Het materiaal dat Esther Kokmeijer heeft verzameld tijdens haar wereldreis is de drager voor het boek. Het verteld haar persoonlijke verhaal, een verslag van haar ervaringen en ontmoetingen tijdens de reis. “Reizen is niet alleen het zien van veel moois, maar ook het leren kennen van veel mensen uit verschillende culturen en landen. ”Tijdens de reis heeft ze veel mee gemaakt. En deze ervaring deelt ze met de lezer.
In vijftien maanden legde Esther Kokmeijer 120.000 kilo- meter af en doorkruiste ze 46 landen. De coördinaten van de zwaartepunten werden speciaal voor haar berekend door Jean-Georges Affholder van het Institut Géographique National (IGN) in Parijs. Door deze coördinaten in te voeren in een GPS was het mogelijk de exacte vierkante meter van het zwaartepunt op elk continent te vinden. “Bij deze reis gaat het niet alleen om de zwaartepunten. Niet alleen het eindpunt, maar ook de reis zelf is het doel. Een reiziger moet meegroeien met de reis. De reis zelf geeft de belangrijkheid van het gekozen einddoel aan. Ieder middelpunt krijgt zo een eigen verhaal.”
Esther Kokmeijer verzamelde in die 15 maanden onder andere zelfgemaakt materiaal, foto’s, teksten en mindmap- pings, maar ook gevonden materiaal, toegangskaartjes, paspoortstempels, enveloppen en bonnetjes. Het gevon- den materiaal is voornamelijk klein drukwerk. Het fascin- eert Esther Kokmeijer, door de diversiteit en overeenkom- sten dat in het drukwerk te ontdekken is. Je kunt ze met elkaar vergelijken en naast elkaar leggen en er ontstaan nieuwe verhalen en laat een kleine samenvatting van de wereld zien. Elke bonnetje of stempeltje herinnerd aan een plek op de wereld waar Esther Kokmeijer is geweest.
verzamelen als middel 41 de ontwerper, een verzamelaar
“Het is een romantisch verlangen om ‘alles’ te zien en te beleven.” Haar gevoel en herinnering wil ze met andere delen. “Als reiziger, fotograaf en ontwerper ben ik op zoek naar ervaringen, die mij in vervoering brengen, verrassen en verwonderen. Het onbekende of niet alledaagse doet mij voortbewegen. Ik wil me onderdompelen in andere culturen. Ik wil verwonderd worden en anderen verwon- deren.” In Australië werd ze herinnerd aan een ouder mo- ment. In haar reisdagboek schrijft ze hier over. “Het hostel trakteert op ontbijt. De twee literpot vegiemate staat al voor me klaar. Ik was dit smerige goedje dat eruit ziet als choco- ladepasta maar vergelijkbaar is met mermaid vergeten. Het is tijd voor herinneringen. Vier en een half jaar geleden heb ik een half jaar door Australië gereisd. Nu beleef ik samen met nieuwe dingen ook die tijd met zijn goede herinnerin- gen opnieuw.”
Goede herinneringen zijn belangrijk voor Esther Kokmeijer In ons hoofd kunnen we de grootste, meest massieve verzamelingen steeds met ons meedragen Verzamelen is in beginsel en uiteindelijk een mind-game, een mentaal spel dat de verzamelaar met zichzelf speelt. Het bezitten van een mooie herinnering kan een doel zijn, een fictieve verzameling. Het vermogen van fantaseren is daarbij noodzakelijk. Bijvoorbeeld een schrijver of dichter die woorden en dialogen verzamelt, of een muziekliefheb- ber die klanken verzamelt en de grafisch ontwerper die beelden verzamelt. De collectie valt binnen een imaginaire collectie. Deze verzamelaar is altijd op zoek naar perfec- tie. Het bezit van een grote hoeveelheid is niet het doel op zich, maar de steeds hogere kwaliteit. Totdat er uiteindelijk nog eentje overblijft, die representeert het al. De verzame- laar wordt daarmee een schepper.[6]
Het materiaal dat Esther Kokmeijer verzameld heeft heri- nnerd aan de plekken en momenten van haar wereldreis, maar ze heeft ook een fictieve verzameling van mooie momenten en herinneringen.
De tastbare verzameling maakt visueel inzichtelijk hoe de reis is verlopen. Aan het materiaal is een herinnering ervaring gekoppeld. Die ervaring wil ze met andere delen en laat dat door middel van het materiaal zien. De objecten vertellen samen een verhaal, een gevarieerd overzicht, samenvatting, van de wereld.
[6] Renée Steenbergen, le collectionneur imaginaire, 2006
Rob van Hoesel is een jonge grafisch ontwerper uit Breda die voornamelijk werkt voor opdrachtgevers uit de culturele sector. Ik heb van Hoesel bezocht in zijn studio in Kop, een kunstenaarsontmoetingsplek, naar aanleiding van zijn boek ‘Transitoland’, een verzameling Belgische autosnelwegen.
Net als veel andere ontwerpers verzamelt Rob van Hoesel objecten die hem interesseren en later misschien van pas zouden kunnen komen. In de hoek van zijn studio staan 3 enorme dozen auto-onderdelen ‘ik verzamel ze omdat ik ze mooi vind, maar ik weet nog niet wat ik er mee wil, maar wie weet voor later’. De verdere studio is opvallend goed geor- dend. Elke doos en map is voorzien van een naam. Materiaal van zijn academieperiode kan hij dan ook moeiteloos terug vinden. Zijn ontwerpen worden gekenmerkt als geordend en gestructureerd. Verzamelen is een manier van werken die hij nauwelijks toepast bij een gegeven opdracht. Vanuit eigen initiatief en interesse start hij een verzameling. ‘De grenzen tussen kunst en grafisch ontwerpen vervagen steeds meer.’ Bij gegeven opdrachten in dienst van en klant, is het haast een onmogelijke taak om te verzamelen en onderzoeken.
Een project als Transitoland is bij uitstek de gelegenheid om daar wel mee bezig te zijn.
4.5
Rob
van Hoesel
Het is daarom van belang om altijd doelgericht te verzamelen, weten waar je mee bezig bent en wat je met je verzameling wilt vertellen. Ontwer- pers raken geregeld verstrikt in een grote hoeveel- heid verzamelde informatie, maar de vraag blijft altijd wat er met de verzamelde beelden wordt verteld.