NB: Dit interview is niet opgenomen, de antwoorden zijn aan de hand van de aantekeningen in de eigen woorden van de auteur verwoord.
Kunt u het proces omschrijven dat u doorloopt bij het opstellen van huwelijkse voorwaarden?
Meestal stel ik bij het opstellen van de huwelijkse voorwaarden voor de cliënten eerst heel veel vragen. Gedurende het gesprek maak je dan aantekeningen en zo kom je steeds dichterbij de huwelijkse voorwaarden die de cliënten willen. Ik maak hierbij soms tekeningen om duidelijk dingen uit te kunnen leggen. Ook maak ik gebruik van praktijkvoorbeelden om te laten zien wat de consequenties zijn van bepaalde voorwaarden. Dit is voor de cliënt dan vaak beter te begrijpen.
Ik vind het voor de cliënt prettig om het overzicht te behouden door niet diep in te gaan op de huwelijkse voorwaarden waarvan ik al weet dat ze niet gewenst zijn door de cliënt. Zo houd je de informatiestroom beperkt en beter te begrijpen voor je cliënt.
Waar let u extra op bij het maken van huwelijkse voorwaarden voor agrarische ondernemers?
Bij agrarische ondernemers spelen aspecten als inkomsten en vermogens een heel andere rol dan bij andere ondernemers. Zo is het vermogen wat op de balans staat niet altijd het vermogen dat daadwerkelijk in het bedrijf zit. Ondernemers met gronden die nog op bijvoorbeeld een prijs van 30.000 euro per hectare staan hebben enorme stille vermogens. Er kan hierbij gekozen worden of dit wel of niet met de partner gedeeld zal worden. Daarnaast zijn vermogens als fosfaat en het oude melkquotum zaken die in andere ondernemingen niet voor komen, maar waar hier dus wel rekening mee gehouden dient te worden.
Wat verandert er in de praktijk door het nieuwe huwelijksvermogensrecht?
Ik ben zelf twee jaar werkzaam als kandidaat-notaris en vind het lastig om hier uitspraken over te doen. Voor de ondernemer verandert er in principe niets. Dezelfde zaken blijven belangrijk en er zal eigenlijk vrijwel altijd toch nog apart huwelijkse voorwaarden opgesteld moeten worden die volledig aan de wensen van de cliënt voldoen.
Vind je dat het introduceren van het nieuwe huwelijksvermogensrecht een taak is van de overheid, de accountant of de notaris? Gelet op de misstanden die ontstaan doordat er mensen zijn die denken nu niet meer naar de notaris te hoeven of er later achter komen dat de standaard huwelijkse voorwaarden anders in elkaar zit dan verwacht.
Ik vind het de taak van de notaris om hierop in te spelen. Zelf heb ik wel eens artikels geschreven over het nieuwe huwelijksvermogensrecht met de boodschap ‘let op!’. Ik denk dat meer notarissen dit wel oppakken of hier het initiatief in kunnen nemen. Daarnaast denk ik dat accountants hier ook wel een rol in kunnen spelen en dit kunnen versterken door er ook aandacht aan te besteden. Over het geheel genomen is er niemand
aangewezen om dit bericht te delen.
Wat is volgens u de rol van de accountant omtrent het huwelijksvermogensrecht van agrarische ondernemers?
De rol van de accountant is het begeleiden en informeren van de klanten. Zelf heb ik een aantal jaar bij Countus, een accountantskantoor, gewerkt. Misschien kijk ik met die achtergrond hier anders tegenaan. Zelf zag ik dat er verschil zit in hoe accountants ermee omgaan, dit hangt ook af van de situatie. Zo kan een accountant alleen een sein geven als er wat dient te gebeuren op het gebied van het huwelijksvermogensrecht, maar kan een accountant ook het proces begeleiden of erover informeren.
een maatschap ets. Dit dient de accountant op te pikken en de klant erop te wijzen dat hij of zij actie moet ondernemen. Er kan dan een notaris gekozen worden waar de accountant goede ervaring mee heeft maar als de klant al een vaste notaris heeft dan is het vanzelfsprekend dat hij daar heen gaat.
Het adviseren op het gebied van huwelijkse voorwaarden dient daarnaast niet alleen bij het aangaan van het huwelijk te gebeuren, maar ook tijdens het huwelijk. Ik ben van mening dat elke accountant inzicht moet hebben in de huwelijkse voorwaarden van de klant. Als er hierbij verrekend dient te worden moet dit ook daadwerkelijk gedaan worden, die dienst verleen je en dat zal je dan ook professioneel moeten uitvoeren. Daarbij vind ik het belangrijk dat de akte die opgesteld wordt ook goed leesbaar is voor de accountant. Die moet ermee overweg kunnen indien er dingen verrekend moeten worden. Dit neem ik dan ook mee als ik zelf een akte opstel.
Kunt u aspecten van het advies van de accountant benoemen die volgens u verbeterd/anders kunnen?
De accountants kunnen meer de verantwoordelijkheid nemen voor het goed opstellen van de verrekening. Dit kan niet op een simpel A4-tje. Hiervoor moet duidelijk bij vermeld worden wat de consequenties zijn en hoe de berekening tot stand gekomen is. De berekening dient ook redelijk en billijk te zijn.
Ook vind ik dat de huwelijkse voorwaarden tijdens het huwelijk meer aandacht mogen krijgen, met name om te kijken of ze nog up-to-date zijn. Als er een nieuwe klant aangenomen wordt dienen de huwelijkse voorwaarden vast besproken te worden.
Is er sprake van een samenwerking tussen de accountant en de notaris? En hoe zou u die het liefst zien?
Er is samenwerking op verzoek van de klant. Als de klant aangeeft dat hij de huwelijkse voorwaarden wil laten nakijken door de accountant is dat prima, maar zelf stel ik dit niet voor. Daarnaast is het regelmatig zo dat de cliënt door de accountant gestuurd wordt, soms wordt er dan nog verder contact gehouden en overlegd en soms wordt het geheel aan mij over gelaten. Dit vind ik prima.