Literatuur en bronnenlijst:
Bijlage 5: Overzicht van geanalyseerde kranten
Database: Delpher, krantenarchief. Onderwerp: Korea. Gezocht is in twee Surinaamse kranten, De
West: nieuwsblad uit en voor Suriname, en Het nieuws: algemeen dagblad. Ook zijn er enkele
artikelen gevonden uit De Tijd, Leeuwarder Courant en het Nieuwsblad van het Noorden. Onderzochte periode: 1950-1954. Gezocht is op zoektermen als: Surinaamse vrijwilligers, Onze Jongens, Suriname, Nederlands Detachement in Korea, Vrijwilligers, Oproep voor aanmelding, en Korea.
In 1950 werd in beide Surinaamse kranten al ruimschoots melding gemaakt van de Korea oorlog. Elke week verschenen er zeker twee berichten in beide kranten over de gebeurtenissen in Korea. Ook werd er ruimschoots aandacht besteed aan de rol van Nederland in de Korea-oorlog. In dit overzicht wordt alleen aandacht besteed aan de Surinaamse rol in de Korea oorlog.
1951
2 februari Een aantal Surinaamse mannen heeft zich gemeld bij de Militaire autoriteiten en de Amerikaanse Consul om mede te doen aan de strijd in Korea. Dit werd onderzocht.
De West
3 februari Ibidem. Tiental vrijwilligers wil via hun veteranenbond zich aanmelden voor Korea.
Het Nieuws
6 februari Militairen in werkelijke dienst kunnen zich opgeven als vrijwilligers voor Korea, gezegd door de commandant van de Landmacht. Uiterlijke opgave tot 9 februari.
Het Nieuws
10 februari 179 aanmeldingen, waarvan de meeste gewezen schutters zijn. Hiervan zijn er ruim 35 militair
Het Nieuws
12 februari Minister voor Uniezaken en Overzeesche Rijksdelen is blij met het aantal aanmeldingen, hij zal overleggen met de oorlogsminister.
De West
17 februari 226 vrijwilligers hebben zich aangemeld voor Korea, hiervan zijn 75 ex- Australiëgangers en vier vrouwen.
Het Nieuws
26 februari Nog steeds niks gehoord van de Nederlandse regering wat betreft het uitzenden van vrijwilligers.
Het Nieuws
2 juni Bericht dat de Nederlandse regering ermee in heeft gestemd en dat er binnenkort begonnen gaat worden met de keuring.
Het Nieuws
4 juni De keuring van vrijwilligers voor Korea begint morgen. ‘De veteranen hebben twintig tal van voorwaarden gesteld onder welke zij bereid zijn te tekenen. Met de voorwaarden trachten zij herhaling te voorkomen van de moeilijkheden met uitbetaling en niet nagekomen beloften.’ De vermoedelijk
63 groep zal uit 75 man bestaan.
8 juni Kapitein Crena Uiterwijk zal de kwestie, namens de gouverneur van Suriname, van de Surinaamse vrijwilligers voor Korea bespreken in Nederland.
De West
14 juni Uitzending naar Korea gaat door, wordt een keuringscommissie opgericht De West 16 juni Kapitein Crena terug en meldt dat de voorwaarde gunstig zijn. De
vrijwilligers zullen worden ingelicht en als ze dit accepteren zullen ze voor 1 juli in Nederland zijn
Het Nieuws
21 juni Vijfendertig personen zijn goedgekeurd en van de landmacht zullen zestien personen gaan
De West
23 juni Voorwaarde voor dienstneming en hoe de bezoldiging is geregeld De West 26 juni Bericht over de samenstelling van de groep, naam + rang. 43 vrijwilligers, 28
ex-Australiëgangers, 8 dienstplichtige militairen van het KL, 4
beroepsmilitairen van het KL, 2 ex-schutterplichtigen en 1 Nederlandse oorlogsvrijwilliger.
De West
27 juni Afscheid genomen van de vrijwilligers die eerst naar Nederland vertrekken voor training
Het Nieuws
2 juli Op 1 juli zijn de Korea Vrijwilligers aangekomen in Nederland en zijn hun training begonnen.
Het Nieuws
2 juli De drijfveren waarom naar Korea. Volgens Luitenant Stol is dat omdat de oud strijders een goede beoordeling willen krijgen zodat ze in beroepsdienst zullen komen bij de Koninklijke Landmacht in Suriname. ‘Of er na anderhalf jaar nog een Surinaamse Landmacht zal zijn…. Iedere Surinamer hoopt dit van harte. Men is in Suriname niet erg geporteerd voor het plaatsen van Mariniers aldaar.’ Er zijn vijf Surinaamse korporaals en een Nederlandse adjudant. Veteranen geven aan dat ze niet alleen gaan voor werk als ze terug komen maar ook omdat ze het gevaar van het communisme inzien en willen vechten voor de vrijheid.
De West
10 juli Echtgenotes, ouders, of andere bloedverwanten van de Korea vrijwilligers worden verzocht om zich te melden bij kapitein Crena, uiterlijk tot 13 juli
Het Nieuws
14 juli Aanvulling voor het Nederlandse detachement in Korea, 250 man waaronder 22 officieren zullen 22 juli uit Rotterdam vertrekken per schip.
Het Nieuws
20 juli ‘Adjudant Mulder vermeldt dat het Surinaamse detachement vrijwilligers voor Korea in Nederland een uitstekende indruk heeft gevestigd. Overal werden de jongens hartelijk ontvangen. Ook gedragen zij zich, op een enkele uitzondering na, stipt naar de aanwijzingen van hun meerdere. Op de
64
Stormschool in Roozendaal worden hun prestaties als militair hoog geschat.’ 28 juli Vielen op door correct gedrag tijdens hun verblijf te Roosendaal. Is dit iets
buitengewoon? Inderdaad is dit zo, wij moeten niet wegcijferen dat men in Nederland met vorige detachementen Korea-vrijwilligers zeer onprettige en nare ervaringen heeft opgedaan gedurende de periode dat zij verbleven in Roosendaal’ … ‘Ook van het Surinaamse detachement heeft men gedurende de periode, dat het in Nederland verbleef, een kleine indruk kunnen krijgen, welke over de gehele lijn uitstekend genoemd mag worden.’ … ‘Voor het vertrek viel nogal het een en ander te regelen en vooral de financiële zijden aan deze zaak had diverse facetten, welke alle nauwkeurig bekeken moesten worden, voordat de 33 Surinaamse militairen naar het Verre Oosten konden vertrekken.’ … ‘Men heeft nu begrepen dat zulke belangrijke kwesties van te voren dienen geregeld te worden en dat men daardoor heel veel
moeilijkheden kan voorkomen. Ik denk hierbij speciaal aan de
Australiëgangers, die tijdens de 2de wereldoorlog zij aan zij vochten met de Geallieerden en die, toen zij terugkwamen, vele maken voor hun belangen moesten vechten, alvorens de autoriteiten gunstig beslisten.’… ‘Welke motieven liggen ten grondslag aan de persoonlijke inzet van deze Surinamers voor het strijdtoneel in Korea? … vele antwoorden: persoonlijk ben ik er trots op, dat ik de naam van Suriname bij al die buitenlandsche detachementen kan hooghouden en dat ik op deze wijze effectief eraan kan medeweken dat Suriname bekend wordt in de Wereld.’
De West
9 augustus Op 29 juli kwamen de vrijwilligers aan in Griekenland, 2 augustus het Suez kanaal passeerden en de stemming was goed.
De West
8 september 22 augustus aangekomen in Korea, zeer slechte weersomstandigheden. Ondergaan een training met Amerikaanse wapens, materiaal en oorlogsvoering
De West
29 september Particulieren brieven, moeten veertig dagen naar het front in Chunja Het Nieuws 4 oktober Volgens brieven gaat het goed met onze jongens in Korea. Ingedeeld bij het
38ste leger van het Amerikaanse 2de divisie
Het Nieuws
13 oktober Gepubliceerde brief van Watson, over de training en dat het goed gaat met de soldaten
De West
15 oktober Mededeling van gewonde Surinamers, 5 zijn er gewond Het Nieuws 16 oktober Twee doden bij de Surinaamse vrijwilligers. Beide zijn op 10 oktober
gesneuveld, Seedorf aan zijn verwondingen.
De West & Het nieuws 18 oktober Rouwdienst in Suriname georganiseerd voor de gesneuvelde Surinamers De West
65
19 oktober Kritische stuk waarvoor er offers in Korea gebracht moeten worden. Geen erkenning van Nederland, tijdens WO 2 niet en waarschijnlijk nu ook niet. ‘Dit betekent, dat de Surinaamse kleurlingen, die wel geschikt is om in oorlogstijd zijn leven te geven in vredestijd niet in aanmerking zal komen om zijn Land te dienen. Deze kortzichtigheid zal Nederland eens duur te staan komen. Ook aan het geduld der Surinaamse kleurlingen komt eens een einde!’
De West
20 oktober Wederom een gewonde Surinaamse soldaat De West &
Het nieuws 30 oktober Nieuwe oproep voor Korea, alleen WO2 vrijwilligers en tirailleurs, tot 10
november kan worden aangemeld. Daaronder kritische noot van de redactie: “Deze zaak wordt on steeds onsympathieker. De Amerikaanse soldaat weet waarvoor hij vecht. De Nederlandse soldaat eveneens. Zij strijden voor het behoud van de Democratie. Kan de Surinaamse soldaat dit ook zeggen? Helaas neen. Indien de Nederlandse Regering onder druk van de Marine haar zin krijgt, zal de Surinamer voortaan in eigen Land geen kans meer krijgen om te dienen. Blanke marinier zullen in Suriname worden gelegerd. De kleurling Surinaamse soldaat mag alleen op vreemde bodem zijn leven geven in Nederlandse dienst. Er schijnen twee vormen van Democratie te bestaan: de ene vorm voor de blanken, de andere vorm voor de kleurlingen. Is het dan nog te verwonderen, dat het communisme aan kracht wint? Zolang men de gelijkheid tussen blank en gekleurd niet tot een werkelijkheid maakt, zal men het Rode gevaar moeilijk kunnen bedwingen!”
De West
31 oktober Oproep voor vrijwilligers voor Korea Het Nieuws
1 november Er zijn al rond de 8 vrijwilligers die zich hebben aangemeld voor Korea De West 1 november De Bond Veteranen is tegen de opgave van vrijwilligers voor Korea.
Nederland moet eerst voldoen aan de uitstaande vorderingen van de laatste oorlog.
De West
2 november Twaalf personen hebben zich aangemeld, ook mensen die niet in dienst waren De West 5 november De oproep voor vrijwilligers wordt bijgesteld, ook schutterplichtigen uit
WO2 komen in aanmerking, ook al zijn ze niet uitgezonden
De West
6 november Reactie op de bijgestelde oproep. ‘wanneer het oorlog is, dan weet men de Surinamers wel te vinden. In vredestijd mogen zij echter niet in hun eigen land dienen. Waarom roept men thans de Surinaamse kleurlingen op om het Nederlandse detachement in Korea te versterken? Waarom komen de blanke mariniers thans niet in aanmerking?’
66
8 november Twee gewonde Surinamers in Korea, gaat het goed mee Het Nieuws 9 november Bericht van het front, soldaten zijn 25 dagen aan het front geweest en zijn nu
een maand reserve en zullen hier wederom training ontvangen.
Het nieuws
13 november 82 aanmeldingen voor Korea Het Nieuws
21 november 112 aanmeldingen, waarvan 2 soldaten van het KL in Suriname De West 29 november Oproep vrijwilligers die ook nooit gediend hebben. (In de West staat een noot
van de reactie: ‘Het schijnt in Holland met de dienstneming voor Korea verre van vlot te gaan.’)
De West & Het nieuws
30 november Erg veel aanmeldingen, de vrijwilligers zouden elkaar verdringen in de rij om bij het aanmeldingsbureau te komen.
Het Nieuws
3 december 234 aanmeldingen, maar planning om 35 Surinamers naar NL te zenden De West 4 december 126 aanmeldingen, 44 afgekeurd om medische redenen, 22 hadden een te
hoge leeftijd. Goedgekeurd zijn35-40 ex-schutters en ex-Australiëgangers. 2e detachement zal 15 december naar Nederland gaan. Het 3e detachement zal voornamelijk bestaan uit vrijwilligers die geen militaire dienst hebben gehad, 291 aanmeldingen
De West
5 december De nabestaande van de gesneuvelde Surinamers hebben tot op heden nog steeds geen steun ontvangen.
Het Nieuws
14 december 450 aanmeldingen Het Nieuws
17 december Een oproep waarom naar Korea? Redactie reageert hierop: ‘sommigen gaan naar Korea uit armoede andere wegens huiselijke omstandigheden.
Verscheidenen voor avontuur en een enkele idealist. Militaire dienst heeft altijd een grote aantrekkingskracht gehad in Suriname en zal ook zo blijven, ook als het economisch beter gaat.’
De West
17 december Brief van een ex-Korea soldaat. Alle Nederlanders sliepen samen in tenten, er waren zestien plekken en twee daarvan waren voor Surinamers. Na de
training geen een Surinamers meer gezien, pas weer aan het front drie en later nog meer. De behandeling was goed, als gewonde naar Japan daar was de eerste zwarte gewonde Nederlander en dat hoorde je veel over daar want dat kenden ze niet.
De West
1952
3 januari 23 manschappen vertrokken, 3 sergeanten, 4 korporaals en 15 soldaten Het Nieuws 6 februari 30 burger vrijwilligers opgeroepen voor eerste opleiding Het Nieuws 16 februari Cijfers over gesneuvelden en gewonden, maar als noot dat de Verenigde
Naties Suriname niet erkent als mede strijder voor deze missie.
67
18 februari Er is nog steeds niks uitgekeerd aan de nabestaande van de gesneuvelde Surinaamse soldaten
Het nieuws
27 februari Het derde detachement is naar Korea afgevaren, hiervan waren 19 Surinaamse vrijwilligers
Het Nieuws
26 april 22 Surinamers die naar Korea vertrekken, 5 mei vertrekken er nog eens 22. Het Nieuws
9 juli 3e detachement vertrekt op 21 juli naar Korea Het Nieuws
24 juli 61 Nederlands officieren en manschappen voeren 21 juli naar Korea Het Nieuws
13 augustus Terugkomst van vier ex-Korea soldaten Het Nieuws
18 augustus Lof voor onze Korea-gangers! Bij terugkeer van ex-Koreasoldaten werd er met lof gesproken over de inzet van de Surinamers, ‘ze stonden goed
aangeschreven. Ze staan volkomen op het peil van een Amerikaanse bataljon en krijgen dan ook dezelfde posten.’ Noot redactie: ‘Wat de Surinamers aangaat, de Koreaanse winter had hun wel enige parten gespeeld, maar niettemin deden zij voor Hollanders in gene delen onder.’
Het nieuws
1 september Onze jongens zijn weer aan de frontlinie, volgens een brief van 21 augustus. Ze hebben het tot dusver rustig gehad, van hun bataljon sneuvelde slechts één iemand, een Hollandse jongen. De Surinamers maken het goed, de brief meldt ook dat op 22 augustus het 3e detachement aan zou komen
Het Nieuws
10 september Twee Surinaamse Korea vrijwilligers zijn lichtgewond geraakt Het Nieuws 16 september Surinaamse soldaten bedanken de mensen die de pakketten met lekkernijen
naar hen hebben gestuurd, het doet ze denken aan thuis.
Het Nieuws
29 september Dank betuiging voor de postpakketten, ‘Mogen een ieder daar in Suriname begrijpen dat zij daar in een paradijs wonen en dat slechts eenheid tot beter samenwerking kan leiden en een beter Suriname voor onze kinderen. Dat is de wens van onze jongens hier in Korea.’
Het Nieuws
10 oktober De moeder van de gesneuvelde Bandison nam zijn onderscheiding in ontvangst
Het Nieuws
18 oktober Surinaamse Korea soldaten krijgen zware straf wegens onregelmatigheden in dienstverband. Zij hadden als taak de opslag te bewaken na negen maanden frontdienst te hebben gedaan. Men denkt dat het als waarschuwing dient dat er wel een krijgsraad in Nederland is maar niet in Korea. Een Surinaamse soldaat kreeg twee maanden militaire detentie, deze soldaat werd een uitstekende front soldaat genoemd maar kon door deze straf niet meer over gaan in beroepsdienst. Een ander Surinaamse soldaat kreeg een boet van 600 gulden en 60 dagen hechtenis, omdat hij op wacht staande zijn geweer onvoorzichtig heeft gehanteerd, waardoor een Nederlandse soldaat een kogel
68 door zijn voet kreeg.
20 oktober Zelfde bericht Leeuwarder
Courant 31 oktober Bijzondere voorzieningen getroffen voor Korea-vrijwilligers uit Suriname of
Nieuw-Guinea. Zij kunnen in hun eigen land gedemobiliseerd worden. Als een Surinamer in Nederland is gedemobiliseerd en zich hier heeft laten herscholen kan hij zich drie jaar na zijn demobilisatie voor rijksrekening naar Suriname doen vervoeren.
Nieuwsblad van het Noorden
1953
25 augustus Enkele Surinamers keren terug die in Korea hebben gediend Het Nieuws 15 september Verslag van de troonrede waar de koningin zich uitsprak over de vrijwilligers
‘met diepe dankbaarheid herdenk ik onze dappere vrijwilligers uit Nederland en Suriname waarvan zovelen zijn gevallen in deze strijd voor de collectieve veiligheid.’
Het Nieuws
20 september Op 19 september kwamen er weer Surinamers aan in hun Moederland Het Nieuws 5 november Korea-gangers hebben moeite met hun verlofkwestie. Een enkeling heeft
gemeend dit op te lossen door vanmorgen herrie te maken maar dat is natuurlijk niet de manier. Moesten op 9 november demobiliseren, hun verlofstermijn wordt hiermee verkort, 28 dagen verlof en wilde dit in Suriname doorbrengen. Verkeerde van mening dat dit mocht en hebben die 28 dagen nog niet gebruikt. Volgens Nederlandse inlichtingen is dit als in Nederland genoten, Surinaamse commandant zegt van niet, 10 dagen zijn er in Nederland door gebracht. Ze hopen dat dit snel wordt opgelost ‘het zou fataal zijn als er met deze oorlogsvrijwilligers ook weer een slepende affaire zou komen.’
Het Nieuws
18 november De verlofkwestie is nog steeds niet opgelost Het Nieuws
1954
16 februari Ex-sergeant Korea vrijwilligers heeft een verzoekschrift ingediend, dat vraagt om de mogelijkheid open te stellen voor alle Korea vrijwilligers bij de landmacht te kunnen dienen indien zij dit wensen
Het Nieuws
1955
19 januari Bestuurd van de bond Korea Vrijwilligers met de gouverneur gepraat over de plannen van herscholing en landbouwcoöperaties welke de bond entameerden
69