Interview participatiemanager

Interviewer: Op welke manier bent u betrokken bij het project?

Participatiemanager: Ja, nou ik word ingehuurd he, ik ben zelfstandige. Ik heb mijn eigen participatie- en co-designbureau. BSD huurt mij in om de programmalijn participatie te trekken, te coördineren.

Interviewer: Uw bureau zit in Amsterdam?

Participatiemanager: Ja ik woon in Broek en Waterland en daar staat mijn bureau ook ingeschreven maar ik heb ook een kantoor, hier, in Amsterdam Noord samen met mijn man. Interviewer: Oke leuk. Zou u uw rol binnen het project een beetje toe kunnen lichten?

Participatiemanager: Ja, nou, uhm ik ben nu sinds juni vorig jaar betrokken dus ik heb niet het hele aanloop met het hele, uhh, …

Interviewer: Syntegration?

Participatiemanager: Ja syntegration, meegekregen. Ofja wel ervaren want het hele rapport heb ik gelezen maar ik was er niet bij. Ik ben er later ingevlogen. En ik heb me ingelezen en ben toen vrij snel in de doe-modus geraakt. De vraag was in eerste instantie: Kun je met de Universiteit van Tilburg een kavelproject opzetten? Waarbij we alles bottom-up laten

ontstaan. Dus mensen mogen alles zelf bepalen er zijn eigenlijk geen restricties behalve de 7 thema’s waar BSD natuurlijk voor staat. Wat haar visie is. En de 12 design principes die er zijn.

Interviewer: Deze principes staan ook in het plan van aanpak? Participatiemanager: Die kan je daar wel vinden ja.

Interviewer: Maar u was er dus niet vanaf het begin bij betrokken geweest, hoe bent u verzeild geraakt bij dit project?

Participatiemanager: Nou de, uhh, Universiteit van Tilburg was betrokken bij de syntegration en heeft het uiteindelijk in de stichting ook een plek gekregen, en uhh, Marieke …, dat is de validatiemanager van de Universiteit van Tilburg die zat daarbij en die ken ik goed. Daar heb ik veel projecten mee gedaan. En wat ik begrepen heb waren ze niet tevreden met de vorige participatiemanager. Dus eigenlijk zoekende naar iemand anders en toen heeft zij mij voorgedragen. Ik heb toen een gesprek met Edwin … gehad, de andere directeur, in februari vorig jaar maar omdat de hele stichting toen nog opgezet moest worden heeft dat vrij lang geduurd voordat ik operationeel mee kon draaien.

Interviewer: was het voor u de eerste keer om zo’n soort project te doen, op deze schaal, deze vorm?

Participatiemanager: Nou ik doe heel veel participatie en co-creatie processen. Interviewer: Ja, ik bedoel in smart city context

Participatiemanager: Niet in smart city contexten, dus dat uh heb ik niet eerder op die manier gedaan maar wel technologische contexten en in sociale contexten en met bewoners en met patiënten, kinderen en ouderen. Dus mijn focus, mijn specialisme zit hem echt in

participatieprocessen en die doe ik dan op een hele creatieve manier. Ik gebruik creatieve middelen want mijn achtergrond is industrieelontwerper.

Interviewer: Oke

Participatiemanager: En industrieelontwerpers werken altijd in principe vanuit de gebruiker en gaan dan producten, diensten of systemen ontwikkelen en uh dat heb ik zeker altijd gedaan. Ik ben daarmee steeds meer opgeschoven naar co-creatie en participatieprocessen en het faciliteren daarvan.

Interviewer: Ja want ik had de kwartaalevaluatie gelezen en weet dus ook al een beetje hoe je te werk was gegaan maar ik wil graag weten welke stappen nu worden ondernomen om de bewoners te betrekken? [3:57]

Participatiemanager: Heel concreet hebben we dus het kavelproject en uhm, daarbij, ja weetje, er was natuurlijk nog niks he. Toen ik daarmee begon in september na de zomervakantie vorig jaar was er nog geen plan van UNStudio van hoe het gebied ingevuld zou gaan worden. We hadden gewoon weilanden en dat was het. En het idee dat daar 1500 woningen zouden komen en het idee dat we bottom-up met mensen die daar mogelijk wilden wonen het proces aan zouden willen vliegen. Uh nou dat is dat kavelproject geworden. Maarja wie moet je dan hoe werven? Dat is dan de eerste vraag dus toen heb ik daarover nagedacht want normaliter als je kavels uitgeeft, dan uhm, heb je een verkoopbrochure van een makelaar en dan staan daar allerlei woningen in en kavels en groottes en verschillende plekken. Mensen gaan vanuit daar dan een keuze maken en schrijven zich in en dan is er een loting en dan hebben ze geluk of ze hebben geen geluk. Maarja dat konden we natuurlijk niet doen want ten eerste wisten we niet waar de kavels gingen landen, ergens, en we wisten ook nog niet wat het plan ging zijn voor het gebied want UNStudio moest nog aan de slag gaan. Dus we wisten eigenlijk nog niks, het was een heel onzeker proces. [5:23] En dat is vaak met participatieprocessen natuurlijk en dan word je verrast en nieuwsgierig want dat is belangrijk om open te staan voor verassingen die uit zo’n proces komen. Dus wat ik toen bedacht heb met de communicatiedame van BSD Corine … is of we een blanco verkoopbrochure konden maken en wat staat daar dan wel en niet in. Toen heb ik nagedacht van stel als je zelf he, je hebt het over zelfbouw, je hebt het over die 7 thema’s dus je hebt al aanknopingspunten om een tekst te schrijven wat voor soort mensen je graag zou willen hebben. En dat is een diversiteit aan mensen dus ik heb allerlei persona’s gemaakt, een soort voorbeelden eigenlijk om mensen te inspireren en geïnteresseerd te maken voor die kavels. Dat hebben we in een folder gezet en dat is uiteindelijk niet zo levendig geworden als ik had gewild want het is heel talig geworden en ik had daar liever plaatjes in willen hebben van mensen met gezichten en ik wil graag dit en dit en dat.

Voorbeeld ik wil graag met mijn ouders samen een levensbestendig huis en ik wil graag dat mijn kinderen opgroeien en rondom klimaatdoelen enzo dat had ik veel liever gedaan maar in het proces is dat er niet van gekomen. Dat heeft denk ik ook te maken met de snelheid waarop we mensen moesten vinden. Corine heeft dat toen uitgezet samen met het

communicatiebureau Ton Wilhagen, ik weet niet of je die naam al eens gehoord hebt? Interviewer: Nee

Participatiemanager: Nou die hebben samen gekeken hoe en waar kunnen we dit dan uitzetten en ik had het liefst gehad dat dat landelijk gebeurd zou zijn omdat ik echt pioniers wou

hebben die echt gingen zelfbouwen op basis van onze idealistische thema’s en dat is niet gebeurd. [7:29]

Interviewer: Ja want je hebt wel mensen nodig die inderdaad ook open staan voor die hele ervaring want het is niet dat ze zomaar een woning kopen

Participatiemanager: Nee nee zeker want er wordt heel veel van je gevraagd. In de brochure staat ook in dat het een heel open proces is en dat in principe alles kan zolang je je aan de thema’s houdt, maar, het vereist ook verantwoordelijkheid van jullie en het eist ook een open houding want alles is onduidelijk en onzeker dus het is geen makkelijk proces waar je in stapt. Ik heb dus wel geprobeerd om die verwachtingen heel goed te managen.

Interviewer: ja dat is wel belangrijk

Participatiemanager: ja er zijn namelijk gewoon wat mensen bij die wat meer gewoon een ouderwetse kavel zoeken en die vinden dit proces best lastig. Daarom benoem ik het ook want we hebben vrij lokaal geworven, via zowel print: kranten, advertenties, artikeltjes en ook via sociale media en linkedin geworven maar ik had het ook fijn gevonden als het bijvoorbeeld via Funda was gegaan want dan heb je een veel grotere landelijke dekking. Dan is nog de

vraag wie er richting Helmond wil want dat gebied is heel specifiek en er zit een soort imagoprobleem misschien op.

Interviewer: maar je krijgt dan wel echt mensen die speciaal voor het project komen natuurlijk Participatiemanager: ja en echt voor die zelfbouw en echt voor het, uhm, met lef. En nu hebben we die ook maar we hebben ook mensen die gewoon graag in de regio een kaveltje willen.

Interviewer: en merk je dan ook dat het moeilijker is om die mensen te betrekken in het proces?

Participatiemanager: Ja, nou ja ze zijn lastiger in het proces omdat ze verwachten dat de gemeente of wij als stichting veel meer voor hun doen of regelen

Interviewer: ja terwijl het de bedoeling is dat ze zelf dingen initiëren.

Participatiemanager: terwijl ze zich moeten realiseren en dat heb ik ook al 100 keer gezegd van je bent zelf aan zet. Dus ik moet veel geduld hebben, dat weet ik want ik doe die

processen vaker maar ik spreek ze er ook wel op aan elke keer van nou realiseer je je, want als het niet past dan past het niet en dan moet je op zoek naar een kavel in de omgeving.

Interviewer: ja het is wel duidelijk dat je zelf ook iets bij moet dragen. Maar aan de andere kant wordt er natuurlijk ook wel veel van de bewoners gevraagd

Participatiemanager: Ja absoluut dus het is een beetje geven en nemen. Ik vind ook dat er een aantal mensen nog steeds bij zijn die veranderen hun mindset ook door dit proces he. Er zijn ook mensen die erin stappen met misschien meer het idee van het wordt meer voor me geregeld dan hoe het is en die passen zich ook aan. Dus je hebt allerlei soorten mensen. Mensen die graag zelf veel willen doen en ideaal zijn voor dit project en ook mensen die eigenlijk meer op de gemeente willen leunen. En je hebt mensen die veel van de gemeente of BSD willen maar die wel verschuiven in begrip hebben voor wat hun eigen

verantwoordelijkheid is. Dus je hebt met allerlei soorten, je hebt sociaal spel in het project. Interviewer: ja ik had gezien dat spelelementen belangrijk zijn, ook om mensen te betrekken Participatiemanager: ja spel kan heel erg helpen he, maar dat is een van de creatieve middelen die je tot je beschikking hebt om mensen te betrekken

Interviewer: wat zijn dan de concrete stappen die nu worden genomen?

Participatiemanager: nou wat ik nu gedaan heb is misschien wel goed om uit te leggen. Ik heb die folder gemaakt om mensen te werven. Toen hadden we een soort informatieavond waarbij we wat meer op de traditionele manier op het podium stonden en vertellen, dit is wat we willen gaan doen, dit is onze visie en hoe staat het kavelproject daarin. Vervolgens hebben we, ja dan hou ik heel erg van de interactiviteit want wij kunnen wel gaan praten maar daar leren we niets van. We willen horen wat mensen willen en waarom. Dus toen hebben we stellingen gemaakt gebaseerd op de 7 thema’s en gevraagd ben je het er mee eens of niet en om toelichting gevraagd. Daar ging de introductieavond over. Vervolgens zijn er toen tot aan de kerst 3 co-creatie sessies gevolgd waarbij ik bij de eerste de mensen een soort werkcanv heb laten invullen. Ook om voor onszelf duidelijk te krijgen wat de data van die mensen waren he, dus van waar denken ze aan, vrijstaande woning, rijtjeswoning, noem maar op. Hoeveel vierkante meter willen ze die kavel hebben. Want dat wisten wij natuurlijk ook niet wat er allemaal binnen ging komen en wat de wensen waren. Dus heel veel van dat soort vragen, ik heb ze gevraagd om een schetsje te maken over wat je samen met je buren wel en niet wil doen en wat voor materialen en technieken ze willen gebruiken. Ook aangezien energie, mobiliteit en dat soort zaken. Dus dat zat in een soort van onderlegger, canvas noem ik dat dan, wat ze in konden vullen en toen ze dat hebben gedaan heb ik die opgehaald en dat was mijn data van die avond in feite. Daarna heb ik die mensen modellen laten maken, maquettes van hun eigen woning maar die moesten ze dan wel ten opzichte van elkaar op een stukje grond neerzetten. En wat gebeurt er dan tussen die woningen en wat is dan wel en niet interessant. Heb je dan samen een windmolen of een vijver allemaal van die klimaat dingen.

Dat kwam toen allemaal al aan de orde en dat was de eerste avond dus daar kwam eigenlijk heel veel uit. Het gaf ons heel veel inzicht waar mensen staan met onze doelen en thema’s en dat veraste iedereen ook wel dat mensen al best wel ver daarin denken. Toen de tweede avond toen wist ik dat we eigenlijk een groep van mensen hadden die vrije kavels wilde, een groep mensen die tiny houses wilde en een groep die collectief wilde bouwen. Toen heb ik ze die avond daarna in die homogene groepen gezet want eerst zat iedereen random bij elkaar aan tafel. De tweede avond dus bewust in die homogene groepen zodat ze met elkaar konden inspireren en kijken van wat wil ik en wat willen we dan wel of niet gemeenschappelijk. [14:15] En toen de derde avond heb ik een expertsessie gehouden waarbij iemand van de gemeente kwam praten en toen was er inmiddels een soort plattegrond van UNStudio bekend dus die kon ook toegelicht worden. Mensen konden ook gaan kijken waar willen we dan landen op het plan. Waar willen we terecht komen? Ik had iemand uitgenodigd van het energiehuis Helmond om toe te lichten wat je allemaal kan doen rond energie in je woning en ik had iemand uitgenodigd die veel weet van tiny houses, regelgeving daar omheen en de financiering wist. Dus toen hebben ze eigenlijk heel veel informatie gekregen. [14:47] Interviewer: oke nou ik vroeg me ook af welke rol technologie speelt binnen het project op het gebied van participatie. Is er een app of iets dergelijks? 15:08

Participatiemanager: Ja dat heb ik eigenlijk na de eerste co-creatie avond heb ik gevraagd van hoe willen jullie met elkaar in contact zijn? Willen jullie dat we een facebookpagina voor jullie opstellen maar dan wel beschermd zegmaar? of nou waar hebben jullie behoefte aan? want ik wil dat dat uit de groep komt, ik wil dat niet opleggen. ik bedoel ik kan dat kiezen maar eigenlijk moet het uit de groep komen. Toen had iedereen zoiets van nouja de groep was verdeeld. Er waren mensen die niet op facebook zitten die dat helemaal niks vonden maar anderen die zeiden van nou ja dat zou wel handig zijn maarja niet als niet iedereen het doet, dan is het niet handig. Dus eigenlijk we hadden hem al klaar staan maar we zijn het nog niet echt gaan inrichten omdat die behoefte er niet echt bleek te zijn. Wat ik toen wel heb gedaan is een intranetomgeving op onze website aangemaakt waar we de documenten delen. Dan moet je denken aan de verslagen per avond want ik vind het belangrijk, in het begin doe ik dat dan vooral omdat niemand kent elkaar nog en ik kan dan redelijk objectief zo'n verslag maken dus daar heb ik veel aandacht aan besteed. die dingen zijn heel belangrijk om verwachtingen te blijven managen maar je wil wel commitment van die mensen houden dus je moet ze heel netjes bedienen 16:40 . Dus ik vond het elke keer belangrijk om dat verslag weer naar hun te sturen. Op een gegeven moment leerde de groep elkaar beter kennen. Een van mijn doelen van die eerste avond om dat op een creatieve manier te doen en op een leuke manier in plaats van alleen maar talig met elkaar in gesprek te gaan is om elkaar te leren kennen. als jij met lego moet gaan spelen en dingen moet gaan bouwen dan heb je het leuk met elkaar en leer je elkaar op een leuke manier kennen. Dat is belangrijk voor de rest voor het proces, dat je vertrouwen creëert en dat je een groep vormt met elkaar 17:25 . Ik denk dat dat al heel erg gelukt is dus dat is al veel winst. Je ziet dat gedurende dat proces dat ze whatsappgroepjes zijn begonnen. Om informatie te delen of te klagen over ons.

Interviewer: hoe ver liggen de bewoners qua leeftijd uit elkaar?

Participatiemanager: nou wat je eigenlijk ziet met die tiny-houses zijn eigenlijk over het algemeen meerendeel alleenstaande ouders of gescheiden mensen die af en toe hun kinderen over de vloer hebben en kleiner willen wonen en minder geld te besteden hebben. De vrije kavels zijn vaak stellen met of zonder kinderen die wel geld te besteden hebben want zij nemen de meeste vierkante meters af. De collectieve woningen zijn vaak wat oudere mensen. Dan moet je echt denken aan gepensioneerd en verder maar ook 55+ tot zit zelfs een mevrouw van 80 bij. Zij zijn op zoek naar samen oud worden en voor elkaar zorgen. Ik denk dat de jongste midden 30 zal zijn.

Interviewer: ja want als er dan zo'n whatsappgroep is, is deze dan toegankelijk voor iedereen? Voor de ouderen is dit misschien lastiger?

Participatiemanager: ja dat hebben ze dus zelf geregeld dus dat weet ik niet. Interviewer: zijn er geen plannen om een overkoepelende app te maken?

Participatiemanager: wat ik al zei: ik volg de groep. Dus ik ga niks opleggen, maar ik heb wel gemerkt het wordt steeds concreter wat we aan het doen zijn. Ik heb bijvoorbeeld op een gegeven moment een excel-document gemaakt waarin ik alle functionele dingen heb gezet. Dus bijvoorbeeld wat zijn de maten van de kavel van welke familie hoe hoog willen ze bouwen hoe groot is hun woning hebben ze expertise op het gebied van bouwen of wat dan ook? ik heb dus een excel bestand gemaakt en gedeeld via google docs. Dus gaandeweg ontstaat dit soort dingen en nu moeten we meer gaan samenwerken want er gaan meer schetsen komen, er gaan gezamenlijke documenten komen. Het wordt steeds concreter. We hebben een plattegrond inmiddels dus nu begint pas de urgentie te komen van ja hebben wij een app of platform nodig waarop wij dingen kunnen delen. Wat willen we delen en wat is de behoefte?

Interviewer: ja dat komt inderdaad misschien erna want bijvoorbeeld met die deelauto's heb je ook een app nodig dus die komt er dan wel

Participatiemanager: ja precies en dat is dan heel specifiek voor 1 functionaliteit maar voor het proces waar we nu met elkaar in zitten en het samenwerken begin ik nu zelf de behoefte te