beheert nu het project en het ontvangen subsidiegeld. Garcia Vazquez zegt hiermee vrijer te zijn in haar beslissingen over het project. Er zijn verschillende opties geweest om het project voort te zetten, bijvoorbeeld het omzetten van het gebouw in ruwe materialen om
verschillende workshops te geven waarin kunstobjecten gemaakt worden. Ook Trudo was hier enthousiast over. Voor de kunstenares was dit geen wenselijke optie, omdat zij niet de
technische vaardigheden heeft hiervoor. Het zou teveel tijd kosten om deze vaardigheden eigen te maken.
Het enige wat Garcia Vazquez vanaf het begin wilde was het huis verplaatsen. Dat was de belangrijkste motivatie bij aanvang van het project. Trudo staat hier nog steeds voor open. Het plan is nu om het huis te verplaatsen naar een locatie ergens in de wijk. Het wordt een do-it-yourself project; met hulp van de buren wordt het huis in kleine stappen afgebroken. Waarschijnlijk lijdt deze aanpak tot veel verlies van materialen. Daarom is er een andere interpretatie nodig van het project. Metafoor van geheugen: in herinneringen en geheugen vallen gaten, net zoals bij de sloop van dit gebouw materiaal verloren zal gaan. Deze ‘gaten’ in het huis vertegenwoordigen de ‘gaten’ in het geheugen en de lokale herinneringen, die men zelf invult. Ook bij de wederopbouw van het huis worden deze gaten ingevuld, op een
creatieve manier. ‘Proces of memory and filling the gaps in memory’. Soms idealiseer je het verleden, soms vul je het aan met fictie. Er wordt een catalogus van mogelijkheden gemaakt om te kijken wat we kunnen doen met het verlies van materiaal. ‘Verlies en verandering in het algemeen’ staan centraal. De samenwerking met en tussen buurtbewoners wordt het
geraamte van dit project. Het moet een sterk proces zijn, gebaseerd op geheugenprocessen, maar het uiteindelijke kunstwerk moet wel van kwaliteit zijn. Wellicht wordt er gebruik gemaakt van een hypnotiseur, om onderzoek te doen naar geheugen en onbewust geheugen. Garcia Vazquez denkt ook aan educatieve projecten over het maken van een huis, dit kan ook goed voor de buurt zijn. Maar het wordt nogal een grote dobber om de gemeenschap actief te krijgen en iedereen te betrekken. Het uiteindelijke project is voor Garcia Vazquez de verplaatsing van het huis. Alles wat tot nu toe gebeurd is, De Huiskamer, Selection Day, is een voorbereiding op het uiteindelijke project. ‘First stage’. De selectie is eigenlijk het begin van het project. Het is niet zo erg gekoppeld aan De Huiskamer. De Huiskamer is eigenlijk een conceptversie en onderzoek naar hoe het behouden huis er uiteindelijk uit moet zien. Dit was eigenlijk het zaaien van het idee van een collectieve identiteit. Een laboratorium als het ware.
90
Which problems does your project address?
Basically, reflection and reaction to the gentrification process. What does the gentrification mean for the people in the neighborhood? How do they feel about that? All this aroused from the feeling that nobody really seemed to react much, it looked like it was really natural for everybody in a way. The preservation of something that nobody seemed to care about would lead to at least a reflection of the situation. If someone points out why it matters, why nobody cares, maybe people start to question the gentrification and try to find out what it means to them and to think about it.
De gentrificatie van Woensel-West. Een hele wijk wordt op de schop genomen en de bewoners ondergaan dit allen gelaten, zo het schijnt. Garcia Vazquez, Argentijnse, is dit niet gewend vanuit Argentinië, dat er (in haar ogen) goede huizen gesloopt worden om nieuwe huizen neer te zetten. De macht van de woningcorporaties is voor haar erg apart en ook verontrustend. Met het project wil zij ervoor zorgen dat Woensel-West haar eigen identiteit behoudt en dat de bewoners zich hier ook van bewust zijn. Ze wil met haar project een herinnering houden aan een wijk zoals die was, in tijden van grote veranderingen. In wezen is het ook een
verzetsdaad tegen de woningcorporatie en de gentrificatie van Woensel-West. Woensel-West heeft een slecht imago, maar er is een mooie eigenheid die daarachter schuil gaat.
How does your project answer this idea, these problems?
This is my idea, let’s state that first. When I wanted to create this interior it was a way to develop a kind of platform for collective work that would make the people in the
neighbourhood reflect about identity and memory. So it was not only by pointing out that this is important, but to give a space to work on these issues, to see if we could, in a way, find a way of a collective exercise of the collective identity and the memory.
Why is this important to you?
Here comes my outsider view, which is important to address, in this kind of world I’m not only a stranger to the community, but also to the country, to the continent. My stubbornness with the preservation of the house relates to my own context, it’s such a different context. In Argentina I could say, having a house built is such a big thing, it’s not that you tear it apart and make new houses. That is not so easy. The only way to invest and to preserve you money is in bricks in Argentina. It is based on that. I can only see excess of capital and resources in such a process of urban renewal. I so difficult for me to see it as a necessary thing. I think it is unnecessary. For me they are beautiful houses, no one here [in Argentina] has such beautiful houses. They are huge, not in such bad condition, it’s just a lack om maintenance which lead to the current condition of the house. No one seems to want to invest in preserving and maintenance of the house, but rather tear it down and build new ones. Nobody is willing to
91
invest money in maintaining in other social housing. This different approach to history also. I see a lot of these tabula rasa in the Netherlands, that they just start over from the beginning. It is not only an excess of capital but also of history.
The Netherlands have a longer known history than Argentina, so the Woensel-West house doesn’t have to be in the official history. There are other much more beautiful social housing houses that can relate to the same period in other areas, or other houses, so that no one wants to preserve these specific houses in Woensel-West. It’s about a different notion of history and the minimum acceptable for a human to inhabit. The standard came in the 1920 and that changed over the years, the houses were adapted to the needs of the time and the state and housing corporations can still interfere. They can decide that the houses are not good enough. This is the distortion of the foreigner. If Europeans come to Latin America they make like shitty projects, with posh ideas usually. Or they romanticise the work and the poverty in such ugly ways. There are a lot of mistakes you make when you go to work in another context which is totally different from your own background, that makes a kind of new dialogue and create a new situation. I guess that there’s not one Dutch person that would have had such a commitment to preserve a house like this.
We’re used to gentrification. Could that be the reason why we don’t revolt?
That may be true indeed. But also, another motivation in the beginning was this power that the inhabitants of the social housing system give nowadays to urban developers and housing corporations. In Latin America we grew up differently, here it’s all about being an owner of a house, because there is no social housing. The gentrification processes are so different. Individual owners can decide to sell their property if the neighbourhood becomes more popular. In the Netherlands I was so surprised by the power of the housing corporations in the urban fabric. They can tear down an entire neighbourhood all of the sudden. The same thing that was so amazing of the welfare state that can provide social housing also has a downside, that one organisation has the power in deciding the whole city sometimes.
I’m also interested in the process of the project. Can you tell me something about that? I came to Woensel-West to accompany a friend that was the curator at that moment in the Woensel-West project, Yael Messer. So I went with her to see the neighbourhood. She was working for SKOR at the time. SKOR was the partner of the van Abbe in the Woensel- Westproject. She presented the project to me, but then she left an Theo [Tegelaers] took over. At the time, what was happening in Woensel-West?
Van Abbe wanted to open up a dialogue with non-visitors from the museum. That is why they started to work with artists from the neighbourhood. They choose for Woensel-West, in collaboration with Trudo. Probably this suited them well. In the beginning, the project was
92
pretty ambitious, with artists from the entire world, like Francisco Camacho and his energy project. Edisonstraat was then a exposition space and workshop. When I came to Woensel, only Francisco was left. Actually, all Van Abbes projects are gone now. When institutions initiate these kind or projects, usually it doesn’t work. There’s too much bureaucracy, they are inflexible and to the institutions it is more about expositions and the museum than, say ‘the street’. It doesn’t work. There are so many examples of projects that fail because of these institutions. Here also, with the social approach of the Van Abbe and her mission. It would be interesting to research why these projects go wrong. Why do these projects fail when they initiate the projects themselves? It was also the case with this project. How they worked was against the nature of the arts. Eventually they were pushing too much, because Publicart wanted to stop as a foundation. As a leader of the project, you have to be a mediator and negotiate between de practical possibilities and the creative process. When I asked Daniel [Neugebauer] why Van Abbe could not take care of the preserved house, he said that the mission of public programming had shifted and that it was aiming at disabled people now. You cannot take care of the poor anymore, you have to take care of the disabled.’ This is a long-term project, not a quick win. It is very symptomatic for big projects in general. In determining whether a project works or not there are different aspects. In this case Van Abbe was a big reason for why it failed. I worked more ‘against’ the museum then together with the museum. I did more for them, then for the project itszelf. I spend so much time on making documents for internal meetings, presentations, approval. It is a relief that they are out now.
Hierna vraag ik Julieta een chronologisch overzicht te geven van het project: Juli 2011: Julieta bezoekt Woensel-West voor het eerst, samen met Yael Messer
August-September 2011: Projectvoorstel Julieta gepresenteerd aan Van Abbemuseum en verlening goedkeuring voor het project
Februari 2012: research visit, gekeken naar mogelijkheden tot samenwerking met Openluchtmuseum in Arnhem. Buurtbewoners in Woensel zien dit niet zitten en opperen verplaatsing naar Eindhoven Museum
Juli 2012: inrichting Huiskamer Aug 2012: opening Huiskamer
Sindsdien: archief Huiskamer groter maker, geschiedenis onderzoek, subsidie aanvragen, administratieve en bureaucratische dingen. In de tussentijd werd de Huiskamer gebruikt door buurtbewoners voor workshops, vergaderinen en andere evenementen.
93