Tekstanalyse ‘Kerrie tegen dementie’

Het volgende tekstfragment uit het artikel Kniebuigingen en kerrie tegen dementie (2018) is een speech event van het argumentatief actietype over het eten van kerrie:

‘’Eet meer kerrie. Curcumine, de gele kleurstof uit de wortel van de kurkumaplant, werkt niet alleen ontstekingsremmend; ze lijkt ook plaqua-afzettingen in het brein tegen te gaan. Om dat laatste te onderzoeken lieten Californische onderzoekers 21 niet-demente ouderen anderhalf jaar lang een speciaal curcumine-supplement slikken. Een controlegroep kreeg een placebo. Uitkomst van dit kleinschalige onderzoek: (…) Ook bleek uit hersenscans dat de hoeveelheid plaqua bij hen niet was toegenomen, en in sommige breingebieden zelfs afgenomen.’’

Het artikel onder de rubriek ‘hoofdzaken’ die bestaat uit meerdere thema’s op het gebied van levensstijl (in dit geval zowel brein als voeding) is geschreven door een onbekende redacteur. Hij of zij geeft in dit artikel het gezondheidsadvies om meer kerrie te eten. Dit advies is gebaseerd op het onderzoek van de Californische onderzoekers. Onderaan het artikel staat de wetenschappelijke bron: ‘’Effect of the apolipoprotein E genotype on cognitive change (…),

Jama Neurology, nog te verschijnen / Can exercise improve cognitive symptoms of alzheimer’s disease?, Journal of the American Geriatrics Society, nog te verschijnen / Memory and brain amyloid and tau effects of a bioavailable form of curcumin (…), American Journal of Geriatric Psychiatry, nog te verschijnen.’’

Het artikel kan geanalyseerd worden als een argumentatieve discussie binnen de pragma- dialectische argumentatietheorie. De onbekende schrijver is de protagonist van het

gezondheidsadvies. De lezers zijn de antagonisten, omdat zij kunnen twijfelen aan het advies of het er zelfs niet mee eens zijn. De anonieme redacteur anticipeert op de veronderstelde twijfel door argumentatie aan te voeren ter verdediging van het advies.

Het hoofdstandpunt van het artikel is: ‘eet meer kerrie’. De argumentatiestructuur van de pragmatische argumenten bij het aangeraden gedrag met de bijbehorende

autoriteitsargumentatie zit als volgt in elkaar:

1. Eet meer kerrie

1.1a De kleurstof Curcumine in kerrie werkt ontstekingsremmend (1.1a’ Het voorkomen van ontstekingen is wenselijk)

1.1b De kleurstof Curcumine in kerrie voorkomt plaqua-afzettingen in het brein (1.1b’ Het voorkomen van plaqua-afzettingen in het brein is wenselijk)

1.1b.1a Het bleek dat de hoeveelheid plaqua niet was toegenomen (1.1b.1a’ Geen toename van plaqua is wenselijk)

1.1b.1a.1 Dat concluderen Californische onderzoekers

1.1b.1b Het bleek dat de hoeveelheid plaqua in sommige breingebieden was afgenomen (1.1b.1b’ De afname van plaqua in sommige breingebieden is wenselijk)

1.1b.1b.1 Dat concluderen Californische onderzoekers

Een voorbeeld van het argumentatieschema van het pragmatische argument 1.1a is:

Standpunt: Meer kerrie eten is wenselijk

Want: Meer kerrie eten leidt tot een ontstekingsremmende werking (En: Als meer kerrie eten leidt tot het wenselijke gevolg van een

Een voorbeeld van het argumentatieschema van het autoriteitsargument 1.1b.1a.1 is:

Standpunt: Meer kerrie eten is aanvaardbaar

Want: Californische onderzoekers zijn van mening dat meer kerrie eten aanvaardbaar

is.

(En: Als Californische onderzoekers van mening zijn dat kerrie eten aanvaardbaar

is, geeft dat aan dat meer kerrie eten aanvaardbaar is.)

De specifieke argumentatiestructuur en de specifieke argumentatieschema van het stereotiepe argumentatief patroon zijn als volgt:

1. Eet meer kerrie

1.1 Meer kerrie eten, leidt tot de genoemde wenselijke effecten

(ontstekingsremmende werking, voorkomen van plaqua-afzettingen in de brein, geen toename van plaqua in brein, afname van plaqua in sommige

breingebieden)

(1.1’ Als meer kerrie eten leidt tot de genoemde wenselijke effecten, dan is meer kerrie eten wenselijk)

1.1.1 Californische onderzoekers zijn van mening dat meer kerrie eten leidt tot de genoemde wenselijke effecten.

Standpunt: Eet meer kerrie

Want: Meer kerrie eten, leidt tot de genoemde wenselijke effecten.

(ontstekingsremmende werking, voorkomen van plaqua-afzettingen in de brein, geen toename van plaqua in brein, afname van plaqua in sommige

breingebieden)

En: (Dat meer kerrie eten leidt tot de genoemde wenselijke effecten, dan zou het advies om meer kerrie te eten uitgevoerd moeten worden)

Want: Californische onderzoekers zijn van mening dat meer kerrie eten leidt tot de genoemde wenselijke effecten.

En (Dat Californische onderzoekers van mening zijn dat meer kerrie leidt tot de genoemde wenselijke effecten, maakt het advies om meer kerrie te eten aanvaardbaar)

In dit voorbeeld wordt gebruik gemaakt van variant I van pragmatische argumentatie, terwijl de schrijvers in dit actietype in principe ieder pragmatisch argument mogen gebruiken. De schrijver kiest dus strategisch voor de aspecten die het eenvoudigst te verdedigen zijn. In dit geval is de wenselijkheid van het aangeraden gedrag om kerrie te eten het eenvoudigst aan te tonen. De positieve variant I is daarom het meest geschikt om de positieve gevolgen voor de lezers duidelijk te maken.

Het valt op dat er geen autoriteitsargument als anticipatie op de kritische vraag ter ondersteuning van het pragmatische argument ‘de kleurstof Curcumine in kerrie werkt onstekingsremmend’ wordt gebruikt. Dit is een strategische zet van de anonieme schrijver om stellig te beweren dat het algemeen bekend is dat de stof in kerrie ontstekingsremmend werkt, terwijl de lezersdoelgroep niet zeker zal weten of dit zo is. Toch zal de lezersdoelgroep dit waarschijnlijk wel aannemen, omdat de nadruk ligt op de nieuwe inzichten over kerrie. Zo wordt de indruk gewekt dat een oud inzicht over kerrie wordt aangevuld met nieuw inzichten op basis van nieuw wetenschappelijk onderzoek. Dat zal de lezersdoelgroep vast aanspreken, aangezien zij zich willen blijven ontwikkelen en leergierig zijn.

Ook draait de kern van dit artikel om het bereiken van een gezonder lichaam en uiteindelijk dementie te voorkomen. De lezersdoelgroep bestaat uit voornamelijk zelfbewuste, hoogopgeleide vrouwen die graag gezond willen leven en waarschijnlijk meer nadenken over

de toekomst dan andere doelgroepen. Dementie is momenteel niet relevant voor hen, maar het feit dat zij dit eventueel kunnen voorkomen vinden zij vast wenselijk.

Door te verwijzen naar een wetenschappelijk onderzoek van Californische onderzoekers wordt gesuggereerd dat de wenselijke effecten zeer waarschijnlijk zullen optreden. Ook wordt vaak gewezen op een aantal wenselijke effecten die zich aantoonbaar voordoen in de breingebieden. Omdat de lezersdoelgroep voornamelijk hoogopgeleid is, hechten de lezers veel waarde aan de wetenschap. De term ‘breingebieden’ als inhoud van de pragmatische argumenten kunnen daarom als strategische zetten gezien worden die het publiek meer zal aanspreken.

In deze tekst wordt er gebruik gemaakt van het argument van autoriteit. De schrijver mag in dit actietype niet naar zichzelf verwijzen. Het valt echter op dat de schrijver geheel anoniem is gebleven in deze tekst. Alleen de wetenschappelijke bron staat onder het artikel vermeld. De schrijver haalt hieruit de mogelijkheid om verdere bewijslast van het

autoriteitsargument te ontduiken, omdat dit niet zijn of haar eigen uitspraak is. En in dit artikel gaat de schrijver zelfs nog een stap verder en laat de wetenschap voor zich spreken, zodat de tekst objectiever oogt.

In dit voorbeeldfragment wordt expliciet verwezen naar de professionele expertise van de Californische onderzoekers. Dit heeft hetzelfde effect als de professionele expertise van de Britse onderzoekers van de vorige paragraaf. De lezers weten zelf wel dat de genoemde pragmatische argumenten daadwerkelijk wenselijk zijn, maar zij willen alleen de waarschijnlijkheid weten van het optreden van deze wenselijke gevolgen. De waarschijnlijkheid wordt bevestigd door het onderzoek.

Het valt op dat de bronnen nog niet zijn verschenen. Het vermelden van de bronnen als ondersteuning van de autoriteitsargumentatie zorgt dus voor de indruk dat de schrijver heeft voldaan aan de objectiviteitsnorm door transparant te werk te gaan. Toch kunnen de lezers deze bron (nog) niet controleren. Het is een strategische keuze om de waarschijnlijkheid aan te tonen van de wenselijke gevolgen van de pragmatische argumenten door deze bron te gebruiken, omdat de bron laat zien dat Psychologie Magazine pragmatische argumenten baseert op de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Dit zal de lezersdoelgroep ook

aanspreken, aangezien de lezers zich willen blijven ontwikkelen en daarom ook nieuwsgierig blijven naar de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Bovendien hechten ze meer waarde aan de onderzoekers, omdat deze recentelijk onderzoek hebben verricht.

De inhoud van de pragmatische argumenten en de daarbij behorende

autoriteitsargumenten zijn ten slotte zeer strategisch gekozen in dit voorbeeldfragment. Het standpunt beweert dat de lezer kerrie moet eten. De pragmatische argumenten borduren voort op de wenselijke effecten van de kleurstof curcumine in kerrie. De autoriteitsargumenten beweren dat dit standpunt aanvaardbaar is op basis van onderzoeken waarin de kleurstof in supplementen is onderzocht. Dit alles wekt de indruk dat de waarschijnlijkheid van de wenselijke effecten is bewezen, maar dit is absoluut niet zo. De kleurstof curcumine is namelijk in kerrie gering aanwezig, terwijl dit stofje in supplementen een hoge concentratie kent. Dat betekent dat de wenselijke effecten waarschijnlijk níet zullen optreden bij het eten van kerrie. Toch zullen de lezers dit advies geloven, omdat zij dit blad lezen ter ontspanning en dus niet té kritisch zijn.