpen. Hierbij is het van belang dat de hulpmiddelen direct raadpleegbaar zijn en niet te veel tekst bevatten. Het derde aspect betreft het oplossen van de interpretatiebarrière van de presentatie van de gegevens in een
hiërarchische structuur. Hierbij speelt naast presentatievorm ook de vereiste domeinkennis een rol. De eventueel ontbrekende domeinkennis zal opgelost moeten worden door middel van het verstrekken van hulpmiddelen.
5.2.1 Context
Het herkennen van een context tijdens het zoeken wordt door de eerste twee aspecten bepaald. Het zoekpad moet zichtbaar zijn en de gepresenteerde functionaliteiten en gegevens moeten voor de bezoeker te interpreteren zijn. Bij de presentatie van een
zoekresultatenpagina moeten dus kruimelpad, zoekopdracht en de hulpmiddelen beschikbaar zijn. Voor de interpretatie van de interface zijn dat de secundaire hulpmiddelen. Bij de presentatie van een zoekresultaat en detailpagina zijn dat kruimelpad, zoekopdracht en de primaire hulpmiddelen.
Daarnaast kan het toepassen van kleurcodering en iconen voor bepaalde typen van informatie de bezoeker helpen om snel de context te bepalen of de gewenste informatie te selecteren. Grafische codering van de metadata
Uit het gebruikersonderzoek blijkt dat bezoekers veelal inhoudelijke informatie verwachten in een zoekresultaat, terwijl informatie uit inventarissen veelal contextueel van aard is. Daarnaast is in § 3.3 in een schema een relatie gelegd tussen de informatiebehoefte van de bezoeker (per doelgroep) en de gewenste metadata-elementen. In dit schema komt duidelijk naar voren dat het herkennen van de bronsoorten voor een bezoeker belangrijk is. Het is daarom van belang om te kijken hoe het beste de bronsoorten en het verschil tussen contextuele en inhoudelijke
informatie aan de bezoeker kenbaar gemaakt kan worden met behulp van kleurcodering en/of iconen.
Informatietypen
Uit de informatie analyse van het ORA blijkt dat de metadata-elementen in te delen zijn in de informatietypen: inhoudelijk, contextueel en administratief. Met behulp van deze indeling wordt voor de bezoeker het onderscheid gemaakt tussen inhoudelijke en contextuele informatie.
Dit onderscheid kan visueel zichtbaar gemaakt worden door de metadata te voorzien van een kop met daarin de vermelding van het betreffende informatietype, of een specifiek icoon, of door een kleurcodering. Persoonlijk denk ik dat kleurcodering de beste oplossing is. Een kleurcodering voorkomt namelijk nog meer tekst op een webpagina, die door de bezoeker gelezen moet worden.
Kleurcodering kan worden toegepast door de informatietypen te koppelen aan een (achtergrond)kleur bij presentatie van de informatie. Goed voorbeeld hiervan is
www.gahetna.nl48. Binnen de collecties worden de ‘afbeeldingen’, ‘Indexen’ en ‘inventarissen’ ieder van een eigen kleur voorzien. Deze kleurcodering blijft tijdens het bladeren, het zoeken en het presenteren van zoekresultaten zichtbaar. Een ander voorbeeld is het
gemeentemuseum Den Haag49, waarbij de verschillende onderdelen binnen de site een eigen kleur hebben. De kleurcodering moet wel aan de bezoeker duidelijk gemaakt worden50. Voor het meest optimaal gebruik van kleurcodering moet het aantal kleuren beperkt blijven tot vijf verschillende kleuren51.
Metadata-element Bronsoort
Naast de informatie uit de vastgestelde metadata-elementen moet het soort bron herkenbaar worden opgenomen in een zoekresultaat.
De bronsoort zou net als in archieven.nl (indeling archieftoegangen) kenbaar gemaakt kunnen worden door een specifiek icoon te koppelen aan iedere bronsoort. Aanwezigheid van een gedigitaliseerd archiefstuk kan verduidelijkt worden door een thumbnail52 te laten zien naast het zoekresultaat of de beschrijving in de detailpagina van het zoekresultaat. Voor de gedigitaliseerde documenten zou een icoon van het bestandsformaat kunnen worden weer gegeven (bijv. PDF icoon).
5.2.2 Interpretatiebarrière: presentatie hiërarchische structuren
De samenhang tussen zoekresultaat en de hiërarchische structuur waarin het resultaat voorkomt is bij informatie uit inventarissen van belang voor de bezoeker (in het bijzonder de onderzoeker). Uit de gebruikersonderzoeken van Romijn en De Vries (2009) en Huisman (2012) blijkt dat de bezoeker moeite heeft met de navigatie-elementen (boomstructuur). Bij het presenteren van het zoekresultaat moet de informatie buiten deze boomstructuur getoond worden. Door middel van de kleurcodering per informatietype en icoon voor bronsoort kan aan een bezoeker duidelijk worden gemaakt dat het bijvoorbeeld om een beschrijving uit een inventaris gaat. Pas na aanklikken van het resultaat, verwijzing naar detailpagina, zou het resultaat in de boomstructuur getoond kunnen worden. Helaas blijf je bij de informatie in de boomstructuur tegen een interpretatiebarrière aanlopen. Hierbij zou het helpen als de
48www.gahetna.nl; samenwerkingsverband tussen Het Genootschap voor het Nationaal Archief, het Nationaal
Archief en Spaarnestad Photo; 7-05-2015.
49
www.gemeentemuseum.nl; 7-05-2015.
50 Als uitleg bij kleurcodering wordt toegepast blijkt de gebruikersperformance met 40 % toe te nemen: http://guidelines.usability.gov/guidelines/114 (7 mei 2015); Wu, J. & Yuan, Y. (2003) Improving searching and reading performance: the effect of highlighting and text color coding. Information and Management, 40, 617- 637.
51
Maximaal 10, optimaal 5 kleuren: http://guidelines.usability.gov/guidelines/185. (7 mei 2015).
52
navigatoren groter van formaat waren en dus meer duidelijk te herkennen. Een tweede mogelijkheid is om de hiërarchie met inspringen van de tekst weer te geven, zie voorbeeld53:
Afbeelding 5.A: Inspringen.
Een goed voorbeeld van presentatie van een detailpagina van een zoekresultaat, waarbij het resultaat naast de boomstructuur wordt getoond, is te vinden op de website digitale studiezaal van Regionaal Archief Nijmegen54. De locatie van het resultaat wordt met een tekstmarkering (highlight) in de boomstructuur aangeduid:
Afbeelding 5.B: Resultaat naast boomstructuur.