Inhoudsanalyse: subjectiviteit Reisserie
1. naam programma
De Muur, VARA, aflevering 1: 7 november 2014
2. Documentaire vorm (combinatie mogelijk): a) Poëtisch b) Beschrijvend c) Observerend d) Participerend e) Reflexief f) Performatief
De Muur is een combinatie van een beschrijvende en particperende documentairevorm. Menno Bentveld stelt aan het begin een vraag waarop hij aan het eind van een aflevering een antwoord wil geven. Daarbij is hij voortdurend in beeld, vertelt waar hij naar op weg is of beschrijft wat hij ziet. Hij spreekt met personen, bezoekt hun huizen of met loopt hen mee. Dat is een participerende vorm. Tegelijkertijd wordt de serie ondersteund door voice-overs. En behoorlijk veel. Iedere 2 à 3 minuten is er een voice-over te horen. Daarin reflecteert Bentveld op de situatie, vertelt de geschiedenis of introduceert de geïnterviewden. Daarin lijkt het op een reportage van een actualiteitenprogramma; een beschrijvende documentaire vorm.
3. Het doel van de serie:
a) Vastleggen, openbaren (aan anderen) of behouden b) Overtuigen van een standpunt
c) Analyseren of bevragen
d) Uitdrukken (van een gevoel of gedachte) e) Anders: Namelijk
Als aanleiding voor de serie wordt het 25 jarig jubileum van de val van de Berlijnse muur genomen, om te onderzoeken welke muren er nu nog zijn en wat hun rol is. De scheid- ingsmuur wordt geanalyseerd.
4. Wordt er gebruik gemaakt van interviews?
a) Ja b) Nee 5. Is er een verteller? a) Ja b) Nee 6. Is de verteller zichtbaar? a) Ja b) Nee Subjectiviteit/objectiviteit
7. In de serie wordt er een vraag gesteld die beantwoord moet worden
a) Ja : Hoe veranderen muren mensen?
b) Nee (ga door naar vraag 9)
8. Van wie is de vraag afkomstig?
a) Uit de ervaring van de verteller: 'Muren veranderen mensen. En ik wil weten hoe.'
b) Vanuit het publiek
c) Vanuit een derde partij (de verteller krijgt bijvoorbeeld de opdracht iets uit te zoeken) d) Anders, namelijk
9. De verteller refereert aan een persoonlijke ervaring
a) Ja
b) Nee (door naar vraag 11)
10. Hoe vaak gebeurt dit? a) 1-2 keer
b) 3-4 keer c) 5-6 keer
d) > 6 keer
Ik ben ermee opgegroeid: heftige beelden in het journaal: 1.26 Ik herinner me weer de tv-beelden van toen: 3.58
Ik weet echt niet wat ik zie: 12.03
Het is tijd voor de waarheid, staat er steeds. Dat intrigeert me: 13.51
Net voordat we uit de katholieke wijk the falls rijden, naar de protestantse wijk the shankle word ik weer met mijn neus op de feiten gedrukt: 21.36
Ik vind het schokkend dat de vriendinnen Shannon en Kaitlyn niet gewoon bij elkaar langs durven komen: 24.22
Tot mijn verbazing loop ik jeugdwelzijnswerker Mark Vinton tegen het lijf: 28.49 Het valt me nog mee hoe grimmig de sfeer is: 31.13
De wereld staat in brand en de mensen hier gedragen zich, ik zou bijna willen zeggen, kinderachtig. Ik heb behoefte om door te praten met politiek verslaggever Tracey Ma- gee: 31.46
Nu de rust is teruggekeerd valt me weer op hoeveel de mensen eigenlijk op elkaar lij- ken: 39.54
Maar ik heb het gevoel dat die muren vandaag de dag het conflict juist in stand hou- den: 39.54
Ik had verwacht dat ze hier verder zouden zijn: 45.13
11. Wanneer gebeurt dit?
a) In de voice-over b) In de stand-ups
c) Anders, namelijk:
12. De verteller scheidt waarden van feiten
a) Ja
b) Nee
13. De verteller geeft een voorkeur aan voor waarden a) Ja
b) Nee
14. Aan welke waarden wordt de voorkeur gegeven?
a) Waarden voortkomend uit levensovertuiging (religie, politieke overtuiging) b) Waarden met een duidelijk Westerse basis (op basis van sekse, religie) c) Niet-Westerse waarden (poligamie, sharia)
d) Anders, namelijk: In de serie toont Menno Bentveld zicht groot voorstander van een verzoening tussen de katholieken en de protestanten. Hij zou het conflict 'bijna kinderachtig' noemen (31.46)
15. De verteller bekritiseert waarden a) Ja
b) Nee
16. Welke waarden worden bekritiseerd?
a) Waarden voortkomend uit levensovertuiging (religie, politieke overtuiging) b) Waarden met een duidelijk Westerse basis (op basis van sekse, religie) c) Niet-Westerse waarden (poligamie, sharia)
d) Anders, namelijk:
17. De verteller geeft inzicht in zijn/haar emoties
a) Ja
b) Nee
18. Hoe gebeurt dit?
Hij geeft aan als hij verbaasd is. Bijvoorbeeld: Ik weet echt niet wat ik zie: 12.03 Of: Ik had verwacht dat ze hier verder zouden zijn: 45.13
19. Is er sprake van een tegenstelling van personen?
a) Ja, namelijk protestanten tegenover katholiken
b) Nee
20. Hoe reageert de journalist daarop? a) De journalist kiest een kant
b) De journalist is neutraal
Hij praat met beide partijen en laat weten dat hij ze op elkaar vindt lijken.
c) De journalist twijfelt tussen de verschillende kanten d) Anders, namelijk
21. De journalist vertegenwoordigt naast zichzelf ook een andere partij a) Ja, namelijk
b) Nee
22. De journalist geeft een waardeoordelen over een persoon of groep
a) Ja: hij noemt het gedrag van de katholieken en protestanten 'bijna kinderachtig' (31.46)
b) Nee
23. Wie wordt beoordeeld? a) Een geïnterviewde b) De interviewer zelf
c) Een overheid of bovengestelde
d) Anders, namelijk de twee groeperingen
De Muur
Aflevering 1
TranscriptTijd Locatie Tekst
0.00 Intro, voice-over Vijfentwintig jaar geleden won de mens het van de muur. Maar sinds die tijd zijn er veel meer muren bijgekomen. Overal ter wereld staan ze. Ze zijn van steen, van staal, of prikkeldraad. Ze verbergen geheimen, ze maken vrienden vijanden. Ze worden gehaat maar soms ook geliefd. Muren veranderen mensen. En ik wil weten hoe.
1.26 Voice-over Ik ben ermee opgegroeid. Heftige beelden in het journaal over Noord-Ierland. Katholieken en
protestanten voerden hier vijfentwintig jaar lang strijd. In 1998 kwam er vrede. Sindsdien lijkt het rustig en komt Noord-Ierland alleen in het nieuws als er een protestantse oranjemars uit de hand loopt.
1.55 Menno Bentveld in een bus
Al die muren en die enorme hekwerken. Het
vredesakkoord is zestien jaar oud en die muren staan er allemaal nog steeds.
2.35 Voice-over Er zijn tegenwoordig twee Ierlanden: de republiek Ierland, met als hoofdstad Dublin; en Noord-Ierland, met als hoofdstad Belfast. Eeuwenlang was heel Ierland onderdeel van het Britse koninkrijk. De republiek Ierland scheidde zich in 1921 af en ging als onafhankelijk land verder. Noord-Ierland had als meerderheid Britsgezinde protestanten en bleef onderdeel van het Verenigd Koninkrijk. Net zoals Wales en Schotland. Over het algemeen willen de protestanten in Noord-Ierland bij Engeland blijven horen. Zij noemen zich Unionisten. De katholieken in Ierland willen een verenigd Ierland zij noemen zich republikeinen. Lange tijd hebben protestanten hier de dienst uitgemaakt. Zij hadden de beste banen en de machtigste posities. Katholieken werden op bijna alle vlakken gediscrimineerd. En dat leidde onvermijdelijk tot conflict.
3.58 Voice-over Liam legt het ons allemaal uit. En ik herinner me weer de tv-beelden van de straatgevechten van toen. De katholieken hadden het Iers republikeinse leger, de IRA, en de protestanten hadden meerdere
groeperingen. Omdat de strijd escaleerde stuurde het Verenigd Koninkrijk in 1969 het leger naar Noord- Ierland. En deze beelden herinner ik me nog heel goed. Bloody sunday. Op die dag werd tijdens een burgerrechtenmars van katholieken veertien ongewapende jongens en mannen door Britse soldaten doodgeschoten. En opeens werd de strijd van de IRA iets wat alle katholieken aanging. Jong en oud raakten betrokken.
6.17 Voice-over Op het oog lijken het gewoon leuke collega's. Maar Liam en Noel waren tot voor kort aartsvijanden. Zo zat Noel bij een protestantse paramilitaire
organisatie. Hij kreeg vier keer levenslang. Maar is door het vredesakkoord in 1998 vervroegd
vrijgekomen.
7.43 Voice-over Ze noemen het hier peacewall. Vredesmuur. En dat is niet voor niets. De muur moet beide groepen uit elkaar houden. Het idee is dat als het een tijd rustig blijft, de mensen het conflict vanzelf zullen vergeten. Een muur om even af te koelen. En werkt dat? Zijn de Noord-Ieren al afgekoeld? Dat wil ik weten. Bij kinderen zou je dat moeten merken. Die hebben de aanslagen en het geweld zelf niet meegemaakt. Ik leer Jim Brannon kennen. Een protestantse jongerenwerker. Hij neemt af en toe protestantse jongeren mee naar 'the other side'. Ook vandaag. 09.41 Menno Bentveld
loopt langs een weg die katholieken en protestanten scheidt.
Het is ongelooflijk. Normale kinderen, voetbal t- shirtjes. Aan de andere kant zien de kinderen er gewoon hetzelfde uit en ze zijn echt doodsbang om nu met hem dit stukje te lopen. Een uurtje vliegen vanaf Amsterdam hè, zijn we.
12.03 Voice-over Belfast telt net iets meer protestanten dan katholieken. Vooral in West-Belfast vonden de troubles plaats. Daar wonen katholieken en protestanten erg dicht op elkaar. Dit zijn de arbeiderswijken, hier staan dan ook de meeste muren. Volgens de laatste tellingen zijn het er maar liefst 99, verspreid door de hele stad. Ik weet echt niet wat ik zie. Maar zelfs in dit park staat een muur. En sinds het vredesakkoord zijn er zeventien muren bijgebouwd en elf verhoogd. Ook worden delen van de stad op bepaalden tijden afgesloten.
13.51 Voice-over In West-Belfast zie ik op meerdere plekken
muurschilderingen over de Ballymurphy massacre. Het is tijd voor de waarheid, staat er steeds. Dat intrigeert me. Zijn er hier soms verhalen die verborgen moeten blijven? In het bloedbad van Ballymurphy verloor de katholieke Janet O'Donnely haar vader. Ze wil graag met me praten. Want de waarheid over haar vaders dood is volgens haar door de Britten doelbewust in de doofpot gestopt. Totdat Janet vijfentwintig jaar laten de zaak zelf ging uitpluizen
16.13 Voice-over Haat blijft leven als de waarheid niet wordt erkend. Dat is wat Janet mij probeert te zeggen. Mensen kunnen pas vergeven als anderen schuld bekennen. Aan beide kanten van de muren spreek ik
getraumatiseerde mensen. Het valt me op hoe bitter er vers hun verhalen zijn. Vooral taxichauffeurs hebben het tijdens de strijd zwaar gehad.
17.13 Voice-over Een van de meest beruchten bomaanslagen vond in 1993 plaats in een viswinkel in de protestantse wijk Shankel. De protestantse jeugdwelzijnswerker Mark Vinton was ooggetuige.
19.39 Voice-over Het is een deel van wie we zijn. Mensen zijn zich gaan identificeren met het conflict. Met de muren die hen scheiden van de ander. Het klinkt bijna alsof ze niet meer zonder kunnen.
21.36 Voice-over Ik ben onderweg naar Shannon Lowe. Een negentienjarig meisje dat ondanks alle
belemmeringen innig bevriend is met een protestants leeftijdsgenootje. Net voordat we uit de katholieke wijk the falls rijden, naar de protestantse wijk the shankle word ik weer met mijn neus op de feiten gedrukt.
22.21 Voice-over Ik ontmoet Shannon het katholieke jongerencentrum. Haar beste vriendin Kaitlyn woont op een steenworp afstand van haar, maar aan de andere kant van de muur. Ze leerden elkaar drie jaar geleden kennen toen ze meededen aan een jongerenproject in Amerika. Een ingewikkelde vriendschap was zo geboren.
24.22 Voice-over Ik vind het schokkend dat de vriendinnen Shannon en Kaitlyn niet gewoon bij elkaar langs durven komen. Ik vraag me af of die angst reëel is. Waarom zou je bang zijn voor mensen die er precies zo uitzien als jij, en die precies zo praten? Die muur zit bij sommige mensen vooral in hun hoofd. Aan de andere kant van de muur, in de protestantse wijk Spring Martin woont Kaitlyn met haar familie. Een gewoon gezin in een gewone straat met gewone buren. En toch een no-go area voor Shannon. Ik voel de spanningen in de stad toenemen. Morgen is het 12 juli, dan vinden de grote oranjemarsen plaats. Omdat protestanten soms ook door katholieke buurten marcheren, kan dit volledig uit de hand lopen. Al achttien jaar verslaag Tracey Magee het nieuws in Noord-Ierland.
27.09 Voice-over Veel Katholieken ontvluchten net voor de
oranjemarsen de stad. Ook Janet O'Dunnely en haar kinderen gaan een paar dagen weg. Politiek
verslaggever Tracey Magee noemde deze plek het grote probleem van dit moment. Hier in de wijk .. hebben katholieken vorig jaar een deel van een protestantse oranjemars weten tegen te houden. De route van slechts een paar honderd meter die hier langs deze katholieke winkels loopt, werd toen verboden en mag ook in de toekomst niet meer worden gebruikt voor de oranjemarsen op 12 juli. 28.49 Voice-over De protestanten laten het er niet bij zitten. Zij willen
morgen tijdens de grote oranjemarsen gewoon hun oude route lopen. En daarom demonstreren ze sinds het verbod van vorig jaar elke avond door met hun marching band te proberen langs de katholieke wijk te marcheren. En elke avond staat er een
politiecordon bij de rotonde om de band tegen te houden. Tot mijn verbazing loop ik
jeugdwelzijnswerker Mark Vinton tegen het lijf. Hij blijkt een van de organisatoren van deze actiegroep te zijn.
31.13 Stand-up Het valt me nog mee hoe grimmig de sfeer is. Maar het is een hotspot van provocatie. De trommelaars die iedere nacht komen, iedere avond om te
trommelen en te fluiten. En iedere avond worden ze tegengehouden. Ongelooflijke stijfkoppigheid van twee kanten.
31.46 Voice-over De wereld staat in brand en de mensen hier gedragen zich, ik zou bijna willen zeggen,
kinderachtig. Ik heb behoefte om door te praten met politiek verslaggever Tracey Magee.
33.52 Voice-over De avond voor de oranjemarsen van 12 juli houden de protestanten door de hele stad vreugdevuren: bonfires noemen ze dat. Bij de grootste bonfire ontmoet ik de protestantse Kaitlyn McCoubrey. Zij is vriendin van de katholieke Shannon.
34.58 Stand-up bij een bonfire
Families, iedereen viert feest. Voor hun is het een enorm vreugdevuur. Maar ja, het is allemaal natuurlijk een stuk minder onschuldig want bovenop worden wel katholieke vlaggen verbrand en IRA-vlaggen. Voor de mensen aan de andere kant van de muur is het gewoon een brandstapel.
35.59 Voice-over Van de haat wordt een feestje gemaakt. En iedereen doet mee. Zelfs Kaitlyn.
36.32 Voice-over En dan is het eindelijk zover. De oranjemarsen. 37.01 Voice-over Kaitlyn wacht traditiegetrouw haar vader in het
centrum op, om hem voor de laatste kilometers nog even aan te moedigen.
37.32 Voice-over Een paar kilometer verderop is er geen sprake van feestgedruis. Ondanks dat Mark en zijn mensen zich er een jaar lang tegen hebben verzet blijft het verbod van kracht om langs de katholieke winkels te
marcheren.
38.32 Voice-over De oranjeband wordt elk moment verwacht. De wereldpers staat achter dranghekken klaar om te zien wat er gaat gebeuren. Aan de overkant van de straat staan katholieken achter een muur van politieagenten te kijken.
39.18 Voice-over Vorig jaar liep het hier tussen protestanten en
katholieken nog vreselijk uit de hand. Het is nu Marks taak om zijn gefrustreerde gemeenschap in toom te houden.
39.45 titelkaart 6 weken later
39.54 Voice-over Ik ben weer in Belfast. Nu de rust is teruggekeerd valt me weer op hoeveel de mensen eigenlijk op elkaar lijken. Protestanten en katholieken, wie ziet of hoort nou het verschil. Maar toch zijn ze allemaal bang voor de mensen aan de andere kant van de muur. Die muur is ze een beetje in het hoofd gaan zitten. Maar wat als de muren zouden worden afgebroken. Zouden al die denkbeeldige muren dan ook niet verdwijnen? Dan zouden mensen elkaar gewoon kunnen leren kennen en misschien uiteindelijk elkaar zelfs begrijpen. De peacewalls werden ooit gebouwd om het geweld te beëindigen. Maar ik heb het gevoel dat die muren vandaag de dag het conflict juist in stand houden.
42.02 Voice-over Ik hoor dat de protestantse Kaitlyn in het ziekenhuis heeft gelegen en net weer thuis is. De katholieke Shannon durft niet op ziekenbezoek. Maar wel als ik met haar mee ga. Het lijkt zoiets simpels maar het is de eerste keer dat de meiden bij elkaar over de vloer komen.
43.29 Voice-over Terug naar de wijk (onduidelijk) Het kamp van de protestanten staat er nog steeds.
45.13 Stand-up Ik had verwacht dat ze hier verder zouden zijn. Na alle ellende die ze hier hebben meegemaakt. Meer vrede, meer samenwerking. Meer elkaar leren
kennen en minder muren. Maar het zit hier vaster dan ooit en de jeugd groeit hier op met nog meer haat.
De Muur
Aflevering 3
Inhoudsanalyse: subjectiviteit Reisserie
1. naam programma
De Muur, VARA, 21 november 2014
1. Documentaire vorm (combinatie mogelijk): a) Poëtisch b) Beschrijvend c) Observerend d) Participerend e) Reflexief f) Performatief
De Muur is een combinatie van een beschrijvende en participerende documentairevorm. Menno Bentveld stelt aan het begin een vraag waarop hij aan het eind van een aflevering een antwoord wil geven. Daarbij is hij voortdurend in beeld, vertelt waar hij naar op weg is of beschrijft wat hij ziet. Hij spreekt met personen, bezoekt hun huizen of met loopt hen mee. Dat is een participerende vorm. Tegelijkertijd wordt de serie ondersteund door voice-overs. En behoorlijk vele. Iedere 2 à 3 minuten is er een voice-over te horen. Daarin reflecteert Bentveld op de situatie, vertelt de geschiedenis of introduceert de geïnterviewden. Daarin lijkt het op een reportage van een actualiteitenprogramma; een beschrijvende documentaire vorm.
3. Het doel van de serie:
a) Vastleggen, openbaren (aan anderen) of behouden b) Overtuigen van een standpunt
c) Analyseren of bevragen
d) Uitdrukken (van een gevoel of gedachte) e) Anders: Namelijk
Als aanleiding voor de serie wordt het 25 jarig jubileum van de val van de Berlijnse muur genomen, om te onderzoeken welke muren er nu nog zijn en wat hun rol is. De scheid- ingsmuur wordt geanalyseerd.
4. Wordt er gebruik gemaakt van interviews?
a) Ja
b) Nee
5. Is er een verteller?
a) Ja
b) Nee (ga door naar vraag…)
6. Is de verteller zichtbaar?
a) Ja
b) Nee
Subjectiviteit/objectiviteit
7. In de serie wordt er een vraag gesteld die beantwoord moet worden
a) Ja: Hoe veranderen muren mensen?
b) Nee (ga door naar vraag 9)
8. Van wie is de vraag afkomstig?
a) Uit de ervaring van de verteller: 'Muren veranderen mensen. En ik wil weten hoe.'
b) Vanuit het publiek
c) Vanuit een derde partij (de verteller krijgt bijvoorbeeld de opdracht iets uit te zoeken) d) Anders, namelijk
9. De verteller refereert aan een persoonlijke ervaring
a) Ja
b) Nee (door naar vraag 11)
10. Hoe vaak gebeurt dit? a) 1-2 keer
b) 3-4 keer
c) 5-6 keer
d) > 6 keer
'Ik wil weten of die muur nog wel nodig is': 1.48
'Het dringt tot me door hoe ingrijpend deze oorlog is geweest': 4.29 'Terwijl ik dat vraag, besef ik dat dat vreemd klinkt': 6.00
'Daar zie ik zendmasten. Dit is toch waanzinnig? Ongelooflijk, reis je duizenden kilometers en dan rijden we nu recht op die muur af': 24.11
'Je kan ze ook horen hè. Je hoort ze praten' : 25.30
'In Al-Ajoen wordt me duidelijk dat er twee stromen onder de Sahrawi zijn': 33.29
11. Wanneer gebeurt dit?
a) In de voice-over b) In de stand-ups
c) Anders, namelijk:
12. De verteller scheidt waarden van feiten
a) Ja
b) Nee
13. De verteller geeft een voorkeur aan voor waarden
a) Ja: Bentveld toont ook in aflevering 3 weinig sympathie voor de muur en sug- gereert dat Sahrawi in Marokko geen vrijheid hebben.
b) Nee
14. Aan welke waarden wordt de voorkeur gegeven?
a) Waarden voortkomend uit levensovertuiging (religie, politieke overtuiging) b) Waarden met een duidelijk Westerse basis (op basis van sekse, religie) c) Niet-Westerse waarden (poligamie, sharia)
d) Anders, namelijk: vrijheid
15. De verteller bekritiseert waarden a) Ja
b) Nee
16. Welke waarden worden bekritiseerd?
a) Waarden voortkomend uit levensovertuiging (religie, politieke overtuiging) b) Waarden met een duidelijk Westerse basis (op basis van sekse, religie) c) Niet-Westerse waarden (poligamie, sharia)
d) Anders, namelijk:
__________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________ __________________________
17. De verteller geeft inzicht in zijn/haar emoties
a) Ja: verbazing. Hij noemt de muur 'een absurde hoeveelheid muur, en energie, en soldaten' en vindt de verhalen van de achtergebleven Sahrawi-familie 'heftig'
b) Nee
18. Hoe gebeurt dit?
In stand-ups geeft hij inzicht in zijn emoties, wat hij voelt na een interview.
19. Is er sprake van een tegenstelling van personen?
a) Ja, namelijk het Sahrawi-volk versus de Marokkaanse regering. En Marokko