9. Bijlage bij onderzoeksresultaten: citaten uit interviews
9.10 Noden en behoeften
LRK 1 ,man ,51 jaar, licentiaat godsdienstwetenschappen:” Kijk, wat zou het ideale zijn als we zelf koffertjes zouden krijgen aan een lichte prijs, waar al die verschillende dingen insteken, er is wel een aanbod rond, maar die is ook nog altijd heel beperkt.” 411-412 “Een organisatie die dat dat allemaal voor u uitdenkt. Dit is het aanbod en wat neemt ge daaruit. Dit zijn alle mogelijke filmfragmenten, methodieken, adressen,... dat zou heel handig zijn natuurlijk.”
483-484
LRK 2, vrouw, 41jaar, Licentiaat communicatiewetenschappen: “Vandaar dat ik die workshop van Sensoa wel interessant vond om te bekijken. Maarja, dat zijn workshops die aan leerkrachten worden gegeven. Algemeen ook daar is die nood naar!” 317-318 “Nee, de noden van mijn kant zijn aangegeven. Nood aan dat soort publicaties is groot!” 351
58 LRK 3, vrouw, 31 jaar, Regentaat geschiedenis Nederlands: “wel een groot probleem blijft, is homoseksualiteit. Dat is moeilijk bespreekbaar bij jongens.”334-335
LRK 5, vrouw, 58 jaar, Regentaat Nederlands Frans Duits: “Ze hebben een jaar gehad waarin er een soort tentoonstelling werd gegeven en dit was ook interactief. En dat was toch de moeite! Naar Gent gaan is moeilijk voor ons maar dit zouden ze in Antwerpen opnieuw mogen organiseren” 277-279
LRK 6, vrouw, 51 jaar Licentiaat Romaanse talen: “Als er een museum of tentoonstelling is waar we naartoe zouden kunnen dan zou dat wel interessant zijn” 297-298 “hulp voor bijvoorbeeld films he. Je moet ze anders al allemaal zelf gaan zien.” 316
LRK 7, vrouw, 30 jaar, Regentaat wiskunde biologie, fysica: ” Prentjes! Ik veronderstel dat je in contact staat met Sensoa hé. Ik wil eigenlijk een boek met prentjes, foto’s! “276-277 “Ik moet dus eigenlijk dus korte filmpjes hebben. Euhm.. “284
LRK 8, vrouw, 50 jaar, maatschappelijk assistente en moraalwetenschappen:” Ne goeien interactieve DVD dat is altijd nog wel welkom en dat voornamelijk rond veilig vrijen. Rond homo en holebi zijn, vind ik ook belangrijk. “224-225
LRK 9, vrouw, 28 jaar, Licentiaat Germaanse talen: “Dat is toch wel moeilijk om heel veel materiaal te vinden” 191
LRK 12, man, 35 jaar, Regentaat biologie,chemie, wiskunde: “ “Misschien is er nog beter videomateriaal voorhanden van de echte geslachtsgemeenschap. Je vertelt er wel over, maar om er daarbij goed videomateriaal te vinden zonder pornomateriaal te hebben” 358-359 LRK 13, vrouw, 28 jaar, Regentaat Nederlands geschiedenis biologie :“Ik denk dat het zeker niet negatief is als je inderdaad euh extra informatie kan krijgen over ludieke werkvormen enzo.”247-248
9.11 Evaluatie
LRK 5, vrouw, 58 jaar, Regentaat Nederlands Frans Duits: “Als de week voorbij is dan volgt er een evaluatie. Wij geven de leerlingen dan een aantal vragen over de week die ze moeten beantwoorden. Of ze iets hebben bijgeleerd. Wat ze ervan vonden? Welke de beste onderwerpen waren? Welke de minste. En dan komen er meestal dezelfde drie zaken naar voren. Dit is de film, de verdedigingstechnieken en het bezoek aan de materniteit. Dit zijn de dingen die eruit kwamen”. 184-188
59 LRK 6, vrouw, 51 jaar Licentiaat Romaanse talen: “Ik doe wel altijd een evaluatie bij de leerlingen. We overlopen alle activiteiten met het groepje en dan kijken we over het algemeen van hoe is het verlopen. Dit is altijd wel anoniem en meestal vinden ze het wel heel tof. Dan stel ik mij de vraag van ja, moet dat eigenlijk wel veranderd worden? Hoewel we misschien toch wel eens mogen wisselen zene.”318-322
60
Mijn naam is Ellen Slachmuylders. Ik ben studente ‘Master Opleidings- en Onderwijswetenschappen’
aan de Universiteit Antwerpen. Dit schooljaar werk ik mijn masterscriptie af. Deze handelt over de manier waarop leerkrachten in de 2de graad van het Vlaamse secundair onderwijs vorm geven aan de vakoverschrijdende eindtermen, relationele en seksuele vorming (RSV).
Dit onderzoek gebeurt in samenwerking met ‘Sensoa vzw’. Wij zijn dus op zoek naar enthousiaste leerkrachten van de 2de graad secundair onderwijs die RSV behandelen en bereid zijn om deel te nemen aan een interview over dit thema. In dit gesprek zullen we peilen naar noden en behoeften, alsook materialen en werkvormen die gebruikt worden in de lessen RSV. Om de representativiteit van dit onderzoek te garanderen willen we leerkrachten interviewen uit zowel ASO, TSO, KSO en BSO. Het gesprek zal ongeveer een 45min. in beslag nemen en kan doorgaan in de school of een afgesproken locatie.
Uiteraard garanderen wij u dat informatie vertrouwelijk zal worden behandeld en dat leerkrachten in de rapportage anoniem zullen blijven. Als blijk van appreciatie voorzien we een kleine geste voor deelnemende leerkrachten. Indien gewenst kan u nadien verder op de hoogte gehouden worden van het onderzoek.
Graag vragen wij u dan ook vriendelijk de medewerking van uw school om één of verschillende leerkrachten te mogen bevragen. De interviews zullen plaatsvinden in de periode februari - maart - april op een afgesproken tijdstip. Mocht u nog vragen hebben dan kunt u mij hierover contacteren via onderstaande contactgegevens.
61 10.2 Bijlage 2: Interviewleidraad
Toelichting
In dit gesprek peilen we naar noden en behoeften, alsook materialen en werkvormen die aan bod komen in de lessen RSV. Daarnaast zullen we nagaan of er een verschil bestaat tussen de onderwijsvormen en welke inbreng de school heeft met betrekking tot dit thema.
Het gesprek zal ongeveer een 45min. in beslag nemen en de mogelijkheid bestaat dat ik tussendoor kort een notitie neem om de leidraad van het interview te behouden. Dit interview zal opgenomen worden om na afloop uit te schrijven en toe te voegen bij de thesis. Uiteraard garanderen wij u dat we informatie vertrouwelijk zullen behandelen en dat leerkrachten in de rapportage anoniem zullen blijven.
Inleidende vragen
Hoe lang staat u al in het onderwijs?
Kan u even kort uw carrière schetsen ? Mag ik vragen naar uw leeftijd?
Overgangsvragen 1. Leerkrachten
*Welke opleiding heeft u genoten?
*Hoe kwam RSV in de opleiding aan bod?
*Hoe heeft u verdere kennis rond RSV opgebouwd?
- Welke extra opleiding voor RSV heeft u daarvoor gevolgd? (bijv. wokshops, studiedagen,…?) Kernvragen
2. Curriculum en tijdsbesteding
*Binnen welk vak komt RSV aan bod?
- Binnen welke andere vakken komt RSV aan bod?
- Wordt er met de andere leerkrachten besproken wat er in de lessen aan bod komt?
- Hoe wordt dit juist aangepakt?
62
*Hoeveel tijd wordt er gemiddeld besteed aan de lessen RSV?
3. Beleid school (concrete aanpak van de school?)
*Welke projecten met betrekking tot RSV hebben hun uitwerking binnen de school?
*Bestaat er een beleidsplan binnen de school? Wat houdt dit concreet in?
Welke verschillen ivm het beleid treden er op tussen de onderwijsvormen?
4. Eindtermen
*Op welke manier wordt er rekening gehouden met de vakoverschrijdende eindtermen in de lessen RSV? Met andere woorden hoe tracht u deze te integreren?
- Hebt u zelf de vrijheid om zelf een aantal doelstellingen te bepalen?
- Ligt dit in de lijn met de topics die we op voorhand hebben besproken?
- Hoe bepaal je aan welke eindtermen je aandacht zal geven?
- Hoe wordt op uw school verzekerd dat op het einde van de schoolloopbaan aandacht is besteed aan alle vakoverschrijdende eindtermen?
*Bent u op de hoogte van de veranderingen met betrekking tot de nieuwe eindtermen?
- Is er een opmerkelijk verschil inzake de uitwerking van de lessen met betrekking tot de nieuwe eindtermen?
5. Les RSV: didactisch materiaal
5.1 Les RSV
*Op welke manier geeft u invulling aan de lessen RSV?
- Hoe tracht u een nieuwe les RSV op te bouwen? Gebruikt u achtergrondmateriaal als richtlijnen? Welke?
- Wordt hierbij gepeild naar de behoeften/beginsituatie van de jongeren? Hebben zij een bepaalde inbreng met betrekking tot dit thema? (Leefwereld?)
- Zijn er bepaalde topics die u belangrijker vindt? Rond welke thema’s werkt u voornamelijk?
- Waarop baseert u de keuze van deze topics?
- Ligt het lesverloop meestal op voorhand vast? Zo ja, in hoeverre kan u zich hier aan houden?
* Hoe verloopt de interactie met de jongeren tijdens de lessen RSV?
63 - In welke mate worden jongeren betrokken bij de inhoudsbepalingen van de lessen?
- Hoe gaan ze hiermee om? Welke reacties uiten jongeren tijdens de lessen?
- Durven zij vragen stellen? Zo ja, welke vragen?
- Hoe gaat u om met vragen van jongeren? Op welke manier speelt u in op hun reacties?
- Merkt u een verschil van aanpak en themakeuze doorheen de jaren? Hoe uit zich dit?
- Welke veranderingen hebben de lessen doorgemaakt?
5.2 Materiaal
*Welke materialen en bronnen gebruikt u ter ondersteuning van uw lessen RSV?
- Waarop baseert u de keuze van deze bronnen en materialen?
- Waar gaat u op zoek naar bronnen en materialen?
- Welke zoektermen worden hiervoor gebruikt?
- Hoe beslist u welke informatie belangrijk is en wat u gaat gebruiken?
- Is daar een specifieke reden voor?
- Tot welke databanken heeft u toegang?
- Kent u het aanbod van Sensoa?
- In welke mate maakt u gebruik van visueel ondersteunend materiaal? (voorbeeldoefeningen, videofragmenten)
- (Welke methoden worden er aangereikt vanuit de school?) - (Bent u vrij in uw keuze van deze methoden?)
5.3 Werkvormen
*Welke werkvormen vindt u het meest geschikt / gebruikt u tijdens de lessen RSV - Welke past u toe? Waarop is uw keuze gebaseerd?
- In welk opzicht tracht u deze te laten aansluiten bij de behoeften van de leerlingen?
- Zijn afwisselende werkvormen een haalbare kaart?
- Welke type methodieken tracht u te hanteren? (spelvorm, …)
6. Onderwijsvormen (enkel voor lkr. die in meerdere onderwijsvormen lesgeven)
*Zijn er verschillen in aanpak tussen de onderwijsvormen?
7. Noden en behoeften leerkrachten (ev. doorvragen bij onderwerp didactisch materiaal)
64
*Bent u tevreden over de materialen die u kan vinden voor het onderwerp RSV? En zo nee? Wat zou er eventueel nog mogen verbeteren?
*Over welke onderwerpen vindt u moeilijk informatie ?
*In hoeverre is het voor u belangrijk dat de school en het beleid een ondersteuning bieden?
*Zou eventuele ondersteuning van buitenaf nog welkom zijn? Waarom? Extra opleidingen?
*Wat zou er nog kunnen helpen voor de lessen RSV? Wat mist u nog?
Slotvraag
Vooraleer we het gesprek beëindigen, zou ik u willen vragen of er bepaalde zaken zijn die volgens u niet aan bod zijn gekomen?