13 Appendices
13.4 Appendix IV: Delphi methode
13.4.2 Ronde 1; Resultaten
FACILITATION Stelling 1:
Het feit dat de proces facilitator inhoudelijk kennis heeft van de keten draagt bij aan een effectief ketenoverleg.
(1.1) Kunt u aangeven in hoeverre u het eens of oneens bent met deze stelling? Kunt u dit motiveren?
(1.2) Hoe groot schat u de invloed van het hebben van inhoudelijke kennis van de keten van de procesfacilitator op een effectief ketenoverleg, op schaal 1 t/m 10 (1=helemaal niet, 10=in zeer hoge mate).
(1.3) Kunt u dit motiveren?
(1.1) (1.2) (1.3)
Eens, wat kennis op voorhand is handig. Het is niet erg om verduidelijking te vragen omdat bij de overleggen de graad van specialisme verschillend is. Naar mijn idee vraag ik dus niet alleen verduidelijking voor mezelf.
3 Naast bovenstaand motief is ook van belang dat te diep ingaan op de inhoud niet het doel is van het overleg. Het gaat erom elkaar te vinden op de kleine stapjes die kunnen worden genomen om de keten te verduurzamen. Dit is meer strategisch dan technisch van aard.
Ja ik ben het hier mee eens. Het vergroot het arsenaal aan middelen waarmee de groep gestuurd kan worden. Namelijk op inhoud zowel als op proces.
8 Ook als je geen inhoudelijke kennis hebt is het nog steeds mogelijk om goed te begeleiden, mits je in staat bent om deze inhoudelijke kennis snel op te pikken. Met dat ik dat opschrijf bewijs ik dat die inhoudelijke kennis voor mij toch wel heel belangrijk is. Als je niet hebt, ga ik er van uit dat je het snel oppikt, omdat het gewoon belangrijk is om te snappen hoe het zit.
Inhoudelijke kennis levert een positieve bijdrage aan het succes van een ketenoverleg.
8 Alleen proces facilitator is naar mijn mening niet voldoende om het ketenoverleg door de verschillende fases van de samenwerking succesvol te laten doorlopen.
Eens en oneens, het kan zowel helpen, iest meer begrip en inzicht, als juist vooringenomenheid snel constateren…
5 Zie ook mijn reactie bij 1.1. Het kwartiermaken moet altijd voorop staan de kennis kan uit de groep komen dus moet voor de kwartiermaker niet de reden zijn. Hij of zij kan wel eerder bepaalde verhelderende vragen stellen. Voor mij is het om het even.
In redelijke mate mee eens. Het stelt de facilitator in staat om gerichter vragen te stellen.
7 Een facilitator zonder inhoudskennis zou zich ook moeten kunnen redden, maar met aanzienlijk meer moeite en afbreukrisico.
Stelling 2
Het feit dat de proces facilitator vaardigheden heeft met betrekking tot het managen van een groepsproces draagt bij aan een effectief ketenoverleg.
(2.1) Kunt u aangeven in hoeverre u het eens of oneens bent met deze stelling? Kunt u dit motiveren?
(2.2) Hoe groot schat u de invloed van het hebben van vaardigheden van de proces facilitator met betrekking tot het managen van een groepsproces op een effectief ketenoverleg, op schaal 1 t/m 10 (1=helemaal niet, 10=in zeer hoge mate).
(2.3) Kunt u dit motiveren?
(2.1) (2.2) (2.3)
Mee eens. Luisteren en de posities duidelijk krijgen is van belang voor voortgang. Ook degene die niets zeggen moeten gehoord worden.
7 Het is belangrijk iedereen betrokken te houden. Zeker omdat je dit proces voor onbepaalde tijd wilt aangaan. Er moet winst te creëren zijn voor alle deelnemers.
Ja, daar ben ik het mee eens. Ontbreken van deze vaardigheid leidt er vaak toe dat mensen zich niet lekker voelen in het proces en zelf willen gaan overnemen
8 Zie 2.1.Verder leidt ontbreken van deze vaardigheid tot ellenlange discussies en weinig voortgang
Eens.
Ervaring leert dat clusters verschillende fases doorlopen: Ontdekken, Ontwikkelen en Organiseren.
Iedere fase heeft zijn eigen dynamiek. Om tot een succesvolle kring/cluster te komen is kennis nodig van o.a. het krachtenveld , communicatie, strategisch denkvermogen (duidelijke doelstellingen).
8 Zie boven
Zeker weten want als je inhoudelijke experts bij elkaar zet is het juist belangrijk een groepsproces facilitator de leiding over het proces te geven . Anders loop je risico in details te verzanden of zijwegen
9 Juist bij inhoudelijke experts die alles tot in de puntjes weten(vakspecialist) is een proces facilitator een grote noodzaak.(processpecialist)
Geheel mee eens. Zonder deze vaardigheden kan de facilitator zijn werk niet doen.
9 Ketenoverleg brengt een heterogene groep bijeen, uit verschillende professionele culturen (overheid - bedrijfsleven - onderwijs). De culturele afstand en ook de belangenverschillen compliceren het werken aan effectief ketenoverleg. Facilitatorvaardigheden zijn dan onmisbaar. Geen 10 want dat diskwalificeert de deelnemers, die zouden zonder facilitator tot niets in staat zijn.
Stelling 3
De inhoudelijk kennis die de proces facilitator heeft, kan een gebrek aan vaardigheden voor het managen van het groepsproces compenseren.
(3.1) Kunt u aangeven in hoeverre u het eens of oneens bent met deze stelling? Kunt u dit motiveren?
Eens. Verbetert zijn positie in de groep. Een teveel aan kennis, of in ieder geval dit willen etaleren kan juist weer een nadeel zijn. Procesbegeleider hoeft niet het probleem op te lossen.
Tot op zekere hoogte is dit zo. Toch weeg ik de vaardigheid om het groepsproces te managen net iets zwaarder dan de inhoudelijke kennis. Dat laatste kun je namelijk oppikken. Het eerste moet een beetje in je bloed zitten.
Nee, Vaardigheden zijn ven essentieel belang om tot een succesvolle keten te komen
Ja dat kan maar dan kijkt de groep niet specifiek naar de proces kwaliteiten en laat zich dus afleiden door de inhoudelijke kennis.
In hoge mate oneens. De culturele diversiteit en de belangenverschillen in een ketenoverleg vragen specifiek om facilitatorvaardigheden.
Stelling 4
De vaardigheden van de proces facilitator, voor het managen van het groepsproces, kan een gebrek aan inhoudelijke kennis compenseren.
(4.1) Kunt u aangeven in hoeverre u het eens of oneens bent met deze stelling? Kunt u dit motiveren?
Eens. Zolang je kennisachterstand niet te groot is en je dit gedurende het proces steeds meer over de inhoud leert. Ja,dat is zo. Je kunt het proces zo sturen dat je eigen gebrek aan inhoudelijke kennis de voortgang nauwelijks belemmert Voor een deel. Zoals al eerder vermeld is enige inhoudelijke basiskennis van groot belang.
Ja, de grote lijnen van de inhoud weten en horen is vaak genoeg om begrip te hebben van de vraagstukken en daar kan dan op gefocust worden. Dat zullen aanwezigen ervaren als iemand met kennis(van het proces weliswaar) Ik ben erg voor transparant zijn over welke rol je invult en vanuit welke kwaliteit en met welke taak je ergens zit.
In belangrijke mate mee eens, maar niet volledig. Een goede facilitator kan sfeer, spreektijd, planning, conclusies, etc. in de hand houden, maar er kan toch ook het gevoel zijn dat de kern van de zaak niet boven water is gekomen.
Table 13.4 - Antwoorden Stelling 4
DOELCONSENSUS Stelling 5
Het hebben van doelconsensus draagt bij aan een effectief ketenoverleg.
(5.1) Kunt u aangeven in hoeverre u het eens of oneens bent met deze stelling? Kunt u dit motiveren?
(5.2) Hoe groot schat u de invloed van het hebben van doelconsensus op een effectief ketenoverleg, op schaal 1 t/m 10 (1=helemaal niet, 10=in zeer hoge mate).
(5.1) (5.2) (5.3) Eens. Omdat het in ieders belang dient te zijn, is het belangrijk hier
voldoende aandacht aan te besteden.
8 Het is belangrijk voor zowel het resultaat als het groepsgevoel. Groep wordt versterkt door concrete successen. Deelnemers willen de doelen van hun eigen organisatie kunnen behalen in het overleg. Ik ben het hiermee eens. Ik heb in de praktijk ervaren dat het zo is.
Mensen zijn gemotiveerder als het doel concreet is.
8 Zonder een concreet doel komt er niks uit. Eens. Zonder een duidelijke doel (SMART) is het ketenoverleg
gedoemd om te mislukken. Als het doel niet duidelijk is zullen partijen gaande het proces afhaken. Op basis van het doel heeft men namelijk bepaald of deelname interessant genoeg is.
10 Zie argumentatie boven
Er eens anders risico alle kanten op te schieten met irritatie bij mensen die andere verwachtingen hebben.
9 Het richt de gesprekken , helpt om de grote lijn steeds te bewaken en op terug te kunnen grijpen en helpt om leden die afdwalen terug te brengen naar je gezamenlijke doel. Het wij gevoel is hiermee het sterkst en ik ervaar dan ook bij de deelnemers de energie om ergens iets voor te gaan doen of aan te doen het best. Voorkomt frustratie en onhandige discussie. Regie nemen als kwartiermaker op dit doel en je rol en positie is belangrijk aan het begin. Niet te weinig tijd aan besteden dat keert later in het proces tegen je en tegen de effectiviteit.
In hoge mate mee eens. Er kan hier overigens onderscheid gemaakt worden tussen het algemene doel van een ketenoverleg (verduurzamen van een bepaalde productketen in een bepaald geografisch werkgebied) en projectgebonden doelen. Bij de eerste is de M en T van SMART inderdaad minder van belang (het is meer een missie, niet-kwantitatief), bij het tweede juist meer. In beide gevallen is doelconsensus van groot belang.
9 Zonder doelconsensus is het lastig om mensen in de uitvoering van een project op een gezamenlijk spoor te houden, en neemt het afbreukrisico toe. Het is dus ook van belang te werken aan de grondslag voor doelsconsensus. Bij ketenoverleg is die vanwege de heterogene samenstelling meer te vinden in gedeeld urgentiebesef en gedeelde visies op een duurzame keten, dan in gedeelde cultuur en gedeelde belangen.
DEELNEMERS Stelling 6
Wanneer alle stakeholders, die noodzakelijk zijn voor het circulair maken van de keten, vanaf het begin af aan deelnemen aan het ketenoverleg, draagt dit bij aan een effectief ketenoverleg.
(6.1) Kunt u aangeven in hoeverre u het eens of oneens bent met deze stelling? Kunt u dit motiveren?
(6.2) Hoe groot schat u de invloed van het aanwezig zijn van alle stakeholders, die noodzakelijk zijn voor het circulair maken van de keten, wanneer zij vanaf het begin af aandeelnemen aan het ketenoverleg op een effectief ketenoverleg, op schaal 1 t/m 10 (1=helemaal niet, 10=in zeer hoge mate). (6.3) Kunt u dit motiveren?
(6.1) (6.2) (6.3)
Eens. Alle belangen zitten aan tafel. 8 Is heel belangrijk, maar zonder kun je ook door. Niet bij alle acties hebben alle stakeholders een zelfde mate van betrokkenheid.
Mee eens. Voor het groepsproces is het beter. Alle partijen voelen zich dan ook betrokken.
7 Het is beter, maar niet strikt noodzakelijk. Ja, Om de keten sluitend te krijgen is deelname van alle schakels van
belang. Er zijn wellicht uitzonderingen mogelijk, om in bepaalde situaties met een niet volledige keten te starten. En dat dat op basis van aangetoond tussentijds succes een ontbrekende schakel later toetreedt.
8 Zie boven.
Ja dan kan je vanaf het begin de breedte beschouwen en hoef je dat niet halverwege nog eens te doen als je iemand erbij haalt die in het begin vergeten was. Dat is vaak frustrerend en je moet dan soort van opnieuw beginnen.
8 Of ze moeten een collega echt mandaat geven anders gaat de snelheid uit het proces van het ketenoverleg niet direct tijdens het letterlijk overleg maar door vertraging tussendoor.
Geheel mee eens. Juist het besef dat alle belanghebbenden (in de zin van alle geledingen aanbod-vraag-recycling-kennis-overheid-transitie) deelnemen versterkt het collectief verantwoordelijkheidsgevoel in het ketenoverleg. Die verantwoordelijkheid is immers niet meer bij een
9 Geen 10 want als een geleding ontbreekt maar de plek wordt nadrukkelijk opengehouden kan toch verantwoordelijkheidsbesef groeien.
Stelling 7
Het feit dat organisaties die deelnemen aan het overleg zich betrokken voelen bij het onderwerp draagt bij aan een effectief ketenoverleg.
(7.1) Kunt u aangeven in hoeverre u het eens of oneens bent met deze stelling? Kunt u dit motiveren?
(7.2) Hoe groot schat u de invloed van het betrokken zijn van de deelnemers aan het ketenoverleg op een effectief ketenoverleg, op schaal 1 t/m 10 (1=helemaal niet, 10=in zeer hoge mate).
(7.3) Kunt u dit motiveren?
(7.1) (7.2) (7.3)
Eens. Heel erg. Gaat om dat ieder zijn belang naar voren kan brengen. 9 Het idee van ketenoverleg is verduurzaming bereikt wordt en dat de opbrengsten en lasten worden verdeeld in de keten. Gebrek aan betrokkenheid duidt op dat de uitgangspunten van het ketenoverleg niet worden behaald.
Mee eens. Anders ga je ook niet meedoen. 9 In de afweging of je wel of niet komt bij een overleg is dit cruciaal. Eens.
Als er geen betrokkenheid is, voegt deelname niets toe. Dit werk alleen maar vertragend/verstorend.
9 Zie boven
Zie ook bij 1 dat is zo maar het kan ook zijn dat ze zich verliezen in details van de inhoud. Je hebt ook mensen nodig die naast kennis van de inhoud ook kunnen reflecteren, helicopterview hebben en compromissen kunnen sluiten. Het gaat om de keten niet alleen om jou
8 Zie 7.1
Geheel mee eens. Betrokkenheid betekent er tijd in willen steken en er dingen voor willen doen.
9 Duurzame ketenontwikkeling vraagt van alle belanghebbenden dat ze verder om zich heen kijken en verder in de toekomst. Een extra inspanning dus die slechts indirect gerelateerd is aan het eigenbelang. Betrokkenheid is dan een belangrijke factor.