Deze tegenstellingen manifesteerden zich door het etaleren van sceptische houding van enkele collega’s binnen Arkin, over de samenwerking. Dit uit zich onder andere door het mijden van de voorlichtingsdagen en het in twijfel trekken van de zin van het project CVZ. Dit baseer ik op grond van eigen observatie.
De secundaire tegenstellingen
De tegenstellingen kwamen op scherp te staan. Samen met mijn opdrachtgever bedachten wij een strategie om een kanteling teweeg te brengen. Het verrichten van een betere promotie omtrent het project, was één van de eerste stappen die werd gezet. Daarnaast is ervoor gekozen om op een aantal locaties binnen de instelling presentaties te verzorgen omtrent CVZ. Hiermee hebben wij voor een belangrijk deel de tegenwerkende krachten kunnen omzeilen, en hebben de invloed op de
procesvoortgang kunnen reduceren. Gebrek aan informatie leek een boosdoener te zijn in het bepalen van de houding tegenover het project en de samenwerking.
De tertiaire tegenstellingen
Er is een sterke confrontatie geweest tussen de oude manier van werken en de nieuwe manier van werken. Er was huiver onder enkele collega’s over de werkzaamheid van dit project. Maar het grootste struikelblok bleef de onbekendheid en onwetendheid over het project CVZ. De volgende stap werd gezet; er moest een betere communicatie volgen met de medewerkers binnen de instelling. Daartoe werd de op het intranet van Arkin meerder malen informatie geplaatst over project CVZ.
Verder verliep de registratie van de verrichtingen gepleegd in Suriname niet goed, althans ze werden te laat of niet ingeleverd. De controle op het inleveren van de registratie door Suriname en Nederland bleek onvoldoende.
De quartaire tegenstellingen
Om een uitspraak te doen over de quartaire tegenstellingen, zal eerst het resultaat van de tweede transitie, van project fase naar reguliere fase, moeten worden afgewacht.
4.2. De grenservaringen en knelpunten
Spanningen en tegenstellingen in het activiteitssysteem vormen de bronnen van verandering (Miedema & Stam, 2010).
Ik ben in het kader van mijn betrokkenheid bij dit project, meerdere keren tegen mijn grenzen aangelopen. Ik moet veel verantwoording afleggen over mijn tijdsbesteding. Extra tijd krijg ik niet (2 uur per week) maar ik moet veelvuldig voorlichting geven over dit project, binnen en buiten de organisatie. Ook de uren die ik in het onderzoek voor de werkgever heb gestopt, staan niet in
verhouding met de tijd die ik hiervoor krijg. Het onderzoek in het kader van mijn opleiding verricht ik ter voorkoming van problemen zoals vertraging, zoveel mogelijk in mijn eigen tijd.
Als de puntjes goed op de i worden gezet, zullen bovengenoemde knelpunten die ik ervaar, tot het verleden behoren en zal er nog meer ruimte ontstaan om te kunnen experimenteren binnen het project CVZ. Hopelijk mond dit uit in een grotere gemeenschappelijke visieontwikkeling en gezamenlijke pogingen om het project tot een daverend succes te maken.
Verderop in dit hoofdstuk komen meerdere grenservaringen binnen de samenwerking aan bod.
4.3. Hoe worden de tegenstellingen productief gemaakt in leer- en
ontwikkelingsprocessen tijdens de uitvoering van de vernieuwing?
1. De kloof tussen visie en realiteit: Subject en Object
Arkin en PCS wilden, nadat uit de quikscan was gebleken dat er een leemte was in het
behandelaanbod, komen tot een betere afstemming van de zorg. De volgende motieven speelden hierin een belangrijke rol:
38
Onderbreking van de behandeling in Nederland zou kunnen worden voorkomen.
Dit behandelaanbod zou met zijn innovatief karakter een sterk preventieve werking hebben. Het project zou voor de zorgverzekeraar een kostenbesparing opleveren.
Uiteindelijk is na ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst door de beide instellingen, top- down de opdracht gegeven om vanaf de praktijkvloer bottom-up het project te starten met een
methodiekomschrijving. Vanaf de praktijkvloer is vanuit Arkin, in samenspraak met PCS met passie en op deskundige wijze de methodiek beschreven en uiteindelijk goedgekeurd door de leiding van beide organisaties. Ik heb samen met de heer Hans van de Moosdijk een prominente rol gehad bij de beschrijving van de methodiek. De organisatie heeft dit proces gefaciliteerd. Onze werkbezoeken aan Suriname hebben sterk bijgedragen aan de beeldvorming over de mogelijkheden voor CVZ vanaf de Surinaamse werkvloer.
Verder is er regelmatig overleg geweest tussen de counterparts en de uitvoerders op de werkvloer. De methodiekomschrijving en afspraken dienden als ruggengraat. Hierdoor kon planmatig worden
gewerkt, waarbij achteraf verantwoording werd afgelegd aan de twee counterparts. De regie voor de uitvoering in Nederland, kwam bij het Acuut Behandelteam van Arkin te liggen. Dit is ook de plek van waaruit ik mijn dagelijkse werkzaamheden binnen de organisatie ontplooi.
De hierboven beschreven basis bracht een kanteling teweeg, er was duidelijk iets om handen voor de behandelaars en de patiënten. Dit was ook de wens van de medewerkers van toenmalig AMC De Meren zoals De Jong (2003) dat omschrijft in haar onderzoek.
Wat maakt nu de samenwerking tussen de twee instellingen zo bijzonder?
De Jong (2003) zegt, dat voorafgaand aan de samenwerking, PCS een sceptische houding had naar GGZ instellingen in Nederland. Eerder gedane beloftes gaven aanleiding tot argwaan, omdat
medewerkers vanuit Nederland in financieel en materieel opzicht in een veel luxere positie zaten. Daarnaast sloot het aanbod vanuit Nederland niet goed aan bij de maatschappelijke ontwikkelingen in Suriname. Ook kwam het voor, dat in Suriname gedane beloftes, eenmaal terug in Nederland, niet werden nagekomen.
Vertrouwen in elkaar, duurzaamheid, loyaliteit, wederkerigheid en respect hebben ertoe geleid dat de samenwerking met CVZ als één van de paradepaardjes, een groot succes is geworden. Mevrouw De Jong zegt in het interview dat ik met haar heb gehad, dat Arkin de eerste instelling is die het gelukt is, tot een structurele vorm van samenwerking met PCS te komen.
Voor de patiënt echter was het even wennen. Er waren extra kosten verbonden voor de deelname als kandidaat van CVZ. Er werd gevraagd om aanvullende verzekeringen af te sluiten wat bij de reizigers veel weerstand opriep. Financiële overwegingen en soms de overtuiging dat er niets ernstigs tijdens de vakantie zou gebeuren, werden als bezwaarpunten aangedragen om geen reis- en
annuleringsverzekering af te sluiten. In één geval heeft dat geleid tot uitsluiting van deelname aan CVZ.
2. De kloof tussen motieven en resultaten: Object en Outcome
De ontwikkelingen binnen het project kwamen op gang. Er waren binnen de samenwerking geen eerdere ervaringen met soortgelijke projecten. Al doende zou men moeten ontdekken wat in de praktijk wel of niet werkte. Complexe kwesties over de inhoud werden eerst voorgelegd aan de counterparts, voordat er een besluit werd genomen. Zaken zoals vertraging bij uitbetalingen van de verrichtingen van de collega’s in Suriname, zijn wel een punt van zorg gebleken. Een efficiënte afhandeling van financiële zaken is een belangrijke bouwsteen voor het verkrijgen van vertrouwen en loyaliteit. Voor een vlot verloop van het proces zou Arkin drie of vier vaste momenten in het jaar moeten hebben waarbij declaraties worden uitbetaald aan PCS. Opvallend hierbij is dat PCS in dit proces veel geduld heeft getoond, door rustig de uitbetaling af te wachten, maar wel kritische geluiden hierover te uiten over de trage gang van zaken.