7. De Telegraaf over de aanslag
7.1.2. Rubriek en genre
De Telegraaf maakt gebruik van een aantal verschillende rubrieken. Deze rubrieken zijn
eerder besproken in paragraaf 6.1. Aan de hand van schema’s die ik heb gebruikt en terug te vinden zijn in Bijlage 8, kunnen de volgende conclusies getrokken worden. Van de 142 artikelen zijn er 99 artikelen in de rubriek Binnenland geplaatst, dit is 68% van het totale aantal artikelen. Dit rubriek is het belangrijkste en grootste rubriek van De Telegraaf want het omvat de eerste 10 of meer pagina’s in de krant. Zoals Joost de Haas in paragraaf 6.1 aangeeft, worden in dit rubriek de onderwerpen besproken die het belangrijkst zijn en die
De Telegraaf als eerst met haar lezers wilt delen. Daarnaast zijn er 22 artikelen geplaatst in
de rubriek Wat U zegt, dit is 15% van het totale aantal artikelen. De overige artikelen zijn verdeeld over de rubrieken Opinie: 8 artikelen, Buitenland: 7 artikelen, Stan Huygens Journaal: 4 artikelen, Televisie: 1 artikel en Vrouw: 1 artikel.
Het genre dat De Telegraaf het meest heeft toegepast is het genre Nieuwsbericht. Er zijn namelijk 60 artikelen in dit genre geplaatst, dit is 42% van het totale aantal artikelen. 36 artikelen zijn geplaatst in het genre Opinie, dit is 25% van het totale aantal artikelen. Het gaat hier om reacties en discussies van lezers, cartoonisten, bekende Nederlanders en auteurs die hun mening geven over de aanslag en onderwerpen rondom de aanslag. De overige artikelen zijn geplaatst in de genres Reportage: 13 artikelen, Interview: 9 artikelen, Column: 9 artikelen, Analyse: 8 artikelen, Profiel: 6 artikelen en Recensie: 1 artikel.
7.1.3 Kop
Alle koppen die geplaatst zijn in De Telegraaf met het onderwerp de aanslag op Charlie Hebdo hebben een totale oppervlakte van 6.570 cm2. Zoals blijkt uit Tabel 2 houdt dit in dat de gemiddelde kop per artikel een oppervlakte heeft van 46 cm2.
Tabel 2 Aantal artikelen en cm2 kop in de Telegraaf De Telegraaf
Aantal artikelen 142
Aantal cm2 koppen 6.570 cm2
Gemiddeld aantal cm2 aan kop per artikel 46 cm2
7.1.4 Thema
Om te bepalen aan welke thema’s De Telegraaf het meeste aandacht schenkt, zijn er in totaal 40 verschillende thema’s bedacht, terug te vinden in het Codeboek inhoudsanalyse in Bijlage 4. Dit aantal en deze thema’s zijn ontstaan tijdens het lezen van de artikelen. Aangezien dit een groot aantal is, worden alleen de 10 meest voorkomende thema’s behandeld. 85% van alle artikelen hebben één van deze thema’s als onderwerp. In Tabel 3 worden de thema’s weergegeven.
Tabel 3: Thema’s artikelen De Telegraaf
Thema Aantal artikelen
Reacties op aanslag 39
Maatregelen veiligheid na aanslag 23
Eerbetoon/reactie van volk op aanslag 21
Moslims 8
Verloop aanslag 6
Daders 6
Slachtoffers 5
Eerste nummer na aanslag 4
Vrijheid van meningsuiting 4
Moslimradicalen/jihadisten 4
Totaal 120 = 85% van het totale
De thema’s worden toegelicht:
- Reacties op aanslag. Zoals te zien is in Tabel 3 komt dit thema het meeste voor. Er zijn 39 artikelen geplaatst met dit thema, dit is 27% van het totale aantal artikelen. Dit zijn voornamelijk reacties en ingezonden brieven van lezers, cartoonisten, bekende
Nederlanders en auteurs die hun mening geven over de aanslag en onderwerpen rondom de aanslag. Denk aan onderwerpen als veiligheid, moslims met #nietmijnislam,
demonstraties, speeches van politieke leiders, de leus ‘Ik ben Charlie’, de demonstraties, satire, taboes, grenzen, vrijheid van meningsuiting, zelfcensuur, persvrijheid en
radicalisering.
- Maatregelen veiligheid na aanslag. Hier gaat het om maatregelen die in Frankrijk, maar ook wereldwijd, zijn genomen om de terreur in de toekomst tegen te gaan. Het gaat bijvoorbeeld over antiterreur plannen, politie en de AIVD.
- Eerbetoon/reactie van volk op aanslag. Onderwerpen als demonstraties, herdenkingen, reacties van politieke leiders en uitingen op social media komen hier naar voren.
- Moslims. Hier gaat het vooral over hoe moslims omgaan met deze aanslag. Veel moslims uitten hun mening door de hashtag #nietmijnislam te posten en aan te tonen dat het niet om het algemene geloof de islam gaat, maar om twee terroristen die zijn geradicaliseerd. Ze nemen op deze manier afstand van de terreur.
- Verloop aanslag. Dit gaat om berichten die zijn geplaatst tot het moment dat de daders zijn opgepakt. Via de plattengrond van Parijs en tijdschema’s wordt duidelijk waar de daders precies waren en hoe de zoektocht verliep.
- Daders. Berichten over de werkwijze, de achtergrond en de wapens van de daders. - Slachtoffers. Berichten over het verleden, de achtergrond en het werk van de slachtoffers.
- Eerste nummer na aanslag. Dit omvat alle berichtgeving dat gaat over het eerste
nummer van het satirische weekblad Charlie Hebdo dat is verschenen na de aanslag. Denk aan de distributie en beveiliging van de verkoop.
- Vrijheid van meningsuiting. Het gaat om berichten en discussies over de cartoons en vrijheid van meningsuiting.
- Moslimradicalen/jihadisten. Het gaat om groeperingen als Al-Qaida, moslimradicalen die al eerder aanslagen hebben gepleegd en radicalen waarbij de daders in leer zijn geweest.
Bij de drie meest voorkomende thema’s, ‘Reacties op aanslag’, ‘Maatregelen veiligheid op aanslag’ en ‘Reactie/eerbetoon volk op aanslag’, wordt de nadruk vooral gelegd op emotie en sensatie. Joost de Haas, adjunct-hoofdredacteur De Telegraaf vertelt: ‘In onze
terug dat dit inderdaad klopt en de meeste artikelen gaan over hoe mensen reageren op de aanslag en dus hun emoties laten zien. Daarnaast bevestigen Bakker en Scholten ook dat de nadruk in De Telegraaf vooral op emotie en sensatie wordt gelegd, dit is terug te vinden in paragraaf 4.1.
7.1.5 Brongebruik
Er wordt gekeken naar het gebruik van bronnen. Komen er vaak deskundigen voor en is de naam van de auteur bekend? Dit laat zien in hoeverre de krant het belangrijk vindt dat er een expert aan het woord komt die vanuit een kritisch punt naar het onderwerp kijkt.
Bij 92 van de 142 artikelen is de auteur bekend, dit is 65% van het totale aantal artikelen. 16 artikelen zijn geschreven door correspondenten, 12 artikelen door verslaggevers, 11 artikelen door redacteuren en van 11 artikelen is de auteur onbekend. ‘Als het
bijvoorbeeld gaat om verslaggevers, betekent dit dat het artikel tot stand is gekomen door werk van verschillende verslaggevers’, ligt Joost de Haas toe, adjunct-hoofdredacteur De
Telegraaf. ‘De belangrijkste reden om een naam bij een verhaal te zetten is wanneer het
echt een eigen verhaal is en wanneer diegene die het geschreven heeft er echt iets eigens aan heeft toegevoegd. Als er meerdere teksten zijn aangeleverd door verschillende verslaggevers en die teksten vervolgens zijn samengevoegd, dan komt er onderaan het artikel ‘door onze verslaggever’ te staan.’
In totaal komen er in 6 artikelen deskundigen aan bod, dit is 4% van het totale aantal artikelen. In totaal zijn er 11 deskundigen die in deze 6 artikelen aan bod komen. Het gaat hier om jihadspecialisten, radicaliseringsdeskundigen, veiligheidsexperts, terrorisme experts en het hoofd van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst.
7.2. Fotoanalyse
In dit hoofdstuk worden de resultaten van de fotoanalyse besproken. Er zijn in totaal 196 foto’s van De Telegraaf geanalyseerd . Aan de hand van het Codeboek fotoanalyse, terug te vinden in Bijlage 5, zijn de foto’s geanalyseerd. Het hoofdstuk is opgedeeld in
verschillende paragrafen die allemaal een ander onderwerp van de fotoanalyse zullen behandelen, namelijk de hoeveelheid aandacht, de rubriek, de details van de foto, het thema en het brongebruik. In Bijlage 9 staan de schema’s die ik heb gebruikt om tot de volgende conclusies te kunnen komen.
7.2.1. Aandacht
Het eerste onderwerp van de fotoanalyse dat wordt besproken gaat over de hoeveelheid aandacht die De Telegraaf heeft geschonken aan het onderwerp ‘de aanslag op Charlie Hebdo’. Om de hoeveelheid aandacht te kunnen meten is er gekeken naar het totale aantal foto’s, de oppervlakte van de foto’s, op welke dagen de foto’s geplaatst zijn en op welke pagina’s de foto’s geplaatst zijn.
Zoals blijkt uit Tabel 4 zijn er in totaal 196 foto’s geplaatst in De Telegraaf. Deze foto’s hebben bij elkaar een oppervlakte van 24.271. Dit betekent dat de gemiddelde foto een oppervlakte heeft van 124 cm2.
Tabel 4 Aantal foto’s en cm2 in De Telegraaf
De Telegraaf
Aantal foto’s 196
Aantal cm2 24.271
Gemiddeld aantal cm2 per foto 124 cm2
De dag waarop de meeste foto’s zijn geplaatst is 9 januari 2015. Er zijn toen 58 foto’s geplaatst, dit is 30% van het totale aantal foto’s.
De meeste foto’s stonden op de pagina’s 10 en 6. Er zijn in totaal 28 foto’s, 14%, op pagina 10 en 23 foto’s, 12%, op pagina 6 geplaatst. Beide pagina’s vallen onder de rubriek Binnenland in De Telegraaf.
7.2.2. Rubriek
De Telegraaf maakt gebruik van een aantal verschillende rubrieken. Deze rubrieken zijn
eerder besproken in paragraaf 6.1. Aan de hand van schema’s die ik heb gebruikt en die terug te vinden zijn in Bijlage 9, kunnen de volgende conclusies getrokken worden, van de 196 foto’s zijn er 163 foto’s in de rubriek Binnenland geplaatst, dit is 83% van het totale aantal foto’s. Daarnaast zijn er 15 foto’s in Wat U zegt, 14 foto’s in Stan Huygens Journaal en 4 foto’s in Buitenland geplaatst.