Demografische kenmerken volgens de sleutelinformanten

kenmerken van de risico- en probleemspelers zijn hierbij nauwelijks los te koppelen van de typen kansspelen en speelgelegenheden. Zowel bij ‘straat’-spelers (kaarten), bingo‘straat’-spelers, bezoekers van casino’s, amusementscentra, horecagelegenheden, wedkantoren en Online spelers kan problematisch speelgedrag voorkomen. Daaronder bevinden zich zowel jonge als oudere probleemspelers, probleemspelers die aan ‘de onderkant van de samenleving’ staan als de meer ‘chique’ probleemspelers (mensen met een goede baan en een goed inkomen).

We geven een schets van de verschillende probleemspelers die door de sleutelinformanten worden onderscheiden.

Een Surinaamse sleutelinformant onderscheid drie groepen jongeren, ouderen en vrouwen. Iedere groep heeft een eigen voorkeur voor spel of speelgelegenheid.

Bij Surinaamse jongeren zijn het vooral de fruitautomaten en de straatspelen. De ouderen gaan naar het casino, naar de bingo, spelen Mahjong en doen mee aan de loterij. Veel eenzame Surinaamse vrouwen gaan naar het casino, daar is het beschermd voor hen, daar worden ze niet lastig gevallen. Of ze gaan naar de bingo. Daar kennen ze de mensen en de mensen kennen hen. Het pokeren komt niet veel voor bij Surinamers. Het is wel in opkomst.

[Interview, sleutelinformant Inspraakorgaan Surinamers]

Een hulpverlener maakt onderscheid naar dagbesteding en tijdstip van spelen. Overdag zie je de werklozen gokken; daar zie je veel gokverslaafden tussen. ’s Avonds zie je van alles. In het weekend zie je meer de echtparen. In veel amusementscentra zie ik toch 60 tot 70 procent allochtonen, afhankelijk van de vestigingsplaats en buurt.

[Interview, hulpverlener]

Een Turkse hulpverlener en veldwerker die met verschillende doelgroepen werkt, signaleert drie verschillende probleemgroepen in verschillende locaties, waarbij daarnaast nog sprake is van verschillende generaties.

De spelers in gokhallen, met name Chinese mannen en vrouwen die roulette spelen of op meerdere kasten tegelijk, soms wel 5 of 6, met een kaartje ertussen. Hier zitten ook wel ‘anonieme’ spelers uit andere gemeenten van Turkse of Marok-kaanse komaf. Die komen hier spelen omdat ze zich schamen.

De groep gokkers, die na sluitingstijd illegaal in cafés spelen: zowel Turken en Marokkanen als Nederlanders en Antillianen. Dit betreft zware gokkers van 35 jaar en ouder die vooral pokeren.

De 25-35 jarige pata pata en baccara-spelers; die zijn Turks, Marokkaans en Nederlands. Vaak spelen ze eerst pata pata en als er meer geld circuleert baccara. Dergelijke kansspelen kunnen overal worden gespeeld.

Nadat in de vorige paragrafen is ingegaan op de demografische kenmerken van de respondenten, wordt nu bekeken aan welke kansspelen de respon-denten, en in het bijzonder de risico- en probleemspelers, deelnemen. Hiervoor zijn de interviews met regelmatige spelers (n=544) weer als uitgangspunt genomen.

5.2. Kansspelen

n Loterij Kraslot Kansspel Automaat Casino Spel Paarden Wedden

Illegaal Internet Kaarten of dobbelen Sport Poules Bingo Ander kansspel Turkije 36 56 44 67 69 3 25 3 31 78 6 6 Marokko 44 30 27 86 57 5 18 5 23 66 11 2 Suriname 43 72 40 88 37 5 7 5 16 61 7 5 Antillen 30 57 30 63 80 7 13 7 17 73 10 0 China 28 57 21 75 50 7 0 25 29 71 4 21 Ander niet-westers 12 42 58 92 83 8 17 0 17 25 25 0 Nederland 303 72 32 53 33 22 9 5 10 21 16 5 Ander westers 48 75 46 75 38 6 6 4 8 10 19 4 Totaal 544 65 34 64 43 14 10 6 14 36 14 5 Pearson χ2toets χ2 = 39,9 11,8 44,2 52,6 28,6 # # 22,6 135,2 # # df = 7 7 7 7 7 7 7 p = <0,0005 0,106 <0,0005 <0,0005 <0,0005 0,002 <0,0005 *** n.s. *** *** *** *** ***

# mag niet worden berekend omdat 25% of meer van de verwachte frequenties in de cellen kleiner is dan 5 * p<0,05, ** p<0,01, *** p<0,001

Tabel 29 Recente deelname kansspelen (in %)van regelmatige spelers naar herkomst-groepering

De regelmatige spelers die aan het onderzoek hebben meegewerkt, hebben een duidelijke voorkeur voor kansspelautomaten en loterijen. Gemiddeld heeft 64% van de respondenten recent op kansspelautomaten gespeeld, en 65% recent aan een loterij meegedaan. Favoriete kansspelen zijn verder de casino-spelen (43%), de krasloterij (34%) en het meedoen aan sportpoules (36%). We zien bij de meeste typen kansspelen verschillen tussen de herkomst-groepen voor wat betreft de deelname, bij enkele kansspelen zijn er geen verschillen tussen de groepen, te weten bij de krasloterij, de bingo en de kansspelen via internet.

De trends die we in hoofdstuk drie zagen bij de deelnamecijfers onder de algemene bevolking, zien we goeddeels terug bij de interviews met regel-matige spelers. Zo zien we bij de deelname aan loterijen dat deze onder Marokkaanse en andere niet-westerse allochtone spelers het laagst ligt (32%) en bij autochtonen, westerse allochtonen en Surinamers het hoogst (gemid-deld 72%). Onder de Turkse, Chinese en Antilliaanse respondenten is het percentage dat aan loterijen deelneemt 56%.

Kansspelautomaten blijken vooral populair bij de Marokkaanse en de Surinaamse spelers en bij de spelers uit de overige niet-westerse herkomstlanden. Van deze groep speelde 88% het afgelopen jaar op een kansspelautomaat. Voor de Turkse, Antilliaanse en Chinese spelers en spelers uit westerse herkomstlanden zijn de recente deelnamecijfers voor kansspelau-tomaten gemiddeld 70%, voor autochtonen 53%.

Bij Turkse en Antilliaanse spelers en bij spelers uit de overige niet-westerse herkomstlanden zien we de hoogste recente deelname aan casinospelen: gemiddeld 76%. Voor Marokkaanse en Chinese spelers bedraagt dit cijfer 54%, voor Surinamers, autochtonen en westerse allochtonen is dit percentage 5.2.1. Deelname aan kansspelen

Loterijen

Kansspelautomaten

Casinospelen

Het wedden op paarden blijkt vooral een autochtone aangelegenheid te zijn. Ruim 20% van de autochtone regelmatige spelers had recent op paarden gewed, terwijl dit voor 5% van de allochtone regelmatige spelers geldt. De deelname aan illegale kansspelen is onder Marokkaanse, Turkse en Antil-liaanse spelers en onder spelers uit overige niet-westerse herkomstlanden het hoogst: gemiddeld 19% van deze groep heeft het afgelopen jaar aan kansspelen meegedaan waarvan men wist dat het illegaal was. Voor de andere groepen (Surinamers, Chinezen, Nederlanders en westerse allochtonen) ligt dit percentage aanzienlijk lager: gemiddeld 8%.

Kaarten en dobbelen blijken het minst populair onder de regelmatige spelers van autochtone en westerse allochtone herkomst: 9% heeft recent om geld gekaart of gedobbeld. Bij de andere groepen niet-westerse allochtone respon-denten was dit 22%.

Ook bij het meedoen aan sportpoules zien we verschillen tussen de herkomst-groeperingen. Bij alle vijf doelgroepen zijn de sportpoules zeer populair: gemiddeld 70% van de regelmatige spelers heeft daar recent aan meegedaan. Voor de andere groepen ligt dit percentage op 19%.

Hieronder worden dezelfde gegevens omtrent de deelname aan kansspelen beschreven, maar nu uitsluitend voor de risico- en probleemspelers. Het gaat hier derhalve om veel kleinere aantallen respondenten. In totaal zaten er in de steekproef van regelmatige spelers (n=544) 123 recente risico- en probleem-spelers: spelers met een sogs score van 3 of meer. Mede door deze kleine aantallen kunnen geen significante verschillen worden aangetoond tussen de afzonderlijke herkomstgroepen. Het beeld dat we bij de regelmatige spelers zagen komt echter goeddeels overeen. Opvallend is wel dat de risicospelers en probleemspelers afwijken van de recreatieve spelers in hun voorkeur voor een bepaald type kansspel. Zo nemen risico- en probleemspelers minder vaak deel aan loterijen, aan het wedden op paarden en aan de bingo dan recrea-tieve spelers. Ze spelen echter vaker op kansspelautomaten, nemen vaker aan casinospelen deel, kopen vaker krasloten, kaarten en dobbelen vaker en nemen vaker aan sportpoules en aan illegale kansspelen deel.

Tabel 30 Recente deelname kansspelen (in %) van risico- en probleemspelers naar herkomstgroepering

Paardenwedden

Illegale kansspelen

Kaarten en dobbelen vooral niet-westers

Sportpoules populair onder alle vijf doelgroepen

5.2.2. Favoriete kansspel van risico- en