Actoren en framingstrategieën

De eerste groep actoren bestaan uit Márcia en Gláucio, vader Luciano, advocaten Corrien Ullersma en Flip Schüller, pleegmoeder Judith Borremans, Martine Goeman (Defence for Children), voetbalverenigingen en

schoolinstellingen. Márcia en Gláucio zelf en al deze actoren die nauw bij hen betrokken zijn, verspreiden het human interestframe in de media.

De familie Ventura Tiago laat zich door de camera’s volgen voor het jongerenprogramma ‘Bikkels’ (VPRO). De nadruk ligt op Gláucio, aangezien hij de hoofdpersoon is in deze aflevering. Het valt sowieso op dat Gláucio’s naam veelvuldiger voorkomt in titels van artikelen en nieuwsuitzendingen. In het artikel zelf wordt de naam van Márcia ook genoemd, maar de nadruk ligt meer op Gláucio. Zijn situatie wordt als nog schrijnender omschreven, omdat hij hier in Nederland is geboren en de kans loopt uitgezet te worden naar een land dat hij niet kent. Er worden verschillende framingstrategieën gehanteerd.

Ten eerste personificatie: Márcia en Gláucio worden naar voren gebracht als kinderen die gehecht zijn aan hun ouders en er alles voor over hebben om hard voor hen op school te werken zodat ze trots kunnen zijn op hun

kinderen. De psychische toestand van vader Luciano heeft zijn weerslag op de hele familie. Vlak na de afwijzing van het Kinderpardon, spreekt Luciano zijn gevoelens uit: “We zijn hier dertien jaar en hebben nooit problemen veroorzaakt. Niemand begrijpt dit. Onze situatie is onmenselijk. Het is moeilijk, maar we houden hoop.” (AD 3-9-2015).

Toch zijn het Márcia en Gláucio die zich het meeste uitspreken in de media namens de familie. Luciano wordt af en toe als actor opgeworpen in de media, maar moeder Filomena is afzijdig in de berichtgeving. Alleen in de uitzending van Bikkels spreekt zij over de situatie en welke invloed dat op haar en haar familie heeft. Dan toont zij ook letterlijk een kijkje in de keuken, aangezien taarten bakken een favoriete bezigheid van haar is. Een ander voorbeeld van de personificatie is dat Márcia en Gláucio geworteld zijn in Nederland; Márcia verblijft al vijftien jaar in Nederland samen met haar ouders en Gláucio dertien jaar. Ten slotte worden zij naar voren gebracht als een familie die bang is voor uitzetting die continu op de loer ligt, aangezien zij al jaren in onzekerheid leven. Ondanks deze onzekerheid, hebben zij zeer veel steun aan elkaar en houden ze elkaar op de been.

Een andere framingstrategie is mobilisatie wanneer Defence for Children besluit actie te voeren bij het detentiecentrum in Zeist om te protesteren tegen de uitzetting van de familie. De voormalige

voetbalverenigingen vv ’s-Gravendeel en SV Blerick van Gláucio voeren ook acties in de vorm van voetbalwedstrijden en verschijnen hiermee voornamelijk in de lokale media en meerdere malen in Hart van Nederland. Ook de

schoolgemeenschappen van zowel Márcia als Gláucio mengen zich in de berichtgeving. Een voorbeeld hiervan is het Stedelijk Dalton Lyceum in Dordrecht waar Márcia haar vwo-diploma behaalde. Zij woonde gedurende die periode in bij een medewerkster van de school, Judith Borremans. In ieder televisie-item dat is gemaakt over de positieve afloop van de protestactie in Zeist, wordt Judith aan het woord gelaten om aan te geven hoe ongelofelijk dankbaar ze is voor het feit dat de familie niet wordt uitgezet. Diezelfde avond nog zat ze, samen met Martine Goeman van Defence for Children, bij

Humberto Tan aan tafel in het programma RTL Late Night. Judith vervulde de rol van spreekbuis namens de familie. Zij is degene die dicht bij de familie staat vanwege de jarenlange verstandhouding.

Advocaten Corrien Ullersma en Flip Schüller maken gebruik van een combinatie van de framingstrategieën issue-connectie en framemanipulatie. Aan de hand van hun uitspraken in de media willen zij in de eerste plaats aandacht vragen voor de casus van Márcia en Gláucio, maar willen ze tegelijkertijd ook aandacht voor het grotere probleem op het gebied van asielbeleid.

Deze eerste groep actoren zijn het meest aanwezig in de media, zowel in print als op televisie en in zeer grote mate online. In combinatie met het human interestframe is dit ook te verklaren. Het verhaal kan aan de hand van dit frame het beste verteld worden door de directe betrokkenen. Zeker in de televisie-items valt op dat de actoren bestaan uit Márcia en Gláucio,

pleegmoeder Judith Borremans, woordvoerder Martine Goeman en personen van school- en sportinstellingen, zoals de leerkracht, de voetbaltrainer of team- en klasgenoten. Via sociale media mobiliseren de directe betrokkenen vele anderen om zo aandacht te vragen voor de situatie.

De tweede groep actoren bestaat uit Sharon Gesthuizen (SP), Linda

Voortman (GroenLinks), Joël Voordewind (CU) en Kinderombudsman Marc Dullaert. Ook zij brengen het human interestframe naar voren in de media, maar in tegenstelling tot de eerder genoemde groep van nauw betrokkenen van de familie, generaliseren zij de casus van Márcia en Gláucio naar een bredere groep asielkinderen en pleiten zij voor een herziening van het bestaande beleid. Sharon Gesthuizen is van mening dat het ‘asielkind losgekoppeld moet worden van de ouder’. (ANP 28-8-2015) Al deze actoren doen aan issue-connectie. Zij wijzen erop dat er naast Márcia en Gláucio nog veel meer jongeren bestaan voor wie een oplossing gezocht moet worden.

Kinderombudsman Marc Dullaert noemt de uitzetting van Márcia en Gláucio ‘onacceptabel’ en deze uitspraak nemen alle media op in hun berichtgeving. “Het is net alsof je twee Nederlandse kinderen uitzet en dat komt hen zacht gezegd niet ten goede. Deze zaak illustreert dat het

kinderen.” (NOS Achtuurjournaal 30-8-2015; NRC 31-8-2015) Nog voordat de nieuwsgolf rondom Márcia en Gláucio aanbrak, was de Kinderombudsman al van mening dat het Kinderpardon opnieuw onder de loep genomen moest worden. “Het gaat om enkele honderden kinderen die tussen het wal en het schip vallen. De wijze waarop de kinderpardonregeling nu wordt toegepast, ben ik het niet mee eens. Ik vind het als Kinderombudsman belangrijker dat elk kind telt.”

Bovendien doen met name de politieke actoren aan mobilisatie. Sharon Gesthuizen en Linda Voortman zien hierdoor de kans nogmaals hun initiatiefwet aan te kaarten die zij in 2014 al hadden geformeerd. Kamerlid Voortman roept ook via Twitter op om actie te voeren tegen de uitzetting van Márcia en Gláucio, kort na het bericht dat de familie is overgebracht naar het detentiecentrum in Zeist: ‘Maandag 31-8 om 1830 uur protestbijeenkomst

@defencechildren bij Detentiecentrum Zeist tegen uitzetting Glaucio en Marcia. Kom ook!!!!’ (28-8-2015).

Deze groep actoren komt voornamelijk in beeld vanaf het moment dat er landelijke media-aandacht is voor Márcia en Gláucio. Bovendien worden deze actoren vooral opgevoerd in de printmedia, met uitzondering van Kinderombudsman Marc Dullaert die ook in veel televisie-items voorkwam. Op sociale media, en dan voornamelijk op Twitter, zijn deze actoren actief om zo hun visie op de situatie te verspreiden.

Ten slotte is er nog Klaas Dijkhoff als actor in de berichtgeving. Hij licht zijn standpunten vrijwel nergens toe en houdt zich zeer afzijdig in de media. Hij heeft enkel verklaard dat de verjaring voor de familieleden van een persoon met de 1F-status niet geldt bij een kinderpardon. Verder wilde hij niets zeggen over de kwestie gedurende de media-aandacht, vanwege het feit dat het hier om een individuele zaak ging. Dijkhoff verdedigt op deze manier het

bestuurlijke frame in de mediaberichtgeving en hij past een objectivering van de casus toe. De enkele uitspraken die hij doet verdedigen het bestuurlijke frame en verschijnen in zowel printmedia als op televisie.