In de beleidsnotitie ‘Het Natura 2000-doelendocument’ (Ministerie van LNV, 2006b) zijn de landelijke doelen en kernopgaven op landschapsniveau beschreven. Het document vormt het kader voor de aanwijzingsbesluiten en geeft tevens sturing aan de op te stellen Natura 2000- beheerplannen.
De landelijke doelen en kernopgaven geven verbeteringen aan voor clusters van habitattypen en soorten die sterk onder druk staan en waarvoor Nederland van groot tot zeer groot belang is. Extra aandacht gaat uit naar de prioritaire habitattypen. Dit zijn natuurlijke habitats die gevaar lopen te verdwijnen en voor welke instandhouding de Europese Gemeenschap een bijzondere verantwoordelijkheid draagt, omdat een belangrijk deel van hun natuurlijke verspreidingsgebied op Europees grondgebied ligt. Voor deze habitats geldt in de meeste Natura 2000-gebieden een verbeteropgave.
De landelijke doelen en kernopgaven vormen de kaders voor de instandhoudingsdoelen die in de aanwijzingsbesluiten op gebiedsniveau juridisch worden vastgelegd. Hieronder staan de doelen, kernopgaven en instandhoudingsdoelstellingen voor het Natura 2000-gebied Broekvelden, Vettenbroek en Polder Stein.
4.1.1 Algemene doelen Natura 2000
Algemene (kaderstellende) doelen hebben betrekking op het functioneren van het Natura 2000- netwerk als geheel en beslaan het behoud en waar nodig het herstel van:
1. De bijdrage van het Natura 2000-gebied aan de ecologische samenhang van Natura 2000 zowel binnen Nederland als binnen de Europese Unie;
2. de bijdrage van het Natura 2000-gebied aan de biologische diversiteit en aan de gunstige staat van instandhouding van natuurlijke habitats en soorten binnen de Europese Unie, die zijn opgenomen in bijlage I of bijlage II van de habitatrichtlijn. Dit behelst de benodigde bijdrage van het gebied aan het streven naar een op landelijk niveau gunstige staat van instandhouding voor de habitattypen en de soorten waarvoor het gebied is aangewezen; 3. de natuurlijke kenmerken van het Natura 2000-gebied, inclusief de samenhang van de
ecologische structuur en functies van de habitattypen en van de soorten waarvoor het gebied is aangewezen;
4.1.2 Kernopgaven voor het landschap meren en moerassen
Kernopgaven zijn opgesteld voor in totaal acht onderscheiden Natura 2000-landschappen op grond van de daar voorkomende habitattypen en soorten, de landelijke betekenis van deze waarden binnen het landschap, de belangrijkste verbeteropgaven en de beïnvloedingsmogelijkheden. In de kernopgaven ligt de nadruk op habitattypen en soorten die sterk onder druk staan en/of waarvoor Nederland van groot of zeer groot belang is. De kernopgaven geven daarmee prioriteit aan en laten overeenkomsten en verschillen tussen gebieden zien.
Broekvelden, Vettenbroek en polder Stein behoort tot het Natura 2000-landschap Meren en moerassen en valt binnen de categorie laagveen. Hiervoor is een landelijk opgave geformuleerd. De essentie van de kernopgave voor het landschap meren en moerassen relevant voor dit Natura 2000-gebied is gericht op de samenhang tussen slaapplaatsen en foerageergebieden voor grasetende watervogels. Met name in het deellandschap Laagveen is herstel van het mozaïek van verlandingsstadia van open water tot moerasbos en herstel van een gradiënt van watertypen van belang.
Voor Broekvelden, Vettenbroek en Polder Stein zijn twee kernopgaven geformuleerd met betrekking tot Plas-dras situaties en Rui- en rustplaatsen. Hieronder zijn de kernopgaven opgenomen voorzover deze van toepassing zijn op het Natura 2000-gebied. In bijlage 3 is de volledige kernopgave opgenomen, inclusief alle doelen die bij de kernopgave horen maar die niet relevant zijn voor Broekvelden, Vettenbroek en Polder Stein.
4.11 Plas-dras situaties: Plas-dras situaties voor smienten A050
4.16 Rui- en rustplaatsen: Voldoende ruiplaatsen en rustgebieden voor watervogels zoals ganzen en slobeend A056
4.1.3 Instandhoudingsdoelstellingen
Het ecologisch netwerk Natura 2000 moet de betrokken natuurlijke habitats en leefgebieden van soorten in hun natuurlijke verspreidingsgebied in een gunstige staat van instandhouding behouden of in voorkomend geval herstellen. Dit krijgt vorm door voor de aangewezen gebieden instandhoudingsdoelstellingen te formuleren voor habitats en soorten. Voor het bepalen van de instandhoudingsdoelstellingen is uitgegaan van landelijke doelen en de bijdrage die een gebied redelijkerwijs kan leveren voor het bereiken van een gunstige staat van instandhouding op landelijk niveau.
Op basis van de landelijke doelen en kernopgaven zijn voor Broekvelden, Vettenbroek en Polder Stein instandhoudingsdoelstellingen geformuleerd. De instandhoudingsdoelstellingen zijn in het aanwijzingsbesluit opgenomen en zijn weergegeven in Tabel 4-1. Voor alle doelen geldt een zogenaamde behoudsdoelstelling. Een behoudsdoelstelling houdt in dat het draagvlak van het gebied voor het genoemde aantal exemplaren van een soort dient te worden behouden, omdat de huidige situatie voldoet.
Er zijn geen doelen voor prioritaire soorten of habitattypen voor Broekvelden, Vettenbroek en Polder Stein opgenomen. Omdat er geen habitattypen zijn opgenomen in het aanwijzingsbesluit, is de PAS (Programmatische Aanpak Stikstof) voor dit gebied niet relevant (zie ook paragraaf 2.1.3).
Tabel 4-1 Natura 2000-instandhoudingsdoelstellingen voor Broekvelden, Vettenbroek en Polder Stein (Ministerie van EL&I, 2010)
Code Doel Doelstelling
A037 Kleine zwaan Behoud oppervlakte en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld 40 vogels (seizoensgemiddelde)
A050 Smient Behoud omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld 7500 vogels (seizoensgemiddelde)
A051 Krakeend Behoud omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld 70 vogels (seizoensgemiddelde)
A056 Slobeend Behoud omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld 50 vogels (seizoensgemiddelde)
Figuur 4-1 Rustende watervogels op de plas Broekvelden/Vettenbroek in het najaar (oktober 2009)