Relevante ontwikkelingen
Deelprogramma 2.1: Groningen Kennisstad
Door de aanwezigheid van de Rijksuniversiteit Groningen, de Hanzehogeschool, de mbo-instellingen, het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en kennisintensieve bedrijven heeft Groningen toegang tot innovatieve kennis en daarmee veel kansen voor nieuwe kennisintensieve bedrijvigheid. Die kansen willen we benutten. Als gemeente bevorderen we de samenwerking en kennisdeling tussen de
verschillende partijen en ondersteunen we nieuwe initiatieven. Ook communiceren we actief en internationaal over de kwaliteiten van Groningen als kennisstad.
Beleidsvelden
• Samenwerken met kennisinstellingen
• Faciliteren van gezamenlijke (internationale) kennis- en innovatieprojecten
• Samenwerken versterken gericht op kennis en innovatie
• (Inter)nationaal Promoten van onze kennissectoren
• Talent en bedrijfsleven koppelen
• Huisvesten van kenniseconomie
Met de volgende indicatoren is de werking van ons beleid in dit deelprogramma gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of eenmaal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.
Effectindicator(en) Behaald 2017 Beoogd 2018 Behaald 2018
Het aantal werkzame personen in onze speerpuntsectoren
50.913 > dan in 2017 53.393
% bedrijven dat nieuwe producten ontwikkelt - > dan in 2017 19.5%
Aandeel bedrijven dat samenwerkt met kennisinstellingen
- > dan in 2017 25.3%
Aantal studenten op HBO- en WO-opleiding (waarvan aandeel buitenlands)
60.093 (14.4%)
> dan in 2017 59.400
(9.4% Hanze, 22.6% RUG)
2.1.1 Samenwerken. met kennisinstellingen
We willen dat kennisinstellingen, bedrijven en overheden samen optrekken en een belangrijke bijdrage leveren aan (nieuwe) innovatieve werkgelegenheid. Daartoe werken we in het ‘Het Akkoord van Groningen’ samen met de Rijksuniversiteit Groningen, het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), de Hanzehogeschool Groningen en de provincie Groningen (vanaf 2018 volwaardig lid) en vanaf 2019 de mbo-instellingen. Ook verscheidene bedrijven haken met regelmaat bij de stuurgroep aan. Daarbij zetten we Groningen steviger neer als internationale kennisstad en centrum van innovatie. De speerpunten en doelstellingen voor 2018-2022 zijn vastgelegd in de nieuwe 'Strategische agenda Akkoord van Groningen 2018-2022, Verbinden en Opschalen'.
Met de onderstaande indicatoren is de voortgang van dit beleidsveld in 2018 gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of éénmaal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.
34
2017 2018 2018
Positie op International Student Barometer ten opzichte van andere Nederlandse universiteiten
1 - -
Academic Ranking of World Universities (Shanghai Ranking) 59 - 66
U-Multirank: World University Rankings 5 - 3
EZ Benchmark topcampussen Nederland - Top 8 1
Wat wilden we bereiken in 2018?
De belangrijkste doelen van het Akkoord van Groningen in 2018 waren:
• Het aantrekken van nieuwe bedrijven en studenten door middel van promotie van Groningen;
• Het verblijfsklimaat voor internationals in de stad verbeteren;
Zie beleidsveld 2.1.4 (Inter)nationaal Promoten van onze kennissectoren
• Het verhogen van de kenniscirculatie tussen kennisinstellingen, overheid en burgers door het
ontwikkelen van proeftuinen, innovatiewerkplaatsen en masterclasses;
• De MBO-instellingen betrokken houden op relevante thema’s en projecten;
• Vergroten van de employability van studenten voor de Noordelijke arbeidsmarkt;
• Erkenning van de Campus Groningen als volwassen topcampus;
• De samenwerking van de Groningse Healthy Aging Agenda versterken
.
Wat hebben we hiervoor gedaan?
• Met de oprichting van City Central is een hub gecreëerd met als doel om nieuwe (internationale)
bewoners te verbinden met de stad. Zodat deze nieuwe bewoners kunnen integreren, bij kunnen dragen en zich thuis kunnen voelen. Ook het culturele platform Here&Now maakt hier onderdeel van uit;
• Stichting TalentWeb Groningen bleef ook in 2018 een enthousiaste groep jonge talenten vanuit
verschillende niveaus en opleidingen. We hebben het startevent van Talent Web ondersteund, waarbij de groep talenten is bezig geweest met een case omtrent talentontwikkeling voor verschillende stakeholders;
• In maart 2018 is de Aletta Jacobs School of Public Health opgericht, waar de verbinding wordt
gezocht tussen onderzoek, onderwijs en valorisatie op het gebied van Healthy Ageing. Groningen timmert aan de weg met het streven naar een eerste Rookvrije Generatie. Ook streven onderzoekers en beleidsmakers ernaar om van Groningen een zogenaamde Blue zone te maken;
• Groningen heeft samen met Rotterdam het Global Centre of Excellence on Climate Adaptation
(GCECA) in 2017 binnengesleept. In 2018 is dit VN klimaat instituut geopend door Ban Ki Moon, voormalige secretaris generaal van de VN;
• Centrum WIJS heeft zich uitgebreid, en bleek onder andere volgens de City Deal 'Kennis Maken' een
succesvolle formule om studenten van de Hanzehogeschool en de Rijksuniversiteit Groningen meer te betrekken bij maatschappelijke vraagstukken;
• In november 2018 is de rapportage Talent in Regio uitgebracht waarin de huidige informatiebronnen
betreffende vraag en aanbod van talent op de arbeidsmarkt in beeld is gebracht;
• International Welcome Center North (IWCN) is één van de succesvolle projecten door het Akkoord
van Groningen geïnitieerd. In dit project werken het ministerie, de gemeente, de akkoordpartners en stichting Connect International samen voor bedrijven en internationals in Noord Nederland.
Inmiddels werkt IWCN voor 3 provincies, 14 gemeenten een 180 bedrijven in noord Nederland. De groepen kennismigranten met familie, internationale startups en internationale afgestudeerden zijn veel harder gegroeid in Noord Nederland, dan verwacht. De toestroom van internationals neemt daarnaast ieder jaar verder toe. Zij worden daarbij ondersteund en geholpen door IWCN, die inmiddels op een groot bereik en enthousiasme mag rekenen bij organisaties en internationaal talent.
35 Conclusie
Ook in de nieuwe strategische agenda van het Akkoord van Groningen blijft de focus op het actief sturen en ontwikkelen van de thema's Healthy Ageing en Energie. Een nieuw thema is Digital Society. Daarnaast zijn er een aantal randvoorwaardelijke thema’s benoemd. Dit zijn: Talentontwikkeling, Innovatie,
Jongerenhuisvesting, Lobby, Internationalisering en Marketing & Communicatie. Het uitwerken van deze thema's resulteert in concrete projecten met zowel korte als lange ontwikkeltijden.
De Campus Groningen is het centrum voor innovatie, onderzoek en bedrijvigheid in Noord-Nederland. In nog geen zes jaar tijd is de campus gegroeid naar een van de grootste volwassen campussen van nationaal belang in 2018 (rapport BCI 2018).
2.1.2 Faciliteren van gezamenlijke (internationale) kennis en innovatie projecten
Samen met het bedrijfsleven, kennisinstellingen en andere overheden nemen we deel aan
(Europese/internationale) samenwerkingsprojecten op het gebied van kennisontwikkeling en innovatie. Onder andere via deze projecten versterken we onze kennisinfrastructuur en proberen we andere partijen te laten investeren in de Noordelijke economie om te komen tot innovaties om de stad en haar uitdagingen verder te brengen naar de ‘Next City’.
Met de onderstaande indicatoren is de voortgang van dit beleidsveld in 2018 gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.
Prestatie-indicatoren Behaald 2017 Beoogd 2018 Behaald 2018
Aantal ondersteunde grote (Europese) kennisprojecten 11 > 10 20
Aantal geacquireerde kennisintensieve bedrijven 5 > 4 -
Wat wilden we bereiken in 2018?
We willen in totaal meer dan 10 kennisprojecten ondersteunen in 2018 en meer dan 4 kennisintensieve bedrijven acquireren.
Wat hebben we hiervoor gedaan?
• In december 2018 hadden we 12 lopende Europese samenwerkingsprojecten in onder andere de
programma’s H2020 en Interreg. Nog eens 9 zijn nog in ontwikkeling of zijn aangevraagd. Een voorbeeld van een groot Europees samenwerkingsproject wast is binnengehaald door de gemeente Groningen is het Making City Lighthouse project. Dit project heeft als doel heeft om beleids- en technische innovaties in te zetten in wijken om deze energiepositief te maken. In dit project werken 34 partners uit Europa samen over Positive Energy districts en wijkaanpak. Groningen vervult in het project de rol van ‘Lighthouse City’; een ‘lichtend baken’ voor andere steden. Voor de Groningse partners samen is ongeveer 7,5 miljoen beschikbaar gekomen voor het project, waarvan voor de gemeente ongeveer 2 miljoen. Het project loopt tot en met 2023;
• Afgelopen jaar zijn we benaderd door de OECD (samenwerkingsverband van 36 landen voor het
geven van economisch advies) om deel te nemen aan het project “The economics and governance of circular economy in cities” waarbij ze een analyse maken over de circulaire economie in Groningen. Hiervoor worden meerdere stakeholders benaderd. Begin 2019 start dit project;
• Met het project GAS2.0, een publiek-private samenwerking voor het vernieuwen van technisch mbo
onderwijs voor de aardgastransitie in Drenthe, Groningen en Friesland, wordt ingespeeld op de ontwikkelingen rondom de gastransitie in de regio. Studenten worden hierin voorbereid op de huidige arbeidsmarkt;
• Faciliteren, en ondersteunen acquisitie en vestiging van nieuwe bedrijven
36
• Ondersteunen van projecten die innovatie in het MKB stimuleren, een voorbeeld project is
BioCooperative. BioCooperative is een project waarbij de krachten van een grote en brede groep MKB’ers worden gebundeld, en deze in stelling brengen bij investeerders, instellingen en overheden. De coöperatie wil graag de komende 3 jaren gezamenlijk met de gemeente van steeds grotere toegevoegde waarde zijn. Dit in formulering, uitvoering en waarborging van economische impact en werkgelegenheid in de bio-economie in stad en regio;
• Afgelopen jaar hebben we ons hard ingezet het thema Waterstof. Een consortium van onderwijs,
semioverheid, bedrijven en samenwerkingsverbanden zijn van plan het initiatief 'Waterstof Booster' op te zetten. Hier wordt een open Noord-Nederlands innovatie ecosysteem neergezet waaraan iedere industrie, MKB-er, overheid of kennis- en onderwijsinstelling mee kan doen;
• Samen met bedrijven en kennisinstellingen hebben we de strategische economische agenda voor
Healthy Ageing verder uitgewerkt en meerdere projecten geïnitieerd. Door onze bijdrages draagt de gemeente bij aan het gezond ouder worden. Een van deze projecten is de ontwikkeling van een innovatieve diagnostische test voor de screening naar baarmoederhalskanker in een
laboratoriumomgeving en validatie ervan door de Notified Body (door een overheid aangewezen keurings- of testinstituut);
• Het project 'Groningen Digital City' is verder doorgezet met als uitvoerende team het Digital Office
Groningen, een samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en onderwijs. Er worden verschillende kennisprojecten op het snijvlak IT/digitaal, innovatie en MKB ondersteund. Onder andere het jaarlijks organiseren van de grootste Blockchain Hackaton van de wereld. Er is veel aandacht besteed aan het (inter)nationaal op de kaart zetten van Digitale stad Groningen. Hiervoor is een praatplaat
ontwikkeld waarop het ecosysteem en de uitdagingen van de IT-stad worden weergegeven. Er is ook samenwerking gezocht met de Rijksoverheid om MKB’ ers vooruit te helpen op het gebied van IT (Roadmap Digitalisering MKB). Partijen binnen de IT-sector in de stad weten elkaar in toenemende mate beter te vinden. Meer overkoepelende initiatieven worden opgericht, zoals de Digital Society Hub en Groningen Digital Business Center. Hierdoor verandert de rol van het Digital Office. Met alle partijen op het gebied van digitaliseren zal in 2019 het project Groningen Digital City verder worden ontwikkeld.
Conclusie
Kennis en innovatie vormen een belangrijke pijler voor de Groningse economie. De kennisinstellingen zijn van groot belang als werkgever, kennismakelaar en magneet voor talent. Groningen beschikt over sterke kennisclusters, een goed vertegenwoordigd en gretig midden- en kleinbedrijf en een cultuur van
samenwerking met alle belanghebbenden. In 2018 hebben we met verschillende stakeholders gesproken
over de toekomst van de Groningse kenniseconomie, hier is het verslag Bouwstenen kenniseconomie en
innovatie Groningen uit voortgekomen.
We hebben onze inzet op Europese projectverwerving verstevigd en meerdere (internationale) kennisprojecten ondersteund. Samen met bedrijven en kennisinstellingen hebben we op verschillende thema's en in verschillende sectoren projecten geïnitieerd en hebben we ons als regio duidelijk geprofileerd.
2.1.3 Samenwerken versterken gericht op kennis en innovatie
Samenwerken in de regio en over de grenzen vormt een belangrijke pijler voor het economische beleid. We willen een sterkere positie van de Groningse regio bereiken in landelijke en Europese netwerken, onder meer om het Groningse innovatiepotentieel voor het voetlicht te brengen en de kansen op externe subsidies en investeringen te vergroten. We verbinden mensen, bedrijven, kennisinstellingen en samenwerkingspartners uit de stad met de regio en slaan ook bestuurlijk de handen ineen richting Den Haag en Brussel.
37 Wat wilden we bereiken in 2018?
In 2018 continueren we de samenwerking in Noordelijk verband, zowel op gemeentelijk niveau (NG4), in de regio (Regio Groningen-Assen), als op provinciaal niveau (3 noordelijke provincies). We willen Noord-Nederland meer en sterker profileren als aantrekkelijk woon-en werkgebied met een gunstig vestiging- en investeringsklimaat. Alles gericht op het behouden van bestaande werkgelegenheid, het aantrekken van nieuwe bedrijvigheid, het stimuleren van innovatie en bevorderen van investeringen in onze bedrijven en in ons gebied.
Wat hebben we hiervoor gedaan?
• Regelmatig met onze overheidspartners in Noord-Nederland kennis delen, samenwerken in
projecten en nieuwe kennis-en innovatieprojecten opzetten;
• De regionale samenwerking te bevorderen via bijvoorbeeld de Regio Groningen-Assen;
• Gezamenlijk profileren en optrekken richting Den Haag en Brussel, onder andere op de Wunderline
verbinding met Duitsland en digitale transitie;
• De verbinding te stimuleren tussen ICT, Health, Energie en creatief en waar mogelijk de landelijke
aansluiting;
• Samenwerking gezocht met internationale steden om kennis te delen.
•
Conclusie
Met onze partnersteden Assen, Emmen en Leeuwarden werken we samen aan de NG4 EU office in Brussel. Na een aantal jaren kunnen we inmiddels concluderen dat we een stevig netwerk hebben opgebouwd in Brussel en als vanzelfsprekende samenwerkingspartner worden gezien door andere regio’s en steden. Ze weten ons te vinden. Naast verschillende activiteiten voor projectontwikkeling, netwerkuitbreiding en promotie van onze innovatieve kennissectoren werkten we in 2018 aan de ontwikkeling van strategische roadmaps voor onder andere de thema’s energie, waterstof en mobiliteit. We voerden lobby op thema’s als de Wunderline verbinding met Duitsland en de onderwerpen digitale transitie en talentontwikkeling. Met de Noordelijke partners verenigd in het SNN zijn we aan de slag gegaan in de nieuwe Economic Board Noord Nederland. Dit is een vervolg op de Northern Innovation Board, die dus nu is opgeheven. Aan de Economic Board nemen zowel bestuurders van overheden, als van kennisinstellingen als ondernemers deel met het oog op de ontwikkeling van de kenniseconomie en et ecosysteem in het Noorden van Nederland. In de regionale samenwerking is kennisdeling van belang en het verbinden van stedelijke instellingen aan regionale bedrijven. In dat kader hebben we samen met de Regio Groningen-Assen en het Akkoord van Groningen een verkennend onderzoek laten uitvoeren naar talentontwikkeling 'talent in de regio' in een onderzoeksverband van verschillende partijen (RUG, Hanzehogeschool, Onderzoek en Statistiek en het Urban Data Center Groningen).
In 2019 werken we verder aan een vervolg.