4. Analyse
4.2 Kenmerken statusupdates
Zoals in het theoretisch kader besproken, wordt er ook gekeken naar de kenmerken van statusupdates op Facebook. Er wordt eerst een algemene indruk geven van de gedetecteerde kenmerken van statusupdates van Treant op Facebook. Vervolgens wordt er expliciet gekeken naar de kenmerken van statusupdates van Treant op Facebook die zijn uitgegroeid in kwalitatieve interacties. In het theoretisch kader zijn vijf kenmerken van statusupdates besproken, namelijk: de inhoud, het thema/onderwerp, de structuur, de stijl en de visuele elementen.
4.2.1 De inhoud
De inhoud omvat de taaluitingen/ taalhandelingen die besproken zijn bij de functies van
statusupdates op Facebook. Of de statusupdate uitgroeit tot kwalitatieve interactie hangt niet alleen af van de functies van statusupdates. Het hangt ook deels af van de inhoud: waar gaat een
statusupdate over (thema, onderwerp), hoe is een statusupdate geschreven (stijl, structuur) en of de visuele elementen van statusupdates aangespreken.
Wat van de inhoud van statusupdates leidt nou tot kwalitatieve interacties? Het gaat hier om toegankelijkheid en het wel of niet begrijpen van de statusupdate.
4.2.2 Het thema/onderwerp
Zoals in het theoretisch kader besproken, omvat het thema/onderwerp van de statusupdate is hetgeen waarover de spreker iets zegt. Volgens Mazeland (2008:198) kan Treant door middel van een topicnominatie laten zien dat ze al iets weet van haar zorgvragers, namelijk welke thema’s en onderwerpen ze belangrijk vinden. Bij topicnominaties specificeert de spreker het domein waarover iets verteld zou kunnen worden. Het gaat hierbij om de thema’s/onderwerpen waarover zowel Treant als haar zorgvragers al iets weten, maar dat mogelijk aan een update toe is. Door te laten zien dat Treant al iets weet over haar zorgvragers reactiveer ze common ground. Welke
thema’s/onderwerpen sluiten aan bij de voorkennis en interesse van de zorgvragers?
Uit een eerste analyse blijkt dat de cure, care en cure én care statusupdates van Treant op Facebook verschillende thema’s én onderwerpen hebben.
Cure thema’s en onderwerpen
In tabel een worden de thema’s en onderwerpen van de cure statusupdates van Treant op Facebook weergegeven. In tabel een worden ook een aantal verschillende onderwerpen weergegeven.
De tabel bevat niet alle onderwerpen van de cure statusupdates van Treant op Facebook, maar enkel een selectie.
Tabel 1. Cure thema’s en onderwerpen
Thema's
Zorgaanbod Zorgaanbod
>Open dag Zorg en Welzijn
>Nieuwe Hart MRI
Kwaliteit van zorg Kwaliteit van zorg
>Nominatie Gastvrijheidsaward >Mammapoli Medisch Gezondheidsinformatie >Informatieavond Zwangerschap >Voorlichtingsavond overgangsklacht 'Issues' gezondheidszorg
>Dag van de beroerte
>Nationale huidkanker dag
Werken Vacatures
>Vrijwilligers
>Leerlingen
Kind Kind
>Donatie kinderafdeling Refaja >Google tour kinderafdeling >Knuffelziekenhuis Scheper >Schenking fietsen kinderafdeling
Bewegen Bewegen
>Succes bij de Cascaderun
>Loopgroep (ex) kanker patiënten
>Beweegweken cure Toegankelijkheid Informatie >Keuzeproces zorgvragers >Gebruik website Bereikbaarheid >Openingstijden Kunst Kunst
> Expositie van Murova in het Scheper >Quilt expositie in het Refaja
Uit de analyse blijkt dat de cure statusupdates uit acht verschillende thema’s bestaat. Deze thema’s bestaan uit verschillende onderwerpen. In de tabel hierboven zien we dat het thema ‘kind’
verschillende onderwerpen belicht: ‘kinderziekenhuis’, ‘google tour kinderafdeling’, ‘schenking kinderfietsen’ en ‘donatie kinderafdeling Refaja’.
In het corpus zijn tien cure statusupdates uitgegroeid tot kwalitatieve interacties op Facebook. Deze tien cure statusupdates hebben verschillende thema’s namelijk: kind, werken, toegankelijkheid, bewegen en medische gezondheidsinformatie.
De onderwerpen die de thema’s belichten zijn onder andere: ‘knuffelziekenhuis’, ‘voorlichtingsavond incontinentie’, ‘vacature voor vrijwilligers’ en ‘hardloopwedstrijd ex kankerpatiënten’.
Uit de analyse blijkt dat cure statusupdates met het thema ‘kind’ het vaakst tot kwalitatieve interactie uitgroeien op Facebook, namelijk vijf keer. De onderwerpen die in deze statusupdates worden belicht zijn: ‘knuffelziekenhuis’, ‘google tour kinderafdeling’ en ‘schenking kinderfietsen’. Dit thema en deze onderwerpen lijken aan te sluiten bij de voorkennis en interesse van de zorgvragers van Treant. Hieronder wordt statusupdate 35 uit het corpus gebruikt als voorbeeld. Voorbeeld zeven
Treant Zorggroep heeft 62 nieuwe foto’s toegevoegd aan het album Knuffelziekenhuis 2015 – Gepubliceerd door Renée Roël
13 april 2015
Wat vonden jullie van het knuffelziekenhuis? Wij vonden het erg geslaagd ;)
Grietje, Manon, Ina en 48 anderen vinden dit leuk 2 keer gedeeld
Sabine Was erg goed georganiseerd. Echt op kinderen gebaseerd, heel leuk!! Pluim voor de organisatie 13 april om 13.33
MarianneHet was super gezellig en veel leuke reacties!!! 13 april om 20.30 Allet Was ontzettend leuk 14 april om 11.44
Ramona Was echt erg leuk! Perfect georganiseerd. Mijn kinderen vonden het geweldig. 14 april om 19.31
Anita Het was geweldig! 14 april om 21.01
De statusupdate in voorbeeld zeven is uitgegroeid in kwantitatieve interactie: 51 personen hebben hun ‘vind-ik-leuk’ gegeven. Ook is de statusupdate in voorbeeld zeven uitgegroeid tot kwalitatieve interactie: vijf personen hebben op de statusupdate gereageerd. In eerste oogopslag blijkt dat zorgvragers het thema ‘kind’ en het onderwerp ‘knuffelziekenhuis’ interessant vinden.
In de statusupdate in voorbeeld zeven specifieert Treant het domein waarover iets verteld kan worden, namelijk het knuffelziekenhuis dat gehouden werd. Het thema ‘knuffelziekenhuis’ is een thema waarover Treant al eerder iets verteld heeft op Facebook, zie statusupdates 24, 25 en 34 in het corpus. Het is dus goed mogelijk dat de zorgvragers van Treant al iets weten over het domein knuffelziekenhuis. Door te laten zien dat Treant al iets weet over haar zorgvragers reactiveert ze succesvol gemeenschappelijke voorkennis. Het aansluiten op de voorkennis en interesse van de zorgvragers, maakt de statusupdate in voorbeeld zeven meer toegankelijk voor de zorgvragers: ze weten immers al het een en ander over het thema of onderwerp.
Alle zorgvragers die hebben gereageerd op de statusupdate in voorbeeld zeven zijn bekend met het thema en het onderwerp: ze hebben namelijk allemaal het knuffelziekenhuis bezocht. De
laagdrempelige toegankelijkheid zorgt in dit geval duidelijk voor het ontstaan van kwalitatieve interactie.
Care thema’s en onderwerpen
In tabel twee worden de thema’s en onderwerpen van de care statusupdates van Treant op Facebook weergegeven. In tabel twee worden ook een aantal verschillende onderwerpen weergegeven. De tabel bevat niet alle onderwerpen van de cure statusupdates van Treant op Facebook, maar enkel een selectie.
Tabel 2. Care thema’s en onderwerpen
Thema's
Zorgaanbod Zorgaanbod
>Open dag Zorg en Welzijn Kwaliteit van zorg Kwaliteit van zorg
>Nominatie Gastvrijheidszorg award
> Beweegboxen Medisch Medisch >Valpreventiemarkt De Horst Werken Vacatures >Vakantiewerkers care >Gezocht verpleegkundigen >Vrijwilligers rolstoelvierdaagse Kwaliteit van leven Kwaliteit van leven
>Voorjaarsmarkt Valkenhof
>Optreden muziekschool Zuidermarke >Jeugddansgroep Holtingerhof >Nationale pannenkoekendag Bewegen Bewegen >Rolstoelvierdaagse De Paasbergen >Beweegweken care Samenwerking Samenwerking
>Promens Care en de Schutse
>Holdert en Cocon
Uit de analyse blijkt dat de care statusupdates uit zeven verschillende thema’s bestaat. Deze thema’s bestaan uit verschillende onderwerpen. In de tabel hierboven zien we dat het thema ‘kwaliteit van leven’ verschillende onderwerpen belicht: ‘voorjaarsmarkt Valkenhof’, ‘nationale pannenkoekendag’ en ‘optreden muziekschool Zuidermarke’.
In het corpus zijn vijf care statusupdates uitgegroeid tot kwalitatieve interacties op Facebook. Deze vijf care statusupdates hebben verschillende thema’s namelijk: samenwerking, kwaliteit van leven, werken en kwaliteit van zorg. De onderwerpen die de thema’s belichten zijn: samenwerking Promens Care en de Schutse, pannenkoekendag, etentje Lions Club, vacature voor verpleegkundigen
Uit de analyse blijkt dat care statusupdates met het thema ‘kwaliteit van leven’ het vaakst tot kwalitatieve interactie uitgroeien op Facebook, namelijk twee keer. Het thema ‘kwaliteit van leven’ zorgt voor zowel kwantitatieve als kwalitatieve interactie op Facebook en is dus duidelijk een thema die de zorgvragers van Treant interessant vinden. Een kanttekening bij deze uitspraak is dat er ‘maar’ twee voorbeelden zijn terug gevonden in het corpus. Hier wordt in de conclusie rekening mee gehouden.
Cure én care thema’s/ onderwerpen
In tabel drie worden de thema’s en onderwerpen van de cure én care statusupdates van Treant op Facebook weergegeven. In tabel drie worden ook een aantal verschillende onderwerpen
weergegeven. De tabel bevat niet alle onderwerpen van de cure statusupdates van Treant op Facebook, maar enkel een selectie.
Tabel drie. Cure én care thema’s/onderwerpen
Thema's
Zorgaanbod Zorgaanbod
>Open dag Zorg en Welzijn >Animatie Treant Zorggroep Kwaliteit van zorg Kwaliteit van zorg
>Nominatie Gastvrijheidszorg award >Bewegen is gezond voor jong en oud
Bewegen Bewegen
>Start beweegweek
>Cascaderun
>Rietplasloop
Uit de analyse blijkt dat de cure én care statusupdates van Treant op Facebook uit drie verschillende thema’s bestaat. Deze thema’s bestaan uit verschillende onderwerpen. In de tabel hierboven zien we dat het thema ‘bewegen’ verschillende onderwerpen belicht: ‘cascaderun’, ‘start beweegweek’ en ‘rietplasloop’.
In het corpus zijn vier cure én care statusupdates uitgegroeid tot kwalitatieve interacties op Facebook. Deze vier statusupdates hebben verschillende thema’s namelijk: bewegen en het zorgaanbod. De onderwerpen die de thema’s belichten zijn onder andere: ‘cascaderun’, ‘belang bewegen voor jong en oud’, ‘start beweegweek’ en ‘animatie Treant Zorggroep’.
Uit de analyse blijkt dat cure én care statusupdates met het thema ‘bewegen’ het vaakst tot kwalitatieve interactie uitgroeien op Facebook, namelijk drie keer. Het thema ‘bewegen’ zorgt voor zowel kwantitatieve als kwalitatieve interactie op Facebook en is dus duidelijk een thema die de zorgvragers van Treant interessant vinden. Een kanttekening bij deze uitspraak is dat de kwalitatieve interactie die ontstaat naar aanleiding van het thema ‘bewegen’ voornamelijk bestaat uit een gegeven reactie.
Uit de analyse is naar voren gekomen dat Treant niet thematisch communiceert. Bovenstaande statusupdates met verschillende thema’s en onderwerpen worden zonder enige planning op de Facebookpagina van Treant geplaatst. Het zorgaanbod van Treant wordt niet structureel voor het voetlicht gebracht door thematisch te communiceren op Facebook. Er is ook duidelijk geen sprake van een communicatiestructuur op Facebook.
4.2.3 De structuur
Zoals in het theoretisch kader besproken, hebben statusupdates op Facebook geen vaste structuur. De structuur van content bestaat volgens Karreman & Van Enschot (2013:213) uit prototypische kenmerken. Voorbeelden van deze kenmerken zijn de titel, de opening en de afsluiting. Schlegloff en Sacks (1973:324) hebben ontdekt dat gesprekken, die worden gevoerd in een ruimte waar mensen voor langere tijd bij elkaar zitten, niet altijd een opening en een afsluiting kennen. Deze gesprekken kunnen het beste worden vergeleken met wat Schlegloff en Sacks ‘a continuing state of incipient talk’ noemen (1973: 324-325). Op elk willekeurig moment kan een gesprek tussen gespreksdeelnemers beginnen en eindigen.
In dit onderzoek wordt Facebook gezien als een ruimte waar continu verschillende
gespreksdeelnemers aanwezig zijn: gespreksdeelnemers kunnen op elk moment ‘online’ komen en/of ‘offline’ gaan. Uit een eerste analyse blijkt dat de statusupdates van Treant op Facebook geen vaste structuur en/of openings- en afrondingsfase hebben. Facebook kan dus inderdaad worden gezien als een continuüm waar gespreksdeelnemers continu ‘online’ of ‘offline’ zijn. In dit continuüm is dus ook nooit een opening en/of afsluiting nodig. Het plaatsen van een statusupdate op Facebook kan worden gezien als een soort van ‘opening’ van een gesprek: er wordt een eerste beurt
geïnitieerd. Het initiëren van een eerste beurt door Treant op Facebook, kan gezien worden als een topic- of vertelaankondiging: Treant laat haar gespreksdeelnemers weten dat ze iets nieuws, interessants en/of relevants te vertellen heeft.
Uit de analyse blijkt dat in sommige statusupdates van Treant op Facebook wel dergelijk een bepaalde structuur te zien is. In het corpus komt het een aantal keer voor dat statusupdates van Treant op Facebook een titel hebben. Een titel kan volgens Karreman & Van Enschot (2013:213) gezien worden als een prototypisch kenmerk van de structuur van berichten. Dit is opvallend omdat enkel vijf van de 55 statusupdates van Treant op Facebook een titel heeft. Hieronder wordt
statusupdate 41 uit het corpus gebruikt als voorbeeld. Voorbeeld acht
Treant Zorggroep - Geplaatst door Renée Roël 7 mei 2015
Kom naar het gratis CVA-Café!
Op maandagavond 11 mei houdt het Scheper om 17.00 uur een CVA-café over vermoeidheid. Tijdens deze avond geeft een ervaringsdeskundige een kijkje in haar leven. Een revalidatiearts en klinisch psycholoog belichten het thema vanuit hun vakgebied. Vervolgens zijn er workshops over
bijvoorbeeld ontspanning en hoe mantelzorgers, vrienden en familie om kunnen gaan met de vermoeidheid van hun naaste.
Deelname is gratis, dus meld je snel aan via de website:http://www.treant.nl/…/europese-dag-van-de-beroerte-bij-tre… Graag tot ziens tijdens ons CVA-café!
1.263 bereikte personen
Anneke, Rene, Gea en 6 anderen vinden dit leuk 1 keer gedeeld
De statusupdate in voorbeeld acht heeft een titel, die fungeert als topic- of vertelaankondiging. In de titel van de stausupdate in voorbeeld acht geeft Treant een aanduiding van het soort nieuws dat ze te vertellen heeft: we houden een CVA-café. Ook laat ze in de titel zien wat ze met de statusupdate probeert te bereiken: kom naar ons CVA-café. De statusupdates van Treant op Facebook die titels bevatten zijn vier keer van de vijf keer uitgegroeid tot kwalitatieve interactie op Facebook.
Een vaste communicatiestructuur in en van statusupdates op Facebook betekent dat er consistentie ontstaat in de statusupdates. Een zelfde, logische opbouw van statusupdates kan de toegankelijkheid van statusupdates verhogen. Zorgvragers weten bijvoorbeeld dat Treant elke maandag een vraag stelt, elke woensdag een oproep plaatst en elke vrijdag een tip plaatst. Zorgvragers weten dat de statusupdates van Treant altijd beginnen met een titel en afsluiten met een link. Deze consistentie kan wellicht tot meer kwalitatieve interactie leiden.
4.2.4 De stijl
Zoals in het theoretisch kader besproken, bestaat content met een eenvoudige stijl uit korte zinnen, helder taalgebruik en duidelijke en concrete beschrijvingen. Volgens Baron (2002) moeten in CMC de berichten kort, krachtig, efficiënt en snel geschreven worden om tijd, ruimte en energie te besparen in een steeds meer digitaliserende wereld. Uit een eerste analyse is gebleken dat de statusupdates van Treant zijn voornamelijk informeel geschreven en mensen worden aangesproken met ‘jij’ en ‘je’. Het komt een enkele keer voor dat Treant mensen aanspreekt met ‘u’. De
statusupdates van Treant op Facebook bevatten nooit emoticons of afkortingen.
Zoals al eerder is gezegd, worden de statusupdates van Treant op Facebook door verschillende medewerkers geschreven. Uit de analyse blijkt dat de statusupdates van Treant die uit gegroeid zijn tot kwalitatieve interacties, geschreven zijn door verschillende medewerkers, namelijk door: Karlien, Renée, Joke, Anne Marie en Ronald. De statusupdates die zijn geschreven door Karlien (vijf
statusupdates) en Renée (negen statusupdates) groeien het vaakst uit tot interacties op Facebook. De statusupdates die uit groeien tot interacties op Facebook zijn allemaal deels of geheel geschreven in de eenvoudige stijl. Hieronder wordt statusupdate 39 uit het corpus gebruikt als voorbeeld. Voorbeeld negen
Treant Zorggroep - Geplaatst door Karlien Koops 21 april 2015
De kinderen en het team van de afdeling Kinderrevalidatie in ziekenhuislocatie Scheper in Emmen kregen onlangs een verstelbare fiets. Deze fiets kregen ze van Jan Fens, die vorig jaar afscheid nam als kaakchirurg in het Scheper. Bij zijn afscheid heeft hij in plaats van cadeaus geld ingezameld voor deze fiets. De kinderen en het team zijn heel blij met de fiets! Met de fiets kunnen de kinderen het fietsen oefenen en zo werken aan hun revalidatie.
2.671 bereikte personen
Nanda, Robert, Yvonne en 67 anderen vinden dit leuk 1 keer gedeeld
Helena Super!! En wat een geweldig initiatief van Dhr. Fens op 19 april om 10.31 Esther Check je mooie dochter Rachel! 20 april om 10.50
Rachel ahhhhhh, wat mooi!!!!!Dank je voor de hint Esther (kus emoticon) 22 april om 10.57 Tineke Wat mooi zeg goed van dr fens 22 april om 11.30
Joke Toen hij mijn verstandskiezen eruit sneed vond ik hem niet zo aardig, maar dit is een super actie van hem!! 22 april om 12.53
Rachel Die gedachte had ik ook Joke (bloos emoticon) maar hij heeft het weer helemaal goed gemaakt 22 april om 13.10
Nel Wat een goed initiatief 22 april om 18.03 Gea Wat een prachtig gebaar 22 april om 19.54
Annette Wat een leuke foto!! Mooi gebaar! 22 april om 22.18
Volgens Ham (2015) moeten statusupdates op Facebook worden geschreven op taalniveau B1 om door mensen begrepen te worden. De statusupdate in voorbeeld acht is niet geheel geschreven op taalniveau B1. De statusupdate in voorbeeld negen bestaat uit zowel actieve als passieve zinnen. Actieve zinnen, zoals: ‘de kinderen en het team zijn heel blij met de fiets’, en ‘met de fiets kunnen de kinderen het fietsen oefenen en zo werken aan hun revalidatie’. Passieve zinnen, zoals: ‘de kinderen en het team van de afdeling Kinderrevalidatie in ziekenhuislocatie Scheper in Emmen krengen onlangs een verstelbare fiets’, en ‘deze fiets kregen ze van Jan Fens, die vorig jaar afscheid nam als kaakchirurg in het Scheper’. Ook heeft de statusupdate lange zinnen, in plaats van korte zinnen. Toch wordt de statusupdate in voorbeeld gelezen én begrepen door zorgvragers van Treant. Er zijn
namelijk negen zorgvragers die reageren op de statusupdate in voorbeeld negen.
Dit betekent dat negen zorgvragers van Treant de statusupdate in voorbeeld negen hebben gelezen én begrepen. Het begrijpen van de statusupdate zorgt ervoor dat zorgvragers met elkaar en met Treant gaan communiceren over de statusupdate. Dit terwijl de statusupdate niet geheel geschreven is op taalniveau B1.
Het begrijpen van statusupdates is een onderdeel van de eerder genoemde common ground. De uiting van Treant, de statusupdate in voorbeeld negen, moet zo geschreven worden dat zorgvragers de statusupdate begrijpen. De statusupdate zelf levert dus ook een bijdrage aan de lokaal tot stand gebrachte common ground. In een gesprek streven de gespreksdeelnemers ernaar om hetgeen dat is gezegd te begrijpen. Dit zelfde geldt voor zorgvragers: ze streven ernaar de statusupdate van Treant te begrijpen. In de terminologie van Clark & Brennan (1991:128) proberen de gespreksdeelnemers hetgeen dat is gezegd deel te maken van hun common ground. De statusupdate in voorbeeld negen wordt begrepen door zorgvragers, er is sprake van common ground, en dus ontstaat er kwalitatieve interactie.
De statusupdate in voorbeeld negen is deels door de eenvoudige schrijfstijl uitgegroeid tot
kwantitatieve- én kwalitatieve interacties. In de kwalitatieve interacties die zijn ontstaan in voorbeeld negen worden emoticons gebruikt door de gespreksdeelnemers. Rachel gebruikt de kus emoticon om extra te benadrukken dat ze Esther dankbaar is voor de door haar gegeven hint. Rachel gebruikt later in de interactie de bloos emoticon om extra te benadrukken dat ze een zelfde gedachte had als Joke. Het gebruik van emoticons vormen duidelijk een aanvulling op het uitdrukkingsvermogen van gespreksdeelnemers.
Uit een eerste stijlanalyse is ook naar voren gekomen dat Treant mensen afwisselend met ‘u ‘en ‘je’ aanspreekt. Het aanspreken van mensen met ‘je’ in statusupdates komt 15 keer voor in het corpus. Acht van deze vijftien statusupdates groeien uit tot kwalitatieve interacties op Facebook. Het aanspreken van mensen met ‘u’ in statusupdates komt vier keer voor. Een keer groeit een statusupdate uit tot kwalitatieve interactie op Facebook.
Uit de analyse blijkt dat de statusupdates die niet deels geschreven zijn in de eenvoudige schrijfstijl, vrijwel nauwelijks uitgroeien tot kwalitatieve interacties op Facebook. Hieronder wordt statusupdate 43 uit het corpus gebruikt als voorbeeld.