Moise Palace onder het Ljubljana Proces

Met de introductie van het Ljubljana Proces in 2008 kwam de nadruk van het Regionale Erfgoed programma veel meer te liggen op de technische implementatie van erfgoedmanagement. In het geval van Moise Palace is duidelijk te zien dat in de presentatie van het project in deze tweede fase de

163

RvE en EC, ‘The Ljubljana process; Funding Heritage Rehabilitation in South-East Europe’, p. 5.

164

RvE, ‘PIL Croatia 2004’, http://seecorridors.eu/filebank/file_111.pdf, p. 53, geraadpleegd 25 november 2014.

165

RvE, ‘PIL in Croatia 2008’ , http://www.coe.int/t/dg4/cultureheritage/cooperation/see/countries/Croatiaen.asp, p. 45, geraadpleegd op 30 november 2014.

166

PIL Croatia 2004, http://seecorridors.eu/filebank/file_111.pdf, p. 55, geraadpleegd 30 november 2014.

50

concrete en praktische te behalen resultaten naar de voorgrond treden. In de PTA uit 2009 wordt voor het een nieuwe functie voor het gerestaureerde paleis genoemd, namelijk de suggestie om er een internationaal restauratie en conservatie centrum te faciliteren met op de begane grond catering en tentoonstellingsmogelijkheden.167 _{De plannen voor de renovatie van Moise Palace gaan daarmee onder}

het Ljubljana Proces verder dan slechts de esthetische waarde van het Middeleeuws gebouw te herstellen. Door het paleis nieuwe invulling te geven met een publieke functie krijgt het erfgoedproject een veel bredere inzet. Deze bredere inzet weerspiegelt de nieuwe dimensie van cultureel erfgoed uiteengezet in de Faro Conventie in 2005 en geïmplementeerd in de tweede fase van het Regionaal Erfgoedprogramma. De maatschappelijke dimensie van het erfgoedproject krijgt in deze nieuwe fase veel meer prioriteit. Doordat Moise Palace zich leent voor het behuizen van een publieke functie, is het daarmee een zeer geschikt erfgoedproject om de nieuwe en meer lokaal gerichte doelstellingen van de Europese instanties te visualiseren.

Een van de uiteengezette hoofdprioriteiten van het overkoepelende LDPP programma, in overeenkomst met de prioriteiten uiteengezet in de Faro Conventie, is dat de lokale bevolking de belangrijkste actor is in de ontwikkeling van het project.168 _{Wanneer de PIL en de PTA’s van Kroatië}

en Moise Palace worden onderzocht, wordt het duidelijk dat dit punt keer op keer ook terug komt in de gestelde prioriteiten van het project. Zo staat in de PTA uit 2009 onder de kopje Public Access dat toegang tot de faciliteiten van Moise Palace voor iedereen open zullen zijn. Daarnaast wordt onder

Other Benefits van het paleis als erfgoedproject genoemd: ‘The possibility of wider public involvement’.169

Het belang om de lokale bevolking te betrekking bij het herstel van het gebouw wordt ook genoemd in de PIL van Kroatië uit 2008: ‘Popularisation of the cultural heritage by means of

educational programmes, exhibitions, European Heritage Days and similar events increases public awareness and can help gradually integrate the cultural heritage into people's everyday lives’.170

Daarnaast wordt in ditzelfde document genoemd dat de lokale overheid gestimuleerd dient te worden om te investeren in het project. De bevordering van lokale betrokkenheid en zogenaamde democratisering van erfgoed speelt een belangrijke rol in de manier waarop Moise Palace op Cres eiland in de tweede fase van het Ljubljana proces is ontwikkeld. Niet alleen de nationale overheden of de Europese instanties bepaalden wat als cultureel erfgoed beschouwd zou moeten worden, maar ook lokale en regionale overheden dienen meer betrokken te worden in het waarde proces.

Een andere belangrijke doelstelling in de projectomschrijving was om onder de lokale gemeenschap betrokkenheid te genereren door het erfgoedproject een heel concrete impact te geven op lokaal niveau. Dit zou volgens de RvE bereikt kunnen worden door bijvoorbeeld het genereren van banen en het bieden van publieke faciliteiten. Het herstel van Moise Palace kreeg dan ook een extra

167

RvE, PTA Moise Palace Croatia (2009), http://www.coe.int/t/dg4/cultureheritage/cooperation/see/countries/Croatia_en.asp, p. 2.

168

C. Vos, ‘Setting the Stage for Europe in Serbia’, p. 19.

169

RvE, PTA Moise Palace Croatia, p. 7.

170

RvE, ‘PIL in Croatia 2008’ , http://www.coe.int/t/dg4/cultureheritage/cooperation/see/IRPPSAAH/PIL/PIL2008Croatia.pdf , geraadpleegd 30 november 2014.

51

functie. Zo werden met de introductie van de tweede fase van het RPSEE de plannen uitgebreid om in het gebouw een internationaal educatie centrum te vestigen; ‘Palace "Moise" will become the center of

the humanities and social sciences, the regional center for lifelong learning and Convention Center Rijeka University’.171 _{Er werd een overeenkomst gesloten met de Universiteit van Rijekja om in het}

gebouw een onderzoekscentrum met de bijbehorende faciliteiten als klaslokalen, slaapzalen, slaapvertrekken voor de docenten, een bibliotheek en een restaurant te vestigen. Wanneer al deze plannen gerealiseerd kunnen worden, zou Moise Palace een heel concrete economische en sociale toegevoegde waarde vormen voor de lokale gemeenschap.

Naast de educatieve waarde van Moise Palace, was een ander doel van de renovatie om banen te creëren voor de regio. Zo staat beschreven in een communicatie van de EC uit 2012: ‘The

rehabilitation of the Moise Palace on the island of Cres combines the restoration of an important cultural heritage site with providing education and employment opportunities for the local community’.172 _{Het stimuleren van de socio-economische ontwikkeling op lokaal niveau door middel}

van het herstellen van Moise Palace is een voorbeeld van de manier waarop cultuurbeleid kan ingezet worden om bepaalde normen, waarden en gedrag over te brengen. De renovatie van het gebouw met als doel de bevordering van educatie, inclusie, socio-economische ontwikkeling en interculturele dialoog zijn hier enkele voorbeelden van. Dit erfgoedproject is onderdeel van een Europees programma een directe invloed heeft op het leven van de lokale bevolking. In de documentatie van zowel de EU als de RvE wordt keer op keer aangegeven dat de betrokkenheid van de lokale bevolking essentieel is om het succes van het project te garanderen. Daarnaast wordt de betrokkenheid gezien als een manier om onder de lokale bevolking betrokkenheid te genereren met Europa. In de presentatie van het project wordt deze doelstelling dan ook telkens aangehaald. Of de lokale betrokkenheid daadwerkelijk behaald is valt te bezien.