Kraljic-Matrix Beveiliging
E- factu ratie procu ment Bijzonder- Bijzonder-heden
RBO Rijksbreed
2020-2024
4 percelen 4 jaar n.v.t. 31/3/2024 2023 Ja Digi- inkoop EA afgerond
RBO RWS 2018-2024
3 percelen 4 jaar Ja 5/11/2022 2022 Ja Digi- inkoop
DV&O 2019-2023
1 perceel 4 jaar n.v.t. 1/10/2023 2022 Ja Leonardo Inroosteren
via SPX (DJI) DBBO
2021-2025
1 perceel 5 jaar n.v.t. 1/7/2026 2025 Ja Digi- inkoop
Heraanbe-steding
26 https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/zakendoen-met-het-rijk/publicatie-aanbestedingen-van-het-rijk
4. Beschrijving subcategorie BHV
In 2015 is door de ICIA de bedrijfshulpverlening (BHV) toegevoegd aan de categorie Beveiliging.
Zoals in het hoofdstuk 1 toegelicht, worden Beveiliging en BHV in dit plan als subcategorieën behandeld.
Dit hoofdstuk beschrijft de subcategorie BHV.
Paragraaf 4.1 gaat in op de afbakening van de categorie (scope) waarna in paragraaf 4.2 het inkoop-volume en dekkingsgraad worden toegelicht. In paragraaf 4.3 wordt de markt voor BHV-opleidingen en BHV-middelen uiteengezet. Paragraaf 4.4 bespreekt de (Rijks)afnemers van BHV-opleidingen en BHV-middelen en overige belanghebbenden. Paragraaf 4.5 gaat in op maatschappelijke en politieke context, specifiek maatschappelijk verantwoord inkopen. In paragraaf 4.6 worden ontwikkelingen en trends op het terrein van BHV geduid. Tot slot wordt in paragraaf 4.7 overzicht en uitleg geboden ten aanzien van de voor de subcategorie BHV relevante wet- en regelgeving en beleid.
4.1. Afbakening, scope
De scope van de subcategorie BHV betreft primair het inkopen van diensten en middelen op het gebied van bedrijfshulpverlening. Daarnaast maakt de rijksoverheid ook gebruik van persoonlijke
beschermingsmiddelen (PBM). Deze behoren echter niet tot deze categorie maar zijn ondergebracht bij de categorie Bedrijfskleding. Uiteraard zijn er wel raakvlakken tussen PBM en BHV.
Iets meer uitgewerkt, kent de subcategorie BHV de volgende scope.
• BHV-middelen
• Opleidingen
• Les- en leerstof
• Certificering
Naast deze behoeften, is afgelopen jaren gebleken dat er bij de afnemers een aanvullende behoefte is die vanuit deze categorie kan worden gefaciliteerd. In paragraaf 5.4 is daarom een voorstel opgenomen om de scope van de subcategorie BHV uit te breiden met specifieke verbindingsmiddelen/communicatie-middelen ter ondersteuning van de uitvoering van BHV-taken.
4.2 Inkoopvolume en dekkingsgraad
Onderstaande grafiek laat het inkoopvolume van de subcategorie BHV zien, inclusief een verdeling over de producten en diensten. Duidelijk is dat het leeuwendeel van het inkoopvolume betrekking heeft op opleidingen.
Omzet BHV-contracten 2020
€ 888.487
€ 112.510 € 102.861
BHV opleidingen BHV middelen Certificering BHV Les en leermiddelen
€ 3.135.250
Er zijn afgelopen jaren aanbestedingen geweest voor BHV-opleidingen (incl. certificering) en
BHV-middelen. Per 1 januari 2017 is het deel ‘BHV-opleidingen’ rijksbreed aanbesteed ten behoeve van de vier concerndienstverleners, het Defensie Ondersteuningscommando (DOSCO, voorheen Commando Dienstencentra), het Opleidingsinstituut van de Dienst Justitiële Inrichtingen DJI (OI/DJI) en rijksdiensten die (nog) niet zijn aangesloten bij een van de hierboven genoemde opdrachtgevers.
Met ingang van 1 augustus 2021 zijn drie raamovereenkomsten gegund voor het deel ‘levering, preventief en correctief onderhoud van BHV-middelen’. Dit is gebeurd ten behoeve van de vier concerndiens t-verleners, het Ministerie van Algemene Zaken, het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) en een aantal diensten van het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Met deze aanbestedingen is de volledige scope en behoefte aan BHV-opleidingen en -middelen afgedekt.
4.3 De Markt
De producten en diensten die door de BHV-branche worden geleverd bestaan uit twee onderdelen:
BHV-opleidingen en BHV-middelen. De markt van BHV-opleiders en BHV-middelen bestaat volledig uit MKB-bedrijven. Er is echter wel verschil in grootte (micro, klein en middelgroot) van MKB.27
4.3.1 BHV-opleidingen
De markt van BHV-opleiders in Nederland valt onder de zogenaamde ‘vrije beroepen’. Wettelijk gezien is er sprake van een vrij beroep wanneer iemand wordt ingehuurd vanwege een bepaald specialisme.
De ingehuurde werkt zelfstandig en kan niet zomaar iemand anders zijn/haar werk laten doen. In de praktijk zijn vrije beroepen meestal beroepen die in een vorm van (intellectuele) dienstverlening actief zijn, bijvoorbeeld opleiders.
Een totaaloverzicht van de markt voor BHV-opleiders ontbreekt; registratie is niet verplicht. Het Nederlands Instituut voor Bedrijfshulpverlening (NIBHV) heeft echter een keurmerk ontwikkeld en houdt een register bij van opleiders die het keurmerk toegekend hebben gekregen. Naast de bij het NIBHV geregistreerde opleiders zijn er ook een aantal opleiders die een eigen kwaliteitsstandaard zoals KIWA/NRTO Keurmerken hebben ontwikkeld en die niet bij het NIBHV zijn aangesloten.
Voor dit categorieplan is ervoor gekozen om bij het bepalen van de samenstelling van de markt uit te gaan van gegevens die afkomstig zijn van het NIBHV. In Nederland zijn zo’n 2.000 veiligheidsopleiders actief, 1.400 daarvan zijn verbonden aan het NIBHV, waarvan 60 NIBHV Keurmerkopleider zijn. NIBHV werkt met vier geselecteerde opleiders samen voor de opleiding instructeur BHV. Ruim 2.400 instructeurs zijn NIBHV- geregistreerd en hebben alle bijscholingen gevolgd. Ieder jaar krijgen zo’n 300.000 cursisten een onafhankelijke persoonscertificering van NIBHV.
NIBHV
Het NIBHV is een kennisinstituut binnen de branche voor BHV-opleiders.
In Nederland bestaat geen wettelijke norm voor de kwaliteit van BHV-cursussen; de Arbowet en het Bouwbesluit geven alleen kaders daarvoor. Het NIBHV heeft op basis van die wettelijke kaders zelf een norm opgesteld voor de kwaliteit van BHV-cursussen en biedt opleiders de mogelijkheid hierop te certificeren. Zij krijgen dan het NIBHV Keurmerk. Het onafhankelijke certificeringssysteem van NIBHV borgt zo de kwaliteit van de trainingen en van de opleiders.
Het NIBHV houdt ook een register bij van de opleiders die het NIBHV-keurmerk toegewezen hebben gekregen. Deze opleiders zijn te vinden via: https://www.nibhv.nl/opleiders.
27 Volgens definitie Europese Commissie
De Rijksoverheid stelt in haar aanbestedingen van de categorie Beveiliging/BHV de eis dat externe BHV-opleiders in het bezit zijn van een geldig Basis Bedrijfshulpverlening-certificaat dat behaald dient te zijn bij een organisatie met het keurmerk NIBHV of een gelijkwaardig gecertificeerde organisatie. De gevraagde gelijkwaardigheid dient te worden vastgesteld door een onafhankelijke certificeringsinstantie.
De groep opleiders die conform NIBHV-normen gecertificeerd is of het keurmerk draagt, valt vrijwel geheel binnen het MKB. Daarnaast is bekend uit de rijksbrede aanbesteding BHV-opleidingen in 2016 dat er een tiental grote(re) partijen te onderscheiden zijn, waarvan een zestal over eigen (oefen/les)locaties beschikken. In sommige gevallen hebben kleinere organisaties een samenwerkingsverband gezocht om opdrachtgevers met een geografische spreiding beter te kunnen bedienen. Hierdoor kunnen zij zich ook met het samenwerkingsverband inschrijven op grote(re) aanbestedingen.
4.3.2 BHV-middelen
Op basis van het gevraagde volume en het aantal inschrijvingen op de rijksbrede aanbesteding voor de levering, installatie en/of onderhouden van BHV-artikelen wordt het aantal leveranciers geschat op vijf.
Het betreft voornamelijk ‘System Integrators’ (tussenleveranciers), die niet zelf produceren of onderhoud uitvoeren maar de verbinding zijn tussen klanten en fabrikanten/onderhoudsbedrijven. Het onderscheid tussen de eerst- en laatstgenoemden zit voornamelijk in de wijze van bedrijfsvoering, geboden
ontzorging richting de klant, inkoop, wel/niet aanhouden van voorraden of samenwerking/verkoop op basis van licenties met producenten. Het Rijk heeft op het gebied van de BHV-middelen beleidsmatige keuzes gemaakt conform het handboek BHV. Hier dienen leveranciers aan te voldoen.
4.3.3 Omzet naar leverancier
Onderstaande tabel geeft inzicht in de leveranciers en de omzetten voor zowel Opleidingen als BHV-middelen en Certificering.
Inkoopvolume: 2020
Opleidingen Middelen Certificering
G4S Safety & Training BV
Veiligheidsinstituut Medi-Select BV Inst. Fysieke Veiligheid /NIBHV Defibrion BV
Intersafe Groeneveld BV
Totaal € 3.135.250 € 991.348 € 112.510
Omzet excl. btw € 4.239.108
4.4 Afnemers en overige stakeholders
4.4.1 Afnemers
De vier concerndienstverleners, DOSCO en het Opleidingsinstituut DJI zijn sturend voor een aanzienlijk deel van de scope van de subcategorie BHV. Deze organisaties coördineren zowel de inkoop van BHV-opleidingen als de levering van BHV-middelen.
Rijksonderdelen die (nog) niet vallen onder een CDV, maar wel deelnemen aan aanbestedingen van de categorie BHV zijn o.a. de ministeries van Financiën en Algemene Zaken. De Rijks Beveiligings Organisatie (RBO) plant en verzorgt voor haar eigen organisatie de BHV-opleidingen maar neemt wel af onder het rijksbrede contract.
Enigszins afwijkend qua eisenpakket is de inkoop voor DJI. Omdat de ingeslotenen in penitentiaire inrichtingen of detentiecentra worden aangemerkt als zijnde ‘niet zelfredzaam’, is de BHV-opleiding van het daar werkzame DJI-personeel aangepast. In het perceel van DJI binnen de rijksbrede aanbesteding BHV-opleidingen wordt daarom gebruik gemaakt van eigen les- en leerstof en niet het gangbare lesmateriaal van de opleider.
4.4.2 Overige stakeholders
Naast de leveranciers uit de markt en de afnemers van het Rijk zijn de volgende stakeholders betrokken.
Het gaat zowel om interne (Rijk) stakeholders als externe partijen.
Directie Inkoop Facilitair en Huisvestingsbeleid Rijk (BZK/DGOO/IFHR)
IFHR, onderdeel van het Ministerie van BZK, is beleidsmatig verantwoordelijk voor de Bedrijfshulpverlening van het Rijk.
Kennisgroep Beveiliging/Veiligheid en Gezondheid (BVG).
Ter versterking van het facilitair management zijn rijksbreed door het LFMO kennisgroepen ingesteld, waaronder de kennisgroep BVG. De trekker van deze kennisgroep is het Facilitair Bedrijf van DJI.
De kennisgroep BVG wordt gevormd door afgevaardigden vanuit de CDV’s die binnen de producten Beveiliging (5) en Veiligheid en Gezondheid (18) van de Rijksproducten en Diensten Catalogus (RPDC) als producteigenaar acteren. BHV maakt onderdeel uit van deze thema’s. De BVG adviseert en rapporteert het Landelijk Facilitair Management Overleg (LFMO) op voornoemde thema’s. De categoriemanager adviseert en ondersteunt deze kennisgroep vanuit zijn expertise.
Ondernemingsraden
Ondernemingsraden binnen het Rijk, hebben advies- en/of instemmingsrecht op thema’s die de BHV betreffen (veiligheid/arbeidsomstandigheden/personeelsbeleid). Binnen het rijk zijn vele raden actief. Overkoepelend is er de Groepsondernemingsraad Rijk (GOR Rijk). Met welke ondernemings-raad waarover moet worden afgestemd, moet per geval worden bezien. De rechten van de OR zijn vastgelegd in de Wet op de ondernemingsraden (WOR). Het gaat om een limitatief aantal situaties waarin sprake is van instemmingsrecht (art 27 WOR) of adviesrecht (art 25 WOR). Daarnaast kan sprake zijn van een aangelegenheid ten aanzien waarvan overleg met de OR wenselijk is (art 23 WOR). De situaties waarin overleg met de OR wenselijk is, zijn niet limitatief omschreven. Specifiek als het gaat om een voorgenomen besluit tot vaststelling van een regeling op het gebied van arbeidsomstandigheden, kan de OR instemmingsrecht claimen op grond van art. 27, lid d van de WOR: “een regeling op het gebied van de arbeidsomstandigheden, het ziekteverzuim of het re-integratiebeleid”. Specifiek als het gaat om het aanbesteden van BHV-opleidingen of het wijzigen van regelgeving is het van belang de OR te betrekken.
Nederlands Instituut voor Bedrijfshulpverlening (NIHBV).
Het NIBHV is het kennisinstituut voor bedrijfshulpverlening in Nederland. Het instituut heeft expertise op het gebied van bedrijfsnood-organisaties, brand- en arbeidsveiligheid. Met het NIBHV-keurmerk biedt het NIBHV een onafhankelijk kwaliteitsstempel voor veiligheidscursussen. Tussen de categoriemanager Beveiliging/BHV en de NIBHV is regelmatig functioneel contact betreffende de ontwikkelingen binnen de BHV.
Governance op Aanbestedingen BHV
Vraag Inkoop Regie
Ministeries Rijksdiensten
CDV's , Min.AZ, MinFin, overig
Defensie-onderdelen DOSCO Defensie
onderdelen
DJI- locaties
(PI,DC,JC etc.) OI/DJI (opl)
IUC-DJI