SB: Want welke stad is dat?
LM: ehm, ik weet die steden niet uit mijn hoofd. Wacht even. Ik had het naar je toe gestuurd. Oh ja, Langzhou. Daar ben ik geweest. Xi’an. En eh.
SB: Ah, dat is top. Want Xi’an hoort nog net bij het gebied. Wat je hier nu ziet.. dat bedoel ik en dan de grote steden als Chengdu, Chongqing…
LM: Ok, want dit is waar ik ben geweest en daar spreekt geen kip Engels. Ik ben zelfs geweigerd bij 3 hotels en uiteindelijk zijn we niet gaan slapen en gingen we met een nachtbus verder.
SB: Ok, want wat deed je daar? LM: Ja gewoon rondreizen.
SB: Had je die Rusland China treinlijn?
LM: Nee, nee ik ging weer naar Peking. Daar ben ik nu 3x geweest, want ik vind het daar heel leuk en eh. We zjin gewoon naar Xi’an gereisd. Dat is natuurlijk een plek waar iedereen naartoe gaat. En een Chinese front office medewerker had me getipt dat als ik niet naar Tibet zou gaan, dat ik dan in ieder geval naar de Tibetaanse graslanden moest gaan. Naar een pilgrimoord en toen gaf hij een adres op waar we naartoe zijn gereisd. Het duurde heel erg lang om daar te komen. Hoe Westerser je gaat, hoe minder het bedoeld is voor Westerse toeristen. Mensen zijn ook wat banger voor je, want ze spreken geen Engels. Dus ze hebben geen zin om met jou te praten en volgens mij heeft dat te maken met dat ze geen openbare vernedering willen, geen gezichtsverlies. Niks staat ook meer in normaal alfabet, maar alles in Chinese karakters. Dus we hebben echt, wij konden gewoon geen openbaar vervoer nemen.
SB: Met wie was je daar? LM: met een vriend van mij.
SB: Dus wat nu iedereen aan het doen is in Laos, Cambodja, Vietnam was jij al gaan backpacken in China. LM: Nou, dat heb ik ook allemaal gedaan alleen veel eerder. Maar ja.
SB: Voor dat het main stream was. Haha
LM: Nou, volgens mij was het toen al main stream maar nu veel meer. Maar jij doet je thesis over hotels? Voor wie schrijf jij je onderwerp? Wat wil je aantonen met die hotels?
SB: Ik onderzoek multinational hotel groups. Dat zijn hotelketens gevestigd buiten China. Dat voldoet aan de IM track. Vandaar dat ik alleen die hotels volg. De laatste 10 jaar investeert de overheid om het West gedeelte gelijk te trekken met het Oosten. Harmonie is een van de kernwaarden van China en
verdeeldheid is daarom ongewenst. Alleen wat ik wil onderzoeken is of China er in slaagt om die gelijkheid te realiseren en hoe hotels inspelen op deze nieuwe kansen. Want West-China is nog wat no-ones land. Dus dit biedt multinationals de kans om first mover te zijn in deze gebieden. En je zou verwacht, aan de hand van wat we geleerd hebben tijdens de IM course, dat multinationals die kans grijpen. En ik ben benieuwd of dat die multinationals dat daadwerkelijk gaan doen. Nemen zij dat risico om daar naar toe te
131 gaan of zitten ze daar al. Ik heb geen idee. Dus dit is een exploratory study om die ontwikkeling in kaart te brengen. Gaandeweg mijn interviews kom ik erachter dat er nog maar weinig ontwikkeling plaatsvindt in die gebieden. Voor de Chinezen zelf wel, maar niet voor de multinationals.
LM: Toen jij dat zei dacht ik ook van: ‘Huh, volgens mij zitten daar geen internationale ketens’. De ketens waar ik naartoe ging, voorbeeld Langzhou, was een gigantisch grote stad, geen Westerse toeristen en slechts weinig hotels. Het is echt een doorrijstad. Dus wel een groot station, maar geen hotels. Ik werd zelfs in 3 hotels geweigerd. Ik denk dat ze dit deden omdat we blank zijn en zij geen Engels spraken. Ik dacht eerst dat ze ons weigerden omdat ze niet met ons communiceerde, maar later leerde ik dat zij een licentie moeten hebben voor Westerse toeristen. Maar dit leerde ik pas 2 jaar later.
SB: Maar alsnog is dat redelijk apart. Dat een hotel haar gasten weigert.
LM: Op zich, zou dat alsnog kunnen want in Nederland heb je ook een toeristenbelasting. SB: Ze zouden dat toch aan moeten schaffen willen ze die gebieden ontwikkelen.
LM: Ja, maar willen ze dat wel? Willen ze die gebieden ontwikkelen naar Westerse standaarden of willen ze meegaan in de trend dat Chinezen Westerse brands fantastisch vinden en daar hun voordeel mee willen doen?
SB: Daar zijn ze ook mee bezig qua, als het management contract is afgelopen en het personeel en een deel van de organisatie hebben geleerd van de westerse keten dan kan het zo maar zijn dat de Chinese eigenaar het pand zelf gaat management en het personeel over koopt. Of dat de eigenaar besluit om een Chinese keten het pand te laten runnen. Dus ze halen aanvankelijk een Westerse keten naar binnen, omdat zij weten hoe ze een hotel moeten runnen. Op het moment zijn veel hotels eigendom van een eerste generatie eigenaren, die zelf geen kennis hebben van het runnen van een hotel. Later, wanneer zij dat wel hebben, kunnen ze er voor kiezen om het zelf te runnen. Daarom willen multinationals tussen de 20-30 jaar verwezenlijken terwijl de eigenaar 10-15 wel genoeg vindt. Dus daar is al een eerste vorm van conflict, tegenstrijdigheden. Dus die MHG willen zo lang mogelijk van die onwetende positie van de Chinezen profiteren. Maar wat er nu dus gebeurd is dat afgelopen decennia veel MHG zich hebben gevestigd in oost-China. De kustgebieden erg zijn ontwikkeld, maar gelijkertijd het westgedeelte minder sterk profiteert van China’s open grenzen. Een land als China, die staat voor gelijkheid, harmonie en eenheid, kan het zich niet permitteren als de verschillen tussen Oost en West te groot worden. Dus dit intern conflict willen ze oplossen, door daarin te investeren. Dus vanuit de overheid wordt er flink geïnvesteerd en die eigenaren van hotelpanden zitten vaak met gemixte belangen in dat vastgoedbedrijf. Zo kan het zijn dat een eigenaar van het vastgoedbedrijf ook een zetel heeft in de communistische partij. Ik probeer die vastgoedbedrijven te pakken te krijgen, maar het is lastig.
LM: Eigenlijk zou je een goede tolk moeten vinden.
SB: Ja, wanneer ze doorhebben dat je geen Chinees spreekt dan hangen ze op.
LM: ik heb een vriend die doet strategy, die is Pools maar die spreekt een beetje Chinees.
SB: Ja ik denk dat die toch vloeiend moet spreken als tolk. haha En goed aan de andere kant weet ik ook niet wat een dergelijk gesprek nu bijdraagt aan mijn onderzoek. Ik ben er nu achter dat je alleen equity
132 mag hebben wanneer je bedrijf een China-listed company is of Chinezen in de board of directors heeft. Dus daar vallen veel market entry modes af. Verder is het zo dat franchise nog niet plaatsvindt in China, omdat het niveau van Chinese organisaties niet hoog genoeg is om de standaarden van de MHG te waarborgen. Dus ketens die overblijven zijn Shang Ri La, een Maleisisch-Chinees bedrijf of Chinese eigenaren die een eigen hotelketen zijn begonnen. Zo is mijn oude stage plaats overgenomen door de eigenaar. In een gesprek met mijn oude manager (zie eerder interview) ben ik erachter gekomen dat het management contract niet is verlengd en de eigenaar, Air China, een eigen keten is begonnen. Dat is wel interessant. Alleen Starwood heeft in iedere provincie een hoofdstad.
LM: Welke keten?
SB: Starwood. Zij zitten daar met een 3-sterren brand. Nog iets wat ik voor mijn onderzoek niet wist. Ik wist niet dat MHG zich differentiëren met allerlei verschillende brands en zo ook het 3-sterren segment aansnijden. Een Hilton bijvoorbeeld heeft ook een midden segment van 2-3 sterren.
LM: Owja. Dus zij hebben allerlei verschillende onderdelen.
SB: En dan spreek ik dus met die managers en die geven dan aan, hoezo weet je dit niet? Dit koppel ik dan terug aan mijn oude opleiding dat dit toch wel ontbreekt aan het curriculum. Waarop zij antwoorden. Stein, slechts 10% gaat het hotelmanagement daadwerkelijk in dus die specialisatie hoeven we studenten via deze opleiding niet mee te geven. Dat vond ik wel apart.
LM: Mijn zusje doet ook hotelschool. SB: Wat? Je zusje? Leuk! Waar?
LM: in Amsterdam. Waar heb jij het gedaan?
SB: Maastricht. Je hebt hier ook een campus he. Alleen dan met zijn 2 op een kamer.
LM: Ja, bij jullie ook toch, alleen het eerste jaar. Hier zit ze echt in een aftans appartement in de ghetto. Elke dag feest hahahaha.
SB: Ik ga alles transcriben. Hahaha. Nee grapje. < gesprek verder niet relevant voor mijn thesis> SB: …Hainan dat is een vakantieoord in China.
LM: Ja, maar daarboven heb je een stad. Want weet je waar ik ook ben geweest. Ik weet het niet zeker. Guangzhou.
SB: Nou, maar daar is wel veel industrie hoor. Die Nederlander die ik sprak, werkt ook in een hotel daar. Bedoel je niet gewoon die locatie tegen Vietnam aan?
LM: Nee want je kon daar ook makkelijk doorreizen naar Langzhou. Maar daar heb ik een vriend die daar een bar heeft geopend met zijn Chinese vrouw. En ze legde me uit hoe dat daar werkt. Er wordt niks officieels gedaan via de overheid, of vergunningen. Het was allemaal corrupt en vriendjespolitiek. De bar kon ook van de ene op de andere dag gesloten worden. Want haar oom die kende iemand bij de
133 SB: Ja die real estate owners. Bijvoorbeeld een Wanda Group daar is hotels maar een klein deel van de organisatie. Maar toch hebben zij 80 mega gebouwen en dat noemen ze dan klein. Ze zeggen dat ze private owned zijn, maar de chair man zit in de politieke partij. Dus hoe private owned ben je dan. LM: Ja en daar komt dat ook door.
SB: Dus ze zeggen private owned, maar hij is ook onderdeel van de staat
LM: Misschien is het daarom wel toegestaan. Want als je voor de communistische partij werkt, kan er makkelijk ergens een oogje dichtgeknepen worden.
SB: Ja dat zijn de grote bazen. Wel interessant.
LM: Af en toe als je dit onderzoek aan het doen bent, zo, wordt je daar dan niet een klein beetje depressief van? Je kan niet echt goed in zien wat er precies gebeurd of kom je wel steeds een stapje dichterbij?
SB: Ik kom wel steeds een stapje dichterbij. Maar ook omdat ik ben begonnen met puur en alleen af te gaan van wat ik heb gelezen. Alles qua theorie en bestaande literatuur heb ik doorgespit en dan ben ik nagegaan: ‘Wat zeggen die nu echt?’. En dan zeggen ze bijvoorbeeld franchise is een goed idee,
samenwerken met state owned hotels.. maar mensen die dit hebben beschreven die hebben dus blijkbaar geen idee hoe de praktijk er werkelijk aan toe gaat. De literatuur stopt ook een beetje rond 2010. Maar 5 jaar in China staat gelijk aan 50 jaar ontwikkeling in Europa. Het business model is helemaal omgeslagen en MHG zijn hun vastgoed aan het verkopen. Ik kom ook via hotelschool aan mijn contacten en het is leuk en interessant om te horen hoe zij hun loopbaan vorm hebben gegeven en in welke mate zij betrokken zijn bij de hotelontwikkeling in China. En zij leggen me uit hoe dat is begonnen. Zo hebben ze begin ‘00’s aangegeven: ‘Vastgoed, daar hebben wij helemaal geen verstand van. Dus dat gaan we uit handen geven. Wij gaan ons richten op hotelmanagement. Zo is het Waldorf in New York, het paradepaardje van Hilton, verkocht voor 1.2 miljard aan een Chinees. Dus de Chinezen hebben de moneys en gaan investeren in vastgoed en bouwprojecten en de hotelketens willen van het vastgoed af, ze hebben veel geld verloren in de financiële crisis en hebben geen verstand van vastgoed dus willen dat risico niet meer aan hun
merknaam verbonden hebben. Maar zij hebben wel de kennis en expertise in het hotelvak. Zo genereren zij een win-win situatie waarin het leeuwendeel van het risico wordt gedragen door de eigenaren zelf. Hierdoor kunnen ze ook veel sneller groeien. Ketens openen 2-3 hotels per week. Ik ben in contact gekomen met Gert Noordzij, een PHD student aan de universiteit in Macau en oud hotelschool student hier in Nederland. Hij zegt GM’s moeten hotels openen, maar GM’s zijn goed in hotels runnen, maar niet per sé in het openen van hotels. Misschien wijk ik daar ietswat af van mijn thesis maar het is wel razend interessant. Je komt dus wel steeds meer te weten hoe die hotelontwikkeling plaatsvindt. En wat nog interessanter is. Toekomstige hotelplannen kijken naar wat er gebeurd in China, want daar worden met de dag hotels geopend en die kunnen dus als voorbeeld dienen.
LM: Een voorbeeld voor de emerging economies?
SB: Ja ik weet niet of de BRIC landen nog in opkomst zijn, maar China kan zeker een voorbeeldfunctie dienen. Omdat daar aan de lopende band hotels worden geopend.
134 LM: Via de Nederlandse ambassade in China. Kan je daar geen informatie krijgen?
SB: Niks. Niks.
LM: En heb je ook al LinkedIn groepen geprobeerd over hotel ontwikkelingen in China? SB: Ah, nog niet. Ben ik wel van plan.
LM: Ja, want ik wil graag stage lopen in China. De muziekindustrie biedt daar erg veel kansen en via LinkedIn probeer ik mijn kansen te vinden.
SB: Maar ze kunnen allemaal niet in de maat dansen. haha
LM: haha. Nou ik lees me in over de ontwikkelingen op muziek gebied op dit moment en ik vind dat erg interessant. Zo ben ik terecht gekomen bij LinkedIn groepen en die hebben mij ook benaderd om voor hun bedrijf te komen solliciteren. Dus je hebt heel veel groepen die je wellicht kunnen helpen in je onderzoek.
<Gesprek verder niet relevant voor mijn thesis>
LM: Ik kan me echt voorstellen dat LinkedIN helpt. En ook nog de ambassade zou je toch nog eens moeten benaderen.
SB: Nou heb ik contact gehad met een man waar ik tijdens mijn stage ook mee heb samengewerkt voor hun nieuwjaarsborrel. Alleen hij kan me niet in contact brengen met mensen, omdat hij zelf niet zoveel doet in West en ook zo even niet wist wie me wel kon helpen.
LM: Dus er komen geen Nederlanders?
SB: Nou blijkbaar niet, maar uit mijn onderzoek is ook gebleken dat er nog zoveel ruimte voor groei is in het Oosten, dat ze dat eerst willen verzadigen alvorens zij naar het Westen trekken. Dus er is al wat ontwikkeling in het Westen, alleen heel langzaam. Er moet eerst bedrijvigheid zijn. En dat is wel in Oost. Pas als de infrastructuur is verbeterd en het oosten is verzadigd. Dan pas gaat het naar het Westen. En die taks breaks geven ze niet voor niks, omdat daar nog niks gebeurd. Alleen in Chengdu. Die is wel sterk in opkomst. Maar ook omdat dit een erg toeristische locatie is als geboorteplaats van de panda’s.
LM: Is misschien ook wel interessant om te kijken wat Maxima en Willem-Alexander hebben gedaan tijdens hun staatsbezoek aan China. Misschien is het wat ver gezocht maar ik kan me voorstellen dat ze voor de Nederlandse handel daar naartoe zijn gegaan en wellicht kan je via good will aan contacten komen.
SB: Nou, de meeste hotelketens zijn Amerikaans van oorsprong. Er zijn geen Nederlandse hotelketens die zich ontwikkelen in West-China op dit moment. Ik heb een Nederlandse keten benaderd en zij hebben geen intentie om op korte termijn naar China te gaan. En waarom niet daar hoor ik binnenkort meer van. LM: Ik denk wel dat je je manier van onderzoek moet doen op zo’n mate moet structureren dat jij op wetenschappelijk niveau advies kan geven.
SB: Ja, hoe ga ik dat doen? Met al die losse verhalen. Ik kan het over transactie theorie hebben, alle mogelijk kosten & baten. Risk avoidance etc. Agency theory ook.
135 LM: Je kan kijken naar trends, overheidsbeleid, multinationals en dan vervolgens kan je bepaalde
theorieën gebruiken om de pro’s en cons van die ontwikkelingen in kaart te brengen. Dat is lastig aan het onderwerp wat jij hebt. Want het is prettig werken als je een afgebakend theoretisch kader hebt. Maar met jouw onderwerp is dat toch lastig.
SB: Ja want ik heb semi-structured in depth interviews met experts in the field. Daar zitten gelijke vragen in en die worden tot nu toe ook relatief gelijk beantwoord. Dus dat is goed voor mijn bevindingen dat ik dezelfde geluiden krijg. Maar ook vaak wijkt het gesprek af van de een met een gesprek van de ander. Dat is niet erg. Maar dan wordt het wel lastig omdat weer bevestigd te zien. Gelukkig heb ik wel een hoop vervolgafspraken ingeboekt in januari, om nogmaals het een en ander door te nemen met een aantal. Want met ieder interview wordt een nieuw licht geworpen op hotelontwikkeling in China, omdat je het van al die verschillende perspectieven bekijkt.
LM: Ik zou bijna zeggen kijk naar je bachelor scriptie. SB: Ik heb nog nooit een scriptie geschreven.
LM: Eigenlijk zou je voorbeelden in moeten lezen van explorative studies. Kijk naar de grote trend van de ontwikkeling in China en je hebt hotelketens. Je ziet dat de overheid een beleid heeft om te zorgen dat die ontwikkeling zich daar gaat vestigen. Dus je moet eigenlijk weten wat is de trend, wat zegt de overheid, wat is hun beleid. Wat ervaren MHG om wel/niet mee te gaan met dat beleid? En dat kun je dan
analyseren op echte regelgeving, maar ook in politiek en in theorieën. En wow. Hoe moet je het nu doen? Het is heel belangrijk dat je het onderverdeeld in dimensies en dat je het structureert voor jezelf.
SB: Inderdaad. Op dit moment zit er nu der mate geen structuur in de zin dat interview nummer 6 niet meer aansluit om interview nummer 1. Als ik mijn eerste interview teruglees. Dan denk ik ook: ‘Jezus Stein, wat een domme vragen stel je hier’. Dus ik maak zelf gedurende dit onderzoek ook een groei mee, wat niet bijdraagt aan de structuur en validiteit van mijn bevindingen. Ik wacht de transcripts van mijn