Kraljic-Matrix Beveiliging
IUC-DJIDGOO
4.6 Ontwikkelingen en trends bij BHV
Op het domein van BHV zijn een aantal ontwikkelingen en trends zichtbaar die van invloed zijn op de categorie en dit categorieplan. In deze paragrafen worden de belangrijkste ontwikkelingen geschetst.
4.6.1 Private verzamelkantoren
Rijksorganisaties zijn soms gehuisvest in commerciële kantoorcomplexen die gedeeld worden met uiteenlopende (private) organisaties. Voor de bedrijfshulpverlening levert dit regelmatig lastige
vraagstukken op. Wie is op zulke locaties verantwoordelijk voor de uitvoering van veiligheids maatregelen?
Wie is bijvoorbeeld verantwoordelijk voor het organiseren en bemensen van de BHV-organisatie?
De inwonende rijksdiensten zullen hierover afspraken moeten maken met andere huurders en/of eigenaar van de locatie. Een generieke oplossing is niet voorhanden, dus moet maatwerk hierin een oplossing bieden.
28 https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2019/10/28/inkopen-met-impact
29 https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2019/03/07/
aanbiedingsbrief-bij-het-rapport-transitie-te-koop%E2%80%99
4.6.2 Evaluatie BHV Rijk
In 2012/2013 heeft de Interdepartementale Commissie Huisvesting en Faciliteiten (ICHF) ingestemd met het standaardiseren van de rijksbrede BHV-opleidingen en het inrichtingsproces van de BHV in rijkskantoren). Met de standaardisering werd beoogd om meer uniform te gaan werken en daardoor de efficiëntie te verhogen. In navolging van de besluiten zijn het Handboek BHV, een rijksbreed opleiding- en oefenplan en een model BHV-plan opgeleverd. In 2019 is een rijksbrede evaluatie uitgevoerd en is daarmee de basis gelegd voor een hernieuwde set afspraken voor de rijksbrede BHV. Inmiddels heeft dat geleid heeft tot de Nota Evaluatie Rijksbrede BHV en een kader Hernieuwde BHV. Een nadere uitwerking krijgt vorm in een nieuwe versie van het Handboek BHV en een toolkit. Als gevolg van de nadere uitwerking kan ook de inhoud of mate van behoefte aan les en leerstof, BHV-middelen of wijze van certificering wijzigen.
4.6.3 Mobiliteit en thuiswerken
De personele bezetting van de rijkskantoren is als gevolg van het stimuleren van mobiliteit en thuiswerken wisselend. Een gevolg hiervan is dat de structurele bezetting van de BHV-organisatie in rijkskantoren onder druk kan komen te staan. Immers, ook medewerkers met een BHV-taak maken gebruik van mobiliteitsafspraken en zijn daardoor mogelijk niet altijd in voldoende getale aanwezig.
Er zijn verschillende oplossingen denkbaar voor dit probleem. Er kunnen bijvoorbeeld werkafspraken worden gemaakt met bedrijfshulpverleners over tijd en plaats onafhankelijk werken, zodat er altijd voldoende BHV-medewerkers in een gebouw van de rijksoverheid aanwezig zijn. Ook techniek kan hierbij van dienst zijn, bijvoorbeeld in de vorm van een BHV-app op de mobiele telefoon van de BHV’er.
De BHV-app maakt het mogelijk om: de dichtstbijzijnde BHV’er op te roepen en in te zetten, het automatisch aan- en afmelden van BHV’ers bij diens binnenkomst of verlaten van een aangesloten Rijkspand en het voor het hoofd BHV inzichtelijk hebben of er voldoende BHV’ers in een pand zijn.
De vier concerndienstverleners van het Rijk zijn daarom een pilot gestart als onderdeel waarvan in 2020 de BHV-app wordt getest op bruikbaarheid.
Een derde mogelijke oplossing, die ook in hoofdstuk 2 is genoemd, is de inzet van beveiligingspersoneel voor BHV-taken. Beveiligers zijn immers tijdens de openingstijden van rijksgebouwen (en daarbuiten) de constante factor op een kantoorlocatie in termen van aanwezigheid en beschikbaarheid. Het beveiligings-personeel zou bijvoorbeeld multidisciplinaire taken kunnen vervullen t.b.v. de BHV-organisatie als het gaat om het coördineren/ begeleiden van ontruimingen of aanspreekpunt zijn voor BHV-gerelateerde onderwerpen. Een voordeel daarbij is dat beveiligingspersoneel doorgaans al deel uit maakt van de operationele BHV-organisatie en zowel over de noodzakelijke (basis)kennis van een locatie beschikt als over EHBO-kennis. Bovendien is beveiligingspersoneel inzetbaar op meerdere rollen en/of taken.
In november 2019 heeft de Dienst Justitiële Instellingen (DJI) mede namens de overige CDV’s en de RBO aan HEYDAY gevraagd om te inventariseren en te onderzoeken hoe de inzet van de beveiliging op een locatie zich verhoudt tot de inzet van de diverse BHV rollen tijdens een calamiteit/incident en waar mogelijkheden liggen tot vereniging van taken en rollen. In overleg met DJI is de uitvraag verder ingekaderd in de hoofdvraag in hoeverre de RBO in Rijkskantoren BHV-rollen kan uitvoeren ten tijde van een incident of calamiteit.
Afhankelijk van de onderzoeksresultaten en de te maken keuzes dient rekening te worden gehouden met de inzet en/of competenties van de particuliere beveiligers. Indien deze worden ingezet om BHV-taken te verrichten, dan zal dit als een eis moeten worden opgenomen in de aanbestedingen.
4.6.4 Nieuwe leervormen
Naast de beschikbaarheid voor BHV-taken heeft het Tijd-, Plaats- en Apparaatonafhankelijk Werken (TPAW) ook invloed op de beschikbaarheid van BHV’ers voor het volgen van opleidingen. Dit geldt ook voor hen die werken in roosters. Een (deel)oplossing kan hier gevonden worden in nieuwe leervormen.
In dit verband is Blended learning een interessant concept. Blended learning is een combinatie van e-learning en praktijk. BHV’ers kunnen zich hiermee zelfstandig de theorie eigen maken (en tussentijds onderhouden) en in overleg met het Hoofd BHV of een opleider de praktijk oefenen. Ook hoeven
trainingen niet meer persé op daarvoor speciaal ingerichte locaties van leveranciers te worden gehouden.
Door training met behulp van virtual reality kunnen uiteenlopende locaties en omstandigheden worden nagebootst. Het opfrissen, herhalen en/of toetsen van BHV-kennis kan ook digitaal geschieden door middel van bijvoorbeeld via een App. Dit scheelt bovendien kosten (afwezigheid, reiskosten, locatiehuur etc.). De categorie heeft in haar contracten deze ontwikkelingen als opties voor de toekomst opgenomen.
4.6.5 Zelfredzaamheid verhogen
Mede onder invloed van de opkomst van tijd en plaats onafhankelijk werken en veranderingen in Rijkshuisvesting wordt er ook gekeken naar nieuwe vormen van bedrijfshulpverlening. Zelfredzaamheid van eigen medewerkers is een ontwikkeling die steeds belangrijker wordt. Reden hiervoor is dat medewerkers hiermee problemen tijdig kunnen onderkennen en/of voorkomen en zo kunnen bijdragen aan hun eigen veiligheid. Daarmee is veiligheid niet meer iets dat exclusief op het bordje ligt van de werkgevers of hulpverleners: veiligheid is van iedereen. Door medewerkers verplicht (basis) kennis en vaardigheden te laten opdoen over zelfredzaamheid en BHV, wordt de traditionele BHV-organisatie ondersteund en kan eventuele schaarste van BHV’ers (deels) ondervangen worden.
4.6.6 Tekort en vergrijzing BHV-opleiders
Uit contacten met de opleiders blijkt dat BHV-opleiders kampen met een tekort aan instructeurs.
Dit komt zowel door vergrijzing van de huidige populatie ZZP-ers met een achtergrond als hulpverlener, als het uitblijven van nieuwe instroom. Deze delta probeert de branche op te vangen door middel van actieve werving en het aanbieden van opleidingen en omscholing.
4.7 Relevante regelgeving
Er zijn verschillende wet- en regelgevende kaders van toepassing op BHV binnen het rijk. Het voert te ver om al deze kaders hier te bespreken. Onderstaand is daarom alleen een overzicht gegeven van de regelgeving die specifiek voor BHV relevant is.
De Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) bevat regels voor werkgevers en werknemers om de gezondheid, de veiligheid en het welzijn van werknemers en zelfstandig ondernemers te bevorderen.
Sinds 1 januari 2007 geeft deze wet de werkgever en werknemer de ruimte om de BHV meer op maat te maken. Bij het op maat maken zijn gebouw- en organisatiegebonden factoren en risico’s leidend voor de maat van de BHV.
Handboek BHV Rijksoverheid 2020. Dit handboek is een uitvoeringsdocument van de vier CDV’s en vormt de standaard voor het organiseren van de BHV in hun rijkskantoren en kan als leidraad dienen voor de inrichting van de BHV bij de overige Rijkskantoren
Kader Hernieuwde Afspraken Rijksbrede BHV 2020. Het Kader heeft betrekking op de inrichting, het beheer en de verbetering van de BHV-organisatie in kantoorpanden zoals die in gebruik zijn en gebruikt gaan worden binnen de Rijksoverheid, inclusief rijksverzamel-panden. Het kader heeft tot doel een rijksbreed gestandaardiseerd werkproces voor het organiseren van de BHV.
Rijksbreed Opleidings- en Oefenplan 2016. Het opleidings- en oefenplan is bedoeld als leidraad bij het opstellen van een opleidings- en oefenprogramma voor een Rijks BHV-organisatie.
Rijksbrede producten- en dienstencatalogus (RPDC). Het basispakket van gestandaardiseerde producten en diensten dat door de vier concerndienstverleners BCFD, DJI/FB, FMH en RWS/CD wordt geleverd ten behoeve van de rijksgebouwen in hun verzorgingsgebied is vastgelegd in een Rijksbrede producten- en dienstencatalogus (RPDC). Producten op het gebied van Veiligheid en Gezondheid (hoofdstuk 18) zijn opgenomen in het basispakket. In aanvulling op het basispakket kunnen extra diensten op verzoek als plusdiensten worden geleverd. BHV-opleidingen en BHV-middelen maken deel uit van de geleverde producten en diensten.
Handreiking ARBO-maatregelen (mei 2020). De Sociaal-Economische Raad (SER) en de Stichting van de Arbeid hebben deze handreiking Bedrijfshulpverlening laten ontwikkelen door het Nederlands Instituut voor Bedrijfshulpverlening (NIBHV). Deze handreiking biedt informatie en advies aan werkgevers, werknemers en bedrijfshulpverleners zodat het bedrijf een goed beleid kan voeren op bedrijfshulpverlening.