Doelstellingen en relevante beleidsnota's We willen dat Groningen een gemeente is:
Deelprogramma 6.2: Deelname aan cultuur
6.2.2 Een leven lang cultuur
Wat hebben we hiervoor gedaan?
• Met het Pronkjewail Fonds hebben we culturele projecten gericht op ouderen gerealiseerd als Age
Friendly Cultural Region 2017-2018. De resultaten van de projecten worden door de
Hanzehogeschool geëvalueerd met een impactmeting. Met Vrijdag en de Hanzehogeschool wordt in 2019 het vervolg van dit thema onderzocht.
• In Paddepoel en Selwerd vond in 2018 voor het eerst het project De Wijk De Wereld plaats.
Buurtbewoners maakten een interactieve voorstelling onder begeleiding van professionals. Het resultaat was dat bewoners in aanraking kwamen met cultuur en daarnaast elkaar leerden kennen.
• De inzet van cultuur voor het brede maatschappelijke domein is onderwerp van gesprek met onze
cultuurinstellingen. We zien overigens dat instellingen hier zelf ook op anticiperen door projecten te organiseren met scholen of in wijken, of door maatschappelijke thema's aan te snijden.
• Met een Stadjerspas of via het Jeugdcultuurfonds wordt cultuurdeelname bevorderd voor inwoners
en gezinnen met een laag inkomen.
Conclusie
Er ontstaan steeds meer verbindingen vanuit cultuur met diverse maatschappelijke doelgroepen, zoals ouderen en wijkbewoners van aandachtswijken. Er wordt via armoedebeleid ingezet het laagdrempeliger maken van deelname aan cultuur.
6.2.2 Een leven lang cultuur
In Groningen krijgt iedereen de kans om zich te ontwikkelen met behulp van kunst en cultuur.
Cultuuronderwijs is daarbij essentieel voor de ontwikkeling van kinderen. We bevorderen daarnaast actieve cultuurparticipatie omdat dit bijdraagt aan het welzijn van onze inwoners en het de sociale cohesie
bevordert.
Voor de bibliotheek hebben we een uitvoeringsbeleid ontwikkeld voor een brede doelgroep met laaggeletterden en jeugd als speerpunt. We willen dat de inwoners van de stad kennis hebben van de geschiedenis van Groningen om bewustzijn te creëren over onze identiteit in zowel het verleden als het heden.
136
Met de onderstaande indicatoren is de voortgang van dit beleidsveld in 2018 gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.
Prestatie-indicatoren Verwacht 2017 Beoogd 2018 Behaald 2018 Aantal bezoekers Groninger Forum 1.229.004 1.100.000 1.225.037 Aantal uitleningen bibliotheek 826.405 1.370.000 781.225
Aantal leden bibliotheek 42.379 45.500 42.457
% Groningers dat wekelijks naar OOG kijkt 49% 42% -
Aantal bezoekers Noordelijk Scheepvaartmuseum
38.757 35.000 35.000
Aantal gehonoreerde projecten
Plusregeling amateurkunst (en uitputting budget)
43 35 44
Aantal bereikte leerlingen in het basisonderwijs met CMK
9.752 12.500 12.396
% deelnemende scholen aan CMK 59% 90% *75%
Aantal scholen in het VO met de Cultuurkaart
10 10 10
* Het is in de praktijk weerbarstig om scholen aan te haken. Tegelijkertijd zien we dat we niet het streefpercentage voor het aantal scholen, maar wel een toename in het aantal bereikte leerlingen in het basisonderwijs met CMK hebben behaald.
Wat wilden we bereiken in 2018?
• Cultuuronderwijs is essentieel voor de ontwikkeling van kinderen. We dragen middels
cultuuronderwijs dan ook bij aan de pijler Positief opgroeien. We vergroten het bereik en de
kwaliteit van cultuuronderwijs op scholen. Ons instrument hiervoor is Cultuureducatie met kwaliteit. Daarnaast willen we een impuls geven aan muziek in het basisonderwijs;
• In Groningen krijgt iedereen de kans om zich te ontwikkelen met behulp van kunst en cultuur. We
sluiten aan bij de Europese doelstelling van een leven lang leren en staan voor het ontwikkelen van
21st century skills door Stadjers;
• We willen dat de inwoners van de stad kennis hebben van de geschiedenis van Groningen. Dit is
belangrijk voor het bewustzijn over onze samenleving in zowel het verleden als het heden;
• We willen meer samenwerking bewerkstelligen tussen de erfgoedinstellingen, zodat de collectie
Groningen vaker en laagdrempelig wordt getoond;
• De inwoners van de stad hebben plezier in lezen en worden gestimuleerd in hun literaire
ontwikkeling;
• Kinderen, jongeren en volwassenen in de stad beschikken over een basisniveau taalvaardigheid
waarmee ze minimaal zelfredzaam zijn in de hedendaagse informatiemaatschappij. Ze maken kennis met, en beleven plezier aan lezen;
• De inwoners van de stad zijn actieve burgers die deel uitmaken van en participeren in de
samenleving. Alle Groningers hebben de mogelijkheid om vrij elkaar te ontmoeten en in debat te gaan over actuele maatschappelijke thema’s.
Wat hebben we hiervoor gedaan?
• Kunst en Cultuur heeft de advies- en aanjaagfunctie voor Cultuureducatie met Kwaliteit (CMK) in
2017 op zich genomen. Ze bereiken nu steeds meer basisscholen en de scholen die meedoen ontwikkelen zich hier goed in. Het bereik is bijgesteld omdat dit te ambitieus was geformuleerd. Deelname aan CMK wordt gestimuleerd met adviesgesprekken, leergemeenschappen en bijscholing van docenten en schoolleiders. Lokale culturele aanbieders ontwikkelen steeds meer nieuw
137
• Bij het project Waste no Waste hebben we een cultuureducatie-programma gerealiseerd in
samenhang met natuur- en techniekonderwijs. Scholen uit de omgeving van het Suikerunieterrein en het Alfa College werkten hier aan mee.
• We hebben uitvoering gegeven aan Meer Muziek in de Klas. In november vond een bijeenkomst voor
het basisonderwijs plaats waar 200 docenten werden bijgeschoold om meer met muziek te doen, in combinatie met allerlei vakken. Uit de quickscan 2018 blijkt dat het percentage docenten dat zich vaardig voelt om muziek in de klas te geven is gestegen van 11% naar 27%.
• We hebben met het Stadspanel onderzoek gedaan naar cultuurbeoefening, cultuurbezoek en
cultuurwaardering. Dit rapport geeft een beeld van de deelname aan en de beleving van cultuur door inwoners van de stad Groningen. We zien dat slechts zeven procent van de respondenten uit het Stadspanel aangeeft alle genoemde activiteiten nauwelijks tot nooit te bezoeken. Hieruit volgt dat 93 procent van de respondenten minstens enkele keren per jaar één of meerdere van de genoemde activiteiten beoefent. We delen de resultaten van het onderzoek met culturele instellingen zodat zij dit kunnen gebruiken om hun publiek te bereiken.
• Het Noordelijk Scheepvaartmuseum, Groninger Archieven en Groninger Museum werken aan een
vernieuwd concept voor de invulling van een historisch museum. Uitgangspunt is een kleine vaste collectie op basis van de Canon van Groningen en daarnaast een flexibele indeling waar het
historisch museum tentoonstellingen, lezingen en workshops gaat programmeren. In 2018 is de basis gelegd voor samenwerking en conceptvorming. In 2019 gaat de uitwerking starten.
• De wet schrijft openbare bibliotheken vijf functies voor: kennis & informatie, ontwikkeling &
educatie, lezen & literatuur, ontmoeting & debat en kunst & cultuur. Deze vijf functies vormen de kerntaken in de invulling van het Groninger Forum dat met basisfuncties en programmering als bibliotheek, actualiteit, kennis & technologie, jeugd & educatie en festivals & events breed inzet op inspiratie, ontwikkeling en laagdrempeligheid.
• In 2018 is in Beijum een vijfde taalhuis geopend. In het Taalhuis kan iedereen met een taalvraag of vragen over rekenen en computervaardigheden langskomen. Ook is er informatie te vinden over opleidingen, cursussen, taalcafé’s en andere vrijwilligersprojecten in de stad gericht op taal, rekenen en digitale vaardigheden. Het taalhuis Beijum is een samenwerking van WIJ Beijum, Taal voor het Leven, Humanitas, Gemeente Groningen, Noorderpoort, Alfa-college en het Groninger Forum. Conclusie
We hebben in 2018 cultuureducatie en muziek in de klas gestimuleerd. Dit vraagt continu aandacht en doorontwikkeling. Als Age Friendly Cultural Region hebben we cultuur voor en door ouderen gestimuleerd. We werken verder aan de ontwikkeling van het Historisch Museum. Het Groninger Forum zet breed in op inspiratie, ontwikkeling en taalvaardigheid, ook in de wijken.
Bijdrage verbonden partijen
Martiniplaza BV
Relevante beleidsinformatie Achterstallig Onderhoud gebouw
Het wegwerken van het urgent achterstallig onderhoud is gestart in 2014 en zal eindigen in 2019. De bijbehorende
werkzaamheden staan bekend onder de werktitels MJOP-1 en MJOP-2. De werkzaamheden liggen op schema.
Functioneel onderhoud gebouw
De plannen voor het verdere onderhoud en aanpassing van het gebouw en de omgeving voor de periode 2018-2022 zijn nader uitgewerkt en vastgesteld. Het betreft ingrijpende aanpassingen aan de vergaderzalen, de scheiding van publieksstromen, het theater en de theaterfoyer en de
138
horeca. De totale kosten bedragen circa 5,0 miljoen euro en worden door Martiniplaza zelf betaald.
Definitieve rechtsvorm
Conform het advies van PBLQ uit 2016 is MartiniPlaza per 01.01.2019 gesplitst in twee B.V.’s, te weten een Vastgoed B.V. en een Exploitatie B.V.. De heer W. de Kok is directeur van beide B.V.’s. Aandeelhouder van beide B.V.’s is de gemeente Groningen.
Plan 2030
In het plan voor de verdere ontwikkeling van Martiniplaza na 2022 is in ieder geval vastgesteld dat er een oplossing moet worden gevonden met betrekking tot de Expohal en de Borgmanhal. Deze hallen zijn zwaar verouderd, zijn niet te verduurzamen en missen iedere functionaliteit.
Beleidsrisico Geen.
Groninger Archieven
Relevante beleidsinformatie De Groninger Archieven is een brede publieksinstelling met als doel om de geschiedenis van stad en provincie onder de aandacht te brengen. Hiermee wordt de verbinding gelegd tussen het onderzoek dat in de archieven wordt gedaan en de groeiende belangstelling in regionale geschiedenis.
Digitalisering blijft de komende jaren de rode draad voor de Groninger Archieven. Het accent wordt gelegd op digitale toegankelijkheid, duurzaamheid en dienstverlening. Tot 1 januari 20121 wordt toegewerkt naar een collectie onderverdeeld in een fysiek en digitaal deel, met voor beide een eigen depot en een eigen publiekstoegankelijkheid.
De gemeente is nauw betrokken bij de ontwikkelingen rondom het e-depot, dat er uiteindelijk toe moet leiden dat de burger thuis zijn informatie kan vinden en raadplegen.
Als gevolg van digitalisering heeft het Rijk aangegeven dat het een reëel perspectief is dat zij op termijn uit de gemeenschappelijke regeling Regionaal Historisch Centrum “Groninger Archieven” treedt. In
samenwerking met de andere Regionale Historische Centra is gestart met het opstellen van een gezamenlijke en individuele toekomst visie op de positie van de Regionale Historische Centra en de Groninger Archieven in het archiefbestel.
Beleidsrisico De Groninger Archieven zijn voor de opbrengsten voor het grootste deel
afhankelijk van de bijdragen van de gemeente en het Rijk. Eventuele bezuinigingen heeft invloed op de opbrengsten en het realiseren van de beleidsdoelen.
Het op termijn uittreden van het Rijk uit de gemeenschappelijk regeling Regionaal Historisch Centrum “Groninger Archieven” kan gevolgen hebben voor de publieksfunctie van de Groninger Archieven.
139
Wat heeft het gekost?
In dit onderdeel geven wij per deelprogramma een toelichting op de afwijking in de baten en de lasten > 250 duizend euro.
Deelprogramma (bedragen x 1.000 euro)
Primitieve begroting Actuele begroting Rekening 2018 Verschil
06.1 Culturele infrastructuur 28.703 32.455 32.079 376
06.1.1 Ruim baan voor talent 981 981 854 127
06.1.2 Een sterke basis en ruimte ver
4.959 4.944 4.916 28
06.1.4 Overal cultuur 21.756 25.559 25.293 267
06.1.5 Evenementen 1.007 970 1.017 -46
06.2 Deelname aan cultuur 15.286 15.151 15.224 -72
06.2.2 Een leven lang cultuur 15.286 15.151 15.224 -72
Totaal Lasten 43.989 47.606 47.303 303
06.1 Culturele infrastructuur 10.113 11.767 12.924 1.157
06.1.1 Ruim baan voor talent 11 11 1 -10
06.1.2 Een sterke basis en ruimte ver
0 0 0
06.1.4 Overal cultuur 9.765 11.419 12.581 1.162
06.1.5 Evenementen 338 338 343 5
06.2 Deelname aan cultuur 0 0 1 1
06.2.2 Een leven lang cultuur 0 0 1 1
Totaal Baten 10.113 11.767 12.925 1.158
Totaal Saldo voor bestemming 33.876 35.839 34.378 1.461
Reserve mutaties
Totaal toevoegingen 2.377 5.402 5.402 0
Totaal onttrekkingen 2.616 5.689 5.689 0
Totaal saldo na bestemming 33.637 35.552 34.091 1.461
Financiële toelichting
6.1 Culturele infrastructuur Lasten Baten Saldo
Afwijking 376 1.156 1.532
Programmering en exploitatie Oosterpoort en Schouwburg (V 527 duizend euro)
Bij de Oosterpoort/Stadsschouwburg konden dit jaar meer concerten en voorstellingen worden geboekt met een gunstig resultaat, daardoor is het resultaat op de voorstellingen in 2018 per saldo 291 duizend euro hoger dan begroot. De programmering wordt voor een belangrijk deel bepaald door het aanbod van nationale en internationale artiesten in een seizoen, waardoor het programmeringsresultaat per jaar fluctueert. 2018 is een uitzonderlijk positief jaar ten opzichte van de meerjarige trend.
Op de overige bedrijfsvoeringskosten en personeelslasten is per saldo een voordelig resultaat behaald van 171 duizend euro, met name omdat door de gunstige programmering ook het resultaat op de horeca circa 200 duizend euro hoger uit kwam dan begroot.
140
De kosten voor het project interne verzelfstandiging directie OPSB vielen 65 duizend euro lager uit door inzet van eigen medewerkers.
Onderhoud en kapitaallasten Oosterpoort en Schouwburg (V 185 duizend euro)
Het resultaat op onderhoud en kapitaallasten bedrijfsmiddelen is 185 duizend euro voordelig. Dit voordeel wordt veroorzaakt door lagere kapitaallasten door de wijzigingen in de financiële verordening en door de vertraagde invulling van een vacature projectmanagement.
Kapitaallasten projecten overkapping en dergelijke (V 350 duizend euro)
Het voordelig resultaat van 350 duizend euro kan worden verklaard doordat de werkzaamheden aan de Oosterpoort nog niet volledig zijn afgerond. Voor de overkapping binnentuin, het brandveilig maken en de beveiliging heeft uw raad een investeringskrediet beschikbaar gesteld voor 2018. De werkzaamheden voor de brandveiligheid zijn in 2018 afgerond, de overige
werkzaamheden worden in 2019 afgerond. In verband met de wijziging van het start moment van afschrijving, opgenomen in de Financiële Verordening 2018, geldt dat voor alle drie de projecten geen afschrijvingen in 2018 hebben plaatsgevonden. Dit levert in 2018 een incidenteel voordeel op.
Verkenning naar nieuwe huisvesting voor De Oosterpoort (V 210 duizend euro)
In 2018 is 370 duizend euro beschikbaar gesteld voor het nieuwe meerjarige project verkenning nieuwe huisvesting voor De Oosterpoort. Hiervan is in 2018 160 duizend euro uitgegeven.
Verzelfstandigingsbudget CBK (V 226 duizend euro)
Het CBK is verzelfstandigd vanaf 2019. Voor de kosten die verbonden zijn aan de verzelfstandiging is in 2018 een budget uit extra beleidsmiddelen beschikbaar gesteld van in totaal 343 duizend euro. Daarvan is in 2018 117 duizend euro uitgeven.
Overige afwijkingen (V 34 duizend euro)
De overige afwijkingen tellen op tot een voordeel van 34 duizend euro.
6.2 Deelname aan cultuur Lasten Baten Saldo
Afwijking -72 1 -71
Groninger Archieven (N 100 duizend euro)
De met ingang van 2018 in de begroting opgenomen huurverlaging van de Groninger Archieven van 100 duizend euro kan niet worden gerealiseerd. Dit leidt in 2018 tot een nadeel van 100 duizend euro. In de begroting 2019 hebben we rekening gehouden met het feit dat de huurverlaging niet gerealiseerd kan worden.
Overige afwijkingen (V 29 duizend euro)
141
Financiële risico's
Naam risico Bedrijfsrisico werkmaatschappijen (SPOT Groningen en Sport050) Programma Sport en bewegen en cultuur
Omschrijving We houden rekening met een risico bij de werkmaatschappijen Oosterpoort / Stadsschouwburg (SPOT Groningen) en sport050.
Een deel van de inkomsten van de directie SPOT Groningen is afhankelijk van de economische conjunctuur en andere externe factoren. Wij houden rekening met een bedrijfsrisico van 10% van de omzet van circa 8,7 miljoen euro voor SPOT Groningen.
Sport050 kent een afhankelijkheid van de economische conjunctuur en het weer. Wij houden rekening met een specifiek bedrijfsrisico ter hoogte van circa 10% van de tarief-gerelateerde omzet. Die verwachte omzet 2019 is circa 6,17 miljoen euro.
Het risico voor de beide werkmaatschappijen samen is 1,487 miljoen euro. We houden rekening met een kans van 25%.
Risicobedrag 2019 1,487 miljoen euro Kans 2019 25%
Risicobedrag 2020 1,487 miljoen euro Kans 2020 25%
Risicobedrag 2021 1,487 miljoen euro Kans 2021 25%
Risicobedrag 2022 1,487 miljoen euro Kans 2022 25% Structureel/Incident eel Structureel 1e signaleringsmoment Actie
Naam risico Exploitatie Groninger Forum Programma Cultuur
Omschrijving Het Groninger Forum (GF) opent eind 2019. In overleg met de stichting GF is geconcludeerd dat het dekken van eventuele tekorten in de begroting voldoende is voor een periode van 5 jaar (2020-2024). Na de periode van 5 jaar verwachten we dat de stichting GF goed zicht heeft op de structurele exploitatie met voldoende mogelijkheden om zelf (bij) te kunnen sturen.
Uit de update van het Programma van Eisen (PvE) van mei 2018 blijkt een tekort van 4,4 miljoen euro over de periode 2020-2024. Hierbij is rekening gehouden met een door de stichting GF op te lossen taakstelling van 145.000.Het tekort bestaat voor 1,0 miljoen euro uit incidentele frictiekosten. Bij de update van het PvE van mei 2018 is besloten vanaf 2020 jaarlijks 225.000 extra subsidie aan de stichting GF toe te kennen voor de bibliotheekfunctie. Het resterende tekort over de periode 2020-2024 bedraagt circa 3,3 miljoen euro. Ten aanzien van dit resterende tekort is als oplossingsrichting gekozen dit voor zover nodig op te vangen vanuit de reserve exploitatierisico Forum en voor zover aanvullend nodig door verlaging van de bijdrage van het GF aan de bouw- en grondexploitatie Grote Markt oostzijde/ Groninger Forum (B&Grex) voor de inrichting te verlagen. De besluitvorming hierover gebeurt bij de actualisering van het PvE medio 2019, waarbij ook overige ontwikkelingen worden verwerkt.
Met deze besluiten is het verwachte tekort zoals gemeld in het PvE van mei 2018 voor de periode 2020-2024 opgelost en wordt er in de berekening van het benodigde en beschikbare
weerstandsvermogen geen rekening meer gehouden met het risico en de reserve exploitatierisico Forum.
142 Risicobedrag 2019 Kans 2019 Risicobedrag 2020 Kans 2020 Risicobedrag 2021 Kans 2021 Risicobedrag 2022 Kans 2022 Structureel/Incident eel Structureel 1e signaleringsmoment Rekening 2014
143
Programma 7: Verkeer
Overzicht
We willen een goed bereikbare gemeente zijn, met een aangename, veilige en gezonde leefomgeving. Uitgangspunt daarbij is 'te voet, met de fiets of het openbaar vervoer als het kan, met de auto als het moet'. In fietsstad Groningen gaan veel inwoners dan ook met de fiets, mede dankzij de korte afstanden in onze compacte stad en het goede fietsklimaat. Voor het gebruik van openbaar vervoer, al dan niet in combinatie met het gebruik van Park+Ride (P+R), is veel draagvlak.
Onze stad heeft regionaal gezien een centrumfunctie voor werkgelegenheid, onderwijs, cultuur en zorg. Ook de bereikbaarheid met de auto is daarom van groot belang. Als inwoners en bezoekers toch de auto moeten pakken, willen we dat ze vlot door kunnen rijden, zowel in de stad als op onze ringwegen.
De komende jaren zetten we zwaar in op de fiets en investeren we gezamenlijk met de partners in de regio. Ook in openbaar vervoer wordt flink geïnvesteerd met de gezamenlijke aanpak van de spoorknoop bij het hoofdstation en de uitrol van het hoogwaardig openbaar vervoer (HOV)-bussysteem in de combinatie met de gerealiseerde uitbreiding van de P+R-capaciteit. Daarnaast investeren wij, met onze partners, de komende tijd flink in de aanpassing van de zuidelijke ringweg en studeren op de westelijke, om daarmee het autoverkeer in de stad te ontlasten