Paragraaf 4. Analyse van waarderingen in literaire dagbladen en op literaire
4.2 Bonita Avenue
4.2.5 Tzum
Recensent: Bart Temme65 Aantal alinea’s: 6 Datum: 10 oktober 2010 “543 pagina’s. Je moet als debutant maar durven”, het zijn de woorden waarmee Bart Temme zijn recensie begint en waarin hij direct de vorm van de roman ter sprake brengt. 543 pagina’s voor een eerste roman zijn er veel en lijkt niet voor iedere debutant een optie te zijn. Toch heeft Buwalda volgens Temme een ‘”overweldigende roman” afgeleverd, is Buwalda wat hem betreft “in elk opzicht geen debutant meer” en kent hij daarmee een positieve waardering aan de roman als samenhangend geheel van vorm en inhoud toe. De samenhang tussen vorm en inhoud wordt gerekend tot het eerste circuit van waarderen.
In de tweede alinea van de recensie bespreekt Temme de vorm van de roman (subklasse 2, tweede circuit) en in het bijzonder de structuur ervan: “De vuistdikke debuutroman van Buwalda zit ingenieus in elkaar” en heeft een structuur “als de jazzmuziek van grootheden als Clark, Monk, Coltrane en Davis”. Temme beschrijft de vorm als “onvoorzien en verrassend” en kent daarmee een positieve waardering aan de vorm van de roman toe.
Daarnaast oordeelt hij ook over de verhaallijnen van de roman, die “talloze flashbacks” en “terugverwijzingen” bevatten. “Gecompliceerd, maar het is voor de lezer zeker nog te volgen”, is wat Temme hierover als positieve waardering met betrekking tot de vorm van de roman (subklasse 2, tweede circuit) te melden heeft.
Een volgend punt dat Temme aankaart is de inhoudelijke spanning binnen de roman. Een aantal elementen in de opbouw van de roman leiden er uiteindelijk toe dat “de roman langzaam ontaardt in een spannende thriller”, een punt dat als positieve waardering met betrekking tot zowel de inhoud (subklasse 1), als de vorm van de roman (subklasse 2, beide tweede circuit)opgevat zou kunnen worden. “De verhaallijn balt zich op tot een flinke vuist en deelt in de staart van de roman een ferme klap uit. De lezer blijft gedesillusioneerd achter”, merkt Temme hier ten slotte over op. Terugkerend naar het eerdergenoemde aantal bladzijden waarin de roman is vormgegeven, merkt Temme op dat de roman “ook veel dunner” had gekund en dat schrijven inderdaad schrappen betekent. Zo merkt hij op dat er zich toch een flink aantal scènes in de roman bevinden “die niet belangrijk zijn voor het verloop van het verhaal” en ook het feit dat Buwalda het complete levensverhaal van de familie Sigerius uit de doeken doet, had wat Temme betreft in mindering kunnen worden gebracht. Temme doet in de zesde alinea waarin deze uitspraken 65 Bart Temme, “Recensie: Peter Buwalda – Bonita Avenue,” recensie van Bonita Avenue, door Peter Buwalda, Tzum literair weblog, 10 oktober, 2010, Recensie.
worden gedaan, een negatieve waardering klinken die betrekking heeft op de inhoud en vorm van de roman (als los van elkaar staande elementen) en daarmee op subklasse 1 en 2 van het tweede circuit van waarderen. Aan het slot van de recensie heeft Temme het volgende op te merken dat als positieve waardering met betrekking tot de roman als samenhangend geheel van vorm en inhoud (eerste circuit) opgevat kan worden: Toch verveelt de roman geen moment. Dit komt omdat deze scènes, net als de rest van de roman, zo ontzettend goed zijn geschreven. Een prachtige swingende stijl, goede metaforen. 4.2.6 Samenvatting De roman Bonita Avenue wordt in totaal drie keer in de dagbladen en twee keer op de literaire blogs Recensieweb en Tzum gerecenseerd. In het NRC Handelsblad doet Arjen Fortuin in totaal twaalf waarderende uitspraken, waarvan er één op het eerste circuit van waarderen betrekking heeft en bovendien negatief van karakter is te noemen. De overige waarderende uitspraken zijn positief, negatief of neutraal waarderend te noemen en hebben allemaal betrekking op het tweede circuit van waarderen. In totaal worden er maar vier positieve waarderingen uitgesproken met betrekking tot de roman. Deze waarderende uitspraken hebben allemaal betrekking op subklasse 1 van het tweede circuit van waarderen. Zes waarderingen zijn negatief van karakter en hebben allemaal op subklasse 1 betrekking en ten slotte is er één waarderende uitspraak die op subklasse 3 betrekking heeft en neutraal van aard te noemen is.
De tweede dagbladrecensie is afkomstig uit het dagblad Trouw en heeft niet alleen betrekking op het debuut Bonita Avenue, maar bevat ook waarderende uitspraken en beschrijvingen die op de roman De vernietiging van Prosper Morèl betrekking hebben.
In totaal doet Nels Fahner zes waarderende uitspraken over de roman die allemaal op het tweede circuit van waarderen betrekking hebben. Twee van deze waarderende uitspraken zijn positief van aard en hebben betrekking op subklasse 2. De overige waarderende uitspraken zijn negatief van karakter en hebben op één uitspraak na betrekking op subklasse 2. De uitzondering heeft betrekking op subklasse 1.
Paul van Seters is verantwoordelijk voor de recensie in de Volkskrant en doet in totaal vier waarderende uitspraken over de roman in zijn recensie. Deze waarderende uitspraken zijn allemaal als commentaar op te vatten, zijn negatief van aard en hebben allemaal betrekking op subklasse 1 en daarmee op het tweede circuit van waarderen.
De eerste recensie die van een literaire blog afkomstig is en op dit besproken werk van toepassing is, is gepubliceerd door Rein Swart voor de blog Recensieweb. In deze recensie doet Swart in totaal zeven waarderende uitspraken die allemaal op het tweede circuit van waarderen betrekking hebben. Daarvan zijn er vier positief waarderende uitspraken, waarvan er twee op subklasse 1 en twee op subklasse 2 van toepassing zijn. Er worden twee waarderende uitspraken gedaan die als neutraal omschreven kunnen worden, omdat er geen expliciet positief of negatief waarderende uitspraken worden gedaan, welke tot subklasse 2 behoren en ten slotte is er één uitspraak welke negatief van aard is en op subklasse 1 betrekking heeft.
De recensie afkomstig van de literaire blog Tzum, welke door Bart Temme is geschreven, bevat in totaal acht waarderende uitspraken waarvan er twee op het eerste circuit van waarderen betrekking hebben. Deze twee waarderende uitspraken zijn positief van aard te noemen. Van de overige zes waarderende uitspraken zijn er vier positief waarderend, die op subklasse 1 (aantal: één) en subklasse 2 (aantal: drie) betrekking hebben. Twee uitspraken uit dit tweede circuit van waarderen zijn negatief van aard en hebben apart op subklasse 1 en 2 betrekking.