Publiekswaardering hoofdprogramma

De publiekswaarderingen waren hoog. Van de bezoekers vond 90% de voorstellingen goed tot zeer goed, de hoogste score ooit. Op de eerste plaats met hoogste publiekswaardering staat de Zuid-Afrikaans/Nederlandse theatercoproductie ‘Here to There’, alle bezoekers vonden deze voorstelling goed tot zeer goed (figuur 3.6).

Deze voorstelling over de gedeelde Nederlands-Zuid-Afrikaanse geschiedenis en cultuur werd op locatie ge-speeld en bestond uit dans, performance en spoken word.

Figuur 3.6 Waardering door publiek (2018)

Op de tweede plaats staat ‘Womb of Fire’, 97% vond deze voorstelling goed tot zeer goed. Deze voorstelling was ook deel van een lang nagesprek/debat in De Balie en bij het ISS. De voorstelling kreeg een uitstekende recensie in de Theaterkrant. ‘….Toch is Womb of Fire geen afrekening. De mannen zijn niet inherent slecht en de vrouwen niet inherent slachtoffer. De kracht van Abrahams performance ligt er juist in dat ze, met zo weinig middelen, vrouwen van vlees en bloed weet neer te zetten die soms boven hun tekortkomingen uitstijgen en dat soms ook niet kunnen’ (Theaterkrant). ‘The Wave’ van Alida Dors/Backbone (derde plaats) kreeg ook een hoge waardering, 95% van de bezoekers vond deze locatievoorstelling goed tot zeer goed.

Op een gedeelde vierde plaats staan de dansvoorstelling ‘Back’ en de mode performance ‘Black Tie’, 89% van de bezoekers vond deze voorstellingen goed tot zeer goed. Beide voorstellingen kregen ook een zeer goede recensie in de Theaterkrant. Over Black Tie: ‘…Indringende mix van mode, rassenongelijkheid en mannenlicha-men. Toeschouwers moeten de symboliek en associaties raden van beeld, geluid en performers…..De Zuid-Afrikaanse ontwerper en performer Lesiba Mabitsela laat het publiek in zijn voorstelling hard werken. Zijn mix van mode, ras en lichamelijkheid kent losse eindjes die aan elkaar geknoopt moeten worden’ (Theaterkrant).

Over Back: ‘…. Want net zozeer als over toenadering, gaat Back over loslaten. Het loslaten van vooringenomen-heid richting de ander, van controle, van onze hang naar aandacht die geen werkelijk contact is en soms zelfs het loslaten van de ander’ (Theaterkrant).

Hoge waarderingen kregen ook ‘#Punk’ en ‘Noise’, 84% van de bezoekers vond deze voorstellingen goed tot zeer goed. Over Noise ‘…dat onder leiding van PJ Sabbagha voorstellingen maakt vanuit maatschappelijk enga-gement. Voor deze voorstelling werkte hij samen met choreografe Athena Mazarakis. Samen richten ze hun blik op de wijze waarop de mens het natuurlijke landschap aantast en uit balans brengt. Met nog zeven dansers creëerden ze een voorstelling die prikkelt en waarvan geen interpretatie eenduidig is’ (Theaterkrant).

Bestuursverslag stichting Afro Vibes 2018 24 Wel was de opmerking dat #Punk beter op een ander tijdstip geprogrammeerd had kunnen worden, later op de avond i.p.v. vroeg in de avond. De reacties vanuit het publiek op de voorstelling waren uiteenlopend. Erg lo-vende reacties waren er voor de dansvoorstelling ‘Back’ (‘ heel mooi…prachtig’). Back was een zeer toegankelij-ke dansvoorstelling waar iedereen zich maktoegankelij-kelijk in kon vinden, een lust voor het oog zoals ook uit de recensie bleek. Ook ‘The Wave’ ontlokte positieve reacties bij het publiek. ‘Womb of Fire’ was aanleiding voor meerdere gesprekken en debatten over koloniale geschiedenis en de rol en kracht van vrouwen in de geschiedenis. ‘Black Tie’ riep sterk uiteenlopende reacties op. Met deze modeperformance gaf Lesiba Mabitsela zijn confronterende kijk op de exotisering van het zwarte mannenlichaam en Afrikaanse mode. Het resultaat was een voorstelling met zwarte mannelijke catwalk modellen die gaande de show steeds verder ontkleed raakten en met ketenen aan elkaar vastgebonden over de catwalk liepen met een geluidsband uit de Amerikaanse tv serie Roots waarin Kunta Kinte gedwongen wordt de naam Toby aan te nemen. De voorstelling riep sterke emotionele reacties op bij het publiek. Zowel in het Compagnietheater (met een overwegend jong publiek) als in Het Nationale Thea-ter (met een voornamelijk Afro-Nederlands Surinaams publiek) was het publiek geschokt en verlieten sommi-gen de zaal. In Het Nationale Theater was er een lang nagesprek met publiek.

Uiteenlopende publiekswaarderingen zijn onlosmakelijk onderdeel van een festival dat toegankelijke publieks-trekkers en onconventioneel conceptueel werk programmeert. Een voorstelling als Black Tie en ook Womb of Fire laten het belang zien van een goede rand(context)programmering. Hierin legt het festival de verbinding tussen publiek en voorstellingen en contextualiseert de voorstellingen met nagesprekken, inleidingen, work-shops en meet & greet sessies met de kunstenaars. Dat leidt tot de waardering bij bezoekers dat het program-ma tot nadenken leidt, tot inspiratie en wat bijzonders te bieden heeft. De contextualisering program-maakt het festival tot wat het is: een verbinding tussen kunstenaars en publiek leggen en impact bereiken bij de bezoekers.

Samengevat: een verdere uitbreiding naar jong publiek, aantrekken nieuw publiek, culturele diversiteit pu-bliek, impact op cultuurbeleving bezoekers, informatie en communicatie als aandachtspunt,

De verjonging van het Afrovibes publiek heeft zich voortgezet, 46% was jonger dan 30 jaar, duidelijk meer dan in vorige edities. De belangrijkste redenen het festival te bezoeken zijn culturele diversiteit, onderscheidend aanbod, kwaliteit van het programma en het black urban karakter. Vooral culturele diversiteit sprint eruit, het festival vult met het programma dus een belangrijke wens/behoefte bij het publiek. Het black urban karakter van het festival wijst hier ook op. Het festival trekt een jong divers publiek. Ongeveer de helft is gekleurd en jong naast het meer reguliere theaterpubliek. Op het festival mixen de publieksgroepen wat bijdraagt aan de prettige festivalsfeer die bezoekers ook zo ervaren.

Het festival stimuleert dialoog en uitwisseling tussen publiek en kunstenaars. Diversiteit van kunstenaars en van publiek is daarvoor belangrijke voorwaarde, waar het festival ook iedere editie naar streeft. Een belangrijke impact van het festival is dat bezoekers ‘aan het denken werden gezet’, en/of zich ‘door het bezoek geraakt voelden’. Belangrijk was ook dat men ‘mooie dingen had gezien’. Het festival en de programmering brengt een maatschappelijke betrokkenheid bij bezoekers teweeg. Door middel van een contextprogrammering (met na-gesprekken, inleidingen, ontmoetingen met kunstenaars) wordt het publiek bij de voorstellingen, de makers en het maakproces betrokken en de publieksparticipatie gestimuleerd. Dit heeft zich vertaald dat veel bezoekers aan het denken werden gezet en/of zich geïnspireerd voelden door het programma. Zoals een bezoeker op-merkte ‘…door een context krijg je meer mee van het verhaal…’.

Uitstraling van het festival door mond-tot-mond reclame blijft het belangrijkste communicatie- en promotieka-naal. Het betrekken van (kunst)vakopleidingen, ambassadeurs en jonge makers die het festival promoten en een gerichte doelgroep benadering hebben de kernpublieksgroep van Afrovibes bereikt: een jong actueel, cultureel divers publiek. Het festival bouwt zijn eigen publiek op maar trekt ook telkens nieuw publiek. Nieuw publiek bereiken vereist extra marketing inspanning. Er valt nog steeds veel te winnen in het (nog) verder be-trekken van bezoekers die het festival eerder hebben bezocht, onder meer met gerichte marketingacties. De nieuwe bezoekers van 2018 kunnen trouwe bezoekers worden in 2019 en het festival promoten.

Bestuursverslag stichting Afro Vibes 2018 25 4. CONCLUSIES 2018 – ZIJN DE GESTELDE DOELEN GEHAALD EN FOLLOW-UP

4.1 Conclusies: zijn de doelen gehaald

Het festival is geëvalueerd met de theaters (Compagnietheater, Tolhuistuin, Bijlmer Parktheater, Stadsschouw-burg Utrecht, Maaspodium, Het Nationale Theater), de Nederlandse kunstenaars en instellingen, de productie-leider, marketeer en doelgroep coördinator. De resultaten leggen wij naast de doelen genoemd in paragraaf 1.4. Wat hebben we als organisatie geleerd. Hoe is het festival bij het publiek terecht gekomen. Hebben we bereikt wat we willen bereiken, zijn de doelen gehaald?

 Doel - Verbreden en vergroten publieksbereik, culturele diversiteit, jong publiek

- Verbreden en uitbreiden van het publieksbereik. Een primair doel in 2018 was verbreden en uitbreiden van het publieksbereik. Vertaald naar een te bereiken bezoekersaantal rond de 6.800-7.000 bezoekers. Dit bezoekers-aantal is bereikt. Met 61 voorstellingen, concerten en activiteiten trok het festival 8.267 bezoekers, meer dan in 2017. Het aantal betalende bezoekers was 5.558, het aantal niet betalende bezoekers was 2.709. Deze laat-ste betroffen de contextprogramma’s (inleidingen, nagesprekken, malaat-sterclasses, rondetafelgesprekken). In Amsterdam waren de bezoekersaantallen 5.084, dit is meer dan in 2017. In Rotterdam waren er 1.400 bezoe-kers en in Den Haag 1.172 bezoebezoe-kers, nagenoeg hetzelfde aantal als in 2017. In Utrecht trok het festival 618 bezoekers. De keuze terug te keren naar het Compagnietheater was een goede, het leverde meer bezoekers op en een goede festivalsfeer. De terugkeer was mogelijk door betere financiële afspraken met het Compagnie-theater. In de Tolhuistuin was slechts een klein deel van het programma, alleen spoken word, een locatievoor-stelling en muziek. In 2018 wordt het Compagnietheater opnieuw hoofdlocatie van het festival in Amsterdam.

- Culturele diversiteit. Primair doel was ook culturele diversiteit terug zien in de samenstelling van het publiek.

Vertaald naar 40% van de bezoekers heeft een niet-westerse achtergrond. Hierin is het festival grotendeels geslaagd. Van de bezoekers in Amsterdam, Den Haag en Rotterdam had ongeveer de helft een niet-westerse achtergrond, in Utrecht was dit een derde. Deze cijfers zijn nagenoeg hetzelfde als in 2017. De samenstelling van de bezoekers verschilt per theater en programma. In Bijlmer Parktheater in Amsterdam Zuidoost bijvoor-beeld had ongeveer driekwart van de bezoekers een biculturele achtergrond (Perry Gits bracht hier ook zijn eigen volgers/achterban naar de voorstelling), in Rotterdam bracht Future in Dance een eigen bicultureel pu-bliek naar de voorstelling. In de Stadsschouwburg Utrecht was deze diversiteit minder, ongeveer een derde van de bezoekers had een biculturele achtergrond. Belangrijk is ook de uitkomst van de publieksenquête: voor meer dan twee derde van de bezoekers (69%) was de belangrijkste reden naar het festival te gaan culturele diversiteit (‘ik hou van een cultureel divers festival’). In alle vier de steden was dit met stip de belangrijkste reden. Voor 33% was ook het karakter van het festival als ‘black urban festival’ een reden naar het festival te komen.

- Jong publiek. Het doel was ook (nog) meer een jong publiek te trekken, vertaald naar 50% van de bezoekers is jonger dan 40 jaar. Dit is zonder meer geslaagd. Twee derde van de bezoekers (65%) was jonger dan 40 jaar, 46% was jonger dan 30 jaar. Dit is iets meer dan in 2017 toen 42% jonger was dan 30 jaar. Den Haag en Utrecht waren dit jaar de steden met het jongste publiek.

- Trouw publiek en nieuw publiek. Doel was ook behouden van het vaste publiek, vertaald naar 50% heeft een vorige editie van het festival bezocht. Dit is deels geslaagd, van de bezoekers had 27% eerdere editie(s) bezocht, 73% waren nieuwe bezoekers. Dit aandeel vaste bezoekers is door de jaren heen min of meer constant, er is een vaste eigen community met een kern van trouwe bezoekers. De trouwe bezoekers blijken vooral in Amster-dam te zitten waar 60% eerdere edities van het festival had bezocht. Dit is belangrijk voor de marketing om methodisch te kunnen werken o.b.v. ‘ken je bezoekers’. Maar iedere editie is er ook nieuw publiek dat bijdraagt aan de verjonging en vernieuwing van het festival.

Marketing voor breed divers publiek. Opnieuw waren partners met sterke achterban, samenwerking met lokale groepen, inzetten van ambassadeurs/influentials, combikaarten en voorverkoop van kaarten ingrediënten om publiek te trekken. De samenwerking Dag van de Marrons droeg bij aan een Afro-Surinaams publiek in Den Haag. De samenwerking met de Kunsthal is onderdeel van het brede publiek in Rotterdam. In de publieksop-komst speelden een aantal factoren een rol: a) samenwerking met kunstvakopleidingen die inhoudelijk betrok-ken zijn bij het programma, b) voorverkoop van kaarten via deze opleidingen, c) aansprebetrok-kend actueel festival-thema, d) de prijs (niet duur) en bundeling van kaarten in festivalroutes, e) vooraankondigingen en aanbiedin-gen aan trouwe bezoekers, f) gerichte acties naar publieksgroepen o.b.v. historische bezoekersgegevens. Online en offline is herhaald wat het festival gaat brengen, welke voorstellingen gaan komen. Opleidingen, social media en internet campagnes waren belangrijke communicatiekanalen, ruim 39% van de bezoekers heeft op deze wijze van het festival gehoord.

Bestuursverslag stichting Afro Vibes 2018 26

 Doel – Intensiveren cultuurbeleving en publieksparticipatie

Tweede primair doel was intensiveren van de cultuurbeleving en vergroting van de impact van het festival en publieksparticipatie. Publieksparticipatie en impact van het programma zijn van belang om op langere termijn het publiek te binden. Hiervoor hebben we een uitgebreide en verdiepende randprogrammering die context gaf aan de voorstellingen.

De impact en daarmee de cultuurbeleving van het festival was bijzonder hoog. De helft van de bezoekers werd door het programma ‘aan het denken gezet’ en voelden zich ‘door het bezoek geraakt’. 45% had als belangrijke ervaring dat het programma hen ‘heeft geïnspireerd’. Een kwart kreeg een ‘gevoel van saamhorigheid’. Het festival slaagde er dus in duidelijk wat teweeg te brengen bij bezoekers. Dit is het resultaat van de contextpro-grammering en publieksparticipatie.

- Publieksparticipatie: Voor de publieksparticipatie waren er in de eerste plaats nagesprekken en inleidingen bij de voorstellingen om context te geven. Zoals een bezoeker opmerkte ‘voor iemand voor wie kunst en cultuur niet dagelijks is en een beetje ver van mijn bed is een context wel belangrijk om het te begrijpen’. In het Com-pagnietheater waren lange goede nagesprekken na 100%POP met Nora Chipaumire, Womb of Fire en Noise. In het Compagnietheater kon het publiek iedere avond kiezen uit een festivalroute langs verschillende voorstellin-gen en nagesprekken. In De Balie waren goede inhoudelijke panelgesprekken en inleidinvoorstellin-gen met een betrokken publiek over y thema’s als identiteit, dekolonisatie en verbondenheid met het land na de voorstellingen Womb of Fire en Reverse Colonialism. In Bijlmer Parktheater bleef nagenoeg het voltallige publiek in de zaal voor een mooi nagesprek met spelers van Back en Perry Gits. In Het Nationale Theater in Den Haag werd een breed Afro-Surinaams publiek bereikt via Dag van de Marrons en bereikte het publieksgesprek ‘Black Ladies Talk’ een groot grotendeels zwart publiek. De voorstelling Black Tie was confronterend voor een deel van dit publiek, daarom was het goed dat er een goed nagesprek was met de maker Lesiba Mabitsela. De voorstelling Reverse Colonia-lism betrok het publiek door het mee te nemen in een stemprocedure, na afloop van elke voorstelling was er een nagesprek met publiek over ‘erbij horen’, ‘geaccepteerd worden als Afrikaan in Europa’ en de vraag of de voorstelling spel betrof of echte ervaringen van de acteurs. Bij ISS in Den Haag bleef nagenoeg het voltallige internationale studentenpubliek voor een lang nagesprek met de makers van Womb of Fire. Het programma in de Kunsthal in Rotterdam was helemaal gebaseerd op publieksparticipatie met de mode performance Black Tie, inleiding op Black Tie en een ‘meeting the artists’ van publiek met deelnemende makers.

- Locatieprogramma’s: De locatieprogramma’s droegen ook bij aan publieksparticipatie. Hiermee willen wij het festival meer zichtbaar maken in de stad en de openbare ruimte betrekken bij de voorstellingen. Dit is geslaagd met drie locatievoorstellingen. The Wave was een mooie interventie in Amsterdam en Rotterdam die publieke ruimte en binnenruimte van het theater verbond. De voorstelling trok behalve betalende bezoekers ook veel passanten. De toeschouwers liepen met de dansers mee vanuit de openbare ruimte het theater in waar de dansers dwars door het publiek dansten en bewogen. Dit riep veel positieve reacties op. Here to There nam het publiek in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht mee van plek naar plek en scène naar scène waarbij ook toevallig publiek/passanten bleven staan en kijken en soms het gezelschap gingen volgen. Public Encounters met Like-minds betrok het publiek in de foyer van het Bijlmer Parktheater. Black Tie was geen locatieprogramma maar wel een directe soms ongemakkelijke interactie met het publiek, waarbij de catwalk modellen bezoekers strak aankeken en soms bij bezoekers op schoot gingen zitten. Al deze programma’s brachten de makers in een direc-te dialoog en contact met de bezoekers en de openbare ruimdirec-te van de stad.

- Masterclasses: Naast nagesprekken en locatieprogramma’s waren er masterclasses en workshops die bijdroe-gen aan publieksparticipatie. Deze werden gegeven aan de Theaterschool Amsterdam (AHK), Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU), Codarts Rotterdam, Koninklijke Academie Beeldende Kunsten in Den Haag. Studen-ten kwamen in contact met makers en gingen in het verlengde van de masterclass naar een voorstelling.

 Doel – Samenwerken in de sector

Een derde doel was samenwerking in de sector te bestendigen en waar mogelijk verbreden. Met DOX in Utrecht hebben wij een nieuwe kleine voorstelling kunnen maken met dansers van Forgotten Angle Theatre als onderdeel van het Artist in Residence programma, opgevoerd in Utrecht. Samenwerking met Likeminds kreeg vorm in een nieuwe coproductie Public Encounters met Nederlandse en Zuid-Afrikaanse deelnemers. Nieuw was dat de nadruk dit jaar lag op uitwisseling en samenwerking tussen de deelnemers en niet zozeer op het eindresultaat. Met Backbone werkten we samen bij ontwikkelen en maken van The Wave. Backbone en Afrovi-bes werkten ook samen in het begeleiden van Henry O’tawiah bij het maken van zijn nieuwe voorstelling Boom zonder Wortels. Met Talentlab van Bijlmer Parktheater programmeerden we gezamenlijk de voorstelling van

Bestuursverslag stichting Afro Vibes 2018 27 Perry Gits. Met Woorden Worden Zinnen in Amsterdam werd een gezamenlijk spoken word programma opge-zet met Nederlandse en Zuid-Afrikaanse dichters en dansers. Met House of Vineyards werkten we samen in het organiseren van een Vineyards catwalk contest in het Compagnietheater. In Rotterdam is intensief samenge-werkt met Xclusiv Company in het opzetten en maken van de mode performance Black Tie met twee van hun dansers. Future in Dance in Rotterdam bracht een van haar voorstellingen naar het festival. Met de Kunsthal is opnieuw een gezamenlijk multidisciplinair programma opgezet. In Den Haag werkten we samen met filmfesti-val iAfrica. De samenwerking met Black Achievement Month (BAM) leidde tot een aantal gerichte publiciteit acties over het Afrovibes programma in de BAM uitingen. In de samenwerking met partners zien wij een van de krachten van het festival. Met deze partners kunnen we ook een deel van hun achterban naar het festival trek-ken. Een aantal kunstvakopleidingen zijn betrokken bij masterclasses en gastcolleges: Theaterschool Amster-dam en Universiteit van AmsterAmster-dam, Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht, Institute of Social Studies en Koninklijke Academie voor de Kunsten in Den Haag, Codarts in Rotterdam. Hiermee trekken wij publiek door-dat kaartverkoop is verbonden aan de masterclasses.

 Hoge publiekswaardering

Een vierde belangrijk doel was hoge publiekswaarderingen. Daarin zijn we geslaagd. Van de bezoekers vond 90% de voorstellingen goed tot bijzonder goed, de hoogste score ooit. Voor 43% van de bezoekers was het ‘on-derscheidend aanbod’ een belangrijke reden om naar het festival te gaan, voor 44% de kwaliteit van het pro-gramma. Over de gastvrijheid is 95% tevreden. Dit is belangrijk want om impact te hebben en mensen zich geïnspireerd laten voelen moeten zij zich ook welkom voelen. 95% van de bezoekers zegt het festival een vol-gende keer weer te bezoeken. In vergelijking met vorig jaar is de tevredenheid over de informatievoorziening en de organisatie van de kaartverkoop hoger. De verbeteracties (strakkere inrichting van de website) hebben dus resultaat gehad.

Verdere doelen waren:

 Een goede mix van brede publiekstrekkers en risicovolle programmering met experimenteel werk Het festival is hierin erg goed geslaagd. Een groot deel van de voorstellingen kreeg hoge tot zeer hoge pu-bliekswaarderingen, zoals Here to there, The Wave, Womb of Fire, Back. Womb of Fire en Reverse Colonialism

 Een goede mix van brede publiekstrekkers en risicovolle programmering met experimenteel werk Het festival is hierin erg goed geslaagd. Een groot deel van de voorstellingen kreeg hoge tot zeer hoge pu-bliekswaarderingen, zoals Here to there, The Wave, Womb of Fire, Back. Womb of Fire en Reverse Colonialism