4. Motivaties voor vrijwilligerswerk in de ouderenzorg
4.3. Motivaties die enkele vrijwilligers gemeen hebben
Naast de motivaties het leuk vinden het iets betekenen voor een ander hebben een aantal vrijwilligers ook de motivatie emoties van anderen en beloning gemeen. Voor drie van de vijf
vrijwilligers die aangeven dat emoties van de ouderen een motivatie is om vrijwilligerswerk te doen, zien zij het ook als een beloning. Welke betekenis de vrijwilligers geven aan beloning is persoonlijk en om deze reden ook verbonden met meerdere functies zoals de waarde functie en de kennis functie van de in het theoretisch kader genoemde functionele benadering van Clary en Snyder (1999).
Motivatie Emoties van anderen en Beloning
Een aantal vrijwilligers zegt vrijwilligerswerk leuk te vinden en geven daarbij aan wat ze er voor terug krijgen. Zo zegt Merel: “Ik heb sowieso heel veel plezier. Dat vind ik leuk. En het allerleukste vind ik toch wel om te zien hoeveel ze van bezoek genieten en van de dingen die we samen doen”. Met deze uitspraak komt naar voren dat Merel haar motivatie ook afmeet aan het gevoel dat zij anderen ermee geeft. Merel zegt dat ouderen zo blij zijn als je boodschappen hebt gedaan: “Ze zijn daarna zo dankbaar dat je het dan inderdaad hebt. En dat je dan een dikke smakkerd krijgt ofzo. Dat vind ik leuk. Daar doe ik het voor”. Dina zegt ook blij te worden als ze ziet wat haar aanwezigheid betekent voor de ouderen. Net als Simone die het zelf leuk vindt maar ook ziet wat het met de ouderen doet. “Ja kijk ik vind het ook leuk. Dan kom ik een paar uurtjes en dan… echt veel doe ik niet maar ze zijn gewoon echt blij”. Later zegt ze: “Omdat ik het leuk vind en de mensen vinden het leuk”. Els zegt ook veel terug te krijgen van de ouderen en dat dit haar gevoel beïnvloedt.
“Ook de liefde van de mensen, de blijheid van de mensen en het je vertrouwen. Het gewoon van: mag ik je even vasthouden dat soort dingetjes. Of dat je bij iemand komt die vreselijk verdrietig is en die vraagt wil je me eventjes vasthouden. Ik vind het gewoon heel fijn dat de mensen je zo waarderen en blij zijn als je er bent en zeggen: oh wat heb ik toch een fijne middag gehad”.
Afra geeft expliciet aan de behoefte te hebben om anderen te helpen. Ze zegt dat het een innerlijke behoefte van haar is en dat zij hierachter is gekomen nadat ze iemand voor het eerst had geholpen op jonge leeftijd. Afra geeft ook aan dat het helpen haar een goed gevoel gaf.
“Toen voelde ik me zo goed daarna. En toen dacht ik dit is wat ik moet. Ik merk dat dan aan mijn wezen. Dat het moet, en de behoefte ook. Ik denk dat wij allemaal werken of wat dan ook doen vanuit een behoefte. Maar ik weet vanuit mijn wezen, ik ben er ook goed in om mensen te helpen”.
Piet heeft eerder aangegeven het leuk te vinden en geeft aan dat hij er veel voor terug krijgt. “Een glimlach. En dat ze het fijn vinden als ik kom. Dat krijg ik er voor terug. En dat is voor mij ook wel heel belangrijk”. De meeste geïnterviewde vrijwilligers vinden hun beloning in de reactie van de ouderen waarvoor ze zorgen. Zo hebben Piet en José beide geen behoefte aan een andere beloning omdat zij het zorgen voor anderen als vanzelfsprekend zien. Piet zegt geen behoefte te hebben aan een
34 beloning. “Ik ben ook weleens in het zonnetje gezet. Maar ik voel me dan wel opgelaten. Dat is niet zo mijn ding”. Net als Piet is José ook heel bescheiden. Ze is al lange tijd vrijwilliger en zegt het volgende over belonen: ”En toen ben ik in 2002 geridderd voor al dat gedoe. Maar dat hoeft er niet in hoor”.
Vijf vrijwilligers geven aan dat de emoties van ouderen meespelen bij het uitvoeren van vrijwilligerswerk. De gevoelens van de ouderen, die zij hebben door de vrijwilligers, is een motivatie. De gevoelens en reacties van de ouderen geven de vrijwilligers een goed gevoel. Niet alle vrijwilligers hebben er behoefte aan beloond te worden omdat zij vrijwilligerswerk als vanzelfsprekend vinden. Dat belonen een dubbele betekenis heeft blijkt uit drie vrijwilligers die de reactie van de ouderen ook als een beloning beschouwen.
Vrijwilligers hebben verschillende aanleidingen en motivaties voor het doen van
vrijwilligerswerk. Er zijn meerdere motivaties die een rol spelen waarbij het leuk vinden een centrale plaats inneemt. Soms grenst leuk aan andere motivaties en vallen de motivaties gedeeltelijk samen. Daarentegen benoemen de vrijwilligers de motivaties apart en geven ze leuk een enkele keer betekenis door het te verbinden met andere motivaties. De vrijwilligers die zijn geïnterviewd vinden dan ook dat mensen die het niet willen of niet leuk vinden geen vrijwilligerswerk moeten doen. Het leuk vinden is naar de mening van de vrijwilligers essentieel bij het uitvoeren van vrijwilligerswerk bij eenzame ouderen. Zij zien dan ook problemen als mensen gedwongen worden om als vrijwilliger aan de slag te gaan. De betekenis die vrijwilligers toekennen aan het vrijwilliger-zijn en vrijwilligerswerk baseren zij op hun motivaties, zoals bijvoorbeeld het leuk vinden.
35