De monumenten zijn bedoeld om de continuïteit van ideeën en gebeurtenissen door de tijd te behouden. Een monument functioneert in zijn initiële doel als de meest veilige band tussen het verleden, het heden en de toekomst en is dus een geschikt instrument voor het nationalistisch discours. "Monuments are human landmarks which men have created as symbols for their ideals, for their aims, and for their actions. They are intended to outlive the period which originated them, and constitute a heritage for future generations. As such, they form a link between the past and the future.” 136 Zo is de primaire verantwoordelijkheid van een monument de herinnering aan de mensheid en tegelijkertijd definieert de sterke aanwezigheid van het monument ruimte, markeert een punt en verwijst naar verschillende tijden en ruimtes. Het legt ook een verbinding tussen het verleden, het heden en de toekomst.
Met die gedachten heeft de Nationale Monumentenraad de doelstelling gehad om een aantal monumenten ter nagedachtenis van een aantal prominente figuren uit de Iraanse geschiedenis te bouwen. De Nationale Monumentenraad heeft een belangrijke rol gespeeld bij een aantal sociale ontwikkelingen die mede gebaseerd waren op het nationalistisch discours. Een van de andere doelstellingen was om een nationaal museum en bibliotheek te stichten. Met het bouwen van de monumenten werd 136 Sert en Giedion en Leger, “Monumentality,” 62.
enerzijds de bevolking aangemoedigd om die monumenten te bezichtigen anderzijds probeerde men om een nationaal collectief geheugen te creëren. Marashi bespreekt een aantal doelstellingen, dat men met de constructie van een nationaal collectief geheugen wilde bereiken: “First, it was intended to promote a new popular culture designed to mediate the relationship between state and society. The state's interest in promoting a uniform, secular national culture was part of its effort to attain political- cultural legitimacy. Second, the construction of a new national memory was part of state's project of creating a new culture and a new form of identification born from a negotiation between the demands of a universal modernity and the constraints of local authenticity.”137 In de geest van het revivalisme en modernisering waren publieke monumenten en bezienswaardigheden de symbolen en producten van de dynamiek van de politieke macht in het moderne Iran. “For the modernists, therefore, the control over the physical and conceptual “heritage” enabled them to erase the immediate past to construct the “progressive” future.” 138
Een van de eerste acties die de Nationale Monumentenraad heeft ondernomen was het organiseren van Ferdowsi millenial ter ere van duizendste verjaardag van de epische dichter. De keuze om een eerste activiteit aan Ferdowsi te besteden is niet vreemd omdat de dichter werd door de nationalisten aangemerkt als de redder van de
Perzische taal en cultuur. Er werden binnen en buiten Iran congressen georganiseerd en men wilde in Iran ook een groot congres organiseren door grote Oriëntalisten en Ferdowsi kenners uit te nodigen en ter ere van zijn prestaties wilde men een
monument voor hem bouwen wat hem waardig was. De constructie van zijn
mausoleum moest in uiterlijk in 1934 klaar zijn want dat was het jaar van de millenial van Ferdowsi. 139
Van alle architecten en archeologen die een ontwerp indienden werd het ontwerp van Karim Taherzadeh Behzad uitgekozen. Taherzadeh Behzad was opgegroeid in een artistiek milieu, zijn broer Hossein was een van de grootste miniaturisten uit die tijd. Hij had zelf in Istanbul architectuur gestudeerd en later in Berlijn. Tevens had hij deelgenomen aan de constitutionele revolutie en behoorde ook tot de Berlijnse cirkel 137 Marashi, “Nationalizing Iran, “ 114.
138 Grigor, “Recultivating ,” 18. 139 Zie figuur 9.
waar hij een kamergenoot van Kazemzadeh Iranshahr was. Hij had artikelen voor de periodieken Iranshahr en Kaveh geschreven140 en had zelfs een boek uitgegeven in Berlijn met betrekking tot Iraanse kunst en architectuur getiteld: Pioneers of Art. Het is een van de eerste boeken waaraan een Iraanse onderzoeker de kunst en de
architectuur van Iran onderzoekt. In een artikel in dat boek genaamd Istakhr Palace beschreef hij over oude historische gebouwen, met name in Istakhr en het feit dat die tot nationaal erfgoed behoren. En dat men dient nationaal erfgoed te behouden en te beschermen.141 Verder was hij lid van de commissie die regels met betrekking tot stedenbouw codificeerde.
Het mausoleum werd gefinancierd door publieke maar ook private fondsen. Er werd een loterij georganiseerd door de Nationale Monumentenraad en schoolkinderen werden ingezet om geld in te zamelen en in 1927 gaf het parlement zijn goedkeuring voor een deel van het budget.
Het nieuwe moderne mausoleum verving de oude graftombe wat erg minuscuul was in vergelijking met de nieuwe constructie. Rajabi schrijft over het mausoleum: “In Tus werd een indrukwekkend monument voor Ferdowsi gebouwd, met gebruik van de ziggoeratbasis en de kamerstructuur van het graf van Cyrus de Grote in Pasargadae als model, maar versierd met de kolommen van de Persepolitische rotsgraven.” 142 Het eerste ontwerp dat tijdens het bouwen werd afgekeurd was die van Andre Godard wat geïnspireerd was op ziggoeraat van Choghazanbil. Taherzadeh Behzad heeft op de funderingen van aangelegde ziggoerat een kubusvormige kamer geplaatst geïnspireerd op het graf van Cyrus de Grote. De Nationale Monumentenraad was van mening dat de diensten die Ferdowsi voor heropleving van de geschiedenis en cultuur van Iran verricht heeft in lijn is met diensten van Cyrus de Grote, daarom wilde ze dat het mausoleum van Ferdowsi tot op zekere hoogte op het Mausoleum van Cyrus de Grote zou lijken.” 143 Aan de buitenkant is het mausoleum versierd met Achaemenidische elementen zoals kapitelen. Een van de meest opvallende decoratieve elementen is de 140 Daniel en Shafei en Soroushiani, “Taherzadeh,” 37-38.
141 Daniel en Shafei en Soroushiani, “Taherzadeh,” 26.
142 Rajabi, “Asre Pahlavi ,” 70.
Faravahar die op de centrale façade is gezet. De constructie van Taherzadeh Behzad straalde wel de glorie uit van het oude Iran. Rondom de kubusvormige structuur zijn vierhoeken geplaatst voorzien van zevenenveertig verzen van zijn gedichten die in het Nastaliq schrift gegraveerd zijn. De keuze voor Nastaliq ligt wel voor de hand, vanuit nationalistisch perspectief, aangezien het schrift in Iran ontwikkeld is. Van binnen is het gebouw versierd en betegeld op de islamitisch traditionele manier. Maar wat belangrijk was dat het doel van het doen herleven van de oude identiteit werd bereikt door dit ontwerp.
Dit project was zodanig belangrijk dat bij de inauguratie ervan op 12 oktober 1934, Reza Sjah persoonlijk aanwezig was en hield een toespraak: “ We are very happy on the occasion of the millennium of Ferdawsi that we are able to fulfill one of the oldest wishes of the nation and demonstrate with the existence of this structure the nation's appreciation [to Ferdawsi]. The people of Iran are sorry that Ferdawsi Tusi had to endure suffering (ranj) and that he was not sufficiently appreciated for his [effort] to revive the language and history of this country. Although by loving the poetry of the Shahnameh Iranians have made their hearts the resting-place of Ferdawsi, it was necessary to take some action and construct a structure and decorate it so that [the people could] also display their apparent (zaher) appreciation. For this reason, we ordered full attention [be paid] to the construction of this historic monument.
The author of the Shahnameh by constructing a lofty citadel, undamaged by the wind and the rain, has made his own name eternal; therefore, he neither needs such a ceremony nor [such a] structure... However, appreciation of [its] servants is the spiritual responsibility of the nation and shall not refrain from the expression of [such] appreciation. I have the highest level of satisfaction by seeing a group of scholars, our friends, and friends of our craft and literature, [who] have rushed from the corners of the world.. .to the resting-place of the Wise Orator and joined us to share our
appreciation.... With expression of joy for your loving feelings, we invite the audience to the opening ceremony.”144
Met zijn toespraak benadrukte Reza Sjah de intentie van het mausoleum en bekrachtigde de associaties met de herinnering aan de dichter. Hiermee werd
Ferdowsi een symbool van de Iraanse nationale authenticiteit en zijn mausoleum werd 144 Grigor, “Cultivat(ing) Modernities, “ 209.
een levende herinnering van de voortzetting van die authenticiteit. Door de constructie van het monument te ondersteunen en het hosten van de internationale viering ervan, konden Reza Shah en de Staat zich verenigen met de herinnering aan Ferdowsi. Nationaal geheugen en politieke legitimatie smolten samen door het gebruik van zijn imago. Het monument legde ook een verbinding tussen het verleden, het heden en de toekomst en diende als symbool voor de idealen van het nationalistisch discours.