In zowel de DDR interventie van Liberia als in die van Burundi heeft de korte termijn veiligheidsbenadering in grote lijnen gedomineerd boven de lange termijn
ontwikkelingsbenadering. In beide landen is het DDR programma lineair toegepast en is in eerste instantie veel aandacht besteed aan ontwapening en demobilisatie van ex-strijders.331332 De belangrijkste indicatie van de korte termijn veiligheidsbenadering was vooral de focus op ex-strijders en de tegemoetkoming aan hun eisen doordat zij werden gezien als een potentieel risico voor de vrede.333334335
Terwijl elementen uit de korte termijn veiligheidsbenadering duidelijk zichtbaar waren, ontbrak de lange termijn ontwikkelingsbenadering in zowel Liberia als in Burundi. In beide landen was er vanaf het begin geen sprake van een duidelijke reïntegratiestrategie, is er voorafgaand aan het DDR programma geen marktanalyse ondernomen en was er weinig aandacht voor de ontvangende gemeenschappen.336337338339340
In Liberia en Burundi kan hetzelfde patroon worden gesignaleerd van de gevolgen die deze benadering met zich meebracht. Doordat in een laat stadium werd begonnen met de opzet van het reïntegratieprogramma en onverwacht verschillende problemen ontstonden, liep het reïntegratieprogramma in beide landen veel vertraging op.341 342 Een ander probleem was
331 Integrated Disarmament, Demobilization and Reintegration Standards United Nations DDR Resource Centre (2006) http://www.unddr.org/countryprogrammes.php?c=52 geraadpleegd op 24 april 2010 om 11:09 uur.
332 Annex for a Proposed Grant of SDR 22.2 Million (US$ 33 Million equivalent) to Republic of Burundi for an Emergency Demobilization, Reinsertion and Reintegration Program World Bank (2004), p.13
http://www.mdrp.org/PDFs/Country_PDFs/BurundiDoc_TechAnnex.pdf geraadpleegd op 31 mei 2010 om 12:31 uur.
333
Mike McGovern, „Liberia: The Risks of Building a Shadow State‟ in Charles T. Call ed., Building States to Build Peace (2008), p.343.
334 Frederike Fuhlrott, The Reintegration of Ex-combatants: A Case Study of Burundi (2008), p.105.
335
Henri Boshoff en Waldemar Vrey, „Disarmament, Demobilisation and Reintegration during the Transition in Burundi: A Technical Analysis, ISS Monograph Series (2006) p.7
http://unddr.org/docs/DDR_during_the_transition.pdf geraadpleegd op 31 mei 2010 om 12:37 uur.
336 Wolf-Christian Paes, „The Challenges to DDR in Liberia‟, International Peacekeeping volume 12 issue 2 (2005), p.260.
337 Frederike Fuhlrott, The Reintegration of Ex-combatants: A Case Study of Burundi (2008), p.191.
338 Pyt Douma, Jean Marie Gasana en Leontine Specker ed., „Reintegration in Burundi: Between happy Cows and lost Investments‟, The Clingendael Institute (2008), p.6, 17, 20
http://www.clingendael.nl/publications/2009/20090318_cru_reintegration_burundi_specker.pdf geraadpleegd op 6 juni 2010 om 10:06 uur.
339 Kathleen M. Jennings, „Seeing DDR from Below: Challenges and Dilemmas raised by the Experiences of Ex-combatants in Liberia‟, Fafo-report (2008), p.28.
340 James Pugel, „Measuring Reintegration in Liberia: Assessing the Gap between Outputs and Outcomes‟ in Robert Muggah, Security and Post-conflict Reconstruction: Dealing with Fighters in the Aftermath of War (Londen 2009), p.73.
341 Ibid., p.74.
342
Pyt Douma, Jean Marie Gasana en Leontine Specker ed., „Reintegration in Burundi: Between happy Cows and lost Investments‟, The Clingendael Institute (2008), p.6
dat de meest gekozen reïntegratietrajecten niet goed aansloten op de postconflict context.343
344
Deze problemen hebben ertoe geleid dat er veel frustratie ontstond onder ex-strijders en dat hun reïntegratie werd bemoeilijkt.345346 Volgens verschillende bronnen heeft de gebrekkige reïntegratie van strijders een potentiële risicogroep gecreëerd waardoor ex-strijders niet alleen zelf weer kunnen mobiliseren, maar ook gerekruteerd kunnen worden. 347
348
Dit voorspelde risico wordt momenteel concreet zichtbaar in de situatie rondom de verkiezingen in Burundi.349 Doordat veel wapens in Liberia en Burundi nog in handen zijn van ex-strijders, wordt een terugkeer in het conflict ook mogelijk gemaakt.350351 Hiermee kan worden geconcludeerd dat de gekozen benadering niet succesvol was, aangezien de DDR interventies duurzame vrede niet hebben geconsolideerd en er nog steeds een risico bestaat op een terugkeer in het conflict.
Aan de hand van deze twee casussen kan gesteld worden dat de korte termijn veiligheidsbenadering niet tot succes leidt in de praktijk. Volgens de korte termijn
veiligheidsbenadering is DDR erop gericht om zo snel mogelijk veiligheid en stabiliteit te http://www.clingendael.nl/publications/2009/20090318_cru_reintegration_burundi_specker.pdf geraadpleegd op 2 juni 2010 om 10:42 uur.
343
Caroline Bragg, „Challenges to Policy and Practice in the Disarmament, Demobilisation, Reintegration and Rehabilitation of Youth Combatants in Liberia‟, Sussex Migration Working Paper no. 29 (maart 2006), p.7
http://www.sussex.ac.uk/migration/documents/mwp29.pdf, geraadpleegd op 26 april 2010 om 15:11.
344
Pyt Douma, Jean Marie Gasana en Leontine Specker ed., „Reintegration in Burundi: Between happy Cows and lost Investments‟, The Clingendael Institute (2008), p.17
http://www.clingendael.nl/publications/2009/20090318_cru_reintegration_burundi_specker.pdf geraadpleegd op 2 juni 2010 om 10:42 uur.
345 Kathleen M. Jennings, „Seeing DDR from Below Challenges and Dilemmas raised by the Experiences of Ex-combatants in Liberia‟, Fafo-report (2008), p.6.
346 Peter Uvin, „Ex-combatants in Burundi: Why they joined, why they left, how they fared‟, (2007), p. 18
http://www.mdrp.org/PDFs/MDRP_Working_Paper3.pdf geraadpleegd op 7 juni 2010 om 11:32 uur.
347
Richard Hill, Gwendolyn Taylor en Jonathan Temin, „Would you Fight again?: Understanding Liberian Ex-combatant Reintegration‟, p.1 http://www.usip.org/resources/would-you-fight-again-understanding-liberian-ex-combatant-reintegrationgeraadpleegd op 1 mei 2010 om 12:43 uur.
348 Pyt Douma, Jean Marie Gasana en Leontine Specker ed., „Reintegration in Burundi: Between happy Cows and lost Investments‟, The Clingendael Institute (2008), p.23
http://www.clingendael.nl/publications/2009/20090318_cru_reintegration_burundi_specker.pdf geraadpleegd op 2 juni 2010 om 10:42 uur.
349 Jamila El Abdellaoui, „Another Crossroad for Burundi: From the FNL to Peaceful Elections in 2010‟, (2009), p.12 http://www.iss.co.za/uploads/BURUNDI20NOV09.PDF geraadpleegd op 7 juni 2010 om 13:14 uur.
349 Burundi: Ensure Zero Tolerance for Election Violence mei 2010
http://www.hrw.org/en/news/2010/05/14/burundi-ensure-zero-tolerance-election-violence geraadpleegd op 7 juni 2010.
350 Festus B. Aboagye en Alhaji M. S. Bah, „Liberia at a Crossroads: A Preliminary Look at the United Nations Mission in Liberia (UNMIL) and the Protection of Civilians‟, ISS Paper 95 (2004)
http://www.issafrica.org/uploads/PAPER95.PDF geraadpleegd op 25 april 2010 om 12:16 uur.
351 Stéphanie Pézard en Nicolas Florquin, „Small Arms in Burundi, Disarming the Civilian Population in Peace Time‟, p.16 http://allafrica.com/peaceafrica/resources/view/00011202.pdf geraadpleegd op 10 juni 2010 om 16:19 uur.
creëren.352 Dit onderzoek heeft echter aangetoond dat wanneer ex-strijders niet goed
reïntegreren in de maatschappij, er op de lange termijn geen duurzame veiligheid en stabiliteit kan worden bereikt.
Om dit risico in de toekomst te verkleinen is het van belang om de kans op succesvolle reïntegratie van ex-strijders zoveel mogelijk te vergroten. Dit kan bijvoorbeeld gedaan
worden door vanaf het begin van een DDR programma een lange termijn reïntegratiestrategie te hanteren. Dit is van belang omdat keuzes die aan het begin van het proces worden gemaakt invloed hebben op de latere reïntegratie van ex-strijders. De casussen hebben bijvoorbeeld aangetoond dat het niet voldoende is om alleen te focussen op ex-strijders, maar dat het ook van belang is om te kijken naar de algehele context en de gemeenschap waarin deze ex-strijders later moeten reïntegreren en deze bij het DDR proces te betrekken. Naast de „veiligheid van de staat‟ moet „human security‟ meer aandacht krijgen binnen DDR programma‟s.353
Wanneer ex-strijders goed gereïntegreerd raken, zullen zij ook minder snel een prikkel hebben om wapens achter te houden wat bijdraagt aan de algehele veiligheid van een land. Deze elementen komen overeen met de lange termijn ontwikkelingsbenadering van DDR.
Volgens Hugo de Vries is uitbreiding van de doelen van DDR programma‟s „wishful thinking‟ vanwege de beperkte middelen die vaak beschikbaar zijn.354
Donoren moeten zich naar aanleiding van dit onderzoek echter afvragen of de wijze waarop beperkte bronnen nu worden gebruikt in postconflict situaties op de lange termijn überhaupt effect hebben. Voor een succesvol DDR programma is het van belang om de middelen voor de DD fases en de R fase beter te verdelen.
Zoals aangegeven in het theoretische kader staan verschillende praktische
belemmeringen een lange termijn ontwikkelingsbenadering momenteel in de weg. Het is van belang dat onderzocht wordt hoe deze praktische barrières zo goed mogelijk overwonnen kunnen worden. De casussen hebben aangetoond dat hiervoor ruimte is. Als UNDP,
352 Leontine Specker, „The R-phase of DDR Processes: An Overview of Key Lessons Learned and Practical Experiences‟, Clingendael (2008), p.5 http://www.clingendael.nl/publications/2008/20080128_cru_conf_ddr-r-phase.pdf geraadpleegd op 24 juni 2010 om 10:28 uur.
353 Rene Willemse e.a., „Security Promotion in Fragile States: Can Local Meet National? Exploring the Connections between Community Security and Disarmament, Demobilization and Reintegration (DDR)‟, Working Group Community Security and Community-based DDR in Fragile States (2009), p.ii
http://www.humansecuritygateway.com/documents/CLINGENDAEL_SecurityPromotionFragileStates.pdf
geraadpleegd op 23 juni 2010 om 16:23 uur.
bijvoorbeeld, vanaf het begin in Liberia een duidelijke reïntegratiestrategie zou hebben gehad, waren donoren wellicht niet weggelopen. Voor een verandering in het DDR beleid is het van essentieel belang dat donoren bereid zijn om een lange termijn „commitment‟ te maken en daadwerkelijk meewerken aan internationale coördinatie.
Volgens de korte termijn veiligheidsbenadering is DDR hiervoor niet bedoeld en moeten deze doelen geadresseerd worden in opvolgende programma‟s. 355
De casus Burundi heeft echter aangetoond dat opvolgende programma‟s in de praktijk niet goed aansluiten.356 Het is daarom van essentieel belang dat verder onderzoek uitwijst hoe de lange termijn ontwikkelingsbenadering het beste toegepast kan worden in de praktijk zodat DDR interventies ook daadwerkelijk tot succes leiden. Dit onderzoek moet hiervoor een eerste aanzet geven.
Een voorstel die in de literatuur wordt genoemd is om korte termijn DDR programma‟s in te bedden in lange termijn reïntegratieprogramma‟s naast een breder ontwikkelingsprogramma, zodat processen elkaar kunnen versterken.357 Een andere
mogelijkheid is om ex-strijders in te zetten voor de opbouwwerkzaamheden van het land en hen hiervoor een symbolische vergoeding te geven. Dit draagt bij aan verzoening en de algehele ontwikkeling van een land. Het is belangrijk dat dergelijke opties verder onderzocht worden. Tot dusver kan de beleidsaanbeveling worden gedaan dat DDR als proces veel meer aandacht moet krijgen naast DDR als programma, zodat de kans op een terugkeer in het conflict zoveel mogelijk verkleind wordt. Hoe moeilijk dit ook is, de ambities moeten hoog blijven zodat in de praktijk het best haalbare resultaat bereikt kan worden.
355 Interview met Luc van de Goor op 8 maart 2010.
356
Leontine Specker, Ivan Briscoe en Jean Marie Gasana, „Early Economic Recovery in Fragile States, Case Study Burundi: Operational Challenges‟, The Clingendael Institute (2010), p.28, 29
http://www.clingendael.nl/publications/2010/20100100_cru_paper_lspecker_burundi.pdf geraadpleegd op 6 juni 2010 om 10:46 uur.
Literatuurlijst
Aboagye, F.B. en Alhaji M. S. Bah, „Liberia at a Crossroads: A Preliminary Look at the United Nations Mission in Liberia (UNMIL) and the Protection of Civilians‟, ISS Paper 95 (2004) http://www.issafrica.org/uploads/PAPER95.PDF geraadpleegd op 25 april 2010 om 12:16 uur.
Alusala, N., „Disarmament and the Transition in Burundi: How soon?‟, International Institute for Security Studies (2005) http://www.iss.co.za/pubs/papers/97/Paper97.htm
geraadpleegd op 6 juni 2010 om 19:23 uur.
Alusala, N., „Liberia: DD and RR – Narrowing or Widening the Gap‟, juni 2007
http://www.iss.co.za/pgcontent.php?UID=14602 geraadpleegd op 26 april 2010 om 20:31 uur.
Annex for a Proposed Grant of SDR 22.2 Million (US$ 33 Million equivalent) to Republic of Burundi for an Emergency Demobilization, Reinsertion and Reintegration Program World Bank (2004), p.1-76.
http://www.mdrp.org/PDFs/Country_PDFs/BurundiDoc_TechAnnex.pdf geraadpleegd op 31 mei 2010 om 12:31 uur.
Ball, N. en Luc van de Goor, „Disarmament, Demobilization and Reintegration: Mapping Issues, Dilemmas and Guiding Principles‟, Clingendael (2006), p.1-24.
http://www.clingendael.nl/publications/2006/20060800_cru_paper_ddr.pdf geraadpleegd op 20 juni 2010 om 17:35 uur.
Beleidskader Ontwapening, Demobilisatie en Reïntegratie van oud-strijders (DDR) op 27 januari 2009 door de Eenheid Fragiliteit en Vredesopbouw Ministerie van
Buitenlandse Zaken (‟s Gravenhage 2009)., p.1-44.
Bell. E. en Charlotte Watson, „DDR: Supporting Security and Development: The EU‟s Added Value‟, International Alert (2006), p.1-33.
http://www.international-alert.org/pdf/EU_DDR_Aug_2006.pdfgeraadpleegd op 20 juni 2010 om 17:38 uur.
Boas, M. en Anne Hatloy, „Getting in, getting out: Militia Membership and Prospects for Reintegration in Post-war Liberia‟, Journal of Modern African Studies 46 1 (2008), p.33-55.
Boshoff, H., „Disarmament, Demobilisation and Reintegration during the Transition in Burundi: A Success Story?‟ in: Roger Southall ed., South Africa‟s Role in Conflict Resolution and Peacemaking in Africa (Zuid Afrika 2006), p.135-150.
Boshoff, H. en Waldemar Vrey, „Disarmament, Demobilisation and Reintegration during the Transition in Burundi: a Technical Analysis, ISS Monograph Series (2006) p.1-57.
http://unddr.org/docs/DDR_during_the_transition.pdf geraadpleegd op 31 mei 2010 om 12:37 uur.
Bragg, C., „Challenges to Policy and Practice in the Disarmament, Demobilisation,
Reintegration and Rehabilitation of Youth Combatants in Liberia‟, Sussex Migration Working Paper no. 29 (maart 2006), p.1-23.
http://www.sussex.ac.uk/migration/documents/mwp29.pdf geraadpleegd op 6 mei 2010 om 8:56 uur.
Bruthus, L., „The Stockholm Initiative on DDR: Liberia‟, (2004), p.1-9.
http://www.sweden.gov.se/content/1/c6/06/53/96/34e491ae.pdfgeraadpleegd op mei 2010 om 17:35 uur.
Burundi: Ensure Zero Tolerance for Election Violence mei 2010
http://www.hrw.org/en/news/2010/05/14/burundi-ensure-zero-tolerance-election-violence geraadpleegd op 7 juni 2010.
Burundi: To Integrate the FNL Succesfully International Crisis Group, Africa briefing no. 63 (juli 2009) http://www.crisisgroup.org/en/regions/africa/central-africa/burundi/B063-burundi-to-integrate-the-fnl-successfully.aspx geraadpleegd op 7 juni 2010 om 13:25 uur.
Cleaver, G. en Simon Massey, „Liberia a Durable Peace at Last?‟ in Oliver W. Furley en Roy May, Ending Africa‟s Wars: progressing to Peace (2006), p.179-199.
Quarterly Progress Report Multi-Country Demobilization and Reintegration Program (January-March 2008) p.11
http://www.mdrp.org/PDFs/2008-Q1-QPR-MDRP_XSUM.pdf geraadpleegd op 21 juni 2010 om 17׃19 uur.
Derks, M., Niki Frencken en Sylvie More, „Seminar Report Keeping Post-conflict Peace- building on Track: The Role of Security Sector Development in the Case of Burundi‟, p.1-6.
http://www.clingendael.nl/publications/2010/20100217_CRU_rapport_smore.pdf geraadpleegd op 14 juni 2010 om 18:31 uur.
Douma, P., Jean Marie Gasana en Leontine Specker ed., „Reintegration in Burundi: Between happy Cows and lost Investments‟, The Clingendael Institute (2008), p.1-45.
http://www.clingendael.nl/publications/2009/20090318_cru_reintegration_burundi_sp ecker.pdf geraadpleegd op 31 mei 2010 om 11:38 uur.
El Abdellaoui, J., „Another Crossroad for Burundi: From the FNL to Peaceful Elections in 2010‟, (2009), p.1-19. http://www.iss.co.za/uploads/BURUNDI20NOV09.PDF
geraadpleegd op 7 juni 2010 om 13:14 uur.
Fuhlrott, F., The Reintegration of Ex-combatants: A Case Study of Burundi (2008).
Geenen, S., „Former Combatants at the Crossing. How to assess the Reintegration of Former Combatants in the Security and Development Nexus? Case Study: Ruyigi (Burundi) and Kinshasa (DRC)‟, (2007), p.1-33.
http://www.ascleiden.nl/Pdf/DPRNPaperGeenen.pdf geraadpleegd op 6 juni 2010 om 14:53 uur.
Gilligan, M., Eric Mvukiyehe en Cyrus Samii, „Reintegrating Ex-rebels into Civilian Life: Evidence from a Quasi-experiment in Burundi‟, (2010), p.1-49.
http://politics.as.nyu.edu/docs/IO/10838/gilligan_et_al_capers.pdfgeraadpleegd op 6 juni 2010 om 10:58 uur.
Hill, R., Gwendolyn Taylor en Jonathan Temin, „Would you Fight again?: Understanding Liberian Ex-combatant Reintegration‟, p.1-8. http://www.usip.org/resources/would-you-fight-again-understanding-liberian-ex-combatant-reintegration geraadpleegd op 1 mei 2010 om 12:43 uur.
Hoorcollege Kernvak Binnenlandse Oorlogen door Sami Faltas.
Integrated Disarmament, Demobilization and Reintegration Standards United Nations DDR Resource Centre (2006) http://www.unddr.org/iddrs/framework.php geraadpleegd op 30 maart 2010 10:35 uur.
Integrated Safeguards Datasheet Appraisal Stage Report no. AC4279 World Bank (04/16/2009)
http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/AFRICAEXT/BURU NDIEXTN/0,,menuPK:343757~pagePK:141159~piPK:141110~theSitePK:343751,00. html geraadpleegd op 19 juni 2010 om 11:43 uur.
Interview op 8 januari 2010 met Hugo de Vries, voormalig beleidsmedewerker DDR bij de Eenheid Fragiliteit en Vredesopbouw van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Momenteel werkzaam als expert voor de MONUC missie in de DRC.
Interview op 21 januari 2010 met Leontine Specker, voormalig onderzoekster bij het Clingendael Instituut. Momenteel werkzaam bij de DDR sectie van de VN in New York.
Interview op 8 maart 2010 met Luc van de Goor, Hoofd Conflict Research Unit bij het Clingendael Instituut, momenteel gedetacheerd bij de Eenheid Fragiliteit en Vredesopbouw van het Ministerie van Buitenlandse Zaken.
Jennings, K.M., „Seeing DDR from Below: Challenges and Dilemmas raised by the Experiences of Ex-combatants in Liberia‟, Fafo-report (2008), p.1-52. Jennings, K.M., „The Struggle to Satisfy: DDR through the Eyes of Ex-combatants in
Liberia‟, International Peacekeeping volume 14, issue 2 (2007), p.204-218.
Jennings, K.M., „Unclear Ends, Unlear Means: Reintegration in Postwar Societies – The Case of Liberia‟, Global Governance volume 14 nummer 3 (2008) p. 327-345.
Khoubesserian, C., „State Building in a Post-Conflict Context: The Liberian Framework for Donor Aid and Private Investments‟ in: From Civil Strife to Peacebuilding, Examining Private Sector Involvement in West African Reconstruction (2009), p.231-247.
Klem, B., Pyt Douma e.a., „The Struggle after Combat, the Role of NGO‟s in DDR Processes: synthesis study‟ Cordaid (2008), p.1-45.
http://www.cordaid.nl/Upload/publicatie/The_Struggle_After_Combat_Synthesis-Wt01.pdf geraadpleegd op 20 juni 2010 om 19:08 uur.
Krasno, J., „Public Opinion Survey of UNMIL's Work in Liberia‟, p.1-31.
http://www.peacekeepingbestpractices.unlb.org/PBPS/Library/Liberia_POS_final_rep ort_Mar_29.pdf geraadpleegd op 25 april 2010 om 15:58 uur.
Liberia: Donor Fatigue Treathening the DDR Process 20 april 2007
http://www.irinnews.org/Report.aspx?ReportId=71730 geraadpleegd op 9 mei 2010 om 17:33 uur.
Mbadlanyana, T. en Freedom C. Onuoha, „Peacekeeping and Post-Conflict Criminality Challenges to the (Re-) establishment of Rule of Law in Liberia‟, juni 2009
http://www.iss.co.za/pgcontent.php?UID=3114 geraadpleegd op 26 april 2010 om 20:34 uur.
McGovern, M., „Liberia: the Risks of Building a Shadow State‟, in Building States to Build Peace (2008), p.335-361.
MDRP Fact Sheet: Burundi december 2008
http://www.mdrp.org/PDFs/MDRP_BUR_FS_1208.pdf geraadpleegd op 15 juni 2010 om 19:45 uur.
Muggah, R. ed., Security and Post-Conflict Reconstruction: Dealing with Fighters in the Aftermath of War (London 2009).
Multi-country Demobilization and Reintegration Program (MDRP)
http://www.mdrp.org/burundi.htmgeraadpleegd op 10 juni 2010 om 16:48 uur.
Paes, W.C., „The Challenges to DDR in Liberia‟, International Peacekeeping volume 12 issue 2 (2005), p.253-261.
Pézard, S. en Nicolas Florquin, „Small Arms in Burundi, Disarming the Civilian Population in Peace Time‟, p.1-94. http://allafrica.com/peaceafrica/resources/view/00011202.pdf
geraadpleegd op 10 juni 2010 om 16:19 uur.
Pugel, J., „Measuring Reintegration in Liberia: Assessing the Gap between Outputs and Outcomes‟, in Robert Muggah, Security and Post-conflict Reconstruction: Dealing with Fighters in the Aftermath of War (Londen 2009), p.70-102.
Pugel, J., „What the Fighters Say: A Survey of Ex-combatants in Liberia February-March 2006‟, p.1-74. http://www.lr.undp.org/UNDPwhatFightersSayLiberia-2006.pdf geraadpleegd op 29 april 2010 om 17:13 uur.
Specht, L., „Socio-Economic Profiling and Opportunity Mapping Manual‟, p.1-116.
http://www.transitioninternational.com/?Portfolio_and_Services:Recent_Publications
Specker, L., Ivan Briscoe en Jean Marie Gasana, „Early Economic Recovery in Fragile States, Case Study Burundi: Operational Challenges‟, The Clingendael Institute (2010), p.1- 55.
http://www.clingendael.nl/publications/2010/20100100_cru_paper_lspecker_burundi. pdf geraadpleegd op 6 juni 2010 om 10:46 uur.
Specker, L., „Reintegration Phase of DDR Processes, Expert Meeting Report‟, Clingendael (2007), p.1-10.
http://www.clingendael.nl/publications/2008/20080128_cru_conf_ddr-r-phase.pdf geraadpleegd op 24 juni 2010 om 10:28 uur.
Specker, L., „The R-phase of DDR Processes: an Overview of Key Lessons Learned and Practical Experiences‟, Clingendael (2008), p.1-40.
http://www.clingendael.nl/publications/2008/20080900_cru_report_specker.pdf geraadpleegd op 20 juni 2010 om 1924 uur.
Strategy for Development Cooperation with Liberia 2008-2013 Ministry for Foreign
Affairs Sweden p.1-23. http://www.sweden.gov.se/sb/d/574/a/121239 geraadpleegd op 9 mei 2010 om 19:05 uur.
Svensson, E., „The African Mission in Burundi, Lessons learned from the African Union‟s First Peace Operation‟, p.1-24.
http://www.foi.se/upload/projects/Africa/FOI2561_AMIB.pdf geraadpleegd op 31 mei 2010 om 12:13 uur.
Technical Annex – Burundi Emergency Demobilization, Reinsertion, Reintegration Project The World Bank (2004), p1-76.
http://www.mdrp.org/PDFs/Country_PDFs/BurundiDoc_TechAnnex.pdf geraadpleegd op 30 maart 2010 16:35 uur.
UNMIL Press Statement – On the Outbreak of Violence in Voinjama, Lofa County
http://unmil.org/1article.asp?id=3739&zdoc=1 geraadpleegd op 1 mei 2010 om 12:28 uur.
United Nations Disarmament, Demobilization and Reintegration Resource Centre