houdt aan
4.5.2 Keuze van het scenario voor telefonie
De kenmerken van de scenario's en de scores op waarschijnlijkheid en impact zijn als volgt.
Vast krimpt, PSTN houdt aan
Kracht Ontwikkeling
Concurrentie Een krimpende markt voor vaste telefonie zorgt voor verminderde interesse van marktpartijen. De dominantie van KPN blijft hoog, mede vanwege het eigen PSTN/ISDN-netwerk. Prijzen zijn stabiel.
Afnemers Afnemers keren zich in sterkere mate dan nu af van vaste telefonie door
voldoende alternatieven die ze begrijpen; afnemers die vaste telefonie behouden zien geen reden tot switchgedrag doordat IPT zich niet onderscheidt.
Leveranciers IPT apparatuur is technisch onvolwassen en duur. VoIP apparatuur is goedkoop en van goede kwaliteit.
Substitutie VoIP en mobiel blijken zeer aantrekkelijke alternatieven die qua prijs en kwaliteit kunnen concurreren met vaste telefonie.
Toetreders In een krimpende markt voor vaste telefonie is geen ruimte voor nieuwe toetreders
Regelgeving KPN behoudt zijn huidige sterke positie.
samenvatting Hoewel KPN stuurt op behoud van ISDN/PSTN stuurt KPN ook op All IP en de uitrol van IPT.; daarmee is het behoud van PSTN op langere termijn niet waarschijnlijk; daarnaast krimpt vaste telefonie al een aantal jaren, maar het is niet waarschijnlijk dat de krimp sterk zal toenemen. Het optreden van grote krimp en behoudt van PSTN zou echter zorgen voor verkleining van het aanbod op de markt voor vaste telefonie: de impact is daarmee stevig.
Waarschijnlijkheid
Impact
Vast krimpt, IPT neemt over
Kracht Ontwikkeling
Concurrentie Een krimpende markt zorgt voor verminderde interesse van marktpartijen. De dominantie van KPN blijft hoog, mede vanwege de omvorming van de eigen dienstverlening naar IPT en bundeling met internettoegang. Andere
marktpartijen bieden ook IPT in combinatie met internettoegang en/of omroep (triple play)
Afnemers Afnemers keren zich in sterkere mate dan nu af van vaste telefonie; afnemers die vaste telefonie behouden kiezen massaal voor IPT vanwege het
concurrerende aanbod en overwegen meerdere aanbieders.
Leveranciers IPT apparatuur is breed beschikbaar, betrouwbaar en relatief goedkoop. VoIP apparatuur is goedkoop en van goede kwaliteit.
Kracht Ontwikkeling
Toetreders In een krimpende markt lijkt geen ruimte voor nieuwe toetreders voor séc telefonie: triple play zorgt voor additionele aanbieders.
Regelgeving De ontwikkeling van het marktaandeel van KPN is sterk afhankelijk van de eigen marketing inspanning en de eigen operationele prestaties t.o.v. andere
aanbieders.
totaal Het is waarschijnlijk dat IPT de markt gaat overnemen, daarvoor is inmiddels voldoende bewijs. Vaste telefonie krimpt al een aantal jaren, maar het is niet waarschijnlijk dat de krimp sterk zal wijzigen. IPT zorgt echter voor nieuw aanbod, nieuwe aanbieders en gewijzigde marktverhoudingen: de impact is groot.
Waarschijnlijkheid
Impact
Oma leeft!
Kracht Ontwikkeling
Concurrentie Marktpartijen slagen er niet in om een alternatief op basis van IPT te bieden van voldoende prijs en kwaliteit (zowel in operationele zin als in marketing kracht). De marktpositie van KPN blijft zeer sterk, mede vanwege het eigen PSTN/ISDN-netwerk.
Afnemers Afnemers zien geen reden tot switchgedrag en behouden PSTN. De situatie op de markt nodigt niet uit tot overstappen.
Leveranciers IPT en VoIP apparatuur is technisch onvolwassen en duur. Substitutie VoIP en mobiel zijn in beperkte mate alternatieven. Toetreders Toetreders hebben op basis van PSTN/ISDN geen kans. Regelgeving KPN verstrekt haar marktpositie.
totaal Het is niet waarschijnlijk dat IPT het niet red, zelfs met de huidige operationele problemen. Als PSTN blijft en de markt is stabiel dan is er een betrekkelijke rust in de markt. De impact van dit scenario is dan beperkt.
Waarschijnlijkheid
Impact
Vast innoveert
Kracht Ontwikkeling
Concurrentie Er is hevige concurrentie op IPT-diensten, waarbij operationele prestaties en marketingkracht doorslaggevend zijn.
Afnemers Afnemers kiezen massaal IPT-diensten, en overwegen meerdere aanbieders. Prijs is een belangrijk keuzecriterium.
Leveranciers IPT-apparatuur is breed beschikbaar, betrouwbaar en relatief goedkoop. VoIP apparatuur is te duur.
Kracht Ontwikkeling
achterblijvende kwaliteit of te laag prijsvoordeel.
Toetreders Naast bekende grote aanbieders (KPN, Tele2/Versatel, kabelmaatschappijen) is er ruimte voor niche-spelers met zeer hoogwaardige of juist laagwaardige producten.
Regelgeving De ontwikkeling van de positie van KPN is sterk afhankelijk van de eigen marketing inspanning en de eigen operationele prestaties t.o.v. andere aanbieders. Het overstapgedrag van de consument is alles bepalend. totaal IPT gaat de nieuwe standaard worden, de ingezette transitie naar IPT zet
massaal door; Substitutie ontwikkelt zich verder maar gaat niet erg snel. De vaste telefoniemarkt wijzigt niet wezenlijk maar de marktverhoudingen mogelijk wel. Er zijn grote kansen voor nieuwe spelers en nieuwe diensten.
Waarschijnlijkheid
Impact
Deze analyse levert de volgende ranglijst van scenario's voor de vaste telefoniemarkt: 1. Vast innoveert
2. Vast krimpt, IPT neemt niche 3. Vast krimp, PSTN neemt niche 4. Oma leeft
Figuur 12 ranglijst scenario's voor de vaste telefoniemarkt
Het verschil tussen de officiële toekomst en de inschatting van VKA op basis van impact en waarschijnlijkheid heeft met name te maken met de inschatting van hypes - zoals substitutie door VoIP en mobile only - en de invloed ervan op de markt binnen de gestelde horizon van vier jaar.
Transitie POTS naar IPT Op grote schaal Gering su b sti tu ti e Gering Op grote schaal
Vast krimpt, IPT
neemt over
Vast krimpt, PSTN
houdt aan
Oma leeft! Vast innoveert!
• Klant bereid tot overstappen • Voordelen IPT onderscheidend • Markt is transparant
• Concurrentie IPT is groot • Kwaliteit en / of prijs van
substituten niet aantrekkelijk genoeg
• Klant is conservatief • IPT is niet onderscheidend • Markt is niet transparant • Geringe concurrentie IPT • Kwaliteit en / of prijs van
substituten niet aantrekkelijk genoeg Offi ciël e toek omst Industrie `vandaag
• Klant bereid tot overstappen • IPT is niet onderscheidend • Markt is transparant • Geringe concurrentie IPT • Kwaliteit en / of prijs van substituten is aantrekkelijk genoeg
• Klant bereid tot overstappen • Voordelen IPT onderscheidend • Markt is transparant
• Concurrentie IPT is groot • Kwaliteit en / of prijs van substituten is aantrekkelijk genoeg
1
1
2
2
3
3
4
4
Transitie POTS naar IPT Op grote schaal Gering su b sti tu ti e Gering Op grote schaal
Vast krimpt, IPT
neemt over
Vast krimpt, PSTN
houdt aan
Oma leeft! Vast innoveert!
• Klant bereid tot overstappen • Voordelen IPT onderscheidend • Markt is transparant
• Concurrentie IPT is groot • Kwaliteit en / of prijs van
substituten niet aantrekkelijk genoeg
• Klant is conservatief • IPT is niet onderscheidend • Markt is niet transparant • Geringe concurrentie IPT • Kwaliteit en / of prijs van
substituten niet aantrekkelijk genoeg Offi ciël e toek omst Industrie `vandaag
• Klant bereid tot overstappen • IPT is niet onderscheidend • Markt is transparant • Geringe concurrentie IPT • Kwaliteit en / of prijs van substituten is aantrekkelijk genoeg
• Klant bereid tot overstappen • Voordelen IPT onderscheidend • Markt is transparant
• Concurrentie IPT is groot • Kwaliteit en / of prijs van substituten is aantrekkelijk genoeg
Transitie POTS naar IPT Op grote schaal Gering su b sti tu ti e Gering Op grote schaal
Vast krimpt, IPT
neemt over
Vast krimpt, PSTN
houdt aan
Oma leeft! Vast innoveert!
• Klant bereid tot overstappen • Voordelen IPT onderscheidend • Markt is transparant
• Concurrentie IPT is groot • Kwaliteit en / of prijs van
substituten niet aantrekkelijk genoeg
• Klant is conservatief • IPT is niet onderscheidend • Markt is niet transparant • Geringe concurrentie IPT • Kwaliteit en / of prijs van
substituten niet aantrekkelijk genoeg Offi ciël e toek omst Industrie `vandaag Offi ciël e toek omst Offi ciël e toek omst Industrie `vandaag
• Klant bereid tot overstappen • IPT is niet onderscheidend • Markt is transparant • Geringe concurrentie IPT • Kwaliteit en / of prijs van substituten is aantrekkelijk genoeg
• Klant bereid tot overstappen • Voordelen IPT onderscheidend • Markt is transparant
• Concurrentie IPT is groot • Kwaliteit en / of prijs van substituten is aantrekkelijk genoeg
1
1
2
2
3
3
4
4
Het voorkeurscenario wordt in de volgende paragraaf uitgewerkt.
4.6 Uitwerking van het scenario "vast innoveert!"
De uitwerking van dit scenario gebeurt aan de hand van het rekenmodel. Deze werkt met parameters op het gebied van de totale marktomvang (als gevolg van substitutie), de transitiesnelheid van PSTN naar IPT en het overstapgedrag van de consument. Elk van deze aspecten wordt achtereenvolgens uiteengezet waarna naar de resultaten van de analyse wordt gekeken. Bij deze paragraaf hoort de Excel sheet met brongegevens en de Excel sheet met het rekenmodel voor de telefoniemarkt. Deze dienen ter naslag van de exacte getallen en voor het simuleren van de wijzigingen als gevolg van veranderende waarde van de parameters. De (historische) brongegevens bestaan uit:
1. ontwikkeling van het aantal huishoudens
2. het aantal vaste telefoonaansluitingen, onderverdeeld naar IPT en PSTN
3. het aantal IPT telefoonaansluitingen, onderverdeeld naar kabel, DSL en glasvezel 4. het aantal vaste telefoonaansluitingen per provider
Substitutie
Het belangrijkste kenmerk van dit scenario is dat de mate van substitutie van de vaste telefonie binnen de perken blijft. Op basis van gegevens uit het verleden (er is geen sprake van trendbreuk) en prognoses van de Yankee Group [YANKEE1] wordt er gerekend met een afname van de marktpenetratie van vaste telefonie (PSTN en IPT tezamen) van 3,6% per jaar. Doordat het aantal huishoudens licht stijgt (tussen de 0,78% en 0,95% per jaar) neemt het absolute aantal vaste aansluitingen iets langzamer af, te weten tussen de 2,3% en 2,7% per jaar. Deze ontwikkeling is als vast gegeven in het model meegenomen. Alle deelscenario's rekenen met deze marktomvang. Het aantal vaste telefonie aansluitingen ontwikkelt zich als volgt.
2005 2006 2007 2008 2009 2010
totaal aantal
aansluitingen 5.778.628 5.772.030 5.616.026 5.487.048 5.360.032 5.234.910
Transitie
Binnen de markt voor vaste telefonie is de transitie van PSTN naar IPT de belangrijkste ontwikkeling. Er is met drie snelheden van transitie rekening gehouden (drie deelscenario's) die leiden tot het volgende resultaat in 2010:
• Hoog, volledige transitie naar IPT in 2010, toename in transitiesnelheid vanaf nu en afvlakking van transitiesnelheid midden 2008.
• Midden, 85% transitie naar IPT in 2010, voortzetting transitiesnelheid vanaf nu en afvlakking van transitiesnelheid in midden 2007 en midden 2008.
• Laag, 65% transitie naar IPT in 2010, afvlakking in transitiesnelheid vanaf nu.
In figuur 13 zijn, naast de ontwikkeling van het totale aantal telefonieaansluitingen, de curven weergegeven van het aantal IPT aansluitingen in de tijd voor de drie deelscenario's. In de curven is ook de versnelling c.q. afvlakking van de transitiesnelheid terug te zien.
IP telefonieaansluitingen 0 1.000.000 2.000.000 3.000.000 4.000.000 5.000.000 6.000.000 7.000.000 2005 2006 2007 2008 2009 2010 telefonie-aansluitingen hoog middel laag
Figuur 13 het aantal IPT aansluitingen in de tijd voor de drie deelscenario's
De verwachting van VKA is dat de ontwikkeling van transitie volgens "midden" het meest waarschijnlijk is.
Overstapgedrag
Met elk van bovenstaande transitiesnelheden is vervolgens gerekend met twee variabelen voor het overstapgedrag van PSTN naar IPT van consumenten. Deze variabelen zijn:
• De mate van voorkeur van de consument voor een kabelaanbieder of DSL aanbieder (de bandbreedte is instelbaar: tussen 10% en 90% van de overstappers gaat naar een kabelaanbieder/DSL aanbieder). Ter referentie: in 2006 had 42% van de overstappers de voorkeur voor een kabelaanbieder (uitkomst rekenmodel bij dit rapport).
• In geval van voorkeur voor een DSL aanbieder: de mate van voorkeur van de consument voor KPN of een andere DSL aanbieder (de bandbreedte is instelbaar: tussen 10% en 90% van de overstappers blijft bij KPN/gaat naar een andere DSL aanbieder). Ter referentie: in 2006 had van de overstappers naar DSL 68% voorkeur voor KPN (uitkomst rekenmodel bij dit rapport). De instelling van de twee parameters is gescheiden mogelijk voor de periode 2007-2008 (grootste groei in IPT) en voor de periode 2009-2010.
Het rekenmodel vertaalt bovenstaande parameters naar het aantal IPT en PSTN aansluitingen verdeeld over toegangstechnologie (PSTN/ISDN, DSL, kabel) en naar marktaandelen per type provider (incumbent=KPN, carrier preselect , DSL providers, kabel providers). De ontwikkeling van aansluitingen over glasvezel is als een autonome ontwikkeling opgenomen. Op de marktaandelen van de individuele providers (anders dan KPN) gaat het model niet in omdat er geen informatie bekend is over het overstapgedrag van de consument op dat niveau.
VKA acht het gerechtvaardigd om met andere waarden voor de parameters voor het
overstapgedrag te rekenen dan de aangeven met de referentie uit 2006. De argumenten daarvoor zijn als volgt. Voor KPN geldt dat zij laat met de bundel "InternetPlusBellen" kwamen maar dat het vanaf het begin een doorslaand succes was, zozeer zelfs dat zij hun marketinginspanning sterk hebben teruggebracht. Voor de komende periode is dan ook een inhaalslag te verwachten zo gauw KPN de operationele uitvoering weer volledig onder controle heeft en weer actief promoot. Het merk KPN is zeer robuust en de aantrekkingskracht van de vernieuwde inzet door KPN zal naar
DSL als technologie zal toenemen en daarbinnen de keuze voor KPN. VKA stelt daarom concreet de volgende parameters voor:
2007-2008 2009-2010 Voorkeur voor DSL aanbieder 65% 65% En daarvan Voorkeur voor KPN 86% 86%
De waarde van de voorkeur voor DSL komt overeen met de huidige verdeling in
breedbandaansluitingen over kabel en DSL. Huidige breedbandklanten van kabelaanbieders zullen naar verwachting niet snel overgaan naar KPN InternetPlusBellen of een andere DSL aanbieder omdat het ook een wijziging in hun breedbandabonnement tot gevolg heeft. Zeker wanneer zij gebruik maken van de emailservice van hun ISP is deze overstap niet erg waarschijnlijk.
De voorkeur voor KPN in geval van de keuze voor DSL bestaat uit twee componenten: het huidge marktaandeel van KPN in de breedbandaansluitingen over DSL zijnde 64% (vanwege soortgelijke redenering als boven) plus de groei in breedbandaansluitingen (6% van het aantal huishoudens in 2007 gaat over van een inbelverbinding naar breedbandinternettoegang). Het is waarschijnlijk dat deze inbellers die nu pas voor breedband kiezen nu bellen met een PSTN aansluiting. Voor deze relatief conservatieve groep gebruikers is de aantrekkingskracht van het InternetPlusBellen aanbod van KPN groot. De groei in breedbandgebruik leidt tot gebundelde afname van telefonie en breedband, deze komt naar verwachting grotendeels toe aan KPN.
Het resultaat van deze waarden van de parameters in de ontwikkeling van toegangstechnologie is voor het transitiescenario "midden" als volgt.
type telefonieaansluitingen (middel)
0 1 2 3 4 5 6 7 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Mi ljo en en over glasvezel over kabel over DSL PSTN/ISDN
Figuur 14 ontwikkeling van toegangstechnologie voor het transitiescenario "midden"
De voorkeur van de consument voor DSL leidt in 2010 tot een aandeel van IPT over DSL van 47% en IPT over kabel van 35%. Glasvezel speel een marginale rol met 3%. In 2010 resteert zoals eerder aangegeven 15% PSTN/ISDN.
In het scenario's "hoog" zijn de aandelen DSL en kabel respectievelijk 57% en 40% en is er geen PSTN/ISDN meer. In het scenario "laag" zijn de aandelen DSL en kabel respectievelijk 34% en 28% en is er nog 35% PSTN/ISDN over. Het aandeel glasvezel is deze beide scenario's eveneens 3%. Het resultaat voor de marktaandelen is als volgt:
marktaandelen telefonie (middel)
0% 20% 40% 60% 80% 100% 2005 2006 2007 2008 2009 2010 KPN CPS over kabel DSL (niet KPN) over glasvezel
Figuur 15 resultaat marktaandelen
Het marktaandeel van KPN van vaste telefonie neemt in de komende vier jaar gestaag af en daalt tot 50%. CPS verdwijnt in de marge met 3% en de kabelaanbieders tezamen nemen een
marktaandeel van 35%. De overige DSL aanbieders nemen een marktaandeel van 9% en de aanbieders via glasvezel 3%.
In het scenario "hoog" en "laag" zijn deze getallen als volgt:
Hoog, in 2010 Laag, in 2010 KPN totaal 47% 55% CPS Nihil 7% Over kabel 40% 28% DSL (niet KPN) 10% 7% Over glasvezel 3% 3%