Kenmerken van de bij de politie gerapporteerde belaging

Mede op basis van de omschrijving van belaging zoals gebruikt in de Politiemonitor 2001 is een indeling gemaakt in de volgende gedragingen: volgen, bespieden of opwachten; ongewenst opbellen, sturen van ongewenste brieven of andere zaken, vernielen van eigendommen; dreigen te doden van dierbaren. Tabel 2 bevat de frequentie waarmee elk van de gedragingen voorkwam in de onderzochte dossiers.

Tabel 2: Aantal dossiers waarin belagingsgedragingen genoemd worden (percentages tellen niet op tot 100 omdat meerdere vormen van belaging samen voorkomen) Gedraging Totaal in% RR⁵⁵ N =25 HL N=25

Volgen, bespieden of opwachten 82% 21 20

Ongewenst opbellen 68% 17 17

Bedreigen (kinderen te ontvoeren, schelden, schreeuwen, in brand steken et cetera)

30% 7 8

Dreigen dierbaren te doden 24% 7 5

Dreigen met suïcide 6% - 3

Vernielen van eigendommen 24% 5 7

Sturen van ongewenste brieven of goederen

12% 3 3

De aard van de gedragingen van belagers in Rotterdam-Rijnmond en Haaglanden is voor een groot deel vergelijkbaar. Voor beide regio’s geldt dat alle slachtoffers met meerdere vormen van belaging te maken hebben (gehad). De meest voorkomende vorm van belaging is het volgen, bespieden of opwachten van het slachtoffer. Gedragingen die worden gerapporteerd zijn bijvoorbeeld elke dag door de straat rijden, op het werk van het slachtoffer langs komen, achter haar aan lopen als zij boodschappen aan het doen is, voortdurend langskomen en aanbellen of in de tuin staan. Eén dader heeft de buren gevraagd het slachtoffer in de gaten te houden en aan hem verslag te doen van haar gedragingen. Een andere dader heeft een sleutel van het slachtoffer afgepakt en verschaft zich van tijd tot tijd toegang tot het huis om te controleren of het slachtoffer geen andere mannen op bezoek heeft gehad. Sommige daders belagen de vrouw ook geregeld bij familie of vrienden van het slachtoffer of bedreigen via de kinderen. Ook wordt gemeld dat de nieuwe partner van het slachtoffer wordt bedreigd of wordt mishandeld.

Het ongewenst opbellen of sturen van tekstberichten per sms, wordt ook door ruim twee derde van de slachtoffers gerapporteerd. Het gaat soms om 70 tot 100 sms-berichten per dag. Soms betreft het door het slachtoffer ongewenste

liefdesverklaringen van de ex-partner, maar meestal gaat het om scheldpartijen en bedreigingen. De ernst van de belaging blijkt uit de inhoud van en frequentie waarmee bedreigingen met soms levensbedreigend geweld voorkomen. In bijna een derde van de dossiers wordt melding gemaakt van bedreigingen om het slachtoffer blijvend te verminken, te vermoorden (van het balkon af te gooien bijvoorbeeld), de

nieuwe partner van het slachtoffer te vermoorden, of om de gemeenschappelijke kinderen te ontvoeren of mee te nemen naar het buitenland. Een kwart meldt dat de belager dreigt het slachtoffer of andere dierbaren (familie, kinderen) te doden. In drie Rotterdamse gevallen en vier keer in Haaglanden wordt ook vuurwapenbezit bij de dader gemeld, hetgeen de ernst van de doodsbedreiging naar het slachtoffer aanzienlijk vergroot. In een geval heeft de dader de naam van het slachtoffer met bloed op haar voordeur geschreven. Opvallend is de dreiging met suïcide (drie keer in de regio Haaglanden). In alle drie de gevallen gaat het om mannen die bij een hulpverleningsinstelling bekend zijn in verband met psychische problemen. In verreweg de meeste gevallen in beide onderzoekslocaties gaat de doodsbedreiging echter uitsluitend uit naar het slachtoffer. Het vernielen van eigendommen komt in een kwart van de geselecteerde dossiers voor. Vooral ruiten, deuren, tuinhekjes en auto’s moeten het ontgelden.

Het ongewenst toegestuurd krijgen van brieven of andere zaken, komt minder vaak voor (bij ruim een op de acht slachtoffers). In een van die gevallen stopt de dader de ene dag een brief onder de ruitenwisser van de auto van het slachtoffer met daarin alle plaatsnamen waar ze ooit samen geweest zijn. De andere dag stopt hij een krant in de brievenbus met een artikel over een vrouw die door haar ex-partner is

vermoord, waarbij de belager nu de naam van zijn ex-partner - de door hem belaagde vrouw - geschreven heeft.

De ernst van de problematiek wordt ook duidelijk doordat bij de beschrijving van daders in de mutatie door de politie veelvuldig de kwalificatie “agressief” wordt gebruikt. Bij een aantal daders wordt aanvullende informatie vermeld met het oog op een risicoclassificatie (bijv. vuurwapengevaarlijk of problematische

harddrugsgebruiker).

Afgezien van de verschillende gedragingen die als belaging zijn geregistreerd, rapporteren de slachtoffers ook andere herhaald voorkomende vormen van geweld of overlastgevend gedrag die in combinatie met de belaging plaatsvonden. Dat is op zichzelf niet verwonderlijk omdat de geselecteerde casussen zonder uitzondering slachtoffers betreffen die belaging door een ex-partner meemaken waarbij zij veelal eerder geweld hebben ervaren of bedreigd waren (zie par. 3.1.4). Vooral in

Rotterdam-Rijnmond is dit het geval omdat de vrouwen met een AWARE–aansluiting altijd een geschiedenis van ernstig geweld hebben. In 30% van alle zaken is de vrouw ook gedurende de belagingsperiode fysiek mishandeld door de dader. In Rotterdam-Rijnmond is mishandeling tijdens de belagingsperiode vaker dan in Haaglanden gemuteerd. Dat kan een aanwijzing zijn voor een verschil in ernst van de aan de belaging voorafgaande geweldgeschiedenis tussen de geselecteerde dossiers in beide locaties.

Tabel 3: aantal belagingszaken waarin overige vormen van geweld of bedreiging worden genoemd Gedraging Totaal in% RR N = 25 N=25 ^HL

Mishandeling (keel dichtknijpen, slaan, schoppen)

30% 10 5

Huis binnendringen/weigeren woning te verlaten

14% 4 3

Bonken op ramen, aanbellen 10% - 5

Pesten (kind aangifte laten doen van mishandeling door moeder, klem rijden met de auto)

10% 3 2

Daarnaast blijft volgen, bespieden en opwachten niet altijd op afstand maar komt geregeld letterlijk dichtbij als de dader op de ramen bonkt, aan de deur belt, het huis probeert binnen te dringen of niet meer wil vertrekken na bijv. een bezoek aan de kinderen.