Kritiek op het DDRR programma in Liberia

Eén van de kritiekpunten op het DDRR programma in Liberia is dat er voorafgaand aan het programma geen duidelijke doelen zijn gesteld.¹⁷³ Volgens sommige auteurs is dit voor de DD fases enigszins gedaan, maar ontbrak dit voor de R fase. Reïntegratie kwam meer tot uiting in activiteiten en mogelijkheden voor ex-strijders in plaats van in duidelijke

gewenste „outcomes‟.174

Volgens Kathleen M. Jennings was er geen consensus tussen donoren over het reïntegratieonderdeel van het programma, waardoor ad hoc interventies en slechte planning hebben geleid tot een gebrekkige strategie en te grote verwachtingen.¹⁷⁵

168

James Pugel, „What the Fighters Say: A Survey of Ex-combatants in Liberia February-March 2006‟, p.67

http://www.lr.undp.org/UNDPwhatFightersSayLiberia-2006.pdf geraadpleegd op 1 mei 2010 om 12:14 uur.

169 Ibid., p.4.

170 Ibid., p.5.

171

Ibid., p.5.

172 Jean Krasno, „Public Opinion Survey of UNMIL's Work in Liberia‟ p.7 (January 2006)

http://www.reliefweb.int/rw/RWB.NSF/db900SID/HMYT-6NZRR6?OpenDocument geraadpleegd op 10 mei 2010 om 19:03 uur.

173 James Pugel, „Measuring Reintegration in Liberia: Assessing the Gap between Outputs and Outcomes‟, in Robert Muggah, Security and Post-conflict Reconstruction: Dealing with Fighters in the Aftermath of War (Londen 2009), p.73.

174 Ibid. 175

Kathleen M. Jennings, „Unclear Ends, Unlear Means: Reintegration in Postwar Societies – The Case of Liberia‟, Global Governance 14 (2008) p.327.

Ex-strijders werden in Liberia gezien als een dreigend probleem dat opgelost moest worden:“The government views ex-combatants as a high-risk roup whose adjustment to civilian life must be assured with targeted interventions and be monitored carefully.”176

Volgens sommige bronnen is er in Liberia daarom te veel rekening gehouden met de verwachtingen en voorkeuren van ex-strijders en was het programma te sterk gericht op het individu in plaats van op de hele gemeenschap.¹⁷⁷¹⁷⁸ Het feit dat veel niet-strijders zich registreerden voor het DDRR programma is een indicatie dat er weinig alternatieve programma‟s voor hen waren.

3.2.9 Subconclusie

Uit het voorgaande kan geconcludeerd worden dat er in Liberia geen, of in beperkte mate, sprake was van een lange termijn ontwikkelingsbenadering. UNDP, verantwoordelijk voor de R component, had geen duidelijke reïntegratiestrategie.¹⁷⁹ Daarnaast is er in Liberia voorafgaand aan het DDRR programma geen marktanalyse ondernomen, was er weinig aandacht voor de ontvangende gemeenschap en is niet goed gekeken naar de oorzaken van het conflict.^180181182 Elementen die volgens de lange termijn ontwikkelingsbenadering essentieel zijn voor een succesvol DDR programma.

Door de geringe voorbereiding van de R fase liep het reïntegratieprogramma in Liberia snel tegen verschillende problemen aan zoals het onverwachte financieringstekort, het gebrek aan geschikte reїntegratieprogramma‟s en de moeizame samenwerking tussen donoren.¹⁸³¹⁸⁴

176 James Pugel, „Measuring Reintegration in Liberia: Assessing the Gap between Outputs and Outcomes‟ in Robert Muggah, Security and Post-conflict Reconstruction: Dealing with Fighters in the Aftermath of War (Londen 2009), p.73.

177 Caroline Bragg, „Challenges to Policy and Practice in the Disarmament, Demobilisation, Reintegration and Rehabilitation of Youth Combatants in Liberia‟, Sussex Migration Working Paper no. 29 (maart 2006), p.18

http://www.sussex.ac.uk/migration/documents/mwp29.pdf, geraadpleegd op 26 april 2010 om 15:11.

178 Kathleen M. Jennings, „Seeing DDR from Below: Challenges and Dilemmas raised by the Experiences of Ex-combatants in Liberia‟, Fafo-report (2008), p.24.

179

Wolf-Christian Paes, „The Challenges to DDR in Liberia‟, International Peacekeeping volume 12 issue 2 (2005), p.260.

180 Kathleen M. Jennings, „Seeing DDR from Below: Challenges and Dilemmas raised by the Experiences of Ex-combatants in Liberia‟, Fafo-report (2008), p.28.

181

James Pugel, „Measuring Reintegration in Liberia: Assessing the Gap between Outputs and Outcomes‟ in Robert Muggah, Security and Post-conflict Reconstruction: Dealing with Fighters in the Aftermath of War (Londen 2009), p.73.

182 Morten Boas en Anne Hatloy, „Getting in, getting out: Militia Membership and Prospects for Reintegration in Post-war Liberia‟, Journal of Modern African Studies 46 1 (2008), p.33-37.

183

Caroline Bragg, „Challenges to Policy and Practice in the Disarmament, Demobilisation, Reintegration and Rehabilitation of Youth Combatants in Liberia‟, Sussex Migration Working Paper no. 29 (maart 2006), p.12.

http://www.sussex.ac.uk/migration/documents/mwp29.pdf, geraadpleegd op 26 april 2010 om 16:44 uur.

184

Wolf-Christian Paes, „The Challenges to DDR in Liberia‟, International Peacekeeping volume 12 issue 2 (2005), p.259.

185

Critici van de lange termijn ontwikkelingsbenadering beweren dat reïntegratiedoelen vaak te hoog gegrepen zijn vanwege belemmeringen in de praktijk.¹⁸⁶ Een aantal van deze

belemmeringen had in Liberia echter voorkomen kunnen worden als er vanaf het begin sprake zou zijn geweest van een lange termijn ontwikkelingsbenadering. Als UNDP, bijvoorbeeld, vanaf het begin een duidelijke reïntegratiestrategie had gehad met geschikte programma‟s waren donoren wellicht niet wegelopen.

Als gevolg van deze problemen liepen veel reïntegratieprogramma‟s vertraging op of konden helemaal niet worden gegeven. Daarnaast sloten de meest gekozen

reïntegratietrajecten niet aan op de postconflict context in Liberia. Ex-strijders werden in feite opgeleid voor een arbeidsmarkt die geen plek voor ze had.¹⁸⁷¹⁸⁸ Het bleek moeilijk om deze problemen te herstellen aangezien er in de eindfase van het officiële reïntegratieprogramma nog steeds financieringsproblemen werden gesignaleerd en in 2009 nog werd geschat dat 20.000 ex-strijders buiten de reïntegratiesteun zouden vallen.¹⁸⁹

Dit heeft geleid tot veel frustratie en reïntegratiemoeilijkheden bij ex-strijders.¹⁹⁰ Het DDRR programma heeft verwachtingen gecreëerd die niet zijn vervuld aangezien er onder ex-strijders veel werkloosheid en armoede heerst. De problematische situatie van ex-ex-strijders komt ook tot uiting in het hoge criminaliteitsniveau wat momenteel gezien wordt als de grootste veiligheidsdreiging voor het land.¹⁹¹ Uit onderzoek is gebleken dat 13% van de ex-strijders om deze redenen zou overwegen om in de toekomst weer de wapens op te pakken.¹⁹² Het is zorgwekkend dat de huidige situatie in Liberia vergelijkbaar is met het DDRR

185 James Pugel, „Measuring Reintegration in Liberia: Assessing the Gap between Outputs and Outcomes‟ in Robert Muggah, Security and Post-conflict Reconstruction: Dealing with Fighters in the Aftermath of War (Londen 2009), p.74.

186 Interview op 21 januari 2010 met Leontine Specker, voormalig onderzoekster bij het Clingendael Instituut. Momenteel werkzaam bij DDR sectie van de VN in New York.

187

Kathleen M. Jennings, „Seeing DDR from Below: Challenges and Dilemmas raised by the Experiences of Ex-combatants in Liberia‟, Fafo-report (2008), p.28.

188 Ibid., p.25.

189 Thembani Mbadlanyana en Freedom C. Onuoha, „Peacekeeping and Post-Conflict Criminality Challenges to the (Re-) establishment of Rule of Law in Liberia‟, juni 2009 http://www.iss.co.za/pgcontent.php?UID=3114

geraadpleegd op 26 april 2010 om 20:34 uur.

190 Kathleen M. Jennings, „Seeing DDR from Below Challenges and Dilemmas raised by the Experiences of Ex-combatants in Liberia‟, Fafo-report (2008), p.6.

191 Thembani Mbadlanyana en Freedom C. Onuoha, „Peacekeeping and Post-Conflict Criminality Challenges to the (Re-) establishment of Rule of Law in Liberia‟, juni 2009 http://www.iss.co.za/pgcontent.php?UID=3114

geraadpleegd op 1 mei om 12:32 uur.

192 Richard Hill, Gwendolyn Taylor en Jonathan Temin, „Would you Fight again?: Understanding Liberian Ex-combatant Reintegration‟, p.1 http://www.usip.org/resources/would-you-fight-again-understanding-liberian-ex-combatant-reintegrationgeraadpleegd op 1 mei 2010 om 12:43 uur.

programma van 1997 in dat land, waarbij frustratie, teleurstelling en woede uiteindelijk tot een hervatting van het conflict heeft geleid.¹⁹³

Hiermee kan geconcludeerd worden dat de gekozen benadering niet succesvol was, aangezien er in Liberia nog steeds een risico bestaat op een terugval in het conflict. Met de korte termijn veiligheidsbenadering zijn verwachtingen gecreëerd die niet zijn vervuld vanwege een gebrek aan een lange termijn ontwikkelingsstrategie. Voor een duurzame vrede blijkt de reïntegratie van ex-strijders essentieel. Hiermee wordt een lange termijn

ontwikkelingsstrategie onontbeerlijk.

3.3 Conclusie

In het DDRR programma van Liberia zijn elementen van de korte termijn veiligheidsbenadering duidelijk zichtbaar. Het programma moest snel van start gaan, vermoedelijk om zo spoedig mogelijk stabiliteit te bereiken.¹⁹⁴ Daarnaast bleek uit veiligheidsresolutie 1509 dat er voornamelijk aandacht was voor ontwapening en

demobilisatie en minder voor de lange termijn reïntegratie van ex-strijders.¹⁹⁵ Tot slot werd er specifieke aandacht gegeven aan ex-strijders en werd tegemoet gekomen aan hun eisen, zodat zij geen gevaar zouden vormen voor de fragiele vrede.¹⁹⁶

Deze benadering bracht een aantal problemen met zich mee. Ten eerste leidde de snelle start en de beperkte voorbereiding van UNMIL ertoe dat het DDRR proces ook snel weer stopgezet moest worden vanwege de onverwachte problemen waar het tegenaan liep.¹⁹⁷ Ten tweede heeft de vermoedelijke tegemoetkoming aan de eisen van ex-strijders vanwege veiligheidsoverwegingen juist een nieuwe dreiging gecreëerd: de ongecontroleerde circulatie van wapens.¹⁹⁸

Terwijl de korte termijn veiligheidsbenadering duidelijk aanwezig was, ontbrak de lange termijn ontwikkelingsbenadering in het DDRR programma van Liberia. UNDP,

193 Caroline Bragg, „Challenges to Policy and Practice in the Disarmament, Demobilisation, Reintegration and Rehabilitation of Youth Combatants in Liberia‟, Sussex Migration Working Paper no. 29 (maart 2006), p.17

http://www.sussex.ac.uk/migration/documents/mwp29.pdf, geraadpleegd op 26 april 2010 om 15:11.

194

Veiligheidsresolutie 1509 (2003) http://www.securitycouncilreport.org/atf/cf/%7B65BFCF9B-6D27-4E9C-8CD3-CF6E4FF96FF9%7D/Liberia%20SRes1509.pdf geraadpleegd op 24 april 2010 om 10:41 uur.

195 Ibid.

196 Mike McGovern, „Liberia: The Risks of Building a Shadow State‟ in Charles T. Call ed., Building States to Build Peace (2008), p.343.

197

Caroline Bragg, „Challenges to Policy and Practice in the Disarmament, Demobilisation, Reintegration and Rehabilitation of Youth Combatants in Liberia‟, Sussex Migration Working Paper no. 29 (maart 2006), p.9

http://www.sussex.ac.uk/migration/documents/mwp29.pdf, geraadpleegd op 24 april 2010 om 15:24 uur.

198

Kathleen M. Jennings, „Unclear Ends, Unlear Means: Reintegration in Postwar Societies – The Case of Liberia‟, Global Governance 14 (2008) p.229-230.

verantwoordelijk voor de R component, had geen duidelijke reïntegratiestrategie.¹⁹⁹ Daarnaast is er in Liberia voorafgaand aan het DDRR programma geen marktanalyse ondernomen, was er weinig aandacht voor de ontvangende gemeenschap en is niet goed gekeken naar de oorzaken van het conflict.^200201202 Elementen die volgens de lange termijn

ontwikkelingsbenadering essentieel zijn voor een succesvol DDR programma.

Door het gebrek aan een lange termijn visie en de beperkte voorbereiding van de reïntegratiefase liep het reïntegratieproces snel tegen verschillende problemen aanliep. Als gevolg hiervan liepen reïntegratieprogramma‟s vertraging op of konden helemaal niet worden gegeven.Daarnaast sloten de meest gekozen reïntegratietrajecten niet aan op de postconflict context in Liberia. Deze problematiek leidde tot veel frustratie en reïntegratiemoeilijkheden bij ex-strijders.²⁰³ Er heerst onder ex-strijders nog veel werkloosheid en armoede wat ook tot uiting komt in het hoge criminaliteitsniveau onder deze groep.²⁰⁴ Het DDRR programma heeft verwachtingen gecreëerd die niet zijn vervuld.

Uit onderzoek en interviews met ex-strijders is gebleken dat een sommige ex-strijders vanwege bovenstaande problemen zouden overwegen om in de toekomst de wapens op te pakken.²⁰⁵ Het is zorgwekkend dat de huidige situatie in Liberia vergelijkbaar is met het DDRR programma van 1997 in dat land, waarbij frustratie, teleurstelling en woede uiteindelijk tot een hervatting van het conflict heeft geleid.²⁰⁶

Hiermee kan worden geconcludeerd dat de korte termijn veiligheidsbenadering niet succesvol was in Liberia. Er is geen sprake van duurzame vrede en er bestaat nog steeds een risico op een terugval in het conflict doordat ex-strijders nog veel reïntegratieproblemen ondervinden. Een lange termijn ontwikkelingsstrategie waarbij er voor het begin van een

199 Wolf-Christian Paes, „The Challenges to DDR in Liberia‟, International Peacekeeping volume 12 issue 2 (2005), p.260.

200

Kathleen M. Jennings, „Seeing DDR from Below: Challenges and Dilemmas raised by the Experiences of Ex-combatants in Liberia‟, Fafo-report (2008), p.28.

201 James Pugel, „Measuring Reintegration in Liberia: Assessing the Gap between Outputs and Outcomes‟ in Robert Muggah, Security and Post-conflict Reconstruction: Dealing with Fighters in the Aftermath of War (Londen 2009), p.73.

202 Morten Boas en Anne Hatloy, „Getting in, getting out: Militia Membership and Prospects for Reintegration in Post-war Liberia‟, Journal of Modern African Studies 46 1 (2008), p.33-37.

203

Ibid., p.6.

204 Thembani Mbadlanyana en Freedom C. Onuoha, „Peacekeeping and Post-Conflict Criminality Challenges to the (Re-) establishment of Rule of Law in Liberia‟, juni 2009 http://www.iss.co.za/pgcontent.php?UID=3114

geraadpleegd op 1 mei om 12:32 uur.

205 Richard Hill, Gwendolyn Taylor en Jonathan Temin, „Would you Fight again?: Understanding Liberian Ex-combatant Reintegration‟, p.1 http://www.usip.org/resources/would-you-fight-again-understanding-liberian-ex-combatant-reintegrationgeraadpleegd op 1 mei 2010 om 12:43 uur.

206 Caroline Bragg, „Challenges to Policy and Practice in the Disarmament, Demobilisation, Reintegration and Rehabilitation of Youth Combatants in Liberia‟, Sussex Migration Working Paper no. 29 (maart 2006), p.17.

DDRR programma een marktanalyse wordt ondernomen en er naast de ex-strijders ook rekening wordt gehouden met de ontvangende gemeenschap lijkt van essentieel belang om ex-strijders daadwerkelijk te laten reïntegreren. Daadwerkelijke stabiliteit wordt niet bereikt met een snel opgezet DDR programma, maar door te investeren in lange termijn strategie voor een DDR programma.

In document Einde Conflict, begin nieuw dilemma (pagina 38-44)