Respectloos gedrag

In de IVM wordt ook gevraagd naar respectloos gedrag, dat wil zeggen gedrag dat volgens de respondenten de grenzen van goed fatsoen overschrijdt. Aan de respondenten is ge-vraagd of zij zelf wel eens persoonlijk respectloos zijn behandeld door onbekenden op straat, in het openbaar vervoer, door personeel van winkels of bedrijven, door overheidsper-soneel of door bekenden. ’Wel eens’ betekent hier dat de respondenten aangeven dat der-gelijk gedrag jegens hen vaak of soms voorkomt.

Van deze vijf onderscheiden vormen overkomt respectloos gedrag door onbekenden op straat de meeste mensen: meer dan een kwart van alle inwoners (27 procent) geeft in 2009 aan dat dit wel eens voorkomt. Respectloos gedrag door personeel van winkels of bedrijven komt bij bijna een op de vijf inwoners wel eens voor. Respectloos gedrag door onbekenden in het openbaar vervoer komt even veel voor (19 procent). Meer dan één op de zeven inwo-ners (15 procent) geeft aan wel eens respectloos te worden behandeld door personeel van overheidsinstanties. Respectloos gedrag door bekenden (partner, familie of vrienden) werd met zeven procent het minst vaak genoemd. Er zijn geen significante wijzigingen ten opzich-te van het voorgaande jaar.

Grafiek 4.9

Respectloos gedrag (% komt ‘wel eens’ (vaak/soms) voor)

0 5 10 15 20 25 30

Inwoners van de politieregio’s Utrecht, Amsterdam-Amstelland en Haaglanden ervaren meer dan alle inwoners van Nederland als geheel dat zij op straat respectloos worden behandeld door onbekenden. Omgekeerd ervaren inwoners van de politieregio’s Fryslân, Drenthe, IJsselland, Twente, Noord- en Oost-Gelderland, Gelderland-Midden, Zeeland, Brabant-Noord, Brabant-Zuid-Oost en Limburg-Noord dit respectloos gedrag op straat door onbe-kenden minder dan gemiddeld. Er zijn geen significante wijzingen ten opzichte van 2008.

4.7 Samenvatting

In dit hoofdstuk zijn de ervaren onveiligheidsgevoelens en de eventuele gedragsaanpassin-gen vanwege (vermeende) onveiligheid weergegeven. De landelijke resultaten van de IVM 2009 en de eventuele verschillen met het voorgaande jaar staan daarbij centraal. Ook zijn de cijfers voor de afzonderlijke politieregio’s vergeleken met het landelijke beeld en met die van het voorgaande jaar.

Landelijke uitkomsten

- In 2009 voelde 26 procent van de bevolking zich wel eens onveilig. Dit is niet significant verschillend van het cijfer uit 2008.

- Twee procent van de bevolking voelt zich vaak onveilig, gelijk aan het percentage in 2008.

- Inwoners voelen zich ook in 2009 het meest onveilig op plekken waar jongeren rondhan-gen. Dit aandeel is bovendien significant gestegen ten opzichte van vorig jaar.

- Zes procent vindt de kans groot tot heel groot dat in het komende jaar bij hen wordt inge-broken en vijf procent dat hun portemonnee wordt gestolen.

- ’s Nachts niet opendoen vanwege gevoelens van onveiligheid is de meest voorkomende vorm van vermijdingsgedrag. Deze vorm van vermijdingsgedrag komen vaker voor dan in het voorgaande jaar.

- Meer dan één op vier inwoners zegt wel eens door onbekenden op straat respectloos bejegend te zijn. Evenals respectloos gedrag door onbekenden in het openbaar vervoer, door winkel- of bedrijfspersoneel, door personeel van overheidsinstanties of door beken-den komt dit volgens de inwoners in 2009 evenveel voor als in het voorgaande jaar.

Regionale verschillen

- In de regio’s Utrecht, Amsterdam-Amstelland, Haaglanden, Rotterdam-Rijnmond en Flevo-land is het aandeel dat zich wel eens onveilig voelt in 2009 hoger dan gemiddeld; in de regio’s Fryslân, Drenthe, IJsselland, Twente, Noord- en Oost-Gelderland, Zeeland en Bra-bant-Noord is dit lager. De cijfers zijn per politieregio niet significant verschillend ten op-zichte van het voorgaande jaar.

- Inwoners van de politieregio’s Amsterdam-Amstelland, Haaglanden, Rotterdam-Rijnmond, Midden-en West-Brabant, Limburg-Zuid en Flevoland voelen zich vaker dan gemiddeld wel eens onveilig in de eigen woonbuurt; inwoners van Fryslân, Drenthe, IJsselland, Twente, Noord- en Oost-Gelderland, Zaanstreek-Waterland, Kennemerland, Hollands Mid-den, Zeeland en Brabant-Noord juist minder vaak dan gemiddeld. In Gelderland-MidMid-den, Gooi en Vechtstreek, Midden- en West-Brabant en Flevoland is dit aandeel in 2009 hoger dan in het jaar daarvoor.

- In de regio’s Noord-Holland Noord, Amsterdam-Amstelland, Haaglanden, Midden- en West-Brabant en Flevoland is het aandeel dat zich wel eens onveilig voelt op plekken

waar jongeren rondhangen hoger dan het landelijke gemiddelde; in de regio’s Fryslân, Drenthe, IJsselland, Noord- en Oost-Gelderland, Zeeland en Limburg-Noord is dit lager dan gemiddeld. Voor de regio’s Noord-Holland Noord, Midden- en West-Brabant en Lim-burg-Noord is er een significante stijging in vergelijking met het voorgaande jaar .

- Inwoners van Utrecht, Amsterdam-Amstelland, Gooi en Vechtstreek, Haaglanden, Rotter-dam-Rijnmond, Brabant-Zuid-Oost en Limburg-Zuid vinden de kans op woninginbraak gro-ter dan gemiddeld; inwoners van Groningen, Fryslân, Drenthe, IJsselland, Twente, Noord- en Oost-Gelderland, Kennemerland en Zeeland vinden die kans kleiner dan gemiddeld.

Nergens was er een significant verschil ten opzichte van de cijfers uit de IVM 2008.

- In Amsterdam-Amstelland, Haaglanden, Rotterdam-Rijnmond, Brabant-Zuid-Oost en Lim-burg-Zuid zeggen meer inwoners dan gemiddeld dat zij ‘s avonds en ’s nachts niet open-doen. In Groningen, Fryslân, Drenthe, IJsselland, Twente, Noord- en Oost-Gelderland, Utrecht, Noord-Holland Noord, Hollands Midden en Zeeland is dit minder dan gemiddeld.

In Noord- en Oost-Gelderland, Gelderland-Midden, Rotterdam-Rijnmond en Flevoland is dit aandeel hoger dan het voorgaande jaar.

- Inwoners van Amsterdam-Amstelland, Haaglanden, Rotterdam-Rijnmond en Midden- en West-Brabant zeggen relatief meer dan gemiddeld dat zij zich ’s avonds op straat in de buurt vaak onveilig voelen; inwoners van Fryslân, Drenthe, IJsselland, Noord- en Oost-Gelderland en Oost-Gelderland-Zuid zeggen dit minder dan gemiddeld. In Oost-Gelderland-Midden is dit aandeel hoger dan het voorgaande jaar.

- Inwoners van politieregio’s Utrecht, Amsterdam-Amstelland en Haaglanden ervaren meer dan gemiddeld dat zij op straat respectloos worden behandeld door onbekenden; in Frys-lân, Drenthe, IJsselland, Twente, Noord- en Oost-Gelderland, Gelderland-Midden, Zee-land, Brabant-Noord, Brabant-Zuid-Oost en Limburg-Noord wordt dit minder dan gemid-deld ervaren. Geen enkele politieregio vertoont een significant verschil ten opzichte van de IVM 2008.