Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen

4.4.1 Inleiding

De prestaties en ambities die gemeente Deventer stelt in haar verschillende programma‟s kunnen niet worden gerealiseerd zonder kapitaalgoederen.

Om onderwijs te geven zijn schoolgebouwen nodig. Straten, wegen, bruggen en pleinen zijn onontbeerlijk voor de economische ontwikkeling van Deventer en straatverlichting en de inrichting en onderhoud van het openbaar groen leveren een belangrijke bijdrage aan het gevoel van veiligheid. Allemaal voorbeelden van kapitaalgoederen die van groot belang zijn bij het realiseren van die prestaties en ambities.

Vanuit de zorg voor een structureel goed, veilig, efficiënt en milieubewust leef-, werk-, woon- en verblijfmilieu voor de burger wordt jaarlijks veel geld geïnvesteerd in het onderhoud van deze kapitaalgoederen. In de begroting 2009 is het operationele en financiële beleidskader weergegeven voor het onderhoud van de kapitaalgoederen. Deze paragraaf geeft inzicht in de realisatie van het beleid en de daaruit voortvloeiende financiële consequenties over het jaar 2009.

4.4.2 Beleidsrealisatie

Openbare ruimte

De kwaliteitstoestand van de openbare ruimte heeft in 2009 veel aandacht gehad. Niet verwonderlijk aangezien de kwaliteitstoestand van deze ruimte het veiligheidsgevoel van de gebruikers sterk beïnvloed. In 2009 is het onderhoud van de kapitaalgoederen in de openbare ruimte uitgevoerd conform de nota Kwaliteit Beheer Openbare Ruimte Deventer (KBORD). De teruggang van het kwaliteitsniveau lijkt te zijn doorbroken. Dit wordt mede mogelijk gemaakt doordat bepaalde achterstanden in onderhoud worden meegenomen bij de ontwikkelingsprojecten (bijvoorbeeld: as binnenstad Colmschate, Boreelgebied en herstructureringsgebieden). De verwachting is dat in 2010 voor de openbare ruimte het kwaliteitsniveau „sober‟ wordt gerealiseerd. De binnenstad, de Vijfhoek en geherstructureerde gebieden zullen onderhouden kunnen worden op het kwaliteitsniveau „basis‟.

De leefbaarheidsbeleving van de burgers wordt 2 jaarlijks gemonitord. Dit onderzoek (enquête) is in september 2009 uitgevoerd. Voor het aspect

monitor minimaal gelijk blijven. Vanuit de Monitor Openbare Ruimte (MOR) kan worden afgeleid dat de maatschappelijke effecten in 2009 zijn gehaald.

De leefbaarheid, de objectieve en subjectieve veiligheid en de kwaliteit (aanzien en aantrekkelijkheid) van de openbare leef-, werk-, woon- en verblijfomgeving zijn minimaal gelijk gebleven voor de gemeente Deventer.

Uit de verschillende staten van onderhoud kan per deelgebied in de openbare ruimte het volgende beeld van het gerealiseerde beleid worden gegeven;

Straten, wegen en pleinen

In 2009 is uitvoering gegeven aan de realisering van de eerste jaarschijf van het MJOP 2009-2012.

De gebiedsgerichte aanpak conform de ontwikkelingsvisie „De Kroon op Deventer‟ heeft zich de afgelopen 2 jaar gericht op Platvoet. In 2009 is het grootschalig onderhoud voor het gebied Borgele en aanpalende wijken van de herstructurering Keizerslanden verder voorbereid. Uitvoering van de plannen is voorzien in 2010 en 2011. De reconstructie van de Singel, de Parkweg, de Noordenbergsingel, de Ossenweerdstraat en het Noorderplein is in 2009 afgerond. Tevens is gestart met de reconstructie van de Veenweg. Voor grote delen van het areaal bevindt de kwaliteit van het onderhoud zich op het niveau „sober-plus‟.

Stratenreiniging heeft in 2009 plaatsgevonden conform de beheerkwaliteit uit de nota KBORD. Met de uitvoering hiervan is ultimo 2009 het kwaliteitsniveau „basis‟ gerealiseerd. Voor het aspect „schoon‟ is het gestelde onderhoudskwaliteitsniveau „basis‟ in 2009 niet gehaald.

Openbare verlichting

In 2009 is het onderhoud van de openbare verlichting uitgevoerd volgens de, in 2007 aangegane overeenkomst met de onderhoudsaannemer. Deze overeenkomst is er op gericht dat altijd minimaal 97% van de verlichting brandt. In 2011 mag er nog slechts sprake zijn van een uitval van 7% op jaarbasis.

Uit de Monitor Openbare Ruimte komt de openbare verlichting relatief positief naar voren. Wij hebben als gemeente Deventer gemiddeld een oud lichtmasten bestand. Ondanks dit oude bestand hebben we een relatief energiezuinige verlichting. Het potentieel aan energiebesparingmogelijkheden is in 2009 in kaart gebracht. Mogelijkheden blijken met name te liggen in het dimbaar maken van verlichting langs hoofdwegen en op industrieterreinen. Hiervoor zijn grote investeringen noodzakelijk die een lange terugverdientijd kennen. Alleen bij het vervangen van afgeschreven installaties is het mogelijk om hierin bedrijfsmatig verantwoord te investeren.

In het afgelopen jaar is het groot onderhoud aan de lichtmasten grotendeels conform het MJOP 2009-2012 gerealiseerd. Het beheer, onderhoud en instandhouding van de openbare verlichting is daarbij gerealiseerd op kwaliteitsniveau „basis‟ voor de binnenstad, de Vijfhoek en voor de nieuwe en geherstructureerde gebieden. Voor de rest van de gemeente is niveau

„sober‟ gerealiseerd.

Civieltechnische kunstwerken en havengebonden constructies

Voor het onderhoud is uitvoering gegeven aan de realisering van de jaarschijf van het MJOP 2009-2012. De jaarschijf is geheel gerealiseerd. Het onderhoud is daarbij gerealiseerd op het onderhoudskwaliteitsniveau

„sober‟.

In 2009 is besloten RGI middelen (vanuit opbrengst verkoop Essent aandelen) toe te kennen aan de 2^e fase van de renovatie van het sluizencomplex en het vervangen van de vallen van de Hanzebruggen.

Daarnaast is een start gemaakt met de uitvoering van de 1^e fase van de renovatie van het sluizencomplex. Eveneens zijn voorbereidingen getroffen voor het herstel van de Pothoofdkade (omvorming tot afmeervoorziening) en de Wellekade, zodat de uitvoering van dit project in 2010 kan worden gerealiseerd.

Met de subsidies en de lopende projecten kunnen nagenoeg alle substantiële onderhoudsachterstanden bij de civieltechnische kunstwerken worden ingelopen.

In 2009 is eveneens regulier onderhoud uitgevoerd aan kleinere bruggen en andere kleine civiele kunstwerken.

Groen, natuur en recreatie

Het onderhoud groen is in 2009 gerealiseerd door het Deventer Groenbedrijf evenals enkele MJOP-projecten. Het beheer, onderhoud en instandhouding van het groen is daarbij gerealiseerd op kwaliteitsniveau „sober-plus‟.

In 2007 is het groenbeleidsplan vastgesteld waarin voorstellen zijn opgenomen om in een beperkt aantal jaren de achterstanden in het onderhoud weg te werken en het groen een zodanige inrichting te geven dat een groot deel van het areaal met de beschikbare middelen op het kwaliteitsniveau „basis‟ kan worden onderhouden. In 2009 is hieraan uitvoering gegeven.

Openbare speelgelegenheden

In 2009 is voortvarend uitvoering gegeven aan het huidige speelbeleid. Het beheer, onderhoud en instandhouding van de speelplekken is daarbij gerealiseerd op kwaliteitsniveau „sober-plus‟. De buurtspeelplannen zijn uitgevoerd. Vervolgens is in 2009 een nieuw speelbeleidsplan opgesteld.

Bestuurlijke vaststelling zal in 2010 plaatsvinden.

Begraafplaatsen

In 2009 is het reguliere onderhoud voor de jaarschijf 2009 gerealiseerd door het Deventer Groenbedrijf, Stichting Oude begraafplaatsen en Yarden.

Vervolgens is in 2009 een programma voor groot onderhoud aan de begraafplaatsen opgesteld.

Riolering en water

Het beleid en de uitvoering voor onderhoud aan riolering en waterbeheervoorzieningen heeft over 2009 plaatsgevonden conform het gemeentelijke rioleringsplan (GRP) 2005-2010. In het GRP zijn doelen opgenomen die moeten waarborgen dat het rioolstelsel van Deventer in 2010 voldoet aan de „basisinspanning‟ zoals geformuleerd in het rapport CUWVO VI (= Commissie Uitvoering Wet Verontreiniging Oppervlaktewater). In dit kader is in 2009 het effluentfilter aanbesteed en gegund. In 2010 wordt dit filter op de RWZI aan de Roland Holstlaan gerealiseerd.

In 2009 is de vervanging van de riolering BuitenNoordenberg afgerond en zijn er diverse reinigingen uitgevoerd. Conform planning is in 2009 het nieuwe „verbreed‟ GRP 2010-2015 uitgewerkt en bestuurlijk in november door de raad vastgesteld. Hierin zijn onder andere de nieuwe taken van de gemeente op het gebied van riolering en waterhuishouding beschreven.

Gebouwen

Gemeentelijke huisvesting

Het technisch beheer en onderhoud van panden voor huisvesting van het gemeentelijke apparaat en panden die worden aangehouden vanuit cultuurhistorisch perspectief, wordt sinds 1998 uitgevoerd door een externe partner. Over 2009 hebben zich geen uitzonderlijke situaties voorgedaan.

Het (groot) onderhoud aan panden voor huisvesting van het gemeentelijk apparaat heeft een sterke relatie met het project verhuisvesting en het voormalige project nieuwbouw. Vanwege de plannen rondom beide projecten is het onderhoud in 2009 gereduceerd tot het absolute minimum (kwaliteitsniveau „sober‟). Onderhoudscontracten (liftkeuringen en inspectie van installaties) zijn wel uitgevoerd.

Welzijn en culturele huisvesting

Voor de welzijn- en culturele gebouwen zijn meerjarige onderhoudsplanningen opgesteld. Deze onderhoudsplanningen zijn in 2009 voor de niet monumentale gebouwen geactualiseerd en worden in volgende jaren gebruikt. Uitgangspunt van deze plannen is steeds dat sober en doelmatig onderhoud wordt gepleegd, zodanig dat de gebouwen in stand worden gehouden en deze veilig en storingsvrij zijn te gebruiken. Voor de monumentale panden wordt het onderhoud gepland door de Monumentenwacht. Dit heeft als voordeel dat tijdens de inspecties voor de onderhoudsplanningen kleine reparaties direct kunnen worden meegenomen. In 2009 is vastgesteld dat op basis van de onderhoudsplannen en de verwachting dat ongeveer 80% van de geraamde kosten ook daadwerkelijk worden gemaakt (technische noodzaak), het jaarlijkse reguliere onderhoud sober en doelmatig binnen dit budget is uitgevoerd. Het beheer, onderhoud en instandhouding van welzijns- en culturele gebouwen is daarbij gerealiseerd op kwaliteitsniveau „basis‟.

Sporthuisvesting

De onderhoudskosten voor sportgebouwen zijn conform de meerjarenplanningen uitgevoerd en dit heeft niet geleid tot substantiële financiële of beleidsmatige afwijkingen. Het beheer, onderhoud en instandhouding van de sporthuisvesting is daarbij gerealiseerd op kwaliteitsniveau „basis‟.

Onderwijshuisvesting

De financiële beleidskaders van de onderwijshuisvesting zijn vastgelegd in het Integraal Huisvestingsplan onderwijs 2008-2013 (IHP). Het onderhoud van de onderwijshuisvesting is opgenomen en geprogrammeerd in een meerjaren onderhoudsplanning (MJOP). Schoolbesturen bepalen zelf de jaarlijkse vraag naar onderhoud en dienen die in bij de gemeente. Deze aanvragen worden vervolgens getoetst aan de verordening voorzieningen huisvesting onderwijs en leiden tot goedkeuringsbedragen op het programma onderhoudsvoorzieningen van het jaar daarop volgend.

Het masterplan onderwijshuisvesting (IHP) is in 2008 door het college vastgesteld. Het beheer, onderhoud en instandhouding van de onderwijshuisvesting is gerealiseerd op kwaliteitsniveau „basis‟.

Gebouwen voor derden

De gemeente heeft, naast gebouwen voor de gemeentelijke huisvesting en voor welzijn- en culturele instellingen, circa 55 gebouwen in het bezit voor derden. Het merendeel van deze panden is verhuurd. De gemeente is als eigenaar en verhuurder verantwoordelijk voor het onderhoud aan betreffende panden. De kwaliteitsnorm voor het onderhoud van de panden is vastgesteld op minimaal instandhouding met handhaving van huidige functie en representativiteit.

4.4.3 Financiële verantwoording

Progr. Product Begroting na

De gerealiseerde kosten voor onderhoud in de openbare ruimte vertonen in 2009 in totaal geen grote afwijking ten opzicht van de begroting. Een afwijking die opvalt is die voor het openbaar groen (product 28). Dit betreft een hogere vergoeding aan het Deventer Groenbedrijf inzake meerkosten gedetacheerd personeel (€ 190.000). Daarnaast heeft de bestrijding van de eikenprocessierups, Massariaziekte (platanen) en de bloedingsziekte (kastanjebomen) meer kosten veroorzaakt dan waren begroot.

Gebouwen

De begrote bedragen versus de realisatie in 2009 voor het onderhoud van de gemeentelijke gebouwen zien er als volgt uit;

Categorie

(bedragen x € 1.000)

Progr. Product Begroting na

De gerealiseerde kosten voor onderhoud aan gebouwen vertonen over 2009 in totaal een onderschrijding. Per product worden de significante afwijkingen hieronder kort toegelicht.

De overschrijding van de kosten voor onderhoud voor product 500 wordt voor een groot deel veroorzaakt door extra onderhoud aan installaties/materieel. De uitgaven voor het onderhoud aan de gemeentelijke huisvesting (programma 15) heeft een sterke relatie met het voormalige project nieuwbouw. Vanwege de plannen rondom dit project is het onderhoud gereduceerd tot het absolute minimum. Hierdoor zijn de kosten in 2009 nog eens € 138.000 lager uitgekomen dan de begrote omvang. De onderschrijding van de onderhoudskosten voor de welzijns- en culturele huisvesting (producten 201 en 233) voor een bedrag van € 154.000 is toe te schrijven aan vertraging in het geplande schilderwerk. Uitvoering hiervan vindt grotendeels plaats in 2010. De onderschrijding van de onderhoudskosten voor de onderwijshuisvesting (€ 281.000) is gelegen in het feit dat schoolbesturen voor 2009 minder onderhoud hebben aangevraagd dan voor 2009 was geraamd. De overschrijding van de kosten (€ 55.000) voor het onderhoud aan gebouwen voor derden is veroorzaakt door extra onderhoudswerkzaamheden en onderhoud dat vanuit 2008 naar 2009 is doorgeschoven.