Holland Casino en de amusementscentra

-7,5 11,1 -5,4 Marokkaanse respon-denten (schriftelijk) Man Vrouw Totaal 42 28 70 11,9 -7,1 7,1 -4,3 Nederlandse respon-denten (schriftelijk) Man Vrouw Totaal 428 691 1.119 25,7 10,6 16,4 15,1 3,2 7,7

Tabel 17 Deelname kansspelautomaten door jongeren van 16-34 jaar

De onderzoekers concluderen dat Marokkanen minder op fruitautomaten spelen dan hun Nederlandse leeftijdgenoten. Volgens de onderzoekers zijn geen aanwijzingen gevonden voor problematisch gokken onder jonge Marokkanen (Planije et al., 2000).

Een andere manier om de deelname aan kansspelen onder allochtonen te bezien is door na te gaan welk deel van de bezoekers van speelgelegenheden van allochtone herkomst is en deze gegevens af te zetten tegen het aandeel allochtonen in de bevolking. Daartoe zijn twee databestanden beschikbaar. Ten eerste is dat het onderzoek uit 2000 onder bezoekers van Holland Casino en ten tweede het monitoronderzoek (2000-2004) naar de bezoekers van amusementscentra. Het onderzoek bij Holland Casino is in vier vesti-gingen in de Randstad uitgevoerd (Zandvoort, Amsterdam, Rotterdam en Scheveningen) en in drie vestigingen buiten de Randstad (Breda, Valkenburg en Groningen). Bij monitoronderzoek in de amusementscentra zijn eveneens vestigingen verspreid over het land geselecteerd: drie in de Randstad en drie daarbuiten.

3.6. Aandeel allochtone

bezoekers van

Holland Casino en de

amusementscentra

Onderzoek Nederland Turkije Marokko Suriname Antillen China Ander Westers Niet-westers Totaal Amusementscentra 2000-2004 Bezoekers % 59 6,9 5,8 6,5* 2,2 11 7 100% n 1.208 141 119 133* 44 223 143 2.040 Holland Casino 2000 Bezoekers % 74 1,4 1,7 7,5* 0,8 12 2 100% n 718 14 17 73* 8 120 22 972 CBS 2006 Bevolking 15+ % 81 1,9 1,6 1,9 0,7 0,3 12 100% n 10.870.728 259.918 217.939 259.264 95.601 34.706 1.611.470 13.349.626

Tabel 18 Allochtone respondenten onder bezoekers van amusementscentra en Holland Casino

Uit bovenstaande tabel blijkt dat allochtone bezoekers een relatief groot deel uitmaken van de bezoekers van deze speelgelegenheden. In de amusements-centra bleek 41% van de bezoekers van allochtone herkomst (landelijk gezien is 19% van de bevolking allochtoon). Van de bezoekers van Holland Casino bleek 26% van allochtone herkomst.

Vooral respondenten van Turkse, Marokkaanse en Chinese herkomst zien we eerder in de amusementscentra dan in Holland Casino. Surinaamse en Antilliaanse respondenten (er is in dit onderzoek geen onderscheid tussen deze twee bevolkingsgroepen gemaakt) zien we niet alleen in de amuse-mentscentra maar vooral ook in het casino terug. In Holland Casino zien we vooral veel allochtonen uit westerse landen; in de amusementscentra zien we daarnaast ook veel niet-westerse allochtonen.

Een sleutelinformant uit de kansspelindustrie, die veel zicht heeft op de bezoekers van de verschillende amusementscentra schetst het klantenbestand als volgt: Er lijkt sprake te zijn van een zekere oververtegenwoordiging van alloch-tonen binnen de amusementscentra, deze is echter per locatie verschillend. Verder is in de amusementscentra een afspiegeling te vinden is van de couleur locale, dat wil zeggen een representatieve mix van de inwoners in de regio.

[Interview, sleutelinformant kansspelaanbieders]

Zowel de onderzoeken die onder bezoekers van amusementscentra en Holland Casino zijn uitgevoerd als de informatie van sleutelinformanten duiden erop dat allochtonen deze gelegenheden vaker bezoeken dan autoch-tonen. Het blijft echter de vraag of de bezoekers van deze speelgelegenheden inderdaad een afspiegeling vormen van de ‘couleur locale’ of dat allochtonen deze gelegenheden inderdaad vaker bezoeken dan autochtonen.

In Marokko en Turkije zijn kansspelen volgens de wet en de Islam verboden, maar wordt het verbod, op bescheiden schaal, overtreden. Marokkanen en Turken van de eerste generatie zijn daardoor vaak pas in Nederland in aanraking gekomen met legale kansspelen. Turken hebben uit het land van herkomst wel het kaarten om geld of om een rondje koffie meegenomen en zetten deze traditie voort in de koffiehuizen alhier. Ook in China is gokken officieel verboden, maar hier wordt volgens sleutelinformanten ‘vrijwel overal en door iedereen’ gekaart en mahjong gespeeld om geld en worden illegaal weddenschappen afgesloten. Rijkere Chinezen gaan naar het gokparadijs Macau of naar casino’s in omringende landen. Ook de Chinese immigranten

* In het onderzoek is geen onderscheid gemaakt tussen Antillianen & Surinamers.

3.7. Samenvatting

in Nederland hebben hun goktraditie meegenomen en in Nederland voort-gezet. Veel Chinezen van de eerste generatie, die overwegend werkzaam zijn in de horeca, blijven na sluitingstijd vaak in de restaurants om mahjong te spelen. Ze zouden volgens sleutelinformanten bovendien veelvuldig naar casino’s en amusementscentra gaan. In Suriname zijn veel casino’s en loterijen en is onder invloed van vooral de Javaanse en Chinese gemeenschap altijd (illegaal) gekaart en gespeeld om geld. Ook op de Antillen kan door de Antillianen worden gegokt in de toeristencasino’s en zij kunnen deelnemen aan diverse loterijen. Surinamers en Antillianen blijven ook in Nederland amusementscentra en casino’s bezoeken. De illegale kaartspelen die soms om grof geld worden gespeeld blijven zij ook in Nederland spelen. Surinamers en Antillianen komen hiernaast in aanraking met het Nederlandse bingospel. Uit secondaire analyses van het bevolkingsonderzoek dat in 2004 is uitgevoerd blijkt dat de deelname aan loterijen, kansspelautomaten en casino-spelen vooral populair zijn onder autochtonen en westerse allochtonen en in mindere mate onder niet-westerse allochtonen. Allochtonen nemen wel vaker dan autochtonen deel aan de krasloterij. 35% van de allochtone respondenten had ooit krasloten gekocht, terwijl 15% dit recent (het afgelopen jaar) had gedaan. Van de autochtone respondenten had 30% ooit krasloten gekocht en 11% dit recent nog gedaan.

Bij de deelname aan loterijen zien we de grootste verschillen tussen autoch-tonen en allochautoch-tonen. Van de autochautoch-tonen, westerse allochautoch-tonen en in dit geval ook de Surinaamse respondenten had 62% recent aan een loterij meegedaan. De deelname aan loterijen bij de (andere) niet-westerse alloch-tone respondenten is aanzienlijk lager: 33%. Nu behoren loterijen over het algemeen niet tot de kanspelen met een groot verslavingsrisico, door de lange tijd die verstrijkt tussen het kopen van een lot en de trekking (long odds). De kansspelen met de hoogste verslavingspotentie zijn vooral de short odds kansspelen, gekenmerkt door de korte tijd tussen inzet en uitslag: kansspelau-tomaten, casinospelen als blackjack en roulette en krasloten.

Uit het bevolkingsonderzoek uit 2004 blijkt verder dat autochtonen en westerse allochtonen significant vaker op kansspelautomaten spelen dan niet-westerse allochtonen. Van de autochtone bevolking heeft 37% ooit op kansspelautomaten gespeeld en deed 11% dat in het afgelopen jaar nog. Van de niet-westerse allochtone bevolking speelde 29% ooit op een kansspelau-tomaat en deed 6% dat recentelijk. Uit het Peilstationsonderzoek 2003 onder scholieren en uit onderzoek onder Marokkaanse jongeren door Planije et al., (2000) is eveneens gebleken dat autochtone leerlingen vaker op kansspel-automaten spelen dan allochtone leerlingen.

Ook bij de deelname aan casinospelen zien we dat niet-westers allochtonen hier minder aan deelnemen dan autochtonen en westers allochtonen. Van de autochtone en westers allochtone respondenten uit het bevolkingsonderzoek had 25% ooit aan casinospelen deelgenomen; bij de niet-westerse allochtone respondenten ligt dit percentage op 13%. Bij de recente deelname aan casino-spelen zien we geen verschillen tussen de herkomstgroepen: gemiddeld 6% van de respondenten uit het bevolkingsonderzoek had in het afgelopen jaar aan casinospelen deelgenomen.

Bij de andere onderscheiden varianten van kansspelen, kansspelen via internet, het paardenwedden, illegale kansspelen en de bingo zien we voor wat betreft de deelname hieraan geen significante verschillen tussen autoch-tonen en allochautoch-tonen. Overigens, wanneer de loterijen buiten beschouwing worden gelaten, zien we dat autochtonen niet significant vaker aan short odds kansspelen deelnemen dan allochtonen. We zien dus wel verschillen

045

tussen allochtonen en autochtonen in het type kansspel waaraan wordt deelgenomen maar geen verschillen qua deelname aan short odds kansspelen in het algemeen.

In tegenstelling tot het bevolkingsonderzoek, waar relatief weinig allochtone respondenten aan hebben meegewerkt, zien we bij de twee onderzoeken die op locatie zijn uitgevoerd – onder bezoekers van Holland Casino en van amusementscentra – juist relatief veel allochtone respondenten. Van de bezoekers van amusementscentra bleek 41% van de respondenten van allochtone herkomst, terwijl van de bezoekers van Holland Casino 26% van de respondenten van allochtone herkomst was. Vergeleken met de algemene bevolking, waar gemiddeld 19% van allochtone herkomst is, zijn alloch-tone respondenten in deze onderzoeken dus ruim oververtegenwoordigd. Dit duidt er op dat allochtonen deze speelgelegenheden vaker bezoeken dan autochtonen.

Onder de bezoekers van Holland Casino zijn relatief veel allochtonen uit westerse herkomstlanden aangetroffen; in de amusementscentra vooral veel respondenten uit niet-westerse herkomstlanden. Vooral respondenten van Turkse, Marokkaanse en Chinese herkomst zien we relatief vaak in de amuse-mentscentra. Surinaamse en Antilliaanse respondenten zien we niet alleen relatief vaak in de amusementscentra maar ook in Holland Casino.

046

Het geven van een schatting van de omvang van kansspelproblematiek