• No results found

Onvoldoende supervisie van de activiteiten van Jérôme Kerviel: vooral sinds

2007, ondanks verschillende waarschuwingen bestond er geen verdere waakzaamheid en werden deze waarschuwingen niet nader onderzocht. Van september 2004 tot

januari 2007 - Het desk management heeft de eerste frauduleuze transacties en de verhulling door JK niet geïdentificeerd. Daarnaast heeft het desk management, onder

haar toezicht, gedoogd dat JK intraday directionele (index futures en equities) posities innam. Deze posities hielden geen verband hielden met zijn opdracht (Turbo warrants) en level van senioriteit als trader.

o De supervisie was onvoldoende om de initiële frauduleuze transacties te detecteren (bijv. het nemen van overnight posities die verhuld werden met fictieve tegenovergestelde transacties. In juli 2005 heeft de voormalige manager van JK ongedekte overnight positie van € 10 miljoen Allianz aandelen ontdekt, welke leidde tot een niet-geformaliseerde reprimande voor JK. De manager detecteerde echter niet de fictieve transacties die JK gebruikte om de positie te verhullen)

• Van 12 januari 2007 tot 1 april 2007 - Geen toezicht op de activiteiten op first level (L+1 boven JK): JK startte met het opbouwen van enorme (eind maart 2007 € 5,5 miljard) frauduleuze en verborgen posities op index futures, terwijl er geen toezicht was op deze activiteiten op first level (L+1 boven JK):

o Geen vervanging en geen interim structuur geïmplementeerd na vertrek deskmanager: In januari 2007, vertrok de deskmanager (L+1 boven JK) van de Delta one Listed Products (DLP) afdeling. Er was gedurende 2,5 maand geen vervanging en er werd geen interim structuur geïmplementeerd door de Delta One Manager (L+2 boven JK) om de first level activiteiten op de Delta One desk te monitoren.

o Maandelijkse opbrengsten werden door de senior traders zelf gevalideerd, waardoor geen effectieve control op de desk gehouden werd gedurende 2,5 maand.

o Er werd geen gebruik gemaakt van position monitoring tool (BACARDI) en ook niet van de cash flow statements van de DLP desk gedurende 2,5 maand

Vanaf april 2007 - De day-to-day supervisie door nieuwe directe manager is erg zwak ( onvoldoende alertheid en onvoldoende opvolging van het verantwoordelijk hiërarchisch management): Dit blijkt onder meer uit de volgende tekortkomingent:

o

Het niet op regelmatige basis analyseren van de verliezen en winsten (in BACARDI) en het in-depth analyseren van alle transacties die geregistreerd

waren in ELIOT om zodoende de activiteiten van de traders te monitoren. Als dit wel regelmatig had plaatsgevonden zou de fraude gedetecteerd worden. Wel controleerde de DLP desk manager de netto positie van de desk en of deze de gealloceerde limiet overschreed. Dit alleen was echter niet afdoende. De nieuwe desk manager vertrouwde erop dat hij antwoorden zou krijgen op zijn vragen en op vragen van support functies.

o De nieuwe deskmanager van JK kreeg onvoldoende support en assistentie van de Delta One Manager: Ondanks het feit dat de Delta One Manager op hoogte was van de onervarenheid van de nieuwe desk manager (geen kennis van trading activiteiten) en dat monitoring van de risico’s van de Delta One desk deficiencies kende, vond geen prioriteitstelling plaats en hield de Delta One Manager zich bezig met andere prioriteiten.

o Geen gedetailleerd onderzoek naar sterke groei en niveau van de winst van Delta One team (van L + 1 tot en met L + 4): Ondanks de hoge winsten en de zeer sterke winstgroei die JK in 2007 realiseerde, werd geen gedetailleerd onderzoek naar de activiteiten van JK uitgevoerd door verantwoordelijk management (L+1 tot en met L+4).

o

Geen adequate response op EUREX Exchange vragen (L + 1): In november 2007 ontvang de Compliance afdeling van SG twee brieven van EUREX die betrekking hadden op de trading activiteiten van JK (met betrekking tot de strategie en de onderliggende aankoop van 6.000 DAX futures in twee uur tijd (met een equivalent van € 1.5 miljard)). De antwoorden van JK werden door Compliance zonder verificatie aan de betreffende deskmanager van JK verstuurd, die vervolgens daar weinig tijd en aandacht aan schonk om de gestelde feiten te verifiëren. Naar aanleiding van de tweede brief van EUREX probeerde Compliance vast te stellen of alle vragen adequaat waren beantwoord door een call op te zetten met EUREX, hier werd echter niet meer gereageerd door EUREX Exchange.

o

Ongebruikelijk hoge initial margin requirements, margin calls en cash flows (L + 1 en L + 2): een cash flow (een overschot van € 1,3 miljard EUR tussen 28 december 2007 en 1 januari 2008) voor Delta One desk activiteiten van JK werd niet gedetecteerd omdat er geen gedetailleerde analyse plaatsvond door de DLP manager. Ook in juli 2007 werd de Delta One manager geïnformeerd over twee abnormaal hoge cash leningen, wederom voor de Delta One desk activiteiten van JK. Op dit signaal (red flag) werd niet gereageerd door de betreffende manager.

o

Rapportage anomalieën in de accounting en geen coherente beantwoording door trader (L + 2 en L + 3): twee keer (in april 2007 en mei 2007) werd door de Mid-Office gemeld aan de Delta One Manager en zijn hiërarchisch meerdere, dat

anomalieën in de accounting waren ontdekt en dat de verklaring van JK hierop niet coherent was. Op dit signaal (red flag) werd door beide managers niet gereageerd.

o

Ontbreken in-depth analyse van hoge brokerage commissions aan het jaareinde (van L + 1 tot en met L + 3): de DLP manager en zijn twee hiërarchische meerderen voerde geen in-depth analyse uit naar de hoge brokerage commissions (€ 6,2 miljoen voor Delta One desk, dat wil zeggen 28% van de daarmee samenhangende winst).

o Geen nader onderzoek naar oorzaak limit breach (L + 1 en L + 2): de DLP manager verrichte geen onderzoek naar de oorzaak van de DLP Market Risk limit breach (€ 125 miljoen) met € 10 miljoen, welke werd veroorzaakt door overnight directionele posities gehandeld door JK op drie aandelen posities.

o Geen verplichte vakantie opname voor Trader / kritische functies (L + 1 en L+ 2): JK was terughoudend vakantie op te nemen. Dit is door zijn manager verschillende momenten met JK besproken, echter zonder concrete afspraken.

Second Line of Defense:

Met betrekking tot de support en control functies (Operations (OPER), dedicated Accounting en Finance (ACFI), Group Risk Department (RISQ)), kan gesteld worden dat:

- De bestaande controls waren in opzet onvoldoende om de fraude te identificeren. De opgezette controls werden wel uitgevoerd in overeenstemming met de procedures.

- Verschillende alerts (39 alerts met een directe link naar de fraude en 25 alerts met een indirecte link) werden in 2007 en 2008 gemist. Voorbeelden met betrekking tot deze alerts zijn:

• Discrepancies/ reconciliatie verschillen tussen posities in Front Office en Back Office systemen (prijs en aantallen).

• Pending transacties.

• Ontbrekende brokernamen of fictieve broker (PRE HEDGE). • Maturity date in het weekend.

• Inconsistenties met ontvangen confirmaties. • Reconciliaties verschillen in OTC posities. • Resultaat verschillen etc.

- Anomalieën / alerts (discrepanties, pending, excess amounts, etc.) werden sporadisch geconstateerd en kregen onvoldoende opvolging. Deze werden onvoldoende geanalyseerd en onvoldoende persistent gecommuniceerd naar het management.

Het niet identificeren van de fraude door support en controlfuncties kan verder verklaard worden door:

- De doeltreffendheid van de verhullingstechnieken die door JK werden toegepast: Vragen beantwoorden door middel van leugens, het opstellen van vervalste documenten (zeven vervalste e-mails zijn geïnventariseerd) om vragen te beantwoorden, annulering of wijziging van afwijkende transacties, het verstrekken van een onmiddellijke oplossing aan support en controlfuncties.

- De diversiteit van de soorten van fictieve transacties geregistreerd door JK: JK stelde zich hiermee in staat om het aantal gevallen waarbij hij te maken had met dezelfde gesprekspartner te reduceren, zodat er geen wantrouwen zou ontstaan. Er was geen integrale aanpak van monitoring door de controlfuncties, waardoor bepaalde patronen niet of onvoldoende herkend werden. De taken en verantwoordelijkheden van de support en controlfuncties, en hoe deze zich tot elkaar verhielden, was onvoldoende beschreven.

- Het niet systematisch in detail en buiten de geldende procedures monitoren en controleren door de support en controlfunctie. De support en controlfuncties hadden geen reflex (kritische houding) om hiërarchisch Management of Front Office Management te informeren over de geconstateerde anomalieën, zelfs niet in het geval van hoge bedragen, als dat niet in de relevante procedures werd gemeld.

- Het ontbreken van bepaalde essentiële controlemaatregelen binnen Operations om de fraude te detecteren en waarbij de audit trail onvoldoende was ingericht, met betrekking tot:

• Cancelled of aangepaste (modified) trades. • Trades met een uitgestelde (deferred) start date. • Trades met technical counterparties.

Posities met een hoge nominale waarde. Non-trading flows gedurende een bepaalde maand.