Veranderingen in de straat

Hieronder volgt een opsomming van de fysieke en sociale veranderingen in en rondom de Jan Evertsenstraat, waargenomen door de bewoners van de Baarsjes, de ondernemers aan de straat en het winkelend publiek. Daarnaast worden ook ontwikkelingen in de Jan Evertsenstraat weergegeven die zijn gebleken uit onderzoek in opdracht van winkelstraatvereniging Jan Eef.

8.1.1. Fysieke veranderingen Het winkelaanbod

De Jan Evertsenstraat heeft in de afgelopen jaren een aantal ontwikkelingen gekend. Voorbeelden van fysieke ontwikkelingen in de straat zijn veranderingen in het winkelaanbod, WOZ-waarde en leegstand. De WOZ-waarde van winkels in Amsterdam als geheel is sinds 2011 gaan stijgen. Deze stijging is vooralsnog niet terug te zien in de Jan Evertsenstraat. Wel zijn er grote ontwikkelingen zichtbaar op het gebied van leegstand. Sinds 2012 is er een sterke afname van het aantal leegstaande panden in de Jan Evertsenstraat. De Jan van Galenstraat, de winkelstraat ten noorden van de Jan Evertsenstraat en de Postjesweg, de winkelstraat gelegen ten zuiden van de Jan Evertsenstraat, laten daarentegen juist een toename zien van de leegstand. De vermindering in de leegstand is mogelijk het gevolg van gentrification. Door dit proces zijn er nieuwe koopkrachtige bewoners naar de buurt getrokken. Een ander fenomeen wat kan hebben bijgedragen aan de vermindering van de leegstand, is door tijdelijke invulling van de winkels door pop-up stores. Ondanks de verminderde leegstand in de Jan Evertsenstraat is detailhandel met 20% afgenomen. Daarentegen is de algehele bedrijvigheid wel toegenomen, het aantal adviesdiensten en persoonlijke diensten is toegenomen. Dit zijn voornamelijk ZZP’ers, zelfstandig zonder personeel (De Jong, 2013).

Volgens zowel middenklasse ondernemers als middenklasse bewoners is ook het winkelaanbod aan de Jan Evertsentsraat en aan het Mercatorplein in de laatste jaren veranderd: er zijn nieuwe

67 horecavoorzieningen en winkels gekomen die gericht zijn op de middenklasse in plaats van “buitenlandse, rotzooiwinkels” zoals een autochtone respondent het voormalige winkelaanbod noemt. Een andere, veel genoemde verandering in het winkelaanbod is de komst van de Albert Heijn aan het einde van Jan Evertsenstraat. Door bewoners en ondernemers wordt de komst van de Albert Heijn als positief gezien, het brengt meer klanten met zich mee, die mogelijk ook andere winkels bezoeken in de straat. Een ondernemer, die gevestigd is op locatie 1, ziet de komst van de Albert Heijn als negatief, de supermarkt houdt klanten weg bij concurrerende winkels in de Jan Evertsenstraat.

Het uiterlijk van de straat

Het uiterlijk van de Jan Evertsenstraat is volgens bijna alle respondenten mooier, gezelliger, vrolijker en schoner geworden en is dus aanzienlijk verbeterd. Al kan het uiterlijk van de straat volgens sommige middenklasse respondenten nog wel meer worden opgeknapt. Een andere fysieke verandering, die veel is genoemd door verschillende ondernemers gevestigd op locatie 2, is het opknappen van de luifels van de winkels aan de straat. Daarnaast zijn veel genoemde veranderingen: de renovatie van het Mercatorplein, de verlegging van de zebrapaden en het aanleggen van fietspaden. Deze veranderingen worden door bewoners en ondernemers als positief ervaren. Ondernemers die lange tijd gevestigd zijn in de straat en zich niet op de middenklasse richten, vinden het verdwijnen van de markt aan de Jan Evertsenstraat een groot nadeel.

8.1.2 Sociale veranderingen Veiligheid

De objectieve veiligheid is sinds 2005 altijd beter geweest dan het Amsterdamse gemiddelde. De subjectieve veiligheid is daarentegen slechter dan het Amsterdamse gemiddelde, maar stijgt ieder jaar. In de periode tussen en 2007 en 2010, met als dieptepunt de moord op Juwelier Hund, is de subjectieve veiligheid verslechterd. Vanaf 2010 is er weer een verbetering te zien in de subjectieve veiligheid (De Jong, 2013). Dat de subjectieve veiligheid is verbeterd, blijkt ook de uit de enquêtes die zijn gehouden met de bewoners. Een verbetering van de veiligheid is een vaak genoemde positieve verandering in de Jan Evertsenstraat volgens de zowel de middenklasse als de lagere klasse bewoners en het winkelend publiek. Al wordt dit wel veel vaker genoemd door de autochtone dan de allochtone bewoners. Volgens de ondernemers is er ook een toename zichtbaar in de veiligheid, maar volgens sommige onder hen is de straat nog niet veilig. Ze hebben last van diefstallen, hangjongeren en een onveilig gevoel. De wijkagent mag zich vaker laten zien en sommige ondernemers willen camera’s en DNA- spray in de straat.

Bevolkingssamenstelling

Veel middenklasse bewoners en middenklasse ondernemers hebben een verandering in de bevolkingssamenstelling van de buurt geconstateerd. Er zijn meer autochtone, hoogopgeleide tweeverdieners naar de buurt gekomen. De middenklassers die er al zaten, zijn zich ook meer laten zien in de straat door de komst van de nieuwe horeca en winkels. Zo zegt een 32jarige, autochtone respondent die sinds 5 jaar in de straat woont: “regelmatig zie ik een Marokkaanse familie met 4 kleine kinderen uit mijn straat verhuizen, in plaats ervan komt een blank stel met 1 kind terug”. Een andere 31jarige, autochtone respondent zegt: “Er worden wel dingen opgeknapt, zoals nu de Vespuccistraat. Aan het type bewoners zie je ook dat de wijk wat aan het verhippen is. Gentrificatie heet dat toch? Het wordt steeds beter!” Al mogen deze veranderingen volgens een autochtone respondent niet doorslaan: “Ik vind deze veranderingen goed, als het maar niet teveel doorschiet zoals in Westerpark, wat een witte yuppenbuurt geworden is”. Een andere jonge en autochtone respondent zegt: “Het wordt helemaal hip hier. Ook de prijzen van de woningen worden hoger. Wel ben ik bang dat daardoor de leuke multiculturele mix van de bewoners verdwijnt, dat is ook een kwaliteit van onze buurt”. Met name de bewoners die zelf onder de middenklasse vallen, hebben deze veranderingen waargenomen. Een aantal autochtone ondernemers zagen deze veranderingen ook. Zo zegt een ondernemer die een winkel runt gericht op de middenklasse “Je ziet dat het centrum zich aan het verplaatsen is, er komen steeds meer hippe bewoners naar de Jan Evertsenstraat”. Een andere ondernemer die al langer dan 10 jaar in de straat zit, zegt: “Door de komst van koopwoningen zijn er wel meer jonge stellen en tweeverdieners naar de straat gekomen. En die moeten hun geld toch ergens uitgeven en dat is goed voor de straat”. Allochtone ondernemers en bewoners zagen deze veranderingen niet tot nauwelijks.

Sfeer en sociale cohesie

Volgens bewoners en ondernemers van Nederlandse afkomst is de sfeer van de Jan Evertsenstraat en omgeving in sterke mate veranderd. Naast de veiligheid is de straat gezelliger, levendiger, bruisender, vrolijker en drukker geworden. Ook de sociale cohesie is toegenomen. Volgens de jonge en autochtone bewoners is er meer interactie en saamhorigheid in de buurt vergeleken met enkele jaren geleden. Veel ondernemers gericht op de middenklasse beamen dit; zo zegt een ondernemer die actief betrokken is bij de Jan Eef: “Het wordt steeds bruisender. Er komen meer leuke winkels en er wordt veel georganiseerd”. Ondernemers die gevestigd zijn tussen de Admiraal de Ruijterweg en de Molenslootbrug, vinden de straat rustiger geworden, al brengt sinds kort de Albert Heijn wel meer drukte met zich mee.

69