Activiteiten: Randprogramma – contextprogrammering en publieksparticipatie

In het randprogramma staat de publieksparticipatie centraal. Het randprogramma biedt een context en is een essentieel deel in het bevorderen van de publieksparticipatie. Het doel is de cultuurbeleving van de bezoekers te intensiveren en het festival impact te laten hebben op de bezoekers. Bijvoorbeeld doordat deze zich geïnspi-reerd voelen door het programma of door de gesprekken en ontmoetingen met de kunstenaars, door het pro-gramma aan het denken worden gezet, een gevoel van saamhorigheid krijgen, of door een propro-gramma geraakt worden. Zaken waarnaar in de publieksenquête ook is gevraagd omdat wij willen weten wat de impact van het programma is op bezoekers. Uit de publieksenquête bleek dat ruim de helft van de bezoekers door het pro-gramma aan het denken werden gezet en/of zich door het bezoek geraakt voelden.

- Festival Routes voor publiek

Elke avond had een avondvullend programma waarin bezoekers werden meegenomen langs verschillende voorstellingen, nagesprekken en op sommige locaties exposities. Het sterkst was dit in Amsterdam in het Com-pagnietheater, maar ook in Den Haag in Het Nationale Theater en Maaspodium Rotterdam. Daar waren per avond combikaarten met meerdere voorstellingen volgens een festivalroute met publieksbegeleiders. Het publiek werd meegenomen door het programma waarin men een aantal voorstellingen bezocht, context kreeg bij de voorstellingen met nagesprekken en/of inleidingen en muziek na afloop.

Compagnietheater Amsterdam 4-6 oktober, Het Nationale Theater 6-7 oktober, Maaspodium 13-14 oktober - Festival Café, ontmoetingsplek van het festival

In het Compagnietheater was het festival café. De centrale plek waar artiesten en publiek elkaar ontmoetten, met muziek, panel- en nagesprekken, spoken word programma’s, eten en drinken, en waar het festival een totaal beleving werd. Op de andere locaties (Den Haag en Rotterdam) waren kleinere versies van het festival café ingericht. In de Balie in Amsterdam was dit in combinatie met een klein deel van de expositie, in Het Nati-onale Theater in Den Haag was de festivalruimte gecombineerd met Dag van de Marrons, in Maaspodium was de foyer het festival café met nagesprekken, inleidingen, muziek, spoken word en een deel van de expositie.

Compagnietheater Amsterdam 4-6 oktober, Het Nationale Theater Den Haag 6-7oktober, De Balie Amsterdam 9-10 oktober, Maaspodium Rotterdam 13-14 oktober.

- Hosts van het Festival

Het festival werkte in 2018 met de volgende hosts die de programma’s presenteerden: Compagnietheater - Dorothy Blokland, Jennifer Muntslag, Mara van Nes; De Balie - Jay Pather, Merlijn Geurts, Jennifer Muntslag, Tolhuistuin - Jennifer Muntslag, Katy Streek; Bijlmer Parktheater - Katy Streek; Maaspodium - Norma Schiphof;

Bestuursverslag stichting Afro Vibes 2018 16 Kunsthal - Tania Christina; Stadsschouwburg Utrecht - Liesbeth Groot Nibbelink; Het Nationale Theater - Mo Hersi, Katy Streek, Kiza Magendane; TivoliVredenburg - Katy Streek.

- Nagesprekken en inleidingen voor publiek

Met nagesprekken en inleidingen in aanwezigheid van de makers boden wij een context voor het publiek bij de voorstellingen. De makers gingen dieper in op het maakproces, de context en actualiteit van de voorstelling.

Vooral het geven van een context vooraf door inleidingen was hierin belangrijk. Zoals een bezoeker opmerkte in de publieksenquête ‘voor iemand voor wie kunst en cultuur niet dagelijks is en een beetje ver van mijn bed is een context wel belangrijk om het te begrijpen’. Uit ons publieksonderzoek blijkt dat deze verdieping en bieden van context door bezoekers erg wordt gewaardeerd.

In Amsterdam in het Compagnietheater opende Dorothy Blokland het festival op 4 oktober. Sara Matchett gaf op 5 oktober een inleiding op Womb of Fire en de achtergronden van deze productie. Jay Pather gaf op 6 okto-ber samen met PJ Sabbagha een inleiding op de thematiek van Noise. Op 6 oktookto-ber had Jay Pather een lang nagesprek met Nora Chipaumire over 100%POP. Op 6 en op 7 oktober had Mara van Nes in de Tolhuistuin een nagesprek met de makers van de voorstelling Here to There. In De Balie was een inhoudelijk programma met inleiding, nagesprek/panelgesprekken. Op 9 oktober was een inleiding op Womb of Fire waarna Merlijn Geurts met Jay Pather een nagesprek in de vorm van een panel had met Sara Matchett en Rehane Abrahams van Womb of Fire met een betrokken publiek. En op 10 oktober was in De Balie een nagesprek/panelgesprek o.l.v.

Jennifer Muntslag met de acteurs en regisseur van Reverse Colonialism. Deze panelgesprekken gingen over verbondenheid met het land, identiteit en dekolonisatie. Dit waren goede inhoudelijke gesprekken met een goede publieksrespons, een mooie combinatie van voorstellingen, inleiding en gesprek met een betrokken publiek. In Bijlmer Parktheater hield Katy Streek op 12 oktober een nagesprek met choreograaf PJ Sabbagha en dansers van Back en Perry Gits van Ka Ki ka waarbij het grootste deel van de bezoekers in de zaal bleef voor het nagesprek.

In Den Haag werd het programma in Het Nationale Theater op 6 oktober geopend door Mo Hersi en Katy Streek i.s.m. met Dag van de Marrons. Na Dag van de Marrons programma en de voorstelling Black Tie was in de foyer een Black Ladies Talk o.l.v. Jennifer Muntslag. Het nagesprek na de voorstelling Back met choreograaf PJ Sabbagha werd geleid door Mo Hersi met een betrokken grotendeels Afro-Surinaams publiek dat veel vragen had en verontrust was door de voorstelling Black Tie over het uitgedragen beeld van ‘zwart zijn’. Op 7 oktober was een gezamenlijk en geanimeerd nagesprek met acteurs en regisseur van Reverse Colonialism en Lesiba Mabitsela van Black Tie, waarin Lesiba inging op mode, beeldvorming, kolonisatie en slavernijverleden en de acteurs van Reverse Colonialism over hun ervaringen van inburgering en ‘erbij horen’. Bij het Institute of Social Studies was 8 oktober een nagesprek door Bruna Coutinho dos Santos met Sara Matchett en Rehane Abrahams van Womb of Fire in aanwezigheid van ruim honderd internationale studenten.

In Utrecht was in de Stadsschouwburg op donderdag 5 oktober een nagesprek door Liesbeth Groot Nibbelink met de regisseur en acteurs cast van Reverse Colonialism over inburgering en wel of niet geaccepteerd worden als Afrikaan in Europa.

In Rotterdam was op 13 oktober in Maaspodium een nagesprek met choreograaf PJ Sabbagha en dansers van de voorstelling Back. Op 14 oktober was een nagesprek door Norma Schiphof met regisseur en acteurs van Reverse Colonialism, waarbij vragen o.a. waren of de ervaringen van de acteurs alleen maar gespeeld waren of ook hun

‘echte’ ervaringen. Op 14 oktober was in de Kunsthal een ‘meeting the artists’ van publiek met Lesiba Mabitsela, Alida Dors, dansers van Xclusiv Company en Henry O’tawiah o.l.v. Tania Christina waarin de deelnemers werden geïnterviewd en het publiek vragen kon stellen. Lesiba Mabitsela gaf hier ook een inleiding op zijn mode perfor-mance Black Tie waarin hij vertelde hij over percepties van ‘zwart zijn’, exotisering van het zwarte mannenlichaam en het westerse modebeeld.

Documentaires iAfrica

Voor het tweede jaar werkten wij samen met iAfrica Filmfestival. iAfrica vertoonden o.a. de films Five Fingeres for Marseille, Gifts from Babylon, Fatuma, dansoptredens van Guilherme Duarte en Baddy Mohapi en keynote sprekers Luciana Ceccatto Farah en Sandra Heremans. Het oorspronkelijke plan was een gezamenlijk program-ma bij Korzo met dans, muziek en film. Omdat het programprogram-ma bij Korzo geen doorgang kon vinden is iAfrica uitgeweken naar Filmhuis Den Haag en is het Afrovibes programma grotendeels overgebracht naar Het Natio-nale Theater. Het filmprogramma in Filmhuis en het podiumkunstenprogramma in Het NatioNatio-nale Theater (Spui) vond parallel plaats waardoor het moeilijk was voor publiek zich tussen de ruimtes te begeven. In 2019 werken wij opnieuw met iAfrica samen en zorgen wij voor vroegtijdige afstemming van het programma. iAfrica trok een divers publiek met voornamelijk bezoekers met Afrikaanse roots.

Bestuursverslag stichting Afro Vibes 2018 17 Workshops en masterclasses

Tijdens het festival zijn masterclasses dans-, theater- en vormgeving gegeven bij kunstvakopleidingen. Ook dit is een belangrijk onderdeel van de contextprogrammering die bijdraagt aan publieksparticipatie. De master-classes zijn namelijk ook een belangrijk onderdeel van de marketing: deelnemers gingen naar de voorstellingen, kaarten werden in de voorverkoop afgenomen door de instellingen.

Amsterdam

- Bij de Amsterdamse Hogeschool voor de kunsten (Theaterschool) gaf Jay Pather op 4 oktober een gastcollege over choreografie en creatieve maakprocessen aan studenten van de Docent Dansopleiding. Jay Pather presen-teerde zijn werk als curator van het Live Art Festival en gaf voorbeelden van locatievoorstellingen in de open-bare ruimte in Zuid-Afrika. Het college was een artistieke impuls voor de studenten en werd door de studenten goed ontvangen. Zij kregen een combikaart voor het programma op 6 oktober met onder meer Black Tie. Afro-vibes werkt jaarlijks met deze opleiding samen. Er namen 20 studenten aan deel.

- Bij de Universiteit van Amsterdam gaf Sara Matchett een masterclass meertaligheid bij de Internationale Dramaturgie opleiding. Deze masterclass was georganiseerd door Sruti Bali, theaterwetenschapper en universi-tair hoofddocent aan de UvA. Hieraan namen 25 studenten deel.

- In het Compagnietheater hebben Sara Matchett en Rehane Abrahams van Womb of Fire op 6 oktober een workshop gegeven aan de 12 deelnemers van het jonge makers programma.

- Bij Likeminds gaf Warona Seane in de periode 3-10 oktober drie workshops als onderdeel van het maakproces voor een interventie optreden bij het Bijlmer Parktheater. Er namen 8 makers aan deel.

Utrecht

- Op de Hogeschool voor de Kunsten (HKU) in Utrecht gaven Luke de Kock, Conway October en Koleka Putuma op 11 oktober een masterclass dans bij de opleiding Docent Theater. Hieraan namen 22 studenten deel.

- Eveneens bij HKU bij de Schrijfopleiding gaf Warona Seane een masterclass schrijf/regie op basis van haar regieprojecten en creatieve werk. Er namen 35 studenten aan deel, die voor een deel ook naar de voorstelling Reverse Colonialism gingen.

Voor beide masterclasses is de belangstelling groot. De samenwerking met de HKU zetten we in 2019 voort.

Den Haag

- Bij de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunst in Den Haag gaf op 3 oktober Nora Chipaumire een mas-terclass waarin zij de studenten meenam in het gebruik van het lichaam als uitdrukkingsmiddel en haar werk als opponent plaatste tegenover theorievorming in de beeldende kunst. Er namen 15 studenten aan deel.

- Bij het Institute of Social Studies was op 8 oktober een seminar door Bruna Coutinho dos Santos over het festival thema LAND verbonden met de voorstelling die avond Womb of Fire. Er namen 30 internationale stu-denten aan deel.

Rotterdam

- In de Kunsthal gaf Atang Tshikare twee keer een lezing/workshop als onderdeel van Designing the Catwalk over hedendaags ontwerp in Zuid-Afrika en trends en ontwikkeling in design.

- Bij Codarts in Rotterdam gaven PJ Sabbagha en dansers van Forgotten Angle Theatre op 11 oktober een mas-terclass moderne dans aan studenten van de Docent Dansopleiding. Onderdeel hiervan was een ‘studio picknic’

Forgotten Angle Theatre heeft een aantal jaren geleden ervoor gekozen uit Johannesburg te vertrekken en zich te vestigen op het platteland in het noorden van Zuid-Afrika en daar een dansstudio op te zetten. De dansers vertelden over het werken als danser in de rural communities in Zuid-Afrika en de pogingen in Zuid-Afrika kunst en cultuur te spreiden vanuit de grote steden naar het platteland. Er namen 20 studenten hieraan deel.

- Bij Maaspodium was op 14 oktober een workshop van dansers van Forgotten Angle Theatre met dansers van Future in Dance.

- Expertmeeting: Rondetafelgesprek

Op 9 oktober was een rondetafelgesprek georganiseerd in De Balie in Amsterdam rondom het festivalthema LAND. De middag werd geopend door moderator Jay Pather die sprak over podiumkunsten en hoe kunstenaars zich verhouden tot het thema Land. Er waren vervolgens twee panels waar sprekers met elkaar in gesprek gingen over hun werk en verbinding tot het thema. Het eerste panelgesprek ging over ‘Land and the archive’

met een keynote van de Zuid-Afrikaanse schrijver Sylvia Vollenhoven. Het panelgesprek was met Maarten van Hinte (rightaboutnow.inc), Josien Pieterse (Framer Framed), Jennifer Tosch (Black Heritage Tours) en Richard Kofi (Museum Volkenkunde, Tropenmuseum). Het tweede panelgesprek ging over ‘Representation of Land and identity by artists’ met een keynote door theaterwetenschapper en universitair docent UvA Sruti Bala die ver-volgens in gesprek ging met actrice Rehana Abrahams, choreograaf Alida Dors en maker Lesiba Mabisela. Het rondetafelgesprek – dat ook open was voor algemeen publiek – was (en is) een belangrijk schakelpunt om de doelgroep ‘professionals en stakeholders’ bij het festival te betrekken, waaronder buitenlandse festivals.

Bestuursverslag stichting Afro Vibes 2018 18 tegenwoordigers van Africologne Theater Spektakel Zürich, Theaterformen Hannover waren aanwezig. Dit programmaonderdeel blijft een waardevol platform voor netwerk en kennisuitwisseling, en inhoudelijke ver-dieping. Studenten Kunst en Economie van de HKU deden voor dit rondetafelgesprek vooronderzoek, o.a. door met een Afrovibes team mee te gaan naar Zuid-Afrika, en de mogelijke kaders en opzet van dit rondetafelge-sprek in een afstudeerproject uit te werken. Er namen 55 personen aan deel.

Black Achievement Month (BAM)

Het festival was onderdeel van Black Achievement Month (BAM) waarbij een aantal programma’s waren opge-nomen in het programma van BAM dat hieraan publicitaire aandacht besteedde. Op 6 oktober presenteerden Afrovibes en BAM een gezamenlijk programma in Het Nationale Theater in Den Haag met Dag van de Marrons en de voorstellingen Black Tie en Back. Het programma op 7 oktober in Het Nationale Theater met Black Tie, Reverse Colonialism en Noise was ook onderdeel van het BAM programma.

Sites of Memory – Black Heritage Tours

In samenwerking met Amsterdam Roots Festival, Poetry Circle Nowhere en Black Heritage Tour was in juni de voorstelling Sites of Memory te zien tijdens Amsterdam Roots Festival en We Make the City Festival. Vanuit het thema Changing Portraits werkten multidisciplinaire kunstenaars aan een voorstelling over het koloniale en slavernijverleden van Amsterdam. Een teaser van de voorstelling was te zien bij Oerol Festival. Dit was een mooie opmaat naar het festival en maakte het festival ook zichtbaar buiten de festival periode.

Stagiaires

Afrovibes is een belangrijke stageplek voor jonge makers en docenten. In 2018 ging een groep van 5 studenten bij de opleiding Kunst en Economie van de HKU met een Afrovibes team mee naar Kaapstad en Johannesburg voor een afstudeeronderzoek naar doelgroep bereik van programmaonderdelen van het festival. Hiervoor richtten zij zich op het maken van een plan van aanpak voor het rondetafelgesprek en op publiekswerving voor de voorstellingen #PUNK en 1000%POP van Nora Chipaumire. Voor beide programmaonderdelen verrichten zij een vooronderzoek en maakten een plan van aanpak in de vorm van een afstudeerproject. Ook liepen 2 stu-denten van de opleiding theaterdocent bij de AHK via Afrovibes stage bij Centre for the Less Good Idea in Jo-hannesburg.

Bestuursverslag stichting Afro Vibes 2018 19 3. PUBLIEKSANALYSE, PUBLICITEIT en VERBREDING PUBLIEKSBEREIK

Tijdens het festival zijn bij alle voorstellingen publieksenquêtes gehouden. Hierbij is gebruik gemaakt van het publieksenquêtemodel dat door VSBfonds is ontwikkeld.

3.1 Publieksanalyse Bezoekers naar leeftijd

Uit de publieksenquête blijkt dat het festival opnieuw een jong cultureel divers publiek trekt. Ruim 46% was jonger dan 30 jaar, twee derde jonger dan 40 jaar. Het aandeel jonge bezoekers stijgt van jaar op jaar, in 2016 was dit aandeel bezoekers beneden de 30 jaar 32%, in 2017 42%. Ons publiek verjongt (tabel 3.1). Dit komt onder meer door het betrekken van kunstvakopleidingen en scholen, lokale gezelschappen met jonge professi-onele makers en het bereiken van jongeren via educatieprogramma’s van theaters (zoals Het Nationale Thea-ter). De Afrikaanse makers hebben masterclasses en workshops gegeven aan kunstvakinstellingen en opleidin-gen. Leerlingen / studenten zijn als onderdeel van een les- of workshop programma naar voorstellingen ge-gaan. We hebben daarnaast een medewerker aangetrokken voor doelgroepenbenadering om een jong divers publiek te bereiken. Daarnaast hebben een aantal ambassadeurs / influentials uit onze doelgroep ‘jong cultu-reel divers publiek 25-35’ jaar het festival gepromoot via de eigen netwerken, onder meer via het ‘jonge ma-kers programma’.

Tabel 3.1 Bezoekers naar leeftijd per stad (2018)

Amsterdam Den Haag Rotterdam Utrecht Totaal

Totaal

Leeftijd 2018 2017 2016

Jonger dan 30 jaar 44% 49% 43% 53% 46% 42% 32%

30 t/m 39 jaar 21% 21% 22% 5% 19% 23% 25%

40 t/m 49 jaar 10% 17% 12% 22% 12% 12% 14%

50 jaar en ouder 25% 13% 22% 20% 22% 23% 30%

Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

De gemiddelde leeftijd van de festivalbezoekers was 36 jaar. Vooral het publiek in Den Haag en Utrecht was jong. In Den Haag bereiken we via het ISS een jong gemotiveerd publiek met de voorstelling Womb of Fire. In Utrecht brachten de voorstellingen Here to There en DOX met Forgotten Angle een jong publiek naar de Stads-schouwburg. In Amsterdam en Rotterdam trokken de locatievoorstelling Here to There, The Wave en Womb of Fire een jonger dan gemiddeld publiek.

Figuur 3.1. Gemiddelde leeftijd bezoekers naar voorstelling (2018)

Programma onderdelen spreken verschillende leeftijdsgroepen aan (figuur 3.1). Vooral Womb of Fire, de loca-tievoorstelling Here to There en The Wave van Alida Dors trokken een jong publiek waarvan ruim de helft

Bestuursverslag stichting Afro Vibes 2018 20 ger was dan 30 jaar. De voorstelling #Punk trok juist een iets ouder publiek (een kwart was tussen de 40-49 jaar, misschien door het Patti Smith effect van deze voorstelling). We’re Here in Rotterdam en de mode per-formance Black Tie trokken een duidelijk wat ouder publiek.

Culturele diversiteit: culturele achtergrond bezoekers

Het festival is erin geslaagd een cultureel divers publiek op te bouwen, met een gelaagde bezoekerssamenstel-ling: een gekleurd jong publiek naast een meer regulier wat ouder wit theaterpubliek. In Amsterdam had ruim de helft van het publiek in Compagnietheater en de Tolhuistuin een niet-westerse (bi-culturele) achtergrond. In Amsterdam Zuidoost in Bijlmer Parktheater was dit ongeveer driekwart van de bezoekers. In De Balie was het publiek daarentegen meer wit. In Den Haag had ongeveer de helft van de bezoekers een niet-westerse achter-grond. De Dag van de Marrons met daaraan gekoppeld ‘Back’ en ‘Black Tie’ brachten in Het Nationale Theater een divers Afro-Surinaams-Nederlands publiek. Bij ISS was het publiek jong, internationaal en cultureel sterk gemengd met een groot aandeel niet-westerse bezoekers. In Utrecht had ongeveer een derde van de bezoe-kers een niet-westerse achtergrond. Dit was vooral bij de voorstelling ‘Here to There’ en DOX & Forgotten An-gle in de Stadsschouwburg. De bezoekers in TivoliVredenburg (een programma met spoken word, dans en muziek met DOX&Die Hele Ding, Koleka Putuma en The Kiffness) waren daarentegen overwegend wit. In Rot-terdam had ongeveer de helft van de bezoekers een bi-culturele achtergrond. De samenwerking met Future in Dance bracht hier met ‘We’re Here’ een divers Afro-Nederlands publiek. In de Kunsthal bracht het festival evenals in 2016 en 2017 een nieuw divers publiek binnen, dat is ook de reden dat de Kunsthal in 2018 met Afrovibes verder wil samenwerken en het programma uitbreiden.

Verbreding publieksbereik: vast en nieuw publiek, community opbouw

Ruim twee derde van de bezoekers (73%) bezocht voor het eerst het festival, 27% kende het festival vanuit eerdere editie(s). Elk jaar is sprake van nieuw publiek maar het festival houdt ook bezoekers vast. Er is een Afrovibes community. De sterkste community is in Amsterdam, 60% heeft eerdere edities van het festival be-zocht. In Den Haag en Utrecht is de community kleiner, 85-90% bezocht voor het eerst het festival. Dit is van belang voor de marketing om methodisch te kunnen werken o.b.v. ‘ken je publiek’. Nieuwe marketingacties kunnen gerichte acties naar onze publiekssubgroepen uitzetten o.b.v. historische bezoekersgegevens. Trouwe bezoekers krijgen speciale aanbiedingen en we kunnen hen waar mogelijk inzetten als ambassadeur. Van de

Ruim twee derde van de bezoekers (73%) bezocht voor het eerst het festival, 27% kende het festival vanuit eerdere editie(s). Elk jaar is sprake van nieuw publiek maar het festival houdt ook bezoekers vast. Er is een Afrovibes community. De sterkste community is in Amsterdam, 60% heeft eerdere edities van het festival be-zocht. In Den Haag en Utrecht is de community kleiner, 85-90% bezocht voor het eerst het festival. Dit is van belang voor de marketing om methodisch te kunnen werken o.b.v. ‘ken je publiek’. Nieuwe marketingacties kunnen gerichte acties naar onze publiekssubgroepen uitzetten o.b.v. historische bezoekersgegevens. Trouwe bezoekers krijgen speciale aanbiedingen en we kunnen hen waar mogelijk inzetten als ambassadeur. Van de

In document Bestuursverslag 2018 Stichting Afro Vibes (pagina 15-0)