Om te kunnen onderzoeken welke interacties tussen politiek en media ten grondslag liggen aan de berichtgeving over Márcia en Gláucio, reconstrueer ik het nieuwsverloop over deze specifieke zaak. Allereerst zal ik het verloop van de media-aandacht uiteenzetten. Daarna zal ik een beschrijving geven van het gevonden patroon van de media-aandacht, volgt er een frame- analyse aan de hand van de vier masterframes van Dekker en Scholten (2015), benoem ik de voornaamste actoren en hun framingstrategieën en analyseer ik de politieke agenda en de eventuele beleidsimpact. Vervolgens zal ik dieper ingaan op de ontwikkelingen binnen de politiek gedurende de casus van Márcia en Gláucio. Ten slotte sluit ik af met de derde
analysegroep, de burgers, om uiteen te zetten op welke manier zij hebben deelgenomen aan de discussie en hoe zij hieraan hebben bijgedragen.
6.1 Verloop media-aandacht
Vanaf eind oktober 2010 is er incidenteel media-aandacht voor Márcia en Gláucio. In ’s-Gravendeel wordt in die tijd actie gevoerd om het
asielzoekerscentrum te behouden. Het dorp kan de asielzoekers namelijk niet missen, aldus de titel van het krantenartikel. De situatie rondom Márcia en Gláucio wordt uitgelicht. Tot mei 2011 is er geen berichtgeving over de familie, totdat blijkt dat de Afghaanse Sahar met haar familie in Nederland mag blijven. In een artikel van AD/Drechtsteden en AD/Rotterdams Dagblad wordt direct de koppeling gemaakt naar Márcia en Gláucio, want wellicht is er nu ook hoop voor hen.
In maart 2012 besteden enkele lokale kranten aandacht aan het gezin als blijkt dat ze waarschijnlijk worden overgeplaatst naar het
asielzoekerscentrum in Katwijk, omdat een nieuwe asielaanvraag werd afgewezen. De rechter zou zich toch nog over hun zaak buigen. In oktober van dat jaar verschijnt het bericht dat de familie naar de gezinslocatie voor uitgeprocedeerde asielzoekers in Katwijk moet. De familie is officieel
ze daarom geen recht meer op opvang in een asielzoekerscentrum. De familie verwachtte in die periode een uitspraak van de rechtbank, die beoordeelde of ze om humanitaire redenen toch in Nederland mochten blijven.
Uiteindelijk hoeft de familie toch niet naar het uitzetcentrum in Katwijk en worden ze overgebracht naar het asielzoekerscentrum in Venlo. In lokale media verschijnen in februari 2013 nog enkele krantenartikelen over de situatie van Márcia die op dat moment doordeweeks bij een medewerker van haar school inwoonde.
Op 3 september 2013 bericht de lokale media over het oordeel van de Immigratie-en Naturalisatiedienst (IND). Ondanks het kinderpardon, werd besloten dat de familie geen verblijfsvergunning kreeg. Advocaat Ullersma besloot bezwaar aan te tekenen tegen de afwijzing om op deze manier het besluit van de IND indien nodig aan te vechten bij de rechtbank.
In het voorjaar van 2014 komt de familie Ventura Tiago regelmatiger in het nieuws. Iedere maand verschijnen er enkele berichten in lokale media. De rechter had in maart bepaald dat ze de bezwaarprocedure niet in Nederland mochten afwachten. De PvdA in Venlo had het college van burgemeester en wethouders gevraagd in actie te komen voor een pardonregeling en ook de Tweede Kamerfractie van de ChristenUnie maakte zich sterk voor de familie (Dagblad de Limburger 11-4-2014). De voetbalclub en school van Gláucio startten een handtekeningenactie en maakten spandoeken om de dreigende uitzetting onder de aandacht te brengen.
Dezelfde voetbalclub uit Venlo organiseert voor Gláucio een wedstrijd samen met zijn vorige voetbalclub vv ’s-Gravendeel. Deze wedstrijd werd gehouden op 10 mei en diende als protestactie. Niet alleen lokale kranten, maar ook Hart van Nederland maakte een reportage over deze speciale voetbalwedstrijd. In mei start burgemeester van Bunnik, Hans Ostendorp, een petitie voor aanpassing van het Kinderpardon. Hij hoopt dat staatssecretaris Fred Teeven (Justitie) een einde maakt aan het onderscheid tussen kinderen die onder toezicht staan van het Rijk en toezicht door de gemeente. Ruim 300 van de 400 burgemeesters uit Nederland schaarden zich achter deze actie om reeds afgewezen kinderen een tweede kans te geven.
Het Kinderpardon stond hoog op de politieke agenda. Op 28 mei 2014 vond er een hoorzitting plaats en de week daarop was er een debat in de Tweede Kamer naar aanleiding van de Initiatiefnota Kinderpardon van Sharon Gesthuizen (SP) en Linda Voortman (GroenLinks). Zij pleiten voor een
aanpassing van het Kinderpardon, zodat het op een rechtvaardige manier wordt uitgevoerd. Kinderombudsman Marc Dullaert steunt deze actie ook.
Op 25 juni 2014 vindt er een manifestatie plaats voor een Eerlijk Kinderpardon in Den Haag. Er werd ook een WK-Kinderpardon-voetbal georganiseerd, waaraan kinderen deelnamen met hun eigen team,
samengesteld uit beste vrienden en lokale beroemdheden. Gláucio deed ook mee en kreeg de beker voor de meest sportieve prestatie. In veel lokale media stonden artikelen met de titel: ‘Teeven kan de held van het WK worden’. Teeven werd aangesproken op het feit dat hij er samen met het kabinet voor kon zorgen dat het WK alleen maar winnaars zou kunnen kennen.
Aan het eind van het jaar 2014, vlak voor de Kerstdagen, krijgt de familie Ventura Tiago te horen dat zij moeten verhuizen naar een
gezinslocatie in Gilze-Rijen. Advocaat Corrien Ullersma van de familie overweegt in beroep te gaan tegen het besluit van de Dienst Terugkeer & Vertrek (DTV). Deze dienst probeerde het gezin al twee keer eerder naar een gezinslocatie voor uitgeprocedeerde asielzoekers te verplaatsen. Ullersma ging daar telkens succesvol tegen in beroep omdat die verplaatsingen slecht voorbereid waren door de DTV. Het gezin kreeg een vrijheidsbeperkende maatregel, waardoor zij de gemeentegrenzen van Gilze-Rijen niet over mochten. Hier tekende Ullersma zwaar bezwaar tegen aan.
Op 31 december liet Fred Teeven weten dat Márcia en Gláucio moeten worden aangezet. Burgemeester Antoin Scholten van Venlo had in juni 2014 een brief naar de staatssecretaris gestuurd met de vraag of hij gebruik wilde maken van zijn discretionaire bevoegdheid. Fred Teeven reageerde dat hij geen aanleiding zag om terug te komen op de eerdere afwijzende
beschikkingen.
Desalniettemin dient er een rechtszaak op 13 januari 2015 in de rechtbank van Arnhem, waarin Márcia en Gláucio een verblijfsvergunning op basis van het kinderpardon willen afdwingen. Deze zitting mag de familie
afwachten in het asielzoekerscentrum in Venlo, in plaats van in het uitzetcentrum van Gilze-Rijen. Márcia en Gláucio hebben de rechter in Arnhem verzocht alsnog in aanmerking te komen voor het Kinderpardon, nadat Fred Teeven in december liet weten definitief bij zijn besluit te blijven.
Op 17 februari 2015 besloot de rechter dat ze definitief niet in
aanmerking komen voor het Kinderpardon. Deze rechtszaak was de laatste kans voor Márcia en Gláucio op een verblijfsvergunning. Advocaat Ullersma gaat bij de Raad van State in beroep tegen de uitspraak van Haagse
rechtbank. De rechtbank in Groningen heeft in eenzelfde situatie namelijk besloten de familie wel een verblijfsvergunning te verstrekken.
Al die tijd doen de lokale media verslag van de situatie van Márcia en Gláucio. Eind mei 2015 is de dreigende uitzetting van de familie onderdeel van de actualiteitenrubriek EenVandaag. Tot dat moment zijn er nog geen ontwikkelingen in het hoger beroep dat de familie heeft aangespannen bij de Raad van State.
Op 4 augustus 2015 worden Márcia en Gláucio met hun ouders overgeplaatst naar het uitzetcentrum voor uitgeprocedeerde gezinnen Gilze- Rijen, terwijl dit eind december al was besloten. Het is dan drie weken stil rondom de familie, totdat op 28 augustus de familie van hun bed wordt gelicht en naar het detentiecentrum in Zeist wordt overgebracht. Márcia en Gláucio vertellen allebei aan de media hoe dit verliep. “Ze kwamen iets voor zeven uur ’s ochtends aanbonken: Politie, politie! We hadden maar een half uur om alles te regelen. Het leek echt alsof wij criminelen waren. Ze stonden met ongeveer 10 man in onze kamer en 8 politieauto’s voor de deur. We moesten gelijk onze telefoon inleveren, konden niet meer tanden poetsen. Alleen snel aankleden.”
Vanaf dat moment wordt het een groot verhaal en gaan de landelijke media ook verslag doen van de situatie. Er barst een storm van kritiek los. De advocaat van de familie heeft de Raad van State gevraagd de aanstaande uitzetting te voorkomen en de bestuursrechter doet uiterlijk op donderdag 3 september uitspraak. Echter, binnen vier dagen wordt duidelijk dat moeder Filomena en Márcia en Gláucio een definitieve verblijfsvergunning krijgen door middel van de discretionaire bevoegdheid van staatssecretaris Klaas Dijkhoff. Vader Luciano wordt uitgezet vanwege het 1F-stempel en in de
dagen na de verstrekking van de verblijfsvergunning van zijn familie, gaat de berichtgeving landelijk over de datum van zijn uitzetting. Daarnaast geven verscheidene kranten hun visie en commentaar op de nieuwsberichtgeving rondom Márcia en Gláucio. In dit commentaar wijzen zij op vergelijkbare nieuwsontwikkelingen uit het verleden, zoals Mauro en Sahar. De kranten vragen zich af hoeveel schrijnende gevallen er nog moeten komen voordat het asielbeleid dusdanig onder handen wordt genomen dat dit niet meer gebeurt. Als je als kind niet voor de lens van pers, publiek en politiek komt, word je uitgezet terwijl de situatie van die kinderen niet minder schrijnend hoeft te zijn dan dat van Márcia en Gláucio en vele andere voorbeelden. Het is een vorm van rechtsongelijkheid die in een democratische rechtsorde niet past en meerdere kranten hebben een kritische blik op het nieuwsverloop rondom een nieuwsprocedure als deze (Trouw 1-9-2015; Reformatorisch Dagblad 1-9-2015; Nederlands Dagblad 1-9-2015; Dagblad de Limburger 1-9- 2015; Leeuwarder Courant 1-9-2015; Twentsche Courant Tubantia 2-9-2015; Volkskrant 5-9-2015). Figuur 1 28-A ug-15 30-A ug-15 1-Sep -15 3-Sep -15 5-Sep -15 7-Sep -15 9-Sep -15 11-Se p-15 13-Se p-15 15-Se p-15 17-Se p-15 19-Se p-15 21-Se p-15 0 20 40 60 80 100 120